Bài văn mẫu lớp 10: Phân tích 8 câu thơ đầu bài Chí khí anh hùng (Dàn ý + 8 mẫu) Trích Truyện Kiều của Nguyễn Du

Phân tích 8 câu đầu Chí khí anh hùng tác giả đã diễn tả chân thực tình yêu son sắt của Kiều dành cho Từ Hải. Đồng thời, làm nổi bật chí khí của người anh hùng với lòng trung kiên với quê hương, tin vào bản thân cả trong tình yêu lẫn trên chiến trường.

Phân tích Chí khí anh hùng 8 câu đầu có thể là một đề tài khó khăn với nhiều bạn học sinh lớp 10. Do đó, việc triển khai và tổ chức ý tưởng phải rõ ràng, có logic. Nếu bạn còn phân vân về cách bắt đầu, hãy tham khảo 8 bài văn phân tích 8 câu đầu Chí khí anh hùng trong bài viết dưới đây.

Dàn ý phân tích 8 câu đầu Chí khí anh hùng

I. Bắt đầu

- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều: Nguyễn Du được coi là một trong những ngôi sao sáng của văn học trung đại Việt Nam. Truyện Kiều được xem là một tác phẩm vĩ đại trong lịch sử văn học

- Giới thiệu đoạn trích Chí khí anh hùng: Vị trí và nội dung 4 câu thơ đầu

II. Phần thân: Ý chí lên đường của Từ Hải (4 câu thơ đầu).

a. Bối cảnh chia ly:

- Thời điểm

- “Nửa năm”: Thời gian Kiều và Từ Hải sống chung.

- “Hương lửa đương nồng”: Tình yêu mãnh liệt, đắm say giữa Thúy Kiều và Từ Hải.

→ Lúc Từ Hải bắt đầu sự nghiệp lớn cũng là lúc cuộc sống đôi của Thúy Kiều và anh mới bắt đầu, tràn đầy hạnh phúc.

→ Quyết tâm và khí chất anh hùng.

b. Tạo hình Từ Hải

- Nguyên nhân ra đi

“Trượng phu”: Được sử dụng để tôn vinh người đàn ông có phẩm chất anh hùng, được ngưỡng mộ và ca ngợi.

→ Từ ngôn từ này, ta thấy sự kính trọng đối với những vị anh hùng, tạo dựng hình ảnh uy nghi, trang nghiêm, kiêng kỵ của một chiến binh.

“Thoắt”: Biểu thị sự nhanh nhạy trong những tình huống bất ngờ.

→ Điều này thể hiện tính quyết đoán, quyết tâm đặc biệt của Từ Hải. Đó chính là phẩm chất của một người anh hùng.

“Vươn mình bốn phương”: Diễn đạt ý chí anh hùng, khao khát tự do và thành công.

→ Đó là ước mơ cao cả của anh hùng trong thời đại, không bị bó buộc bởi gia đình, mà tự do bay bổng trong không gian rộng lớn, định đoạt sự nghiệp vĩ đại.

- Tư thế xuất phát

“Nhìn về phía bao la của trời biển”: Tạo hình ấn tượng của vũ trụ.

→ Tầm nhìn mở rộng và suy nghĩ sâu xa.

“Kiếm gươm ngựa vẻ vang”: một mình, một thanh kiếm, một chú ngựa

→ Tư thế tự tin, kiêu hãnh, tự do

“Xông pha vững chắc”: đi thẳng và mạnh mẽ, không ngần ngại, không do dự.

→ Tư thế oai vệ, hùng vĩ như một vị thần.

⇒ Từ Hải là biểu tượng của tham vọng, của sự nghiệp vĩ đại.

2. Trò chuyện giữa Thúy Kiều và Từ Hải (4 câu thơ kế tiếp)

a. Tiếng của Kiều

- Xưng hô: “chàng- thiếp” → trìu mến, ân cần.

- “Phận con gái chữ hiếu”: Ý thức trách nhiệm

- “Dẫu lòng vẫn lo âu”: quyết lòng theo Từ Hải

→ Thúy Kiều tôn trọng và yêu thương chồng hết mực. Là tri kỷ đích thực của Từ Hải.

b. Tiếng của Từ Hải

* Phản hồi

- “Tâm tri kỷ phùng”: Xem Kiều như tri kỷ, hiểu rõ hơn ai hết.

- “Phụ nữ thường yếu”: Người phụ nữ dịu dàng, yếu đuối

→ Khuyến Kiều vượt lên tình yêu thông thường để trở thành vợ xứng đáng của một anh hùng.

III. Tổng kết

- Tóm tắt nội dung và nghệ thuật của 8 câu đầu tác phẩm

- Ý nghĩa của đoạn trích: Thể hiện ước mơ về một người anh hùng lý tưởng và ca ngợi tình cảm chân thành của Từ Hải và Thúy Kiều.

Phân tích Chí khí anh hùng 8 câu đầu - Mẫu 1

Trong Truyện Kiều, ngoài việc thể hiện lòng đồng cảm, trân trọng với những tài năng nhưng phải chịu số phận bất công như Thúy Kiều, Nguyễn Du còn mơ ước về một hình tượng anh hùng lý tưởng, mang lại hy vọng giải phóng giữa một xã hội thực tế đầy u ám. Điều này được rõ ràng thể hiện qua 8 câu thơ đầu Chí khí anh hùng.

Sau nhiều năm lang thang, chịu đựng mọi khó khăn, đắng cay trong cuộc đời, Thúy Kiều gặp được Từ Hải. Anh hùng với trái tim nhân hậu ấy là ngọn lửa sáng giữa bóng tối của một cuộc sống khó khăn. Từ Hải không chỉ giúp Kiều trốn thoát khỏi cơn ác mộng, mà còn coi cô như tri kỷ. Vẻ đẹp và lý tưởng của Từ Hải được Nguyễn Du miêu tả rõ nhất qua đoạn trích “Chí khí anh hùng”.

