Phân tích triết lý sống của Xuân Diệu trong bài thơ Vội vàng bao gồm 9 mẫu văn độc đáo đi kèm với gợi ý cách viết chi tiết. Điều này giúp học sinh tham khảo để nâng cao kỹ năng văn học của mình với những bài văn mẫu xuất sắc.
TOP 9 mẫu văn phân tích triết lý sống vội vàng của Xuân Diệu dưới đây sẽ là nguồn tư liệu hữu ích cho học sinh trong quá trình học, tự học và tự đọc để mở rộng sự hiểu biết văn học của mình thêm phong phú, viết văn một cách sáng tạo. Đồng thời, để cải thiện kỹ năng viết văn, các bạn cũng có thể tham khảo phân tích Vội vàng.
Dàn ý tư tưởng sống của Xuân Diệu trong Vội vàng
1. Bắt đầu bài văn
- Mở đầu: Tuổi trẻ được ví như khoảnh khắc đẹp nhất trong cuộc đời, và khi đã qua đi, không có cơ hội để quay lại...
Nêu vấn đề: Bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu đã thể hiện quan điểm sống tích cực: Trân trọng hiện tại, sống đầy đủ, tận hưởng từng khoảnh khắc của cuộc sống.
2. Phần thân
a) Chân lý cuộc sống qua tiêu đề tác phẩm
- 'Vội vàng': Sống đầy đủ để trải nghiệm cái đẹp của thế giới, không chần chừ để lãng phí thời gian nhưng không phải là sống qua loa bỏ qua nhiều điều; sống là biết trân trọng và biết yêu thương.
b) Phân tích chi tiết tác phẩm
- 'Tôi ước... phiêu lưu': Mong muốn mãnh liệt vượt qua giới hạn của con người: 'tắt bỏ ánh nắng, đánh bật làn gió' để giữ lại màu sắc và hương thơm, để trải nghiệm hoàn toàn vẻ đẹp của thiên nhiên.
- 'Hình dung về... cánh hoa môi gần': Xuân Diệu vẽ lên một cảnh thiên đường tươi đẹp tràn ngập âm thanh và màu sắc
- Bầu không gian rực rỡ màu sắc: Xanh của cây cỏ => Màu của sự sống đang ở đỉnh cao nhất.
- Bầu không gian tràn ngập âm thanh: Tiếng hát êm dịu của yến anh mời gọi.
=> Người thi sĩ náo nức, hân hoan muốn sống hết mình để thưởng thức vẻ đẹp của thế gian.
+ Tin nhắn từ 'đây này': Khao khát được trải nghiệm, lời mời không thể từ chối của người lãng mạn không thể nào phủ nhận khi đi qua cuộc sống này.
+ Sự tươi mới, sự sống động của mùa xuân được Xuân Diệu cảm nhận như một 'cặp môi gần' quyến rũ
=> Du khách yêu thêm và trân trọng cuộc sống, thanh xuân, và nhận ra giá trị của tuổi trẻ, họ càng hối hả sống.
- 'Tôi hạnh phúc... không còn lần nào nữa': Xuân Diệu thay đổi cách sống
- Ông vui mừng và lo lắng, vui vẻ vì được trải nghiệm và thưởng thức vẻ đẹp của cuộc sống, nhưng cũng buồn bã vì tuổi trẻ trôi đi nhanh chóng, và mọi thứ đẹp đẽ đều có thể phai mờ, còn cuộc sống thì chỉ ngắn ngủi...
- Ông chọn cách đối đầu với thời gian, sống mà vẫn còn lo lắng về tuổi trẻ ngắn ngủi của mình.
- Ông tiếp tục nhớ về cuộc sống, về những điều mà có lẽ không thể trải nghiệm hết được.
=> Nỗi buồn của người nghệ sĩ lan tỏa ra cảnh vật khiến chúng cũng mang trong mình một nỗi buồn chia ly.
- 'Nhanh lên đi... hãy sáng chói lên!': Càng trân trọng, càng không muốn để mất, con người càng hối hả.
- Lý trí và trái tim đều khuyên bảo Xuân Diệu phải sống hết mình để không còn đọng lại hối tiếc.
- Khát vọng bùng nổ mãnh liệt, đỉnh cao là 'sáng chói' trong mùa xuân đang tràn đầy sức sống.
3. Kết luận
- Xác nhận quan điểm tích cực về cuộc sống của Xuân Diệu.
- Chia sẻ cảm xúc, suy nghĩ của bản thân về triết lý sống đó.
Triết lý sống theo Xuân Diệu - Mẫu 1
Nhà phê bình Hoài Thanh, một người rất hiểu và yêu thơ Xuân Diệu trước Cách Mạng, đã từng nhận xét rằng “Nhà thơ ấy đã thể hiện chính xác tâm hồn của mình, đúng với bản thân nhất khi sáng tác ra những dòng thơ diễn đạt những cảm xúc tinh tế, mong manh, mơ hồ, những rung động không dễ nắm bắt và càng không dễ gọi tên,” như:
“Mây biếc bay về đâu hối hả
Con cò trên đồng lưỡi cắn nghi ngờ”
Những nhận xét đó chắc chắn có căn cứ, có lý do. Tuy nhiên, đối với đa số độc giả, Xuân Diệu vẫn là thi sĩ của tình yêu mãnh liệt, của đam mê cuồng nhiệt đối với cuộc sống, một người mong muốn sâu sắc, mê đắm trong việc tận hưởng mọi khoái lạc của cuộc sống. Ông đã kêu gọi mạnh mẽ, thúc giục về sự sống sôi nổi để trải nghiệm mọi điều tốt đẹp của cuộc sống. Và nếu phải nhắc đến một bài thơ đặc biệt nhất cho một tâm hồn thi sĩ như vậy, chắc chắn không ai quên được bài thơ - “Vội vàng”.
“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu không phai nhạt;
Tôi muốn buộc gió lại,
Đừng để hương bay đi.
Của ong bướm vẫy từng cánh mật,
Ở đây hoa nội trời màu xanh,
Ở đây lá cành mơn man phất;
Ở đây yến anh hát khúc tình,
Và ở đây ánh sáng chớp mắt.
Mỗi sáng sớm niềm vui gõ cửa;
Tháng giêng tươi như một nụ hôn gần.
Tôi sung sướng.
Xúc cảm vội vã dường như đã được thể hiện ở dòng đầu tiên của bài thơ: một dòng thơ duy nhất trong bài mà hầu hết là những câu thơ dài tám chữ. Thể loại thơ tám chữ khiến chúng ta nghĩ ngay đến cách nói của ca trù và cách sử dụng của Xuân Diệu cũng thể hiện một phong cách mới của thơ. Việc đặt những câu thơ ngắn ở đây tạo ra một âm điệu gấp gáp giống như một hơi thở hối hả của một người đang tràn ngập cảm xúc. Hơn nữa, Xuân Diệu đã đặt những câu chẵn hai từ “tôi muốn” ở đầu, và chủ đề lãng mạn ngay lập tức nổi lên. Nhà thơ thể hiện cái tôi rõ ràng, không ngần ngại hay giấu giếm, cái tôi đầy thách thức, đi ngược lại với thơ ca trung đại, nơi ít dám thể hiện cái Tôi. Việc nhà thơ mạnh mẽ, mạnh mẽ, thách thức thẩm mỹ của thời đại trước, chính là để thể hiện cái tôi trong một khao khát to lớn, cái tôi muốn chiếm quyền tạo ra để làm những điều mà chỉ tạo hoá mới làm được như “tắt nắng đi” và “buộc gió lại”. Tuy nhiên, trong cách diễn đạt của nhà thơ, “tắt nắng” và “buộc gió” không phải là ý muốn cuối cùng, vì những câu chẵn của khổ thơ đều bắt đầu bằng một từ “cho”.
Cho màu không phai nhạt đi,...
Cho hương đừng bay mất.
Khát vọng mãnh liệt ấy bắt nguồn từ mong muốn bảo toàn vẻ đẹp cho cuộc sống. Những câu thơ này gợi lên cảm giác lo sợ rằng vẻ đẹp sẽ phai nhạt, ánh sáng sẽ mờ nhạt nếu nắng cứ chiếu, và hương thơm sẽ mất đi nồng nàn nếu gió cứ thổi. Sự mong muốn trở nên càng thiết tha hơn khi nhà thơ sử dụng từ “đừng” hai lần - chứa đựng một nguyện vọng sâu sắc. Mỗi từ trong bốn câu thơ này đều thể hiện lòng ham sống không ngừng, thậm chí trở nên cuồng nhiệt, tham lam, muốn giữ lại vẻ đẹp và sự sống trong tạo vật.
Câu thứ năm đột nhiên đổ ra từ nhịp điệu vội vã của dòng thơ năm chữ, lan tỏa trong dòng tám chữ. Điều này tạo ra một sự chuyển đổi đẹp mắt trong bài thơ, mở ra trước mắt độc giả một bức tranh xuân tươi đẹp. Bốn câu thơ đó tràn đầy tiếng “này đây” lan tỏa khắp dòng thơ, tạo ra sự trùng hợp và biến đổi. Những câu thơ này tạo ra hình ảnh của một con người mê đắm, đắm chìm, say sưa trước vẻ đẹp của mùa xuân và cuộc sống. Đó không chỉ là một bức tranh xuân, mà còn là cách để tác giả nói về tình yêu và sự trẻ trung của tuổi thanh xuân. Vì vậy, không có gì khác ngoài “ong bướm, yến anh”, vì chúng gợi lên vẻ dịu dàng, tình tứ, và “bướm bay ong vẫy” gợi lên hình ảnh của mùa xuân và tình yêu. Khúc nhạc của tình yêu, và hơn thế, “của tình si”, gợi ra sự mê đắm. Ngoài ra, từ “của” thường đi kèm với “này đây” như một cặp không thể tách rời. Đó là cách mà Xuân Diệu thể hiện cảm xúc trước thiên nhiên luôn tồn tại sự kết hợp, mọi thứ quấn quýt lấy nhau, là của nhau không thể tách rời. Tất cả đều thể hiện vẻ đẹp và sức sống của tuổi trẻ. “Hoa” nở trên nền “xanh rì” của đồng nội mênh mông, “lá” của “cành tơ” tràn đầy sức trẻ và sự sống. Cảm giác tươi trẻ, mơn mởn được tôn vinh trong “tơ phơ phất” ở sau. Cuộc sống hiện ra như một vườn thiên đàng, trong cảm xúc của niềm vui đời thường. Giá trị nhân văn của những câu thơ và cả bài thơ chính là ở đây.
