Bài thơ miêu tả cảnh buổi chiều ở Thiên Trường mặc dù yên bình nhưng lại đầy những hình ảnh đẹp khiến con tim người đọc xao xuyến. Dưới đây là dàn ý và một số bài văn mẫu lớp 7: Phân tích bài thơ Bạn đến chơi nhà.
Dàn ý phân tích bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường nhìn ra
I. Khởi đầu
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm:
+ Tác giả Trần Nhân Tông (1258 - 1308): là một vị vua yêu nước, anh hùng, được biết đến với lòng nhân ái và tinh thần khoan dung, cũng như là một nhà văn hóa và là một nhà thơ đặc sắc của thời kỳ Trần.
+ Tác phẩm “Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra” đã thể hiện rõ tinh thần yêu nước của Trần Nhân Tông.
II. Nội dung chính
- Vẻ đẹp của thiên nhiên trong bức tranh quê hương: hình ảnh cảnh chiều tà khi mặt trời dần khuất sau chân núi:
+ Thời điểm: vào buổi chiều dần, sắp đến tối
+ Địa điểm: phía trước làng, phía sau làng – khung cảnh làng quê Việt Nam
+ Cảnh sắc: “bán vô bán hữu” - phong cảnh mơ hồ, vừa tồn tại vừa không tồn tại, vừa thực vừa hư ảo, tạo nên bức tranh của một làng quê yên bình được che phủ bởi sương mù, mang đậm vẻ thực và vẻ ảo
⇒ Bức tranh tự nhiên độc đáo, mơ màng như một tác phẩm hội họa
- Sự giao hòa, kết hợp giữa con người và thiên nhiên:
+ Hình ảnh của một cậu bé làm nghề chăn trâu trong cánh đồng đã đánh thức những kỷ niệm tuổi thơ của tác giả.
+ Bầy trâu trở về đàn
+ Chùm cò trắng từng bước lả lướt trên cánh đồng
⇒ Cảnh vật đơn giản, gần gũi, quen thuộc với đời sống nông thôn Việt Nam
- Nỗi buồn sâu lắng và tâm trạng riêng tư của tác giả:
+ Tiếng sáo vang vọng – âm thanh của chiếc sáo phát ra từ nơi nào đó trong làng quê
=> Tiếng sáo ấy cũng chính là tiếng lòng của tác giả, nó mang trong đó một nỗi buồn sâu lắng.
III. Kết luận
- Trình bày ý nghĩa của bài thơ: Bài thơ không chỉ thể hiện sự tài năng và sự nhạy bén trong quan sát của nhà thơ mà còn là sự thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả dành cho đất nước và dân tộc.
Phân tích bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra - Mẫu số 1
Trần Nhân Tông được biết đến là một vị vua hiền đức, nhân từ và thông minh. Ngoài ra, ông cũng là một nhà văn và nhà văn hóa tiêu biểu của triều đại Trần. Ông để lại nhiều tác phẩm ảnh hưởng lớn, trong đó có tác phẩm Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra. Bài thơ này được sáng tác khi ông trở về thăm quê hương. Mặc dù buổi chiều ở Thiên Trường yên bình và ít người qua lại, nhưng lại đầy những cảnh vật khiến lòng người xốn xang.
Hai dòng thơ đầu tiên miêu tả thời gian và địa điểm khi tác giả đang ở:
“Thôn hậu thôn tiền đạm tự yên
Bán vô bán hữu tịch dương biên “
(Trước xóm sau thôn tựa khói hồng
Bóng chiều man mác có dường không)
Đọc những dòng thơ này, ta nhận ra rằng thời điểm được miêu tả là hoàng hôn và địa điểm là một ngôi làng quê. Việc chọn thời điểm như vậy có thể là ý của tác giả để tạo ra một bức tranh vô cùng đa dạng và phong phú. Địa điểm mà tác giả nói đến ở đây là phía trước làng, nhưng vẫn ở phía sau thôn, và cảnh tượng ấy dường như đang chìm trong làn khói mờ, khiến cho việc quan sát trở nên khó khăn hơn. Hình ảnh này gợi cho chúng ta cảm giác về sự ấm áp và quen thuộc của gia đình, và đồng thời, cũng gợi lên những kỷ niệm về quê hương. Cụm từ “bán vô bán hữu” nửa tồn tại nửa không tồn tại khiến cho chúng ta cảm nhận được sự thật và hư ảo của cảnh vật đó.
Tâm trạng của người đọc trước bức tranh của làng quê có thể được tưởng tượng như lòng người đang nhìn về phía những ngôi nhà tranh và cảm nhận được sự bình yên của cuộc sống nông thôn. Bức tranh quê với màu sắc quen thuộc của ánh dương vàng còn rơi trên những ngọn cỏ và tiếng sáo râm ran, gợi lên cảm giác về cuộc sống yên bình. Bài thơ không có gì đặc biệt nhưng lại gây nên sự xúc động lạ lùng, vì nó là hình ảnh của một cuộc sống mà nhân dân đã phải chiến đấu để giành lại từ tay kẻ thù.