Từ Hải trong Truyện Kiều được mô tả với hình ảnh mạnh mẽ “Vai năm tấc rộng thân mười thước cao”, gan dạ, sức mạnh, là biểu tượng của anh hùng, chinh phạt binh đao, võ nghệ. Nguyễn Du cũng nhấn mạnh hai đặc điểm đặc biệt hơn của Từ Hải: “côn quyền hơn sức”, “thao lược gồm tài”. Do đó, Từ Hải không phải là người đàn ông sống êm đềm, không mưu sự lớn lao như Thúc Sinh, cũng không kiên nhẫn chờ đợi thành công như Kim Trọng. Đối với nhân vật này, việc thể hiện bản thân trong xã hội đầy biến động là điều cần phải làm, đặc biệt là trong hoàn cảnh xã hội khó khăn. Chính vì thế, sau “nửa năm hương lửa đương nồng” với Thúy Kiều, Từ Hải đã không ngần ngại rời xa cuộc sống yên bình với vợ để theo đuổi sự nghiệp, thể hiện lòng quyết tâm và khao khát làm nên điều lớn lao:

“Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương”

Câu thơ này thể hiện ý chí mạnh mẽ, quyết tâm của anh hùng. Từ “thoắt” cho thấy sự quyết đoán, ý chí mạnh mẽ, sự thay đổi nhanh chóng trong tâm trạng của Từ Hải từ cuộc sống êm đềm sang những ngày vất vả với tương lai. Nguyễn Du cũng khéo léo diễn tả ý chí mạnh mẽ của Từ Hải với cụm từ “động lòng bốn phương”, thể hiện lòng kiên trì, khát khao làm nên điều lớn lao, làm chủ cả một phương. Hai từ “trượng phu” càng làm nổi bật sự trân trọng, yêu thương, thể hiện tấm lòng tôn kính của Nguyễn Du về hình ảnh của một người anh hùng với đức tính tốt đẹp, sức mạnh bất khuất, và lòng bao dung, thấu hiểu nhân tình, sống đạo đức trong xã hội...

“Nhìn ra vô biên của trời đất,
Gươm bén ngựa mạnh lên đường thẳng”

Từ Hải thể hiện lòng dũng cảm và tầm nhìn rộng lớn qua câu thơ “nhìn ra vô biên của trời đất”, khi anh nhìn xa về phía chân trời, biểu hiện ý chí muốn vươn ra khỏi giới hạn, thoát ra khỏi cuộc sống hẹp hòi bên gia đình, để thực hiện ước mơ lớn. Khát vọng mãnh liệt về việc đạt được danh vọng đã thúc đẩy Từ Hải rời bỏ Thúy Kiều, bắt đầu một hành trình quyết đoán “Gươm bén ngựa mạnh lên đường thẳng”. Hình ảnh của một thanh gươm, một con ngựa cô độc càng làm nổi bật phẩm chất và vẻ đẹp của người anh hùng, người quyết tâm thành công, khẳng định ý chí và sự tự tin trong lòng.

Thúy Kiều, một người phụ nữ thông minh, đã không ngăn cản việc Từ Hải đi tìm sự nghiệp, dù trong lòng cũng có chút buồn bã, khi cuộc sống vợ chồng chưa thể ổn định. Nàng đã yêu cầu được theo anh, để có thể chăm sóc và ủng hộ chồng:

“Nàng nói: 'Tâm hồn đồng tri,
Tại sao vẫn chưa thoát khỏi tình yêu thông thường?”

Trước đề xuất của Kiều, Từ Hải không cho rằng đó là điều cần thiết, mà nhẹ nhàng khuyên bảo vợ bằng cách nhấn mạnh vào sự hiểu biết của nàng, hy vọng rằng nàng sẽ suy nghĩ sâu sắc và từ bỏ tình yêu thông thường, ủng hộ chồng trong việc thực hiện mục tiêu lớn lao. Những lời khuyên của Từ Hải không chỉ là sự giúp đỡ mà còn là một lời động viên sâu sắc dành cho Kiều, thể hiện tình cảm sâu sắc của anh dành cho vợ, cũng như niềm tin vào sự thông minh, sự hiểu biết, và lòng nhân từ, chung thuỷ của Kiều trong thời điểm anh chuẩn bị bước vào một cuộc hành trình lớn.

Dựa vào phân tích 8 câu đầu của bài Chí Khí Anh Hùng, ta thấy Nguyễn Du đã truyền đạt ước mơ về người anh hùng lý tưởng trong thời đại, với lòng khao khát vĩ đại và tâm hồn cao thượng. Đồng thời, qua đó, ông cũng truyền đạt cho thế hệ trẻ như chúng ta những bài học về mục tiêu và lý tưởng sống. Hãy dũng cảm tiến lên, đặt ra những mục tiêu cho bản thân, kiên trì với những mục tiêu đó. Hãy trở thành những thanh niên của thế hệ mới, đầy nhiệt huyết, sống với ước mơ và lý tưởng, dù phía trước có gian khó, thách thức, hãy kiên định tin vào chính bản thân mình. Thành công sẽ đến với những người tận tâm và kiên định.

Phân Tích 8 Câu Thơ Đầu Bài Chí Khí Anh Hùng - Mẫu 2

Trong bài viết 'Một Mặt Của Thiên Tài Nguyễn Du: Từ Hải' đăng trên báo Thanh Nghị, số 36, tháng 5 -1943, nhà phê bình Hoài Thanh viết: “Trong cả quyển Đoạn Trường Tân Thanh tức là Truyện Kiều, không có chỗ nào Nguyễn Du mô tả vui vẻ bằng những khi nói đến Từ Hải. (...) Có thể Từ Hải không phải là ước mơ lớn nhất trong cuộc đời của Nguyễn Du”. Nhận định và dự đoán (mang tính khẳng định) của nhà phê bình này thực sự đáng được chia sẻ, khi ta đã đọc kỹ Truyện Kiều và đặc biệt là đọc những tác phẩm văn học Trung Hoa cổ điển nói về nhân vật Từ Hải, đặc biệt là Kim Vân Kiều của Thanh Tâm Tài Nhân - cuốn sách mà Nguyễn Du đã lấy cảm hứng để sáng tác kiệt tác của mình.

Trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, Từ Hải là một anh hùng hoàn hảo. Từ từ 'anh hùng' và những từ đồng nghĩa với nó luôn luôn đi kèm khi nhà thơ nói về chàng, dù thông qua lời kể hoặc lời của các nhân vật khác. Thậm chí, nhà thơ đã cho nhân vật tự xưng là anh hùng nhiều lần - một con người tự tin tột đỉnh! Tuy nhiên, việc sử dụng các từ như vậy chưa đủ để chứng minh Từ Hải là anh hùng. Nguyễn Du đã hiểu điều này và đã sử dụng tâm hồn để xây dựng một không gian riêng - một không gian mở, rộng lớn - để Từ Hải tỏa sáng.

Ngoài ra, nhà thơ cũng không quên áp dụng cách miêu tả ngoại hình và hành động một cách ấn tượng, trang trọng để thể hiện sự vĩ đại hơn người, hơn cuộc sống của Từ Hải. Để thấy được chí khí anh hùng trong con người này, ta có thể tìm thấy bất kỳ trang nào trong Truyện Kiều nhắc đến Từ Hải, hoặc nhắc đến hành trình, sự nghiệp và kết cục số phận của anh. Tuy nhiên, dù điều này có thật, nhiều người vẫn muốn tập trung vào tình huống Từ Hải nói lời tạm biệt với Thúy Kiều để theo đuổi ước mơ lớn. Ai nói rằng chí khí anh hùng của một người đàn ông chỉ được thể hiện rõ ràng khi anh ấy đứng giữa những nguy khốn? Nguyễn Du không hoàn toàn đồng ý. Ông sử dụng tâm hồn để miêu tả sự ứng xử sâu sắc của Từ Hải đối với mỹ nhân, với hạnh phúc được sống bên mỹ nhân, từ đó tôn lên phẩm chất cao cả hơn cuộc sống của anh. Tóm lại, đây là một lựa chọn nghệ thuật rất phù hợp. Khi nào mà mỹ nhân không phải là một thử thách khó khăn đối với những người đàn ông kiên cường, những người anh hùng?