Nếu bốn câu thơ trên dường như đã hoàn chỉnh, thì câu thứ chín vẫn còn một chút tiếc nuối, không muốn dừng lại, trong cảm xúc tràn đầy hy vọng muốn thể hiện hết niềm vui của cuộc sống. Tuy nhiên, đây không còn là hình ảnh cụ thể như “lá, hoa, ong bướm” mà trở nên trừu tượng hơn với ánh sáng, niềm vui, thời gian - những thứ không có hình dạng. Đó cũng là cách để nhà thơ diễn đạt quan điểm thẩm mỹ mới và thú vị hơn. Thiên nhiên không còn là tiêu chuẩn của vẻ đẹp trong quan niệm của Xuân Diệu. Vẻ đẹp của thiên nhiên chỉ được coi là đẹp khi nó phản ánh vẻ đẹp của con người. Ánh sáng đẹp vì nó gợi nhớ về “hàng mi” của đôi mắt đẹp. Niềm vui đẹp vì nó gợi ra hình ảnh của một vị thần, biểu tượng của con người. Và sự tôn vinh thẩm mỹ được thể hiện trong câu thơ về tháng giêng, gợi lên vẻ đẹp của sự dũng cảm, nhiệt huyết, làm cho người đọc cảm thấy ngạc nhiên.
Tháng giêng ngọt ngào như một cặp môi gần.
Mùa xuân tỏa sắc hương lạ kỳ như đang mong chờ, sẵn sàng hiến dâng. Đó là thời khắc mùa xuân tạo ra để con người thưởng thức, mang lại hạnh phúc, và thêm một khía cạnh nhân văn trong bài thơ. Trong đó, con người là cái quý giá nhất, đẹp nhất. Họ là tâm điểm của thẩm mỹ, khiến người đọc phải kinh ngạc, trầm trồ. Tác giả đưa ra ý niệm về một tháng trẻ trung nhất trong năm: “tháng giêng”. Nhưng điều bất ngờ đến từ từ “ngon”, điều không ai ngờ đến. Và việc so sánh với “cặp môi gần” khiến thời gian trở nên gần gũi hơn, khiến mùa xuân hiện lên trong tâm trí của người muốn thưởng thức. Vẻ đẹp của mùa xuân trở nên hoàn toàn thuộc về họ.
Hình ảnh so sánh như một người chờ đợi, sẵn sàng hiến dâng cho tình yêu. Và chỉ có tình yêu sâu đậm với cuộc sống mới tạo ra hình ảnh kỳ lạ như vậy.
“Tôi hạnh phúc.”
Những từ này được thốt ra sau tất cả những gì đã diễn ra ở trên. Nhưng sau ba chữ đó là một dấu chấm giữa câu, làm cho niềm hạnh phúc dường như bị gián đoạn, trở thành niềm vui không hoàn thiện. Bởi sau dấu chấm là từ “nhưng”, dự báo một cảm xúc mới lạ hoàn toàn. Sự vội vã xuất hiện ở nửa sau. Nhà thơ không thể tận hưởng hết mùa xuân vì cảm giác hoài niệm về tuổi xuân đang rời xa. Và cảm xúc của nhà thơ đã chuyển sang một hướng mới, hiện lên một sự phản đối:
Nhưng hối hả một nửa.
Người đã nghe hai câu đầu về sự phản đế cũng đều ghi nhận sâu sắc.
Xuân đang đến có nghĩa là xuân sắp qua
Xuân vẫn non có nghĩa là xuân sẽ già.
Sự mới mẻ, can đảm, sự khám phá to lớn nhất của hai câu thơ lại nằm ở hai từ dường như rất bình thường “ nghĩa là “, tạo nên một phép toán nghệ thuật. Tác giả đã mạnh mẽ đặt một dấu bằng giữa hai vế dường như trái ngược nhau :“đang tới” so với “đang qua”, “non” so với “già”. Cách diễn đạt ấn tượng như thế làm nên sự trôi mau không ngừng của thời gian. Điều ấy càng có ý nghĩa với một người mà sự sống đồng nghĩa với tuổi xuân, được thể hiện với phép toán thứ ba :
Và xuân hết có nghĩa là tôi cũng mất.
Ở đây mùa xuân vẫn là mùa của tình yêu, tuổi trẻ. Cảm xúc đó kích thích cho một chuỗi những câu tiếp theo. Nhà thơ như muốn đảo ngược lại toàn bộ những quan niệm thông thường:
Lòng ta rộng nhưng bao la bầu trời cứ chật chội.
Hiện tại đối tượng của “rộng” không phải là bầu trời mà là chính cá nhân “ta”, và thứ bé nhỏ không còn là con người, mà lại là “bầu trời”. Nhưng điều đáng chú ý là những gì đã qua đi thì không bao giờ trở lại. Nhà thơ đang nhìn nhận từ góc độ cá nhân, bày tỏ lời than thở, lo lắng về tự nhiên và vũ trụ.
Không cần kéo dài quá lâu tuổi trẻ trong cuộc sống
Nói gì cho nhiều rằng xuân vẫn luôn trở lại
Nếu tuổi trẻ không bao giờ tái sinh.
Trời đất vẫn còn, nhưng không có ta mãi mãi
Để rồi ta tiếc nuối từng khoảnh khắc trên đất và dưới bầu trời.
Trời đất có ý nghĩa gì khi tuổi trẻ của ta không kéo dài. Mùa xuân tuần hoàn có ý nghĩa gì khi tuổi xuân của ta không bao giờ lặp lại. Nhà thơ đã thể hiện khát khao mãnh liệt của tuổi trẻ, tạo nên sự mới mẻ cho bài thơ.
Hương tháng năm vẫn làm chúng ta nhớ về sự chia ly
Khắp nơi, mọi thứ vẫn im lặng chứng kiến sự chia tay.
Con gió nhẹ nhàng thì thầm giữa những chiếc lá biếc.
Có lẽ tức giận vì phải rời xa. Chim hòa mình trong niềm vui rồi đột nhiên im lặng. Hình ảnh của gió, của những chú chim quay về, nhưng không còn mang vẻ đẹp sống động như trước. Những hình ảnh ấy bây giờ đều đượm màu luyến tiếc, chia xa. Gió vẫn hòa mình đẹp mê hồn - “thì thầm trong lá biếc” nhưng rồi lại bay đi. Chim vẫn hót như một “khúc ca cuồng nhiệt “ nhưng lại tiên tri một sự tàn phai. Những điệu nhạc ấy đều trở thành một nỗi ám ảnh :
Không bao giờ, ơi, không bao giờ nữa...
Nhưng con người sống trong thời đại Xuân Diệu không dễ dàng chấp nhận sự điều chỉnh của vận mệnh, vì vậy cái “tôi” đã tìm ra phương hướng để giải quyết một vấn đề khó khăn - đó là cách sống “nhanh chóng”. Nếu không thể kéo dài thời gian sống thì nhà thơ đề xuất tăng tốc và cường độ sống. Do đó, đoạn thơ bắt đầu bằng một hiệu lệnh của sự giục ép, nhanh chóng.
Nhanh lên! Mùa chưa kết thúc.
Ta muốn ôm trọn vẹn cuộc sống mới bắt đầu hứa hẹn
Ta muốn ngắm mây trôi và gió bay
Ta muốn cảm nhận cánh bướm trong tình yêu
Ta muốn ngập tràn trong một nụ hôn đầy đặn
Và khám phá non nước, mây, và cỏ rợp;
Để thưởng thức mùi thơm, để được chiếu sáng.
Để tận hưởng sự tươi mới của bầu trời;
-Xuân ơi, ta muốn trải nghiệm sự hồng hào của người.
Những từ “muốn” quay trở lại, nhưng nhiều hơn, dồn dập hơn, mãnh liệt hơn. Nhưng bây giờ “muốn” không còn là của “tôi” mà là của “ta”. Sự năng động kích thích con người mở rộng để ôm trọn cả cuộc sống. Bằng cách đó, “ta” được miêu tả như một thể xác của một người thân thiết, yêu thương, một thân thể mang vẻ trẻ trung, rạng rỡ, nồng nàn, và nhà thơ viết “cỏ rợp, xuân nồng”. Tác giả dường như muốn thưởng thức cuộc sống đẹp đẽ tới cùng trong những cử chỉ mãnh liệt, nồng nàn nhất, mỗi lúc một tăng lên : “ôm - ngắm - ngập tràn trong một nụ hôn đầy đặn“.
Điều đó thể hiện một Xuân Diệu mong muốn trải nghiệm mùa xuân như một bữa tiệc cuộc sống, để được “lạc lõng, thỏa mãn, hài lòng “. Và câu thơ cuối được coi là táo bạo nhất trong những câu thơ táo bạo :
Xuân ơi, ta muốn nhấn chặt vào em.
Câu thơ thể hiện một trạng thái cao nhất của tình yêu mùa xuân và cuộc sống này. Ý thơ của Xuân Diệu có thể đã chịu ảnh hưởng một chút từ ý thơ của nữ thi sĩ Pháp, Anna de Nowai. Vì nhà thơ cũng muốn để lại dấu vết của mình trên trái táo của thời gian.
Quan điểm sống của Xuân Diệu - Phiên bản 2
Nhà thơ được Hoài Thanh đánh giá là “Nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới” chính Xuân Diệu. Thơ của ông là một nguồn sống phong phú, tràn đầy sức sống và tình yêu mùa xuân của một thi sĩ yêu đời, yêu cuộc sống và biết trân trọng, tận hưởng vẻ đẹp của cuộc sống. Bài thơ tiêu biểu cho phong cách của Xuân Diệu là “Vội vàng” thể hiện quan điểm sống vội vàng rất mới mẻ, có ý nghĩa. Vậy tại sao Xuân Diệu lại có được điều đó? Chúng ta hãy cùng khám phá bài thơ để hiểu rõ hơn về cách sống nhanh nhẹn của nhà thơ.
