Buzz
Bài văn mẫu lớp 11: Phân tích tác phẩm Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài là một chủ đề hấp dẫn để viết bài nghị luận về một tác phẩm kịch.
Bài phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài cung cấp nhiều ví dụ mẫu hữu ích. Điều này giúp học sinh cải thiện kỹ năng văn học của mình với những bài phân tích xuất sắc. Đoạn trích này được lấy từ phần cuối của một vở kịch 5 hồi nổi tiếng của Nguyễn Huy Tưởng – Vũ Như Tô. Dưới đây là một bài phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài xuất sắc mời bạn cùng tham khảo. Ngoài ra, bạn cũng có thể xem thêm Phân tích về tác phẩm Tôi muốn là tôi toàn vẹn.
Bài phân tích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
Nguyễn Huy Tưởng, một tác giả văn học với đặc điểm tập trung vào lịch sử, thể hiện tri thức sâu rộng về con người và xã hội. Kịch “Vũ Như Tô” là một tác phẩm văn học nổi bật trong sự nghiệp sáng tác của ông. Đoạn trích từ “Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài” được lấy từ phần kết của tác phẩm. Với cách xây dựng tình huống mâu thuẫn hợp lý, tác giả không chỉ giỏi về kỹ thuật mà còn khiến câu chuyện trở nên thú vị và gây ấn tượng sâu sắc đối với độc giả.
Đã có nhận định rằng, “Vũ Như Tô” không chỉ là một vở kịch đơn thuần mà còn là một tác phẩm mang tính lịch sử, lấy cảm hứng từ một sự kiện thực tế, diễn ra vào thời kỳ 1516 – 1517 dưới thời vua Lê Tương Dực, vị vua thứ chín của triều Hậu Lê. Tác phẩm này đã hoàn thành vào mùa hè năm 1941. Được thiết lập trong bối cảnh của một sự kiện diễn ra tại thành Thăng Long, khi mâu thuẫn giữa nhân dân và triều đình đang đạt đến điểm cao, thì Vũ Như Tô – một kiến trúc sư tài ba lại quyết định xây dựng Đài Cửu Trùng, một công trình vô cùng ấn tượng và đắt đỏ.
Trước áp lực từ dư luận và cuộc nổi loạn đòi đốt Đài của nhân dân, Vũ Như Tô không thể làm gì khác ngoài việc đau đớn chứng kiến đứa con tinh thần của mình bị thiêu rụi. Mâu thuẫn trong vở kịch được xây dựng giữa phe nổi loạn và phe vua Lê Tương Dực, giữa phe Trịnh Duy Sản và Kim Phượng cùng các cung nữ, đặc biệt là mâu thuẫn nội tâm của Vũ Như Tô.
Triều đình vào thời điểm đó đang rơi vào tình trạng hỗn loạn, các phe nổi loạn tranh giành quyền lực. Phe nổi loạn bao gồm nhiều tầng lớp trong xã hội, từ dân chúng đến thợ xây dựng của Cửu Trùng Đài. Nhân dân lao động bị áp bức bởi vị vua tàn bạo Lê Tương Dực, người chỉ biết dùng quyền lực để đào hoa. Đây là một mâu thuẫn giai cấp cơ bản của chế độ phong kiến thời bấy giờ. Mâu thuẫn này đã tồn tại từ trước, và khi Lê Tương Dực bắt Vũ Như Tô xây Cửu Trùng Đài, mâu thuẫn này càng trở nên căng thẳng hơn.
Để xây dựng Cửu Trùng Đài, triều đình đã tăng cường thu thuế, bắt giữ thợ lành nghề và đàn áp những người phản đối. Chính sách này của vua đã làm cho dân chúng cảm thấy bất mãn, nhân dân thợ thuyền từ đó bày tỏ sự căm phẫn đối với cả Vũ Như Tô vì ông chính là kiến trúc sư xây dựng Cửu Trùng Đài. Các nhân vật nổi loạn này chỉ được biết qua lời kể của nhân vật Đan Thiềm, nhưng mâu thuẫn này chính là nguyên nhân gây ra bi kịch cho triều đình.
Mâu thuẫn trong vở kịch Vũ Như Tô còn bắt nguồn từ phe nội phản trong triều đình. Phe đứng đầu là Trịnh Duy Sản, sau đó là Ngô Hạch, An Hòa Hầu cùng nhóm thợ thuyền và dân chúng chống lại. Trịnh Duy Sản dẫn đầu phe nghịch lên cầm quyền, kích động binh lính nổi loạn, kéo người làm phản, giết Vũ Như Tô, Lê Tương Dực, Đan Thiềm, phá hủy Cửu Trùng Đài. Mâu thuẫn này đã đưa đoạn trích đến đỉnh điểm của nó.