Nguyễn Du chỉ diễn tả rất sơ sài về cuộc sống hạnh phúc của cặp “Trai anh hùng, gái thuyền quyên”. Ông không đi sâu vào miêu tả, mặc dù việc đó cũng có thể chấp nhận được, bởi tâm trạng của độc giả vẫn muốn dành thêm sự quan tâm cho Thuý Kiều - một người đã chịu nhiều khổ đau trong cuộc sống. Không, nhà thơ hiểu rõ về Từ Hải. Mặc dù chưa đạt được nghiệp lớn, chàng không thể hưởng hạnh phúc, ngay cả khi bên cạnh có mỹ nhân tri kỷ. Và chàng đã rời đi vào thời điểm khó khăn nhất, lúc tình yêu đang lan tỏa hương thơm ngọt ngào.

“Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.

Câu 'lên đường thẳng rong' đã phản ánh rõ tính cách linh hoạt của Từ Hải, làm mọi việc nhanh chóng, quả quyết. Tất cả mọi người đều biết rằng Từ Hải yêu và trân trọng Kiều, nhưng lòng dũng cảm của chàng vẫn lớn hơn giúp chàng vượt qua những cảm xúc tiêu cực một cách nhẹ nhàng. Từ Hải là người biết sống vì tình yêu nhưng cũng là người của mênh mang trời đất. Đây chính là điểm khác biệt giữa chàng và những người đàn ông khác từng yêu Kiều như Kim Trọng và Thúc Sinh. Chắc chắn, khi ra đi, chàng muốn tạo dựng một cuộc sống mới, cho chính bản thân và cả Kiều nữa. Chàng không ngồi đợi số phận, không lo sợ những điều không may có thể xảy ra. Chàng chủ động giành lấy điều mà chàng và người tri kỷ xứng đáng có.

Trong các câu thơ tiếp theo

“Nàng nói: 'Phận gái phải trung thành,
Chàng đi, tôi cũng mong đi cùng'.
Từ nói: 'Tình yêu nhưng nghĩa chung thủy,
Sao vẫn không thoát khỏi lưới tình thường tình?'

Có vẻ như có điều gì đó không hợp lý trong trình tự kể của tác giả: tại sao lại nói về Từ Hải “lên đường thẳng rong” trước khi đưa ra đoạn đối thoại giữa hai người? Điều này có phải là một 'lỗi' trong nghệ thuật kể chuyện hay là có ý đồ cố ý? Theo Tản Đà, Nguyễn Du đã “nói quá nhanh”. Nhận xét này cũng không sai. Tuy nhiên, nếu hiểu rằng trong nghệ thuật viết tiểu thuyết, trình tự kể không nhất thiết phải phản ánh trình tự của câu chuyện được kể, mà có thể là một yếu tố ước lệ, thì ta lại nhận thấy Nguyễn Du có lý do của riêng mình. Ông không để những chi tiết nhỏ nhặt làm ảnh hưởng đến bản chất của một đoạn thơ với mục đích làm rõ tính quyết đoán trong hành động của người anh hùng Từ Hải. Thực tế có thể lý giải rằng: Mặc dù Từ Hải chưa thực sự ra đi, nhưng tinh thần quyết định của chàng đã đi cùng với thanh gươm, yên ngựa. Bằng cách nói thẳng, câu thơ này dễ tạo ấn tượng về một con người với hành động như cơn gió, chớp mắt đã xa hàng vạn dặm.

Một số người cho rằng đoạn đối thoại này là do Nguyễn Du tạo ra và không có trong truyện Kim Vân Kiều. Sự thực không hoàn toàn như vậy. Trong tiểu thuyết của Thanh Tâm Tài Nhân, đoạn này vẫn có, nhưng được đặt trong ngữ cảnh Từ Hải chuộc Kiều ra, không phải đưa Kiều về quê mà xây dựng một toà nhà để ở cùng Thuý Kiều. Khi Kiều hỏi tại sao chàng không đưa nàng về nhà, chàng giải thích: “Như thế này, khi ta cô đơn một mình, chàng sẽ đưa ta đi đâu?”. Nguyễn Du chọn cách tiếp cận nghệ thuật khác, phù hợp với cấu trúc tự sự của Truyện Kiều và phản ánh tính cách của nhân vật tốt hơn. Ông không để cho Kiều nghi ngờ về những điều không quan trọng, cũng không để cho Từ Hải nói ra những điều không phù hợp. Ông thích quan sát nhân vật trong những lúc chia ly và muốn những lúc đó phải diễn ra điều quan trọng hơn cả sự kiện được kể.

Hãy xem Từ Hải đã “mở lòng” cho Kiều như thế nào khi nàng muốn rời đi. Ban đầu, chàng trách nàng “Tại sao vẫn còn dính vào những mối tình trước?”. Trách mặc dù nhưng thực ra là khen ngợi, bởi trong tâm trí của chàng, Kiều là người “tinh thần lớn lao” và chàng mong muốn nàng mãi như vậy. Khi nói đến việc tinh thần lớn lao, bao nhiêu tình cảm, hoài bão tỏa ra trong khoảnh khắc đó.

Thông qua việc phân tích 8 câu đầu trong đoạn trích Chí khí anh hùng, các em có thể cảm nhận được ước mơ của Nguyễn Du về một anh hùng, một vẻ đẹp to lớn cùng với một tình yêu lứa đôi đẹp đẽ.

Phân tích 8 câu thơ đầu của bài Chí khí anh hùng - Mẫu 3

Thường thường, để nổi bật phẩm chất anh hùng của một nhân vật, người ta thường đặt họ vào những tình huống đặc biệt đối mặt với thử thách gian nan. Dân gian thường nói 'Lửa thử vàng, gian nan thử sức', và cũng có câu 'Gian nan là nợ phải trả của anh hùng'. Chỉ khi vượt qua những thử thách đó, bản lĩnh và chí khí anh hùng mới được khẳng định. Có những thử thách nào? Thử thách bên ngoài và thử thách bên trong. Đánh bại các thế lực bên ngoài khó hơn đánh bại kẻ địch, và đánh bại tự nhiên cũng không dễ dàng, nhưng đánh bại những thói quen bên trong còn khó hơn nhiều. Khá nhiều người chiến thắng được uy quyền, nhưng lại gục ngã trước những cám dỗ bên trong. Cuối cùng, nói về anh hùng là nói về điều phi thường. Muốn làm điều phi thường, cũng cần phải vượt qua cái bình thường.