Vội vàng là một từ miêu tả sự nhanh chóng, vội vã. Theo Xuân Diệu, sống vội là sống nhanh, sống gấp để tận hưởng, cống hiến, và thưởng thức vẻ đẹp của cuộc sống. Sống vội vàng theo quan điểm của ông là một lối sống tích cực, khác biệt với việc vội vàng chạy theo vật chất hay xu thế mùa hè của một số người trẻ ngày nay. Quan niệm về sống vội vàng của Xuân Diệu đã đánh thức những ai đã lạc lối, mở ra lối đi cho những ai đang tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống.
Vậy tại sao Xuân Diệu lại có được một quan niệm sống đầy ý nghĩa như vậy? Ông là một nhà thơ luôn khao khát sự kết nối, cảm nhận với cuộc sống, yêu thương sự sống xung quanh. Xuân Diệu nhận ra vẻ đẹp tuyệt vời mà tạo hóa ban tặng cho chúng ta, như một hướng dẫn viên du lịch dẫn chúng ta khám phá những cảnh đẹp từ này đến khác: hoa của đồng cỏ xanh rì, lá xanh rì, tình yêu của chim én, ánh sáng sớm mai, và đặc biệt là vẻ đẹp của tháng giêng được so sánh như nụ hôn đầu của tình yêu. Các vẻ đẹp này không chỉ có ở những nơi xa xôi mà chúng tồn tại xung quanh ta, là những điều bình dị. Xuân Diệu hạnh phúc và hài lòng khi tận hưởng những điều này, nhưng cũng cảm thấy tiếc nuối vì sự qua đi của thời gian, ngay cả khi mùa xuân đang hiện hữu.
Thi sĩ sống vội vàng vì ông nhận thức được sự không thể tránh khỏi của thời gian. Trong khi văn học trung cổ coi thời gian là tuần hoàn, thì đối với Xuân Diệu, thời gian là tuyến tính, không bao giờ quay trở lại: “Xuân đương tới nghĩa là xuân đang qua/ Xuân còn non nghĩa là xuân sẽ già/ Mà xuân hết nghĩa là tôi cũng mất”. Người khác có thể cảm nhận mùa xuân qua sự đổi thay của thời tiết, trong khi nhà thơ không cần phải chờ đến khi mùa xuân kết thúc mới nhớ về nó. Với ông, xuân đang đến nghĩa là đang qua, xuân còn non sẽ già, thậm chí xuân hết ông cũng mất. Xuân Diệu yêu quý mùa xuân của thiên nhiên và tuổi trẻ, nhưng với ông, tuổi trẻ qua đi làm cuộc đời trở nên vô nghĩa. Câu thơ mang ý nghĩa sâu sắc về nhân sinh, tác giả muốn gửi đi một thông điệp rằng hãy trân trọng từng khoảnh khắc của cuộc sống, đặc biệt là thời gian tuổi trẻ, thời gian có sức mạnh, niềm tin, và cơ hội để thử thách bản thân.
Vì cảnh sắc thiên nhiên xuân đẹp quá, nhà thơ muốn “dừng lại”, “chộp giữ” hương sắc tươi đẹp của đất trời. Điều này có vẻ phi thực tế, nhưng trong tâm trí của nhà thơ, nó rất có ý nghĩa. Ông tiếc nuối cho sự qua đi của mùa xuân và con người, và vì thế ông kêu gọi: “Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm”. Xuân Diệu luôn mong muốn tận hưởng toàn bộ vẻ đẹp của thiên nhiên, ông muốn ôm, muốn tiếp tục, muốn sâu sắc, và điều quan trọng nhất là muốn cảm nhận sự xuân hồng. Các động từ liệt kê theo thứ tự tăng dần cho thấy khát khao mãnh liệt của nhà thơ muốn tan chảy vào thiên nhiên để tận hưởng trọn vẹn. Nếu không có sự đam mê của một người yêu cuộc sống, say mê trước vẻ đẹp của đất trời, thì không thể tạo ra những bài thơ tuyệt vời như thế.
Qua tác phẩm này, ta có thể nhận thấy rằng quan niệm sống vội vàng của Xuân Diệu là đáng ngưỡng mộ và học hỏi. Tác giả đã truyền đạt những giá trị sâu sắc về cuộc sống và thời gian cho độc giả. Sau khi đọc bài thơ, người đọc nhận thức được giá trị của thời gian và vẻ đẹp của cuộc sống không chỉ ở những nơi xa xôi mà còn tồn tại xung quanh chúng ta. Xuân Diệu giúp chúng ta hiểu được ý nghĩa của việc sống có ích, biết cống hiến cho đất nước, và tận hưởng cuộc sống đầy ý nghĩa.
Tư tưởng sống vội vàng của Xuân Diệu mang ý nghĩa sâu sắc về cuộc sống, tồn tại vượt qua thời gian và luôn phản ánh đúng trong mọi thời kỳ, đặc biệt với giới trẻ, như đã được Hoài Thanh nhận xét: “Xuân Diệu là nhà thơ mới nhất trong dòng thơ mới - vì thế chỉ có những người trẻ mới yêu thích đọc Xuân Diệu, và nếu đã yêu thích thì phải phải mãi mãi say mê”.
Quan điểm sống của Xuân Diệu - Mẫu 3
Tuổi trẻ là khoảnh khắc đẹp nhất của cuộc đời. Đúng vậy, thanh xuân như những đám mây trôi và một khi đã trôi qua thì không bao giờ có cơ hội để trở lại. Có lẽ vì hiểu rõ sự thật đắng cay đó mà con người trở nên trân trọng hơn cuộc sống, họ chọn sống nhanh để đua với thời gian, trải nghiệm mỗi khoảnh khắc mà không lãng phí. Đó cũng là thông điệp chính mà Xuân Diệu gửi gắm trong bài thơ “Vội vàng”.
Chỉ cần từ tiêu đề chúng ta cũng có thể hiểu phần nào triết lý sống của Xuân Diệu. Đó là sống hết mình để tận hưởng vẻ đẹp của thế giới, sống không hối tiếc phí mất quá nhiều thời gian. Tuy nhiên, sống vội vàng không có nghĩa là sống lơ đãng bỏ qua mọi thứ, sống là phải biết trân trọng và biết yêu thương.
Và khao khát sống đó đã rực cháy ngay từ những dòng mở đầu của tác phẩm:
'Tôi muốn tắt nắng đi
Để màu sắc không phai màu;
Tôi muốn buộc gió lại
Để hương thơm không bay đi.'
Khát khao vượt qua ranh giới của con người. Đó là ước muốn tắt nắng, buộc gió. Chỉ vì muốn giữ lại màu sắc và hương thơm, con người nhỏ bé ấy lại mơ ước thay đổi cả vũ trụ, thay đổi cả quy luật của tự nhiên để tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp của thế giới. Thế nhưng, đó lại là những ước mơ không thể trở thành hiện thực, vì nắng và gió là những thứ vô hình, giống như thanh xuân vô hình mà người nghệ sĩ đang cố gắng chạy theo trong cuộc đua với thời gian.
Tiếp theo, với những dòng thơ sau đó, ông đã vẽ lên một thế giới ngập tràn âm thanh và màu sắc:
'Ong bướm hòa quyện trong tuần tháng mật
Ở đó hoa của đồng nội xanh tươi
Đây lá cành tơ phơ phất bay
Yến anh hát khúc tình si ngọt ngào
Và ánh sáng chớp mắt lấp lánh
Mỗi sáng sớm, thần Vui gõ cửa
Tháng giêng dịu dàng như đôi môi gần'
Đó không chỉ là thế giới của cỏ cây hoa lá, mà đối với con người, nó còn là một thế giới diệu kỳ khiến cho cuộc sống trở nên tuyệt vời hơn bao giờ hết. Đây là nơi của những cảm xúc tươi trẻ, màu sắc rực rỡ và ánh sáng lấp lánh, là nơi mà thần tiên thường lui tới. Không gian trong bức tranh thơ mộng đó tràn ngập màu xanh của sự sống, và nơi đó đang chứa đựng sự náo nhiệt, niềm vui thông qua tiếng hát của chim, âm thanh, ánh sáng và màu sắc, tất cả những nguồn cảm hứng của cuộc sống đều tập trung lại để thể hiện vẻ đẹp của thiên đường trên trái đất. Khao khát được trải nghiệm này được thể hiện qua từ ngữ 'ở đây', như một lời mời gọi không thể từ chối dành cho những ai si mê để lòng bối rối khi thăm viếng thế giới này. Và không chỉ dừng lại ở đó, thế giới thiên đường này vẫn còn rất nhiều điều thú vị đang chờ đón mỗi ngày, niềm vui sẽ đến với mọi người.
Mùa xuân là thời điểm đẹp nhất trong năm, là lúc hoa nở rộ, mầm non nẩy mầm khoe sức sống. Mùa xuân mang lại không khí ấm áp, đầy sức sống, khiến người ta muốn ngắm nhìn và thưởng thức. Đó là thời kỳ tràn đầy sự sống, được người nghệ sĩ cảm nhận là 'cặp môi gần', là biểu hiện của tình yêu, hy vọng, và sự sống. Điều này khiến người ta yêu và trân trọng cuộc sống hơn, đặc biệt là tuổi trẻ, khi mà ta có thể theo đuổi đam mê mà không bị giới hạn. Tuy nhiên, người nghệ sĩ cảm thấy vội vã, lo lắng trước sự ngắn ngủi của tuổi trẻ và cuộc đời, và mong muốn thưởng thức mọi khoảnh khắc cuộc sống.
Người ta thường nói rằng khi nhận ra nhiều điều hơn, con người cũng thay đổi cách sống:
'Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa:
........
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa...'
Cuộc sống là một hành trình không ngừng mất đi. Người nghệ sĩ vui sướng nhưng cũng lo lắng trước sự ngắn ngủi của tuổi trẻ và cuộc đời. Mặc dù thưởng thức vẻ đẹp của đất trời, ông không ngừng suy tư và hoài niệm về những thứ có thể sắp mất đi, làm cho tâm trạng của ông trở nên buồn bã.
'Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
.........
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!'
Càng trân trọng, càng sợ mất đi, con người lại càng muốn sống hết mình. Tâm hồn và lý trí đều thúc giục người nghệ sĩ sống mỗi khoảnh khắc một cách trọn vẹn, để không phải hối tiếc khi mọi thứ qua đi. Khao khát sống và yêu thương khiến người ta chìm đắm trong khát vọng của bản thân, muốn thưởng thức hết vẻ đẹp của cuộc sống. Đỉnh điểm của khao khát là 'cắn' vào mùa xuân tràn ngập sức sống, muốn níu giữ vẻ đẹp ấy mãi mãi.