Trịnh Duy Sản, Ngô Hạch thực hiện án tử địa Lê Tương Dực, giải quyết mâu thuẫn đồng thời gây ra thêm mâu thuẫn. Ngoài ra, có mâu thuẫn giữa Trịnh Duy Sản và Kim Phượng cùng các cung nữ trong triều đình. Trịnh Duy Sản xem Kim Phượng và các cung nữ là bù nhìn cho vua Lê Tương Dực. Kim Phượng và các cung nữ vì thế mà tìm cách tránh trách nhiệm, căm ghét Đan Thiềm, Vũ Như Tô để hi vọng phe nổi loạn sẽ tha thứ.
Mâu thuẫn lớn nhất trong tác phẩm là mâu thuẫn giữa Vũ Như Tô và nhân dân lao động, cũng như mâu thuẫn trong tâm trạng của Vũ Như Tô. Một bên là nhân dân với cái nhìn thực tế, lợi ích hiện tại, còn bên kia là nghệ sĩ, người yêu nghệ thuật Vũ Như Tô với quan điểm nghệ thuật cao cả, nghệ thuật vị lợi.
Người nghệ sĩ tài năng với nhiều ước mơ, niềm đam mê nhưng không thể thể hiện tài năng của mình để tạo ra cái đẹp cho cuộc sống, mang lại niềm tự hào cho dân tộc khi cả xã hội, cả chính phủ đã thảm hại, mục ruỗng. Nhân dân phải sống trong cảnh khốn khổ, khó khăn trong khi vua lại chỉ biết vui chơi, sa đọa. Hoàn cảnh của đất nước không tạo điều kiện cho Vũ Như Tô thực hiện ước mơ sáng tạo của mình.
Theo lời khuyên của cô cung nữ Đan Thiềm, một người cũng “nghiện” vẻ đẹp như Vũ Như Tô để sử dụng quyền lực, tiền bạc của Lê Tương Dực để xây dựng Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô không nhận ra hậu quả lớn từ phía cộng đồng. Mừng thầm, mong mỏi mang lại vinh quang cho đất nước đã khiến ông trở nên trái chiều với lợi ích trực tiếp, thiết thực của người dân. Do đó, mặc dù vốn gần gũi, yêu thương và tôn trọng nhân dân nhưng Vũ Như Tô lại bị dân coi là kẻ thù.
Sự đối lập trong tâm hồn của Vũ Như Tô bắt nguồn từ chính những người dân và thợ thuyền. Họ phải trải qua cuộc sống khó khăn, bị lợi dụng, bị hành hạ và bóc lột nên việc oán trách vua cũng như người xây dựng công trình kia là điều dễ hiểu. Đối với họ, Vũ Như Tô và Đan Thiềm chính là nguồn gốc của nỗi đau khi muốn xây dựng Cửu Trùng Đài.
Trái ngược lại, kiến trúc sư chỉ chăm chú vào tác phẩm nghệ thuật của mình, hy vọng để lại cho thế hệ sau một di sản văn hóa lịch sử mà quên mất thực tế của nhân dân. Khi cuộc nổi loạn bùng nổ, Cửu Trùng Đài bị phá hủy, Vũ Như Tô vẫn chưa thoát khỏi sự hoảng sợ, vẫn tin rằng mình vô tội, thậm chí muốn thuyết phục An Hòa Hầu, dốc hết sức sống để bảo vệ công trình chưa hoàn thành. Một nghệ sĩ với phẩm chất cao cả, lý tưởng hoàn hảo, tôn trọng nghệ thuật chân chính và mong muốn để lại cho nhân dân, cho hậu duệ một kiệt tác kiến trúc.
Một nhân vật bi kịch khi trốn thoát khỏi thực tế, đưa nghệ thuật lên tầm cao không tưởng mà không nhận ra đời sống khó khăn của nhân dân. Đến phút cuối cùng, khi quần chúng bùng phát lên đòi giết mình, đốt đài, người nghệ sĩ vẫn không nhìn thấy việc xây dựng Cửu Trùng Đài là gây ra tội ác, vẫn tin rằng mình là người đứng đầu. Vũ Như Tô là một nghệ sĩ vĩ đại, có lẽ chỉ là không sinh ra đúng thời đại.
Kịch nghệ thuật thú vị nằm ở những mâu thuẫn đối lập mà nó mang lại, Nguyễn Huy Tưởng đã xây dựng một tác phẩm nghệ thuật trọn vẹn và đặc sắc. Ngôn từ tinh tế, mô tả tính cách và diễn biến tâm lý nhân vật để tăng cường những mâu thuẫn giữa các nhân vật, đưa vở kịch đến các điểm gay gắt và kết thúc hợp lý. Mâu thuẫn được giải quyết không hoàn toàn triệt để nhưng lại là con đường duy nhất cho những mâu thuẫn đan xen.
Đọc tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng, chúng ta không chỉ hiểu về văn chương mà còn là phân tích lịch sử, đặt tình huống và thực tế của thời đại để hiểu rõ hơn và đồng cảm với tác giả.