Nguyễn Du không chỉ miêu tả Từ Hải làm được nhiều kỳ tích phi thường, ông cũng làm nổi bật tính cách anh hùng của Từ Hải khi đặt nhân vật đối mặt và vượt qua cái bình thường. Đoạn trích Chí anh hùng này là ví dụ. Tại đây, có những vấn đề gia đình, có 'Thói nữ nhi thường tình'. Có vẻ như thử thách nội tâm mà Từ phải giải quyết là vấn đề 'anh hùng và mĩ nhân' - mĩ nhân làm trở ngại, nhưng anh hùng vượt qua. Điều này không sai, nhưng cũng không hoàn toàn đúng. Nhìn kỹ, Kiều không phải làm trở ngại cho Từ Hải, và Từ Hải không từ bỏ Kiều. Vậy, liệu đó có phải là mâu thuẫn giữa hạnh phúc nhỏ - bình thường và hạnh phúc lớn - phi thường không? Cũng không hoàn toàn, sau khi chuộc Kiều ra khỏi lầu xanh, Từ Hải có Kiều, sống cùng mỹ nhân. Nhưng chỉ vậy thôi chưa đủ, điều mà Từ Hải muốn là tạo ra một sự nghiệp anh hùng, khiến trai anh hùng mới xứng đáng với gái thuyền quyên. Nói cách khác, Từ Hải mong muốn một hạnh phúc phi thường. Chỉ khi đạt được điều đó, Từ Hải mới cảm thấy thoải mái. Vậy nên, cuối cùng, đó là mâu thuẫn giữa hạnh phúc nhỏ - bình thường và hạnh phúc lớn - phi thường.

Không cần phải đọc kỹ, ta có thể nhận ra rằng đoạn thơ tự nhiên chia thành hai phần nhỏ. Phần một là bốn câu đầu: hình ảnh Từ Hải lên đường. Phần hai là phần còn lại: cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thuý Kiều khi Từ rời đi. Điều đáng kỳ lạ, Nguyễn Du đưa ra hình ảnh Từ Hải lên đường trước, rồi mới đến lời từ biệt. Ở đây, dù chưa phải là khung cảnh nhân vật đang gây rối trời khuấy biển, Nguyễn Du vẫn làm cho tầm vóc của Từ Hải trở nên nổi bật. Hơn nữa, chưa cần phải thể hiện qua hành động, chỉ qua lời nói - lời nói với vợ thôi, chí khí anh hùng của Từ Hải đã hiện ra rõ ràng. Từ Hải đã được miêu tả một cách sâu sắc trong không gian gia đình. Điều này có lý: không gian gia đình thường không phải là môi trường phù hợp cho kẻ phi thường, thậm chí có thể nói là môi trường đó sẽ hạn chế người anh hùng. Rời khỏi không gian ấm cúng của hạnh phúc gia đình, Từ mới thực sự là Từ. Đúng vậy, Từ Hải chỉ thực sự là chính mình trong không gian rộng lớn của thế giới:

Nửa năm hương lửa đương nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương
Trông vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong.

Sự nồng nàn của tình yêu, hương vị ngọt ngào của hạnh phúc có thể làm cho người ta tiến bộ, nhưng cũng có thể làm mòn chí khí của kẻ anh hùng. Mỹ nhân có thể là động lực cho anh hùng, nhưng cũng có thể đánh đồng những sự nghiệp anh hùng. Sau này, Chế Lan Viên đã nói về hình ảnh 'Hạnh phúc chứa đựng trong một tà áo đẹp - Một mái nhà yên bình trải ra trong tâm hồn' là một sự mòn mỏi, đánh mất, chúng từng là ước mơ đè nát nhiều cuộc đời. Từ Hải chiếm trọn mỹ nhân, hạnh phúc chỉ mới là một nửa của cuộc đời chàng, tình nhân lãng mạn chỉ là một nửa của con người chàng. Từ Hải còn một nửa khác: một anh hùng với sứ mệnh cái thế. Một từ 'thoắt' đã thể hiện tính cách của Từ. Đó là sự thức dậy nhanh chóng của một người trong một mái nhà. Ngược lại, Từ sinh ra để thuộc về cả bốn phương. Ngang dọc cả bốn phương mới là sứ mệnh thực sự, cuộc sống thực sự của chàng. Rời khỏi một mái nhà, Từ đến với không gian thực của mình: không gian rộng lớn của trời đất.

Trong Truyện Kiều, từ 'thoắt' thường mang trong mình những biến cố, đôi khi là những biến cố quan trọng. Có khi đó là biến cố không ngờ 'Thoắt mua về thoắt bán đi'. Có khi lại là biến cố đau thương 'Nửa chừng xuân thoắt gãy cành thiên hương...'. Từ 'thoắt' này diễn ra lặng lẽ, nhưng cũng chứa đựng một biến cố lớn trong cuộc đời của Từ. Từ giây phút đó, Từ mới thực sự trải qua một cuộc sống đầy biến động như một anh hùng thời đại. Và như thế, chữ 'thoắt' đã phân chia cuộc đời của Từ Hải thành hai phần rõ ràng: nó là dấu chia cho một bản tình ca hùng tráng đồng thời mở đầu cho một bản ca về sự bi tráng.

Thực sự, Nguyễn Du đã vẽ nên một bức tranh về Từ Hải rất hoành tráng:

Trông vời trời bể mênh mang,
Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong.

Đó là hình ảnh của một người anh hùng. Đọc giả thơ cổ có thể gợi lên hình ảnh của một nhân vật khác thuộc thế kỷ XVIII, trong Chinh phục ngâm:

Áo chàng đỏ tựa như lửa thiêu,
Ngựa chàng sắc trắng như tuyết trắng muốt.

Cả hai đều thể hiện sự oai phong và lý tưởng của các vị anh hùng. Nhưng trong khi chàng chinh phụ được tô điểm bằng sắc màu lãng mạn trong ánh nhìn kiêu hãnh và trìu mến của nàng chinh phụ, thì Từ Hải lại được hình thành bằng đường nét kiêu căng trên bức tranh rộng lớn của không gian. Một bên là vẻ đẹp quý phái, một bên là vẻ đẹp tráng lệ.

Có thể nói, bên cạnh những hình ảnh “Chọc trời khuấy nước mặc dầu - Dọc ngang nào biết trên đầu có ai”, hay “Phong trần mài một lưỡi gươm - Những phường giá áo túi cơm xá gì”, “Gươm đàn nửa gánh non sông một chèo...” thì “Trông vài trời bể mênh mang - Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong” cũng là một bức chân dung rất hoàn hảo mà Nguyễn Du đã vẽ cho Từ Hải.