Kết thúc tác phẩm, ta nhận thấy một tâm hồn đầy nhiệt huyết và đam mê, là một người nghệ sĩ thấm nhuần triết lí nhân sinh. Ông quyết tâm sống trọn vẹn để thưởng thức vẻ đẹp của cuộc sống, yêu thương và hòa mình trong hương vị sống. Đó là cách sống mà chúng ta nên học tập, sống để hòa nhập và cống hiến, cháy hết với đam mê của mình.
Quan niệm sống vội vã của Xuân Diệu - Mẫu 4
Xuân Diệu, nhà thơ tình của Việt Nam, sống vội vã để nắm bắt mọi khoảnh khắc của cuộc đời. Triết lí sống vội vã đã được ông thể hiện đầy đủ trong bài thơ 'Vội vàng' trích từ tập thơ 'Thơ thơ'.
Trong bài thơ “Giục dã”, Xuân Diệu đã viết:
Mau đi thôi, hãy vội vàng lên đi
Em ơi, tình yêu của chúng ta đang trưởng thành.
Triết lí sống vội vàng, gấp gáp đã trở thành một phương châm sống của Xuân Diệu, ông thể hiện điều này trong sáng tác của mình.
Từ tiêu đề của bài thơ về triết lí sống vội vàng, gấp gáp đã phản ánh rõ. Vội vàng mang ý nghĩa của sự nhanh chóng, không chần chừ. Đối với Xuân Diệu, ông sống vội vàng trong từng khoảnh khắc. Ông nhận thức rõ rằng thời gian ngắn ngủi, hữu hạn của con người, trong khi thời gian vũ trụ lại vô hạn.
'Xuân đang đến, tức là xuân sắp qua,
Xuân còn trẻ, tức là xuân sắp già
Khi xuân chấm dứt, tôi cũng ra đi
Không kéo dài tuổi trẻ của nhân gian
Nói gì nữa, xuân vẫn lặp lại
Trái đất vẫn còn, nhưng tôi không còn mãi
Do đó, tôi tiếc nuối cả trời đất'
Xuân Diệu bị ám ảnh bởi sự trôi chảy của thời gian, ông rất nhạy cảm với nó. Xuân đang đến cũng là lúc nó đang rời xa chúng ta, khi xuân còn trẻ cũng là lúc xuân sắp già, và khi xuân kết thúc cũng là lúc tôi sẽ ra đi. Sự cực đoan này của Xuân Diệu là hoàn toàn có lý. Cuộc sống này tươi đẹp, nhưng nó như một dòng sông không thể ngừng chảy đi. Khoảnh khắc đẹp, phút giây lãng mạn chỉ đến một lần. Thiên nhiên có thể vĩnh viễn, nhưng 'tôi' không, tôi chỉ có một cuộc đời này để tận hưởng mọi thứ. Vì vậy, cần phải sống vội, sống gấp, và có những khát vọng mãnh liệt.
Tôi mong muốn dập tắt ánh nắng đi
Để không gian không mất đi vẻ đẹp sặc sỡ
Tôi ước ao buộc chặt gió lại
Để hương thơm không bay đi
Khát vọng của ông thật đặc biệt, và cũng thật mạnh mẽ. Dập tắt ánh nắng, buộc chặt gió, liệu có ai trên thế gian đã làm được điều đó chưa? Xuân Diệu mong muốn dập tắt ánh nắng để màu sắc của cuộc sống không phai nhạt, muốn buộc chặt gió để hương thơm của cỏ cây không bay đi. Ước mong đó của ông thực sự tuyệt vời, ông muốn giữ lại những điều tốt đẹp nhất của tự nhiên cho cuộc sống con người. Đồng thời, giấc mơ đó của ông cũng hoàn toàn có cơ sở, vì cuộc sống đẹp đẽ ấy, nếu không sống để tận hưởng thì sẽ là điều đáng tiếc:
“Ong và bướm này tuần tháng nơi chốn ngọt ngào
Hoa đồng nội xanh tươi ấy, những cánh hoa rực rỡ
…
Tháng giêng tươi đẹp như một nụ hôn nồng nàn.”
Đoạn thơ như một tiếng ca vui mừng, một bản nhạc ca ngợi vẻ đẹp của thiên nhiên. Xuân Diệu mô tả vẻ đẹp toàn diện của cuộc sống, tràn đầy màu sắc và ánh sáng. Đó là một bức tranh tuyệt đẹp mà thi sĩ Xuân Diệu vẽ ra, một hình ảnh với sự hài hòa của màu sắc, âm thanh và ánh sáng. Đây là một thiên đường, không phải ở nơi xa xôi, mà nó tồn tại ngay tại đây, trong cuộc sống hàng ngày. Đây cũng là mục tiêu mà Xuân Diệu muốn đưa người đọc đến, một hình mẫu thiên đường không chỉ tồn tại trong tưởng tượng, mà còn hiện hữu ngay trước mắt chúng ta. Mặc dù chúng ta có vui sướng, yêu đời và sống hối hả, gấp gáp, nhưng giọng thơ của Xuân Diệu lại trở nên cay đắng ở dòng thơ tiếp theo: “Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa/ Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân”. Câu thơ này được chia thành hai phần, khi thi nhân nhận ra sự trôi chảy không ngừng của thời gian, con người lo sợ trước bước đi của thời gian, nó không chờ đợi cho tuổi xuân của bất kỳ ai, bất kỳ vật gì: “Con gió xinh thì thì thầm trong lá xanh biếc/ Có lẽ chúng hờn giận vì phải bay đi?/ Chim hót vang, nhưng đột ngột im lặng/ Có lẽ chúng sợ hãi trước sự phai nhạt sắp tới”. Trước sự tiến triển không ngừng của thời gian, ông không dừng lại ở mong ước dập tắt ánh nắng, buộc chặt gió mà đã biến thành hành động:
“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm
…
- Hỡi xuân hồng, tôi muốn nhấn chặt vào em!”
Đoạn thơ đầy nồng nàn, cháy bỏng nhất, thể hiện mạnh mẽ nhất khát khao, ước muốn sống vội, sống gấp của thi nhân. Nhịp thơ nhanh, gấp gáp, biểu hiện sự dâng trào của cảm xúc. Ông muốn ôm trọn vẹn sự sống, sử dụng một loạt các động từ mạnh mẽ theo cấp độ tăng dần: ôm, riết, say để tận hưởng cuộc sống qua mọi giác quan. Từ việc ôm với sự thân mật, riết lại mạnh mẽ hơn, đến khi say đã đạt đến cảm xúc quyến luyến, nồng nàn và cuối cùng là thấu hiểu hết mọi vẻ đẹp của mùa xuân, tuổi trẻ, tình yêu vào tâm hồn thi nhân. Ông mở rộng tất cả các giác quan để tận hưởng mọi trải nghiệm của cuộc sống và câu thơ cuối cùng đã thể hiện toàn bộ cảm xúc của ông: “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi”.
Tác phẩm Vội vàng đã hoàn chỉnh, đầy đủ nhất việc sống vội vàng, quan niệm sống nhanh nhạy của Xuân Diệu. Ông sống vội vàng để tận hưởng hết vẻ đẹp, để dành hết tuổi trẻ cho cuộc đời này. Đó là một quan niệm về cuộc sống, một lối sống lành mạnh. “Thơ Xuân Diệu như một nguồn sống phong phú chưa từng thấy ở nơi đất nước yên bình này”.
Quan niệm sống vội vàng của Xuân Diệu - Mẫu 5
Xuân Diệu từng được gọi là “vua của thơ tình”. Đúng vậy, ông viết nhiều thơ tình và trở nên nổi tiếng với chúng. Nhưng có lẽ qua Vội vàng, bài thơ viết vào năm 1938, in trong tập Thơ Thơ, chúng ta có thể thấy vì sao mà không cần phải viết những bài thơ tình thì ông vẫn là một nhà thơ nổi tiếng, một người trí thức lớn lao của dân tộc. Vì tiếng thơ trong Vội vàng là tiếng của cuộc sống, thể hiện nhiều cảm xúc và triết lý sâu sắc. Trong đó, tác phẩm cũng đem đến một quan niệm sống vô cùng ý nghĩa – sống vội vàng.
Tiêu đề của bài thơ đã tỏ rõ quan niệm sống vội vàng của Xuân Diệu. Đó là một thuật ngữ chỉ sự nhanh chóng, gấp gáp trong mọi hành động. Ở đây Xuân Diệu vinh danh sự vội vàng trong cách sống, thái độ sống. Liệu sống vội vàng có nghĩa là phải sống nhanh, sống gấp gáp như vậy ư? Không chỉ thế, toàn bộ bài thơ của tác giả còn thúc giục mọi người hãy sống không chờ đợi, sống hết mình, sống trọn vẹn từng phút, từng giây, sống đầy đủ với “sống” để đấu tranh với sự trôi chảy không thương tiếc của thời gian.
Ngay từ đầu bài thơ, ông đã nhanh chóng thể hiện hai ước muốn dũng cảm: tắt nắng, buộc gió. Điều này có vẻ không hợp lý, phi lý. Ai có thể can thiệp vào luật lệ của tự nhiên được, nhưng quan niệm sống vội vàng của Xuân Diệu lại khẳng định điều đó là có ý nghĩa. Bởi nếu thời gian không dừng lại, thì mọi màu sắc, hương vị của cuộc sống sẽ phai màu, bay đi theo nắng, theo gió. Con người không thể giữ chặt bản thân, kìm kẹp mọi thứ. Vậy nên, chỉ còn cách sống nhanh chóng thì mới đáp ứng được khát khao, mới thỏa mãn và tận hưởng mọi khoảnh khắc của cuộc đời. Quan niệm sống vội vàng thể hiện qua khao khát kiêu hãnh, khác biệt và tình yêu đời mãnh liệt như vậy.