“Mục đồng địch lí ngưu quy tận,
Bạch lộ song song phi hạ điền. ”
(Chiều tà mục đồng tiếng sáo vẳng trâu về hết,
Cánh cò trắng từng đôi liệng xuống đồng).
Nhà thơ chọn hai hình ảnh ấy là cánh cò và hình ảnh các em nhỏ đang chăn trâu để kết thúc bài thơ, vì đó là những hình ảnh đặc trưng nhất của quê hương mỗi người. Đó là tiếng sáo vang vọng trong tai của những đứa trẻ chăn trâu, khiến nhà thơ cảm thấy xốn xang. Có vẻ như chúng ta đang trở về quê hương cùng tác giả để thưởng thức hương vị của những con trâu về chuồng, nghe tiếng sáo du dương, và nhìn thấy cánh cò trắng chao lượn.
Không thể không nhắc đến hình ảnh những đàn cò trắng đã in sâu vào tâm hồn của người dân làng quê và là nguồn cảm hứng không ngừng cho các tác phẩm thơ ca. Đối với một người con của quê hương, những hình ảnh đó luôn là những kỷ niệm không thể quên. Dường như tác giả không nhìn thấy những hình ảnh đó, nhưng đối với một người con của quê hương, chúng luôn gắn bó với tuổi thơ. Điều này cho thấy tác giả sinh ra và lớn lên trên mảnh đất quê hương và hiểu biết sâu sắc về cuộc sống nông thôn, nên mới có thể viết ra những tác phẩm chân thành về quê hương như vậy.
Đến nay, bài thơ đã vượt qua hàng loạt các tác phẩm về quê hương và trở thành một tác phẩm gây ấn tượng mạnh mẽ trong lòng người đọc. Nó thể hiện được tâm hồn và bản sắc của làng quê Việt Nam. Dù sâu sắc, nhưng bài thơ lại đơn giản, thể hiện phong cách của một tài năng tốt.
Phân tích bài Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra - Mẫu số 2
Trong văn học thời Trung đại, bên cạnh việc tôn vinh lòng yêu nước và truyền thống anh hùng, cũng có những tác phẩm thể hiện tình yêu thiên nhiên và cảnh đẹp. Tình cảm ấy rõ ràng được thể hiện trong bài thơ Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra của Trần Nhân Tông.
Bài thơ được viết khi Trần Nhân Tông trở về thăm quê cũ tại phủ Thiên Trường. Do đó, bài thơ đượm màu nỗi nhớ và tình yêu dành cho quê hương. Những dòng thơ mở đầu miêu tả cảnh chiều buông:
Thôn hậu thôn tiền đạm tự yên
Bán vô bán hữu tịch dương biên
Khung cảnh hiện lên mờ mịt, không rõ ràng, nửa thực nửa hư, mơ hồ. Đó là cảnh chiều muộn, cảnh vật mờ mịt trong sương, thể hiện vẻ đẹp u mê, yên bình của quê hương. Cảnh vật đó vừa thực vừa mơ “bán vô bán hữu” – một phần có, một phần không. Buổi chiều mang đến nỗi buồn uất ức, không gian làng quê êm đềm, yên bình. Điều này thể hiện sự nhạy cảm và tinh tế của tâm hồn trước vẻ đẹp giản dị của cuộc sống.
Mục đồng địch lí ngưu quy tận
Bạch lộ song song phi hạ điền
Tiếng sáo làm cho bức tranh sinh động hơn. Buổi chiều, trên cánh đồng, những chú trâu về theo tiếng sáo của trẻ em, khung cảnh thật yên bình và đẹp đẽ. Màu trắng của các chú cò từng đôi bay xuống càng làm cho không gian trở nên ấm áp hơn. Tác giả biểu đạt bức tranh này qua nhiều giác quan: thị giác - sắc trắng tinh khôi của các chú cò; thính giác - âm thanh du dương của tiếng sáo và tiếng trẻ con. Nếu ở hai dòng thơ đầu, cảnh vật im lìm, không có chuyển động nào thì ở hai dòng thơ cuối, cảnh vật trở nên sống động với âm thanh và hoạt động của các vật thể. Hình ảnh “cò trắng từng đôi bay xuống đồng” mở ra một không gian thoáng đãng, cao rộng, trong lành và yên bình. Điều này thể hiện sự hòa quện giữa con người và thiên nhiên, tạo nên cảm giác gần gũi và thân quen.
Bài thơ kết hợp tốt giữa lối viết ngắn gọn và thông điệp sâu sắc. Nét thơ êm đềm hòa quyện, truyền tải tình yêu quê hương sâu sắc. Sử dụng ngôn từ màu mè và miêu tả chân thực. Đó là bức tranh về phong cảnh làng quê quen thuộc ở mọi nơi trong đất nước, chỉ qua một vài nét vẽ nhưng đã thể hiện được vẻ thanh bình, yên bình của cảnh quan.
Với lối viết giàu cảm xúc và mô tả sắc nét, tác giả đã vẽ nên bức tranh về làng quê yên bình mà không làm cho không gian trở nên lạnh lẽo. Bức tranh về thiên nhiên và cuộc sống thật đẹp, hài hòa và lãng mạn. Từ bài thơ, ta còn cảm nhận được tình yêu sâu đậm của tác giả dành cho quê hương.