Đoạn thứ hai là một màn đối thoại, trong đó lời tác giả nhường hẳn cho lời của nhân vật. Các nhân vật tiết lộ bản sắc của mình thông qua ngôn ngữ riêng của họ. Nếu trong lời của Thuý Kiều là lời nói đúng mực của một phụ nữ nền nếp, trọng bổn phận và đạo đức, nhưng cũng không thiếu sự kiên nhẫn, thì trong lời của Từ Hải lại là lời nói cứng rắn, quyết đoán của một người đàn ông, nhưng cũng không thiếu sự tri thức. Kiều áp dụng đạo lý phụ thê phổ biến, trong khi Từ áp dụng đạo lý tri kỷ. Từ Hải xem trọng đạo tri kỷ hơn đạo phụ thê. Chàng không muốn bị buộc vào mối quan hệ đơn thuần của vợ chồng theo thói quen xã hội:

Nàng nói: “Phận gái phải biết kiêng kỵ,
Chàng đi, em cũng xin đi cùng!”

Kiều dùng lý lẽ của đạo lí phụ thê thông thường như một lời hứa hoặc thề nguyền để thuyết phục Từ Hải. Nàng muốn được ở bên cạnh chồng, chia sẻ niềm vui và nỗi buồn cùng nhau. Nhưng liệu Từ Hải có chấp nhận cái bình thường không? Chấp nhận cái bình thường có làm cho Từ Hải trở nên phi thường không? Đó không phải là phong cách của Từ Hải. Nhưng chàng cũng không phủ nhận mà thay vào đó, chàng dùng lý lẽ của mình để thuyết phục Kiều. Từ Hải đặt biệt danh tri kỷ cao quý hơn hạnh phúc vợ chồng. Khi đã hiểu rõ lòng nhau như vậy, không cần phải ràng buộc bởi những quy định của xã hội về hôn nhân:

Từ nói: “Trái tim vẫn còn dành cho tri kỷ
Vì sao không rời xa khỏi tình yêu bình thường?”

Chỉ qua việc phân tích 8 câu đầu trong đoạn trích Chí khí anh hùng, tác giả đã thành công trong việc miêu tả tình yêu đầy quyết tâm của vợ Từ Hải - Kiều, đồng thời cũng làm nổi bật sự kiên định của một người anh hùng, luôn tin tưởng vào bản thân và tận tụy với nhiệm vụ, cả trên chiến trường và trong tình yêu.

Phân tích 8 câu đầu của bài thơ Chí khí anh hùng - Mẫu 4

Trong văn học Việt Nam, “Truyện Kiều” được đánh giá cao nhất. Câu chuyện về cuộc đời của Vương Thúy Kiều, một cô gái tài năng nhưng không may mắn, đã thu hút và làm rung động lòng người đọc suốt nhiều thế hệ. Trong đó, tình yêu rối ren nhưng đầy chân thành của Kiều và Từ Hải đóng góp phần quan trọng vào sự hấp dẫn của tác phẩm. Khác với hình ảnh của Kim Trọng, một người phong trần, tài năng và quý phái, Từ Hải lại được tạo hình như một anh hùng đích thực, tràn đầy lý tưởng và lòng dũng cảm. Đoạn trích “Chí khí anh hùng” đã thể hiện rõ nét tính cách đặc biệt của Từ Hải.

Kiều thoát khỏi nhà của Hoạn Thư và rơi vào tay Bạc Bà, Bạc Hạnh. Cuộc đời của nàng đã trải qua nhiều thăng trầm, thể hiện rõ sự kết nối giữa tài năng và tai ương, như Nguyễn Du đã dự báo trong câu “tài và tai là hai điều gần nhau”. May mắn trong những khó khăn ấy, nàng đã gặp được người trượng phu Từ Hải, người đã cứu vớt cuộc đời nàng trong lần bị bắt lần thứ hai vào lầu xanh. Mặc dù sau thời gian tình yêu nồng nàn, Từ Hải quyết định rời đi để xây dựng sự nghiệp.

Mở đầu đoạn trích, tác giả đã mô tả tình huống chia tay và tư thế quyết định của anh hùng Từ Hải một cách rõ ràng:

“Nửa năm hương lửa đang nồng
Trượng phu đột nhiên động lòng bốn phương
Trông vời trời bể mênh mang
Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng mạch”

Từ lúc nào đến nay, mĩ nhân luôn là thử thách khó khăn nhất đối với những người nam nhi, những anh hùng. Tuy nhiên, trong đoạn trích này, Nguyễn Du đã mô tả một cách sâu sắc cách Từ Hải đối diện với mỹ nhân, với hạnh phúc gia đình, từ đó làm nổi bật tính cách cao quý hơn của anh. Thực ra, khi đang tận hưởng cuộc sống sung túc và hạnh phúc bên người đẹp, mọi người đều sẽ chìm đắm trong đó. Thế nhưng, chỉ có Từ Hải, một anh hùng đích thực, mới có thể từ bỏ hạnh phúc để ra đi, đặc biệt là khi tình yêu đang đậm đà nhất. Nếu Kim Trọng được coi là người tình lý tưởng, Thúc Sinh là người tình hiện thực của Kiều, thì Từ Hải chính là người anh hùng đặc biệt, là người chinh phục cuộc đời nàng.

Từ Hải không phải là người tầm thường chỉ biết đùa giỡn bên người đẹp. Nếu không có chí hướng cao lớn, chắc chắn chàng không xứng đáng với danh hiệu “trượng phu” mà Nguyễn Du đã dành riêng cho mình. Quyết định của chàng ra đi hoàn toàn phản ánh tính cách mạnh mẽ của mình. Từ việc “đột nhiên” và “lên đường thẳng mạch” cho thấy sự linh hoạt và kiên định của một con người với ước mơ lớn lao. Chính vì vậy, dù ai cũng biết Từ yêu thương và trân trọng Kiều, nhưng chí hướng của chàng đã vượt lên trên tình cảm đó, giúp chàng vượt qua sự luyến tiếc một cách nhẹ nhàng. Cụm từ “lòng bốn phương” cũng có thể hiểu là “ý chí phi thường”. Vì vậy, việc Từ Hải ra đi vì “động lòng bốn phương” không phải là đi lang thang mà là đi chinh phục thế giới, đó cũng là nguồn cảm hứng của nhiều nhà văn.