Tuy nhiên, nhà thơ không chỉ nói mòn mỏi, ước muốn của ông hoàn toàn có lý do, vì cuộc sống này đẹp và đáng sống, nên càng phải sống vội vàng:
Của ong bướm này đây tuần tháng mật
…
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
Đoạn thơ phát ra những tiếng reo vui, phấn khích. Ông như một 'hướng dẫn viên' dẫn dắt người đọc khám phá vẻ đẹp của cuộc sống này. Thi sĩ vui vẻ vì đắm chìm trong cảnh sắc tươi mới, phong phú của mùa xuân: bướm tuần tháng mật, hoa đồng nội xanh rì, lá cành tơ phơ phất, yến anh khúc tình si, ánh sáng lấp lánh, mỗi buổi sớm đều hạnh phúc. Cái hay và ý nghĩa của nhà thơ là để mọi người tận hưởng vẻ đẹp không phải ở nơi trời cao tưởng tượng, mà ở ngay xung quanh chúng ta. Vì vậy, quan niệm sống vội vàng của Xuân Diệu là yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, nhưng là những gì gần gũi, thân quen nhất và trong những khoảnh khắc tràn đầy sức sống nhất, đầy đủ tình yêu nhất. Nhưng ông nhận ra rằng, dù là quanh ta đi nữa, những điều ấy sẽ không mãi ở bên mình, và dù yêu thương đến đâu thì cuối cùng cũng sẽ mất đi. Vì thế, lời thơ say mê, tha thiết nhưng bỗng trở nên ô buồn, vì phải sống vội vàng một nửa. Vừa tận hưởng, vừa sống nhanh chóng là quan niệm của Xuân Diệu. Đó cũng là cuộc đua với thời gian để tận hưởng mọi khoảnh khắc của cuộc đời.
Lối sống của Xuân Diệu quả là không chờ đợi. Ông sống vội vàng đến mức ngay cả mùa xuân cũng đã nhớ thương, không chờ đến mùa hạ mới nhớ mùa xuân. Tình yêu, nhớ nhung tất cả những gì hiện diện trở thành nguyên tắc sống của thi sĩ. Điều này là hoàn toàn lý do.
Xuân đang đến có nghĩa là xuân đang trôi qua
…
Không bao giờ! Ôi không bao giờ nữa!
Xuân Diệu không chỉ quá bận tâm về thời gian mà ông còn nhạy cảm đến sự chảy đi của nó. Phần lớn mọi người nghĩ rằng mọi thứ đang đến sẽ ở lại mãi, ít suy nghĩ về việc chúng sẽ dần qua đi. Nhưng Xuân Diệu lại khác, ông cảm nhận rõ từng bước chân của thời gian. Vì vậy, khi xuân đến là khi xuân đang qua đi, khi non xanh là khi sắp già, thậm chí còn đến mức sẽ kết thúc… Tại sao nhà thơ lại nhạy cảm như vậy? Sự thực về điều đó đã lâu ai cũng biết, nhưng chỉ có Xuân Diệu mới hiểu rõ rằng thời gian đang cướp đi tất cả những gì của cuộc sống này. Đoạn thơ đầy tranh biện này rất sâu sắc. Ông minh chứng rằng cuộc sống này tươi đẹp nhưng không bao giờ ổn định, mỗi phút giây trôi qua là mất đi một thứ gì đó. Những điều mà ta thấy là tồn tại mãi mãi thực chất đang phai mờ, phai mòn. Do đó, nếu không sống vội vàng thì chỉ còn lại là tiếc nuối, xót xa.
Nhà thơ còn đưa thêm những hình ảnh con người hóa về sự mất mát, sự chia lìa do thời gian: tháng năm rơi rụng như lá, núi sông yên lặng chào tạm biệt, gió đẹp hơn nhưng buồn vì phải rời đi, chim không thể hò reo vì sắp phai mờ… để chứng minh cho điều đó. Đó là vẻ đẹp của thế giới, của thiên nhiên, nhưng nếu là con người thì chắc chắn sẽ đầy ngậm ngùi và đau khổ. Vì vậy, nhà thơ muốn chúng ta hãy sống nhanh chóng để đua với thời gian, để sau này không phải hối tiếc: Không bao giờ! Ôi không bao giờ nữa! Và sau cùng, khi chứng kiến những điều phải chia lìa, phải đứt gãy, chúng ta sẽ không còn cảm thấy tiếc nuối, xót xa nữa. Quan niệm sống vội vàng như thế của Xuân Diệu là lời nhắn nhủ chúng ta phải trân trọng từng khoảnh khắc của cuộc sống.
Không chỉ chỉ ra rằng cuộc sống này đáng sống vội vàng, thời gian luôn chảy trôi mạnh mẽ, cũng nhắc nhở chúng ta hãy sống nhanh chóng.
Hãy đi mau, mùa chưa kết thúc
…
- Hỡi xuân hồng, ta muốn ôm lấy em
Lời động viên rất cấp bách, hối hả. Trong bài thơ có tựa là 'Động viên' ông viết:
Nhanh lên đi! Hãy vội vàng lên đi
Em ơi, tình yêu đang trải qua thời kỳ già nua rồi.
Điều này không phải là lần đầu tiên Xuân Diệu thúc giục mọi người như vậy, vì sống vội vàng là như vậy. Hãy sống nhanh chóng, vội vàng khi mùa chưa kết thúc chiều hôm, khi cuộc đời chưa chìm vào bóng tối, khi tuổi trẻ vẫn còn. Vì vậy, đừng ngần ngại, hãy ôm, hãy cắn, hãy say, hãy thâu, hãy bước vào những khoảnh khắc tuyệt vời của cuộc sống với mây trôi và gió lạc, cánh bướm cùng tình yêu, những nụ hôn dịu dàng, non nước, cỏ cây và sắc xuân hồng được thưởng thức đầy đủ. Thậm chí phải mê mải, mê mải, đã đầy, thoải mái mới thực sự vội vàng. Bằng tất cả sức mạnh của tình yêu và nhiệt huyết, Xuân Diệu đổ vào đoạn thơ cuối cùng. Những dòng thơ đầy cảm xúc, khiến bất kỳ ai đọc cũng mở lòng ra, không thể sống một cách vô nghĩa. Ý nghĩa cao quý về cuộc sống trong việc sống vội vàng là sống đúng thời điểm. Khi còn trẻ, khi trong những khoảnh khắc tuyệt vời của cuộc sống, đó là lúc chúng ta nên sống đầy đủ. Không chỉ nhanh, mà còn phải đáng giá từng khoảnh khắc mà ta dành ra.
Xuân Diệu viết bài thơ này khi mới 22 tuổi nhưng những lời lẽ và triết lý sâu sắc trong bài thơ không hề trẻ con. Để có được quan niệm sống vội vàng tích cực như vậy, phải đến từ một tinh thần sống nghiêm túc, một tình yêu cuồng nhiệt đối với cuộc sống. Bài thơ 'Vội vàng' và quan niệm sống của nhà thơ đã trở thành một bài học quý báu với nhiều thế hệ sau này.
Quan niệm sống vội vàng của Xuân Diệu - Mẫu 6
Một trong những bài thơ nổi bật của Xuân Diệu là 'Vội vàng', xuất bản trong tập Thơ thơ vào những năm đầu của sự nghiệp làm thơ của ông. Bài thơ này phản ánh tình yêu sâu sắc của Xuân Diệu đối với cuộc sống tươi đẹp, mà ông thấy cần phải tận hưởng ngay lập tức. Bài thơ 'Vội vàng' bắt đầu bằng bốn dòng thơ ngắn gọn, mạnh mẽ như một tuyên bố về khao khát của ông:
Tôi muốn dừng nắng lại,
Đừng để màu sắc phai nhạt.
Tôi muốn buộc gió lại,
Đừng để hương thơm bay đi.
Dừng nắng, buộc gió là những điều không thể thực hiện được bởi con người, nhưng lại là những khát vọng phi lý. Tuy nhiên, những khát vọng đó lại hợp lý với trái tim của Xuân Diệu, bởi đó là trái tim đầy khao khát mãnh liệt, mong muốn trải nghiệm cuộc sống đầy đủ, giữ lại những màu sắc, hương thơm của cuộc sống. Ông nhận thấy rằng trong cuộc sống, mọi thứ đều kỳ diệu, mỗi vật thể, dù nhỏ bé đến đâu, cũng đều đóng góp vào vẻ đẹp tinh túy nhất của cuộc sống:
Chú bướm ong với tuần tháng mật đầy ngọt ngào,
Ở đây, những cánh hoa của đồng nội xanh tươi,
Này đây, những chiếc lá trên cành tơ mềm mại,
Của con yến anh đây, khúc hát tình si,
Và đây, ánh sáng nhấp nhô của hàng mi.
Bướm ong với tuần tháng mật ngọt ngào, đồng nội với sắc xanh mơn mởn và vô vàn hoa rực rỡ, cành tơ non với muôn lá xanh tươi, ánh sáng buổi sáng như những nhấp nhô của hàng mi… Những dòng thơ này diễn tả một cách nhanh chóng, hối hả, sử dụng liệt kê, điều ngữ, và nhiều tính từ, mở ra một thế giới trần gian sôi động, tươi mới, đáng yêu, và đáng sống. Với Xuân Diệu, cuộc sống luôn đầy niềm vui, mỗi ngày mới là một lời mời đến với niềm vui:
Mỗi sáng, niềm vui như một vị thần độ lượng, vẫn hiện hữu, mở cửa đón chào
Niềm vui được coi như một vị thần, ban phát hạnh phúc cho mọi người. Trong thơ Việt Nam, chưa có ai cảm nhận cuộc sống và mùa xuân như Xuân Diệu:
Tháng Giêng ngọt ngào như một nụ hôn gần
Xuân Diệu không so sánh vẻ đẹp của thiên nhiên với con người như thơ cổ mà lại so sánh với vẻ đẹp của con người. Nếu Nguyễn Du so sánh 'Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da' thì Xuân Diệu lại so sánh 'Tháng Giêng ngọt ngào như một nụ hôn gần'. Một cách so sánh riêng biệt, táo bạo, đầy tình yêu đời của Xuân Diệu. Ông thấy mùa xuân với vẻ đẹp của nó như một nụ hôn đỏ mọng đang gần kề. So sánh này thể hiện sự háo hức, khao khát và tinh thần trần tục. Nhà thơ yêu cuộc sống đến mê muội, hồi hộp!
Tôi sung sướng. Nhưng phải vội vàng một nửa.
Câu thơ bị chia cắt, niềm vui không trọn vẹn. Bởi Xuân Diệu nhận ra rằng niềm sung sướng ấy ngắn ngủi biết bao:
Xuân đang tới là xuân đang trôi qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già
Xưa nay, người ta chỉ hối tiếc khi những kỷ niệm trở thành quá khứ, tiếc mùa xuân khi nó đã qua đi. Ở đây, Xuân Diệu với sự nhạy cảm lạ lùng của một nhà thơ yêu cuộc sống đến say mê, ông tiếc mùa xuân ngay khi nó vẫn còn. Vì ông biết rằng thời gian sẽ trôi qua nhanh, và những gì quý giá, vẻ đẹp sẽ phai nhạt nhanh chóng. Cái non trẻ, tươi mới sẽ sớm già nua, phai nhạt. Điều đó ảnh hưởng lớn đến Xuân Diệu:
Mà mất xuân cũng là mất tôi
Câu thơ đầy xúc động. Nhà thơ nhận ra một sự thật đau lòng: mùa xuân qua đi, tuổi trẻ sẽ qua đi. Khi tuổi trẻ đã qua đi, thì cuộc sống còn ý nghĩa gì nữa. Bởi mùa xuân, tuổi trẻ là những thứ quý giá nhất trong cuộc đời. Con người khát khao vẻ đẹp tồn tại mãi mãi, nhưng cuộc sống lại có những quy luật nghiêm ngặt và đầy nghiệt ngã:
Lòng tôi mở rộng, nhưng không gian trời cứ hẹp lại,
Không cho phép tuổi trẻ của con người kéo dài
Thời gian là vô hạn, nhưng cuộc đời con người thì hữu hạn. Trong cái hữu hạn ấy, con người trở nên nhỏ bé, mong manh và đáng thương. Dù có ai nói rằng mùa xuân đến và đi, nhưng với Xuân Diệu, ông không thể tự an ủi mình. Thậm chí, ông càng cảm thấy đau đớn hơn:
Làm gì nói rằng xuân luôn tuần hoàn,
Khi tuổi trẻ không thể trở lại hai lần thêm.
Dù trời đất còn tồn tại nhưng tôi không còn mãi,
Điều đó khiến tôi hối tiếc từ đất đến trời.
Mùa xuân của đất trời đẹp và quý giá, nhưng chỉ đẹp và quý giá khi con người biết trân trọng và tận hưởng. Khi con người không còn trẻ mà tiếp tục tận hưởng mùa xuân, thì mùa xuân cũng mất hết ý nghĩa. Vì thế, những dòng thơ của Xuân Diệu chuyển sang giai điệu buồn bã:
Hương tháng năm vẫn rơi chia xa nhau,
Khắp núi sông vẫn lặng lẽ tiễn biệt.
Có phải là vì buồn khi phải rời bỏ?
Chim lặng thinh bỗng giữa bời reo vui,
Liệu họ sợ vì sắp phải phai tàn?
Tất cả đều đau buồn, mất đi hết hương vị, chỉ còn 'rơm vị chia xa', chỉ biết 'thầm lặng tiễn biệt', chỉ còn 'nỗi buồn phải rời đi', chỉ 'sợ vì sắp phai tàn'. Trong thơ Việt Nam, ít ai có giọng thơ nuối tiếc thời gian, thương tiếc cuộc sống thiết tha như vậy. Gió lá vẫn xanh mướt nhưng phần trên sáng rực rỡ, phần dưới lại đau thương đắng cay, nhức nhối biết bao. Nhà thơ kêu lên một cách tuyệt vọng:
Chẳng bao giờ! Ôi chẳng bao giờ nữa!
Nỗi đau của Xuân Diệu phải thâm sâu, sâu đến đỉnh điểm, thấm vào tận xương tủy mới có thể phản ánh ra âm thanh than khóc cay đắng như vậy. Thời gian vô tận nhưng tuổi trẻ của con người lại ngắn ngủi. Con người không thể biến cái hữu hạn của cuộc sống thành vô hạn bất diệt như vũ trụ. Chỉ có một cách duy nhất, đó là phải sống vội vã, phải đắm chìm mãnh liệt hơn, phải vội vàng tận hưởng đến cực điểm những vẻ đẹp của cuộc sống, của tuổi trẻ, của mùa xuân. Xuân Diệu giục giã:
Mau lên đi! Mùa chưa bao giờ ngả tối
.........
Và cả non nước, cây cỏ sẽ tỏa sáng.
Những dòng thơ mạnh mẽ, vội vàng, giục giã như dòng suối cuồn cuộn tuôn chảy, như muốn đẩy từng từ ngôn từ vào nhau, để lên tiếng đáp ứng cảm xúc bừng lên của nhà thơ. Những tiếng 'ta muốn' lặp đi lặp lại như một điệu nhạc không ngừng để khẳng định niềm khao khát mãnh liệt muốn sống đến cùng của Xuân Diệu. Một loạt từ 'muốn' được sử dụng theo cường độ tăng dần của khao khát: muốn ôm - muốn tận hưởng - muốn say mê - muốn thấu hiểu - muốn cảm nhận thể hiện tâm trạng mê đắm đến phát cuồng. Trong một câu thơ có ba từ 'và' chứng tỏ sự nồng nhiệt đến mức rối loạn của Xuân Diệu, như muốn ôm trọn vũ trụ, cả cuộc đời, cả mùa xuân vào lòng mình. Đối với Xuân Diệu, sống như vậy mới thực sự là sống, mới đạt đến hạnh phúc tột cùng của việc sống.
Đầy hương thơm, sáng ngời ánh nắng,
Chu đáo vẻ đẹp của tuổi thanh xuân
Niềm vui của cuộc sống nằm trong hương thơm, ánh sáng, và vẻ đẹp. Sống đích thực là có thể cảm nhận những điều đó trong độ phong phú nhất. Xuân Diệu muốn tận hưởng cuộc sống đến 'chu đáo', 'đầy đủ', 'tràn đầy'. Trong cảm hứng cao nhất, ông nhận ra cuộc sống, mùa xuân như một điều quý giá nhất, trọn vẹn như một quả đời đỏ hồng, chín muồng, thơm phức, ngọt ngào, để thưởng thức trong niềm khao khát tột độ:
Ôi xuân ơi, ta muốn chìm đắm trong ngươi
Câu thơ là biểu hiện cao nhất của những khát khao sống, của tình yêu cuộc sống rực rỡ trong trái tim hồng nhiệt của Xuân Diệu.
Bài thơ Vội vàng thể hiện sự say mê mãnh liệt của một tâm hồn khao khát sống. Bài thơ cũng truyền tải một triết lý sống là tận hưởng hạnh phúc của thế giới hiện tại một cách tức thì, một triết lý sống tích cực và khích lệ so với thời đại. Bài thơ là một ví dụ điển hình cho phong cách thơ trẻ trung, mới mẻ của 'nhà thơ của tình yêu', nó tự do, tràn đầy hình ảnh sức mạnh, âm nhạc và suy tưởng hiện đại. Tình yêu cuộc sống, tình yêu sự sống đến mức cuồng nhiệt được khẳng định trong tác phẩm, thể hiện tư tưởng nhân văn của nhà thơ. Đến nay, thông điệp khuyến khích mọi người sống ý nghĩa trong cuộc sống thực tại của bài thơ vẫn mang ý nghĩa với thế hệ trẻ.
Trải qua bài thơ 'Vội vàng', chúng ta không chỉ hiểu về quan niệm sống tràn ngập tình yêu của Xuân Diệu mà còn hiểu sâu hơn về quan niệm nhân sinh của ông trong bài thơ này.
Quan niệm sống 'Vội vàng' của Xuân Diệu - Mẫu 7
Khi nhắc đến phong trào Thơ Mới, không thể không nhắc đến Xuân Diệu - một trong những nhà thơ mới nhất. Thơ của Xuân Diệu được tạo nên từ một tâm hồn rực rỡ, một trái tim cháy bỏng với cuộc sống. Thơ của ông không chỉ đẹp mà còn đầy ý nghĩa, truyền tải những tâm sự, nỗi lòng và quan niệm nhân sinh của một nhà thơ. Bằng bài thơ 'Vội vàng' trong tập Thơ thơ, Xuân Diệu đã thể hiện một quan niệm triết lý trong cuộc sống là sống vội vàng.
Sống vội vàng là sống nhanh chóng, khẩn trương, không do dự. Xuân Diệu muốn sống trọn vẹn trong từng khoảnh khắc của cuộc đời, tận hưởng mọi điều với trọn vẹn tâm hồn. Triết lí này được thể hiện qua tiêu đề của bài thơ - 'Vội vàng'. Đó là cách sống đầy ý nghĩa, sống cuồng nhiệt hết mình với mọi khoảnh khắc. Ông khao khát được thưởng thức những vẻ đẹp của thiên nhiên, những giây phút của cuộc sống. Xuân Diệu nhận thức rằng thời gian có hạn, đời người ngắn ngủi, do đó không thể sống chậm lại được nếu muốn bắt kịp tuổi trẻ, thanh xuân:
'Xuân đã đến, là lúc xuân đã qua,
Xuân còn trẻ, nghĩa là sẽ già đi,
Và khi xuân đi, tôi cũng sẽ mất đi.
Lòng tôi rộng mở, nhưng trời vẫn hẹp chật,
Không thể kéo dài tuổi trẻ của nhân gian,
Nếu có một ngày xuân không còn quay trở lại.'
Dù thời gian trôi dài, cuộc đời ngắn ngủi, không ai biết điều gì sẽ xảy ra, mùa xuân đến và đi như một quy luật tự nhiên, người lại lớn thêm tuổi. Vì vậy, ông chọn cách sống vội vã để có thể trải nghiệm đầy đủ những khoảnh khắc tuyệt vời, tránh xa khỏi hối tiếc về thời gian đã qua. Sự trôi chảy của thời gian khiến con người nhận ra cách sống cho bản thân, và do đó, Xuân Diệu càng trở nên mãnh liệt và khao khát hơn trong cuộc sống:
'Tôi muốn dừng nắng lại
Để màu sắc không phai màu;
Tôi muốn trói gió lại
Để hương thơm không bay đi.'