Trong câu ca dao xưa có câu:

“Làm trai phải đáng thân trai
Xuống Đông Đông yên, lên Đoài Đoài tĩnh”;

Phan Bội Châu cũng cho rằng:

“Làm trai phải hiếm có trên đời
Sao để số phận tự thay đổi”;

hay Nguyễn Công Trứ cũng nói rằng: “Chí làm trai từ Nam Bắc Đông Tây, dốc hết sức mình trong bốn phương” từ đó ta có thể thấy việc Từ Hải ra đi không chỉ vì “động lòng” mà còn để trả nợ làm trai, hơn hết là để gây dựng một cuộc sống mới cho Thúy Kiều và chính bản thân. Từ Hải không ngồi đợi số phận hay lo sợ điều bất hạnh sẽ đến, chàng là người hành động biết tự mình và người mình yêu xứng đáng được hạnh phúc. Từ Hải thể hiện tư thế kiêu hãnh, tự tin đối diện với thế giới rộng lớn bằng hành động “trông vời” đối với không gian bao la “trời bể mênh mang”. Chàng ra đi với tư cách mạnh mẽ, không do dự như thói quen. Mặc dù vẻ ngoài của Từ Hải toát lên vẻ hoành tráng và mạnh mẽ nhưng sâu bên trong, chúng ta cũng cảm nhận được nỗi cô đơn của người anh hùng khi đối diện với những khó khăn một cách đơn độc. Bốn câu thơ đầu đã phản ánh tư thế dũng mãnh và vĩ đại của một anh hùng. Ngay cả trong lúc chia li, Từ Hải vẫn tỏ ra vững vàng, không do dự khi “lên đường thẳng mạch”.

Hai câu tiếp theo là tâm trạng và lời tạm biệt của Kiều dành cho Từ Hải:

“Nàng nói: Phận gái vốn trung thành
Chàng đi làm phu cũng trọn lòng mong được đi”

Theo quan niệm Nho giáo, phụ nữ phải tuân theo nguyên tắc “tam tòng tứ đức”, trong đó tam tòng trước hết là trung thành với gia đình, sau khi kết hôn thì trung thành với chồng, và nếu chồng mất thì phải trung thành với con cái. Tuy nhiên, ở đây ta có thể thấy rõ rằng ý nguyện của Kiều muốn đi theo Từ Hải không chỉ đơn thuần là do lễ giáo mà còn là do tình cảm sâu sắc. Sau những thăng trầm của cuộc đời, Từ Hải là người đã cứu vớt, là điểm tựa vững chắc nhất của Kiều, vì vậy khi Từ muốn ra đi, Kiều đã ngay lập tức xin đi theo, dù không biết đi đâu. Lời này thể hiện tình yêu và sự thấu hiểu của Kiều đối với Từ Hải, và quyết tâm gắn bó cuộc đời với chàng.

“Từ nói: Tâm hồn tương tri,
Sao vẫn còn lạc trong tình cảm phù phiếm?”

Lời từ chối của Từ Hải thể hiện lý tưởng cao cả của chàng và tình yêu sâu đậm dành cho Kiều. Mặc dù ban đầu chàng trách móc nàng “Tại sao vẫn còn mắc kẹt trong tình yêu phù phiếm?”, nhưng thực chất đó là để đánh giá cao. Bởi vì chàng xem Kiều là người “tương tri”, chàng mong muốn và khuyến khích nàng phát triển phẩm chất cao quý để trở thành người bạn đời của chàng, với những phẩm chất cao cả hơn là những thứ phù phiếm. Chính việc Từ Hải vượt qua được cám dỗ của tình yêu và mỹ nhân chứng minh sự kiên cường và quyết đoán của anh hùng.

Phân tích 8 câu thơ đầu trong bài Chí khí anh hùng - Mẫu 5

Truyện Kiều không chỉ xuất sắc về ngôn ngữ nghệ thuật, mà còn sâu sắc về ý nghĩa nội dung. Nguyễn Du phản ánh hiện thực xã hội phong kiến đương thời, nơi số phận của Kiều và nhiều nhân vật tài hoa khác bị vùi dập. Điều này khiến Truyện Kiều trở nên nhân đạo hơn bao giờ hết. Với Từ Hải, Nguyễn Du đã thể hiện ý chí và hoài bão lớn lao của anh hùng thời đó, đặc biệt là qua 8 câu thơ đầu.

Sau nửa năm sống chung, tình cảm giữa Kiều và Từ Hải đạt đến đỉnh điểm, nhưng Từ Hải lại bất ngờ quyết định ra đi. Điều này phản ánh tư tưởng nam nhi áp đặt lên Từ Hải bởi chế độ phong kiến. Tuy nhiên, cũng chính tư tưởng đó đã làm cho Từ Hải trở thành người bảo vệ Kiều, tạo nên phẩm chất đặc biệt của anh.

“Nửa năm cùng sống với hương lửa đang nồng
Trượng phu thoắt đã động lòng muốn ra đi khắp bốn phương”

Từ Hải luôn sẵn sàng ra đi, với thanh gươm trong tay và yên ngựa sẵn sàng. Chàng không lưu luyến, bởi chàng là người đàn ông quyết đoán, “nam nhân thà rơi máu chứ không rơi lệ”.

“Nhìn xa vời trời biển bao la mênh mông
Thanh gươm yên ngựa trên đường thẳng rộng mở”

Không gian xung quanh rộng lớn, bao la, mênh mông như thể tôn thêm vẻ quyết liệt, dứt khoát của Từ Hải. Chàng như hòa mình vào trời đất, trở nên vĩ đại với ý chí và hoài bão, vươn tới tận vũ trụ xa xôi. Từ Hải tin rằng mình sẽ thực hiện được hoài bão ấy. Còn Kiều, nàng chỉ mong muốn theo chồng, chia sẻ mọi nguy hiểm và khó khăn.

“Nàng nói: Phận gái phải trung thành
Chàng đi xa, em vẫn muốn đi theo'
Từ Hải nói: Tình yêu là thử thách
Liệu em có thể vượt qua nổi những thử thách của cuộc sống?”

Từ Hải trách Kiều ‘sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình’, nhưng sâu trong lòng chàng lo lắng cho Kiều phải chịu đựng nhiều gian khổ. Nguyễn Du mô tả một Từ Hải - một con người bình thường, với hoài bão và ý chí lớn, với những hành động phi thường, và rồi trở lại với vai trò người chồng quan tâm, lo lắng cho vợ.

Phân tích 8 câu thơ đầu bài Chí khí anh hùng - Mẫu 6

Từ Hải là một anh hùng có tầm nhìn, đầu đội trời chân đạp đất. Khi cứu Kiều ra khỏi lầu xanh, chàng làm điều đó vì lòng nghĩa, vì tôn trọng Kiều như một tri kỷ. Dù có tình cảm với nhiều người, nhưng Từ không quên bản thân là một tráng sĩ. Trong xã hội phong kiến, nam nhi phải có chí vượt qua mọi thử thách. Từ Hải có chí lớn và nghị lực để đạt được mục tiêu của mình. Dù sống với Kiều hạnh phúc, nhưng Từ vẫn giữ vững chí hướng của mình, sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn.

Không gian trong hai câu thứ ba và thứ tư (trời bể mênh mang, con đường thẳng) thể hiện rõ chí khí anh hùng của Từ Hải.