Những điều ước ấy ban đầu có vẻ phi lý nhưng thực ra lại rất hợp lý, có phần kỳ quặc. Trái đất tươi đẹp đến thế, người thi sĩ làm sao có thể không nuối tiếc khi mất đi, vì vậy ông muốn dừng ánh nắng để giữ cho màu sắc sáng đẹp của mặt trời, muốn trói gió để giữ cho hương thơm của cỏ cây được lâu dài. Đó là sự trân trọng, yêu thiên nhiên và ham muốn bảo vệ những điều đẹp đẽ của tự nhiên đã ban tặng cho con người:
'Ở đây là tổ của ong và bướm,
Ở đây là những bông hoa xanh tươi của đồng cỏ;
Ở đây là những chiếc lá của cây rủ,
Ở đây là bài hát si tình của chim yến.
Và ở đây là ánh sáng lung linh trên hàng mi;
Mỗi buổi sáng, niềm vui vẫn gõ cửa;
Tháng giêng tuyệt vời như một nụ hôn gần.'
Chốn dương gian như thiên đường, nơi cõi trần tuyệt đẹp, đến mức làm xao xuyến. Âm nhạc hòa quyện với vẻ đẹp tuyệt mỹ nhất của mùa xuân, với âm thanh sắc màu tươi đẹp, có ong bướm, có hoa, có lá rủ, có yến anh hót khúc tình si và niềm vui rộn ràng mỗi sáng. Tất cả dường như trọn vẹn, đầy đủ, như mơ. Vì mùa xuân đẹp đến như vậy, đầy tình yêu đến như vậy mà khiến con tim người xao động, hạnh phúc tràn đầy và mãi mãi không muốn mất đi. Muốn giữ lại tất cả những niềm hạnh phúc của nơi thiên đường này trên mặt đất. Tuy nhiên, dù có hạnh phúc, mãn nguyện hay nhiệt thành đến đâu, tác giả vẫn nhận ra cần phải sống vội để giữ lại tất cả những yêu thương ấy:
'Tôi hạnh phúc. Nhưng vội vã một phần'
Càng lo lắng trước thời gian, càng e ngại về tương lai, ông lại càng mong muốn sống trọn vẹn cho hiện tại, vội vã nhưng cẩn trọng, vội vã mà không mất điều gì, vội vã để giữ cho mọi thứ tuyệt vời nhất cho bản thân, cho vũ trụ tạo hoá:
'Tôi không chờ đợi nắng hạ mới chờ mong xuân'
Mau đi thôi, mùa chưa chuyển chiều hôm
Ta muốn ôm
Cả cuộc sống mới bắt đầu rực rỡ;
Ta muốn ôm làn mây và gió lượn,
Ta muốn sảng khoái với tình yêu như cánh bướm,
Ta muốn đắm chìm trong một nụ hôn nồng
Và non nước, và cây, và cỏ rạng sáng'
Không chờ đợi ngày mai mới tiếc nuối hôm qua, tiếc nuối quá khứ tươi đẹp. Từ ý thức chuyển thành hành động, tác giả muốn trải nghiệm hết ngay bây giờ, lúc này, muốn sở hữu hết vẻ đẹp, sức quyến rũ của mùa xuân tươi, của tuổi thanh xuân. Muốn ôm trọn vẹn sự sống đang phồn thịnh, muốn thả mình vào làn mây và hòa mình vào cơn gió rong ruổi giữa bầu trời xanh, muốn ôm lấy ánh nắng chiều hôm để thỏa mãn lòng khao khát. Hưởng thụ cho đầy đủ hương vị của cuộc sống thân yêu:
'Cho mùi thơm phấn khích, cho đầy ánh sáng;
Cho tràn đầy vẻ đẹp của thời tươi;
- Hỡi mùa xuân rực rỡ, ta muốn nắm lấy em!'
Mọi giác quan đều được ông đánh thức để thưởng thức trọn vẹn vẻ đẹp của mùa xuân, của cuộc sống. Xuân hồng như một người tình nhỏ bé của thi nhân, rực rỡ, dịu dàng, đẹp đẽ, thơm ngát. Xuân càng đẹp khiến tác giả càng không thể chần chừ hơn, lưỡng lự hơn nữa, mà phải nhanh chóng thưởng thức và sống, sống trọn vẹn nhất trong ngày hôm nay. Sống cuống quýt, hối hả, như muốn mở rộng vòng tay nhỏ bé của mình để ôm lấy vũ trụ tươi đẹp bao la ấy. Xuân Diệu thực sự phải có một tâm hồn đậm sâu và đầy con người mới có những vần thơ tràn đầy sinh lực và đầy sức sống như vậy.
Tôi thường tự hỏi, sống vội vàng làm gì chứ?, liệu khi sống vội vã ta có đánh mất bản thân không khi bên ngoài có quá nhiều chông gai, cám dỗ. Nhưng sau khi đọc xong Vội vàng của Xuân Diệu, tôi lại càng hiểu rõ hơn sự cần thiết của cách sống ấy, đó là một lối sống lành mạnh và tích cực. Hãy sống, thưởng thức và hiến dâng hết mình cho thực tại thân yêu, cho cộng đồng và quê hương. Sống trong từng khoảnh khắc phải mang ý nghĩa, làm đẹp cho tâm hồn và cuộc sống. Sống vội nhưng phải là lối sống mang lại sự tích cực cho bản thân và xã hội.
Quan niệm sống Vội vàng của Xuân Diệu - Mẫu 8
Đã hơn hai mươi năm Xuân Diệu rời khỏi chúng ta vào thế giới hư vô, nhưng 'tấm lòng trần gian' của ông dường như vẫn còn lại. Mỗi khi xuân về, những trái tim trẻ trung của các thế hệ học sinh lại rạo rực trước tâm tình của Xuân Diệu trong bài thơ Vội vàng, kết nối với niềm khát khao giao cảm với đất trời, con người của thi nhân, trong mùa xuân diệu kì!
Làm thơ về xuân luôn là một truyền thống trong thi ca Việt Nam, mọi nét đẹp xuân trong thơ đều mang một dấu ấn cảm xúc riêng. Đặc biệt, trong thơ lãng mạn Việt Nam từ 1932 – 1945, mùa xuân còn liên quan đến cá nhân, tình cảm giàu sức sống của các nhà thơ trẻ. Có thể kể đến Hàn Mặc Tử với 'khách xa gặp mùa xuân chín…', hoặc Nguyễn Bính với 'mùa xuân là cả một mùa xanh…'. Tuy nhiên, có lẽ Xuân Diệu là người đã mang vào trong cảm xúc mùa xuân tất cả sự rực rỡ, đắm say của tình yêu. Vội vàng là lời tâm tình với mùa xuân của trái tim thơ trẻ đầy sức sống. Bài thơ bắt đầu bằng những ước muốn đặc biệt:
Tôi mong muốn lắng mình
Để màu sắc không phai mờ
Tôi mong muốn giữ chặt
Để hương thơm không phai bay đi
Con người ở giữa không gian của 'nắng' và 'hương' này thật khó lường! Anh ta có những mong muốn và yêu cầu thật phi lý, muốn vượt ra ngoài quy luật bình thường của tạo hoá. Nhưng quy luật của thời gian vẫn lạnh lùng, nắng vẫn lặng lẽ trôi về cuối ngày, gió vẫn lang thang mãi không ngừng, báo hiệu cho sự phai nhạt và sự phôi pha sắp sửa bắt đầu. Từ góc nhìn của bản thân, Xuân Diệu chỉ muốn diễn đạt rõ hơn về sự có lí của tâm hồn: Bảo tồn hết vẻ đẹp của cuộc sống, thưởng thức hết mức màu sắc và hương vị của sự sống. Những gì nhà thơ 'mong muốn' trong một không gian đầy nắng và gió đã thể hiện ý thức về thời gian trong tâm trí con người: Nỗi lo sợ trước viễn cảnh xa xôi, như một lần Xuân Diệu đã từng trải qua:
Khi hoàng hôn buông xuống
Là giờ khắc xa cách
Nước trong vắt màu biệt ly
Trời gửi hương biệt ly
(Khắc xa)
Ý niệm về thời gian ấy còn là nỗi lo sợ cho tương lai 'Cuộc sống trôi đi lòng ta không bền vững' nên trái tim 'mồi giục' nhà thơ thể hiện sự mong mỏi tha thiết với mùa xuân. Mùa xuân đến, trong sự chờ đợi của nhà thơ, cùng với hương và màu sắc, làm bừng lên sức sống của không gian:
Chúng ta bướm ong say sưa hẹn hò
Đây là hoa vùng quê xanh rì
Đây là lá rủ phô phất trên cành
Chúng ta yến anh hát khúc tình si
Và đây là ánh sáng lấp lánh trên hàng mi
Mỗi buổi sáng, thần Vui vẫn đến gõ cửa
Chưa từng có một mùa xuân nào trong thi ca Việt Nam lại phản ánh sắc sảo như vậy. Mùa xuân không chỉ là hình ảnh mơ mộng mà nó còn trở nên cụ thể từng chi tiết: vẻ đẹp ngọt ngào trong 'tuần tháng mật' của bướm ong, rực rỡ trong 'hoa vùng quê xanh rì', mơn mởn trong 'lá rủ phô phất trên cành', mê đắm trong 'khúc tình si' của yến anh và ngây ngất niềm vui 'gõ cửa' cho mọi tâm hồn bừng lên 'ánh sáng'. Sức sống của mùa xuân làm cho mọi thứ trở nên sống động, gắn kết giao cảm đến mức cuồng nhiệt. Với những tiếng 'đây là', linh hoạt giữa các dòng thơ, Xuân Diệu như muốn sờ tận tay, chạm mặt mùa xuân. Bước chuyển của mùa xuân trở nên rõ ràng hơn, bay lên cùng sự sôi động hứng khởi, mê man trong lòng tác giả, đầy sức sống và tinh tế. Đỉnh cao của niềm hạnh phúc là một niềm hạnh phúc thật sự: Tháng Giêng ngọt ngào như một cặp môi gần