Tác giả tạo ra hình ảnh 'Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong' trước khi Từ Hải và Thuý Kiều nói lời chia biệt. Có thể hiểu, Từ Hải lên yên ngựa rồi mới nói lời chia biệt với Thuý Kiều. Sự chia biệt này khác biệt hoàn toàn so với lần Kiều chia tay Kim Trọng và Thúc Sinh. Chia tay Từ Hải là chia tay người anh hùng để chàng thực hiện hoài bão vượt qua biển đại dương. Do đó, ba cuộc chia biệt này có tính chất khác nhau.

Từ Hải lúc chia tay Kiều thể hiện rõ nét tính cách nhân vật. Trong câu trả lời, chàng vừa muốn Kiều hiểu mình là tri kỷ thì phải chia sẻ mọi điều trong cuộc sống, vừa động viên, tin tưởng Kiều sẽ vượt qua khó khăn để trở thành vợ của một người anh hùng.

Nàng nói: 'Phận gái phải trung thành,
Chàng đi xa, em vẫn muốn đi theo'.
Từ Hải đáp lại:
Từ rằng: 'Tình yêu là thử thách,
Liệu em có thể vượt qua những thử thách của cuộc sống không'.

Trong lời trả lời ấy, Từ Hải gửi gắm niềm tin và sự động viên cho Thuý Kiều, hy vọng rằng nàng có thể vượt qua những khó khăn để trở thành vợ của một người anh hùng.

Trong đoạn trích, tác giả đã kết hợp một cách mượt mà giữa ngôn ngữ Hán Việt và ngôn ngữ bình dân, sử dụng nhiều hình ảnh ước lệ và các điển cố, điển tích. Đặc biệt, nhân vật Từ Hải được Nguyễn Du tái hiện theo hướng lí tưởng hoá. Mọi từ ngữ, hình ảnh và miêu tả đều phản ánh đúng khuynh hướng này.

Về ngôn từ, tác giả sử dụng từ 'trượng phu', chỉ dành riêng cho nhân vật Từ Hải. 'Trượng phu' đề cập đến người đàn ông có tinh thần lớn lao. Cụm từ 'thoắt' trong hai câu:

Nửa năm hương lửa đang nồng,
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.

Khi hạnh phúc đang dâng trào, những người không có chí khí thường quên đi những mục tiêu khác. Nhưng Từ Hải khác biệt, ngay cả trong hạnh phúc, chàng vẫn nhớ đến mục tiêu và chí hướng của mình. Điều này phản ánh đúng bản chất của Từ Hải và xứng đáng với tình cảm mà Thuý Kiều dành cho chàng. Cụm từ 'động lòng bốn phương', theo Tản Đà, ám chỉ việc Từ Hải suy nghĩ vượt xa biên giới hẹp hòi của một họ, một làng, mà trở thành con người của thế giới. Hai chữ 'dứt áo' trong 'Quyết lời dứt áo ra đi' thể hiện phong cách mạnh mẽ, phi thường của một người đàn ông có chí lớn khi chia biệt.

Nói như vậy không có nghĩa là Từ Hải không buồn khi xa Thuý Kiều, nhưng là để nhấn mạnh chí khí của nhân vật. Hình ảnh: 'Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong' mô tả chàng lên ngựa trước khi nói lời chia biệt, thể hiện cái bản chất phi thường của người đàn ông trong xã hội phong kiến.

Trong việc mô tả và diễn đạt ngôn ngữ đối thoại, có những điểm đặc biệt. Kiều biết rằng Từ Hải phải ra đi trong hoàn cảnh 'bốn bể không nhà', nhưng vẫn quyết tâm đi theo. Từ 'tòng' không chỉ đơn giản như lời giáo huấn trong sách vở của Nho giáo, rằng phụ nữ phải 'làm vợ theo chồng', mà còn bao gồm ý thức chia sẻ nhiệm vụ, sẵn lòng hỗ trợ Từ khi chàng gặp khó khăn trong cuộc sống. Từ Hải nói rằng tại sao Kiều chưa thoát khỏi thói quen nữ nhi thường tình không phải là vì chê trách Kiều nặng nề, mà chỉ là mong muốn Kiều trở nên mạnh mẽ hơn để làm vợ của một anh hùng.

Chỉ trong 8 câu thơ đầu, Nguyễn Du đã mô tả tinh tế tình yêu giữa Kiều và Từ, mà vẫn giữ được vẻ đẹp và chí khí vĩ đại của người anh hùng có mong muốn thành danh.

Phân tích 8 câu thơ đầu của bài Chí khí anh hùng - Mẫu 7

Vương Thúy Kiều là một người phụ nữ 'tài sắc vẹn toàn', một giai nhân hoàn hảo mà khó tìm thấy trong dân gian. Tuy nhiên, càng hoàn hảo thì cuộc đời của nàng lại càng gặp nhiều trắc trở, bất hạnh. Sau khi bán mình cho Mã Giám Sinh để cứu cha, cứu gia đình, cuộc sống của Thúy Kiều đã chuyển sang một trang mới.

Cuộc đời của nàng, dường như mãi mãi đắm chìm trong đau khổ và tổn thương, nhưng Từ Hải, người đàn ông 'đầu đội trời, chân đạp đất', đã xuất hiện và cứu vớt cuộc đời lận đận của nàng Kiều, mang lại cho nàng một danh phận, một cuộc sống như bao phụ nữ bình thường khác. Trong đoạn trích 'Chí khí anh hùng', Nguyễn Du đã rõ ràng mô tả hình ảnh của người anh hùng Từ Hải.

Đến bên Thúy Kiều, nhưng Từ Hải không bao giờ quên lãng lướt lí tưởng và ước mơ lớn của mình. Do đó, sau khi sống cùng Thúy Kiều được sáu tháng, mặc dù vô cùng hạnh phúc và vui vẻ, nhưng Từ Hải đã nói lời chia tay Kiều để bắt đầu cuộc hành trình thực hiện sứ mệnh lớn của mình:

“Nửa năm hương lửa đương nồng
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương
Trông vời trời bể mênh mang
Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong”

“Nửa năm” là khoảnh khắc của hạnh phúc Từ Hải trải qua bên Kiều. “Hương lửa đương nồng” chỉ thời gian của hạnh phúc không ngừng, tình yêu vẫn rực cháy trong lòng. Nhưng, người trượng phu đã “động lòng bốn phương”, khát vọng và ước mơ thực hiện lý tưởng lại bừng lên trong lòng chàng, “trời bể mênh mang” là mục tiêu lớn mà chàng đang hướng đến, đang “vẫy gọi” với chàng. “Thanh gươm”, “yên ngựa” là những dụng cụ Từ Hải sẽ mang theo trên con đường, bên cạnh chàng khi chinh phục giấc mơ lớn. Vì vậy, câu thơ “Thanh gươm yên ngựa, lên đường thẳng rong” thể hiện phong cách của một anh hùng “đầu đội trời chân đạp đất”, khí chất kiên định cần có của một lãnh đạo.

Trước khi Từ Hải quyết định ra đi, Thúy Kiều đã bày tỏ mong muốn được đi cùng, không chỉ để chăm sóc, hoàn thành trách nhiệm vợ chồng, mà còn để không phải chia lìa, xa cách với Từ Hải:

“Nàng rằng: Phận gái chữ tòng
Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi
Từ rằng: Tâm phúc tòng tri
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình”

Thúy Kiều bày tỏ mong muốn đi cùng Từ Hải với lời tha thiết, mong muốn thực hiện trách nhiệm vợ chồng và không muốn chia lìa với người chồng yêu quý. Tuy nhiên, Từ Hải từ chối vì cho rằng Kiều chưa đủ mạnh mẽ để đối mặt với nguy hiểm của chiến trường.

Từ Hải nhận ra tấm lòng của Kiều nhưng phải từ chối yêu cầu của nàng vì lo lắng về sự an toàn của Kiều. Tình yêu của Từ Hải dành cho Kiều là chân thành và quyết tâm ra đi để mang lại cuộc sống tốt nhất cho nàng.

Thật sự, qua 8 câu thơ đầu, tác giả đã phác họa nên hình ảnh của người phụ nữ trong xã hội phong kiến, với những khó khăn và hy sinh, nhưng cũng là sự kiên cường và quyết tâm vượt qua để trở thành bậc anh hùng.

Phân tích 8 câu thơ đầu của bài Chí khí anh hùng - Mẫu 8

Trong văn chương Việt Nam, không ai không biết đến một nhà thơ, một tác phẩm đã trở thành biểu tượng trong văn học Việt Nam suốt hơn 200 năm qua.

“Tiếng thơ vang vọng giữa trời đất
Như tiếng núi non hát khúc thu thanh”

Không ai khác ngoài Nguyễn Du và tác phẩm vĩ đại Truyện Kiều. Mỗi câu thơ, mỗi đoạn văn đều là những ngọc ngà, những sợi chỉ gấm thêu mà nhà thơ đã dành công sức để tạo ra. Đằng sau số phận của nhân vật là những giá trị nhân đạo sâu sắc, là niềm tin và khát vọng của con người. Đó là tiếng nói lên sự chống lại những thế lực xấu xa, là giấc mơ về tự do và công lý mà 8 câu thơ đầu của đoạn trích 'Chí khí anh hùng' đã thể hiện rõ ràng.

Sau những tháng ngày gian khổ với Thúc Sinh, Kiều lại phải trở về cuộc sống của một kĩ nữ với Tú Bà. Nhưng bất ngờ, Từ Hải xuất hiện như một ngôi sao sáng, chuộc Kiều ra khỏi cuộc sống đó, trả lại cho nàng tự do xứng đáng. Hai người họ đến với nhau với tấm lòng tri kỉ, giữa 'trai anh hùng' và 'gái thuyền quyên'. Tuy nhiên, hạnh phúc của họ không kéo dài khi khát vọng trở thành anh hùng của Từ Hải thúc đẩy chàng ra đi.

Bốn câu thơ đầu mô tả rõ nét hình ảnh của Từ Hải trước khi lên đường:

“Nửa năm dẫn Kiều bước bên cạnh
Trượng phu nhớ Kiều trong lòng quê hương
Trông vời trời bể mênh mang
Thanh gươm yên ngựa, lên đường vững vàng”.

Nguyễn Du đã đặt Từ Hải vào hai không gian tương phản nhau: một là không gian của tình yêu đầy cám dỗ và một là vũ trụ bao la gọi gào. Từ Hải, như một người đàn ông kiên quyết, không do dự đưa ra quyết định của mình, không bị cuốn vào những cám dỗ xung quanh. Chàng sinh ra không để sống cuộc đời của những người bình thường mà để thực hiện sứ mệnh lớn lao của một anh hùng. Nguyễn Du đã gọi Từ Hải bằng hai từ 'trượng phu' - người có trí lớn, để thể hiện sự cao cả của nhân vật. Hình ảnh cuối cùng của 'Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong' không chỉ mô tả sức mạnh của con người mà còn phản ánh tính quả quyết của Từ Hải. Những điểm tương đồng với thơ Nguyễn Du và các nhà thơ cùng thời được thấy qua hình ảnh của người hào kiệt trước khi ra trận:

“Bản lĩnh người trẻ vượt mọi khó khăn
Trải qua gian khổ như diều gặp gió”

Hoặc như:

“Anh chàng trẻ tuổi nổi tiếng hào hiệp
Bút viết chiến sự không kém binh pháp
Mang theo vũ khí, chiến đấu kiên quyết
Vang tiếng roi trong gió thu rít lên”

( Trích Chinh phụ ngâm_ Đoàn Thị Điểm)

Cả Nguyễn Du và Đoàn Thị Điểm đều sử dụng hình ảnh của thiên nhiên để tôn vinh nhân vật anh hùng của họ. Tuy nhiên, trong các câu thơ của 'chinh phụ ngâm', 'chí làm trai' tạo nên danh tiếng, thành tựu với núi non, còn 'chí anh hùng' xây dựng cuộc sống gia đình. Từ Hải, như một người không thuộc về một gia đình, một làng, mà thuộc về mọi nẻo đất trời, bốn phương cõi. Lời thơ ít mà ý thơ sâu.

Mỗi cuộc chia ly đều đau lòng và khó nén nước mắt. Kiều không muốn ở một mình, mong được đi cùng Từ Hải, gắn bó với anh trong công việc. Lời nàng tha thiết:

“Phụ nữ phải tuân theo truyền thống
Anh đi, em cũng muốn đi theo”

Mong ước của Kiều đi theo Từ Hải phản ánh truyền thống đạo Nho. Nhưng Từ Hải không đồng ý, cho rằng Kiều còn trẻ và dễ bị lôi cuốn bởi cảm xúc. Chàng nói:

“Tâm hồn phụ nữ còn mong manh
Chưa thoát khỏi cảm xúc dễ dàng”

Nghe lời đầu, ai cũng nghĩ là trách cứ, nhưng thực ra lại là lời động viên tri kỉ vượt lên những tình cảm thông thường, đồng hành cùng trí lớn của anh hùng. Về sau, khi nhắc về nỗi nhớ Thúy Kiều dành cho Từ Hải, Nguyễn Du viết:

“Hồng bay bổng, đẹp tựa gió
Mắt mòn theo đường xa phương trời”

Qua 8 câu thơ đầu của 'Chí khí anh hùng', Nguyễn Du đã tài tình phác họa tình yêu giữa 'trai anh hùng' và 'gái thuyền quyên', không làm mờ đi vẻ đẹp và lòng kiên trì vĩ đại của anh hùng muốn vươn lên danh vọng.