Mùa xuân không chỉ thuộc về thiên nhiên mà còn thuộc về con người. Mùa xuân đến với con người như một người yêu, mang đến sự sống của mọi thứ lên 'cặp môi gần' để trao đi, với ham muốn không ngừng của con người. Qua lăng kính của Xuân Diệu, mục tiêu cuối cùng của cuộc sống vẫn là con người, tiêu chuẩn của mọi vẻ đẹp cuộc sống vẫn là con người với tất cả mong muốn về hạnh phúc. Hạnh phúc cùng mùa xuân, thưởng thức vị 'ngon' của một không gian xuân, nhà thơ đã thể hiện cảm xúc cực kỳ sung sướng. Niềm hạnh phúc đó đồng nghĩa với sự sống! Mùa xuân đem lại cho chàng trai Xuân Diệu một sự sống mới mẻ và niềm say mê của tình yêu. Nhưng nhịp ca hòa nhạc bỗng dừng lại giữa chừng trong một câu thơ tách biệt ra hai thái cực:
Tôi vui sướng. Nhưng lại vội vàng một phần
Nhà thơ biểu đạt cái vội vàng ấy thông qua sự cảm nhận của tâm hồn. Trước một niềm hạnh phúc không gì sánh bằng khiến con người như lạc lõng trong cảm giác mê mải, linh cảm về một cuộc chia ly đã rõ ràng hiện ra:
Xuân sắp đến có nghĩa là xuân đang ở gần
Xuân vẫn còn non có nghĩa là xuân sẽ già đi
Và khi xuân qua đi, điều đó có nghĩa là tôi cũng sẽ ra đi
Những lời 'có nghĩa là' đó gắn liền với triết lý về cuộc sống từ ngàn xưa, không phải là một ý mới. Cách Xuân Diệu một ngàn năm, trong thế giới của thơ Đường, ta đã gặp nỗi lòng của một Trần Tử Ngang trước bao la của vũ trụ:
Người trước đã qua đi
Người sau chưa đến
Ngẫm trời đất vô cùng lớn lao
Chỉ riêng lòng đau mà nước mắt rơi
(Dịch của Đăng U Châu)
Suy tư ấy liên quan đến thân phận của con người: cái hữu hạn của cuộc sống con người - cái vô hạn của vũ trụ. Với Xuân Diệu, khi mùa xuân tượng trưng cho tuổi trẻ, sự sống và tình yêu, gắn bó với ý thức yêu đời của nhà thơ, thì sự chia li tượng trưng cho sự mất mát. Khi gắn kết mùa xuân với con người, Xuân Diệu đã trải qua tận cùng cảm giác, yêu đến cực điểm và gửi hết vào mùa xuân khao khát của một tâm hồn muốn đạt tới vô biên. Nhưng khi ý thức về thời gian đi cùng với sự tàn phai và hủy hoại, nhà thơ đã sâu sắc cảm nhận bi kịch của con người phải chịu sự chi phối của qui luật khách quan. Đó cũng là nỗi buồn chung của con người khi chôn vùi tuổi trẻ trong một cuộc sống mất đi ý nghĩa. 'Ngán nỗi xuân đi, xuân lại – Mảnh tình san sẻ tí con con', Hồ Xuân Hương đã từng phàn nàn như thế. Điều đặc biệt là Xuân Diệu không giữ lại cảm xúc trong nỗi buồn tủi cho riêng mình. Thi nhân đã dành hẳn một phần niềm 'tiếc nuối', 'khao khát đất trời' để tạo ra một câu chuyện chia li bi thảm với mùa xuân:
Hương vị tháng năm rơi nhẹ nhàng khi chia ly
Khắp nơi sông núi khẽ than thở khi tiễn biệt
Gió êm đềm thì thầm giữa những lá biếc
Liệu có phải vì sợ mất đi mà hờn giận?
Chim vội vàng đột ngột ngưng tiếng hót
Hay có lẽ là lo sợ sự phai tàn sắp tới?
Chắc chắn không bao giờ, không bao giờ nữa?
Những cảnh chia ly nổi tiếng trong văn chương lịch sử có lẽ cũng chỉ có phần buồn như vậy. Nước sông Dịch lạnh giá cùng với nỗi niềm của thái tử Đan tiễn Kinh Kha sang sông để bị bạo chúa tiêu diệt, hoặc người chinh phụ dẫn chồng ra trận đánh “nhẹ nhàng nắm tay nhau đi mỗi bước một lần lại dừng lại” (Chinh phụ ngâm), tất cả đều đầy cảm động nhưng chỉ là cảnh chia ly giữa con người với con người. Tản Đà đã sử dụng các từ ngữ như 'thề non nước', 'tạm biệt', 'thu về, tiễn về' nhưng đều chỉ là mượn cảnh để diễn đạt, cảm xúc im lặng. Xuân Diệu đã mô tả chi tiết và chân thực từng khía cạnh của cuộc chia ly, từ 'thời gian' của 'tháng năm', không gian 'sông núi than thở' đến 'cơn gió êm đềm'... Cảm xúc lãng mạn kết hợp với suy tư về bản thân đã vẽ nên cảm giác tinh tế của nhà thơ. Khung cảnh 'rơi nhẹ nhàng khi chia phôi' như chia sẻ nỗi niềm của nhà thơ, biến thành âm thanh than thở 'không bao giờ, ôi, chẳng bao giờ nữa', tiếc thương cho vẻ đẹp của mùa xuân, tuổi trẻ và sự sống một khi đã mất đi.
Từ cảnh “trong gặp gỡ đã có mầm của sự chia lìa” này, vượt lên nỗi lo lắng, linh cảm về sự phai nhạt cùng với thời gian trôi qua, có một điểm giao nhau giữa tình cảm và lý trí của nhà thơ, trở thành một động lực đầy bùng cháy:
Chạy đi thôi! Mùa chưa bắt đầu nghiêng về chiều tối
Đó là lời kêu gọi của tình yêu, của đam mê và khao khát vượt ra khỏi thực tại đáng buồn để đến với mùa xuân. Chính khi dường như bị ngập tràn bởi sự bối rối, nhà thơ đã vượt lên để thể hiện rõ nét phẩm chất cao đẹp của con người - tìm về ý nghĩa của sự sống. Không lưu luyến quá khứ, không tìm kiếm một tương lai không có, con người sống ở đây cùng với thực tại mãnh liệt, dường như với những hành động vội vã và cuồng nhiệt đó là sự sôi nổi với cuộc sống:
Muốn ôm, chìm đắm trong bắt đầu mới tràn ngập sức sống
Muốn nhìn mây trôi và gió bay
Muốn say mê cùng cánh bướm với tình yêu
Muốn đắm chìm trong một cái hôn sâu lắng
Và muốn được lắm cả không khí của non nước, của mây và cỏ rạng rỡ
Để thấm đẫm hương thơm, đầy ánh sáng của sự sống
Để được no nê với sắc màu tươi mới của thời thanh xuân
- Hỡi Xuân hồng, ta muốn ngậm vào em!
Tưởng rằng những điều “ta muốn” chỉ là sự lặp lại của cảm xúc ở đầu bài thơ. Nhưng kết hợp với những cử chỉ và hành động như ôm, nhìn, say, đắm, hôn, chìm đắm, đầy đủ, no nê, ngậm, cảm xúc đã phát triển hoàn chỉnh, trẻ trung trong trạng thái phấn khích. Từ thái độ ban đầu có chút e dè đến thái độ hối hả, tham lam, đó là một sự chuyển đổi trong tư duy. Xuân Diệu không chờ đợi mà muốn chiếm đoạt sự sống, thấu hiểu mọi vẻ đẹp của cuộc sống, sống chân thành với bản thân, sống hết mình. Thái độ sống ấy đã được nhà thơ tuân thủ suốt cuộc đời và ông đã tìm ra ý nghĩa của sự sống trước sự mất mát, phai nhạt và cái chết, chiến thắng nỗi sợ hãi trống rỗng. Khát khao được sống, được yêu, được giao cảm với vũ trụ và cuộc sống, Xuân Diệu đã chiến thắng thời gian, vẫn giữ nguyên sức sống dồi dào của tuổi thanh xuân:
Trong hơi thở cuối trời đất
Cũng vẫn si mê đến điên cuồng
(Không đề – 1983)
Bài thơ Vội vàng đã phản ánh tinh tế những giác quan tinh tế của tâm hồn thơ Xuân Diệu trước mùa xuân, gắn với quan niệm sống của ông về ý nghĩa của cuộc sống con người. Con người, với những đặc điểm và cảm xúc độc đáo hiện diện trong từng dòng chữ, mang đặc tính của cảm quan lãng mạn. Bài thơ cũng đưa ra một quan điểm sống tích cực: cần phải biết tận hưởng vẻ đẹp của cuộc sống. Hiểu đúng quan điểm này có nghĩa là mỗi người cần sống hết mình với cuộc sống hiện tại, sống chân thành và nồng nhiệt với đời. Chính vẻ đẹp của con người sẽ tạo ra vẻ đẹp vĩnh cửu cho cuộc sống. Lời nhắn nhủ trong Vội vàng cũng là triết lý suốt đời của nhà thơ, đã giúp chúng ta hiểu rõ hơn về “tấm lòng trần gian” của một nhà thơ đam mê cuộc sống.
Viết phần quan niệm sống Vội vàng của Xuân Diệu
Bài thơ Vội vàng thể hiện sự đam mê sâu sắc của Xuân Diệu đối với cuộc sống tươi đẹp mà ông luôn háo hức chào đón. Tác phẩm mở đầu bằng bốn dòng thơ ngắn gọn, mạnh mẽ như một lời tuyên bố về niềm khao khát, quan điểm về cuộc sống của mình. Đó là sự vội vã trong cách sống, thái độ sống, và tác giả thúc giục mọi người hãy sống không ngần ngại, sống hết mình, sống đầy đủ mỗi khoảnh khắc, mỗi giây phút, để đối mặt với sự thay đổi không ngừng của thời gian. Vì nếu không nắm bắt được thời gian, mọi thứ trong cuộc sống sẽ phai màu, mất đi hương vị theo thời gian. Con người không thể giữ chặt, kẹp gọn trong lòng mình. Vậy nên, chỉ còn cách sống một cách vội vã để thỏa mãn khao khát, để tận hưởng trọn vẹn hương vị cuộc sống. Quan điểm sống vội vã thể hiện qua niềm khao khát mạnh mẽ, đầy bất ngờ và yêu cuộc sống mãnh liệt như vậy. Khi còn trẻ, khi trải qua những khoảnh khắc đẹp đẽ trong cuộc sống, đó là lúc chúng ta nên sống hết mình. Không phải để nhanh chóng, mà là để sống một cách ý nghĩa trong từng khoảnh khắc mà ta trải qua.