Xuân Quỳnh được xem là một trong những nhà thơ đáng chú ý của văn học Việt Nam. Tác phẩm Tiếng gà trưa của bà đã được đưa vào chương trình học môn Ngữ văn lớp 7.

Mytour sẽ cung cấp Bài văn mẫu lớp 7: Phân tích mối quan hệ giữa bà và cháu trong bài thơ Tiếng gà trưa, kính mời các bạn học sinh tham khảo.
Phân tích tình cảm giữa bà và cháu trong Tiếng gà trưa - Mẫu 1
Trong cuộc sống này, tình cảm gia đình luôn là thứ tình cảm thiêng liêng, lớn lao và dồi dào nhất. Đó có thể là sự che chở mạnh mẽ trong im lặng của cha, là những ân cần và dịu dàng từ mẹ, và cũng là vô vàn sự dung hòa và chiều chuộng từ ông bà. Tuổi thơ của chúng ta trở nên êm đềm và đầy kỷ niệm nhờ có ông bà.
Bà - một tiếng gọi giản dị nhưng đựng đầy tình cảm yêu thương. Hình ảnh người bà thân quen trong cuộc sống, hiền hậu và dịu dàng, luôn chỉ bảo cho con cháu biết về nhân đạo và lẽ sống. Người bà luôn yêu thương, quan tâm và lo lắng cho những đứa cháu nghịch ngợm... Ta có thể tìm thấy một người bà như vậy trong bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh. Bài thơ đã ghi lại trong lòng tôi nhiều cảm xúc sâu sắc. Đặc biệt là vẻ đẹp bình dị của tình cảm bà cháu.
Bài thơ tự do này đã cho ta thấy những kỷ niệm đẹp của tuổi thơ, tình cảm ấm áp giữa bà và cháu, và lòng yêu nước sâu đậm của một người lính. Trên con đường chiến trận xa xôi, người lính dừng chân bên một ngôi nhà nhỏ. Nghe tiếng gà kêu “cục tác… cục ta”, anh ta xúc động không lời. Dòng cảm xúc từ hiện tại trôi về quá khứ, với bao kỷ niệm cảm động lại tràn về:
“Nghe nắng trưa lắng nhẹ
Nghe bàn chân mệt mỏi
Nghe tiếng gọi từ tuổi thơ”
Tác giả đã sử dụng âm nhạc để nổi bật nỗi xúc động của người lính khi nghe tiếng gà trưa. Âm nhạc ở đây không chỉ là âm thanh mà còn là cảm giác, tâm trạng và ký ức. Tiếng gà trưa đưa anh về với tuổi thơ êm đềm dưới tình yêu thương của bà, giúp anh quên đi mệt mỏi trên hành trình chiến đấu. Ta có thể cảm nhận được tình yêu thương sâu đậm của người lính dành cho quê hương.
Trong những năm tháng khó khăn, tiếng gà trưa gợi lại những ký ức ngọt ngào của tuổi thơ dưới mái ấm của bà. Không thể quên những lời mắng dỗ chân thành, giản dị nhưng đong đầy tình thương của bà:
“Gà đẻ cho mày nhìn
Rồi sau này chắc mày sẽ phải đối mặt với nó!”
Sợ bị đối mặt, “tôi quay về và nhìn vào gương, lòng trẻ con lo lắng”. Những ký ức đời thường, giản dị nhưng sâu sắc và chân thành.
Bà luôn dành thời gian và công sức, chăm sóc và lo lắng cho đàn gà:
“Bà tận tình quan sát cách nấu trứng
Vào từng quả cẩn thận
Để ấp trứng cho con gà mái”
Mỗi khi đông về, bà lại lo lắng cho đàn gà, hy vọng trời không mưa đá để cuối năm có thể bán gà và mua quần áo mới cho cháu:
“Quần áo mới của cháu
Ống rộng dài dễ lau dọn
Áo trúc bâu dễ mặc
Đi qua thấy sạch sẽ”
Khi nhận được quần áo mới, cháu rất vui sướng. Cháu không phàn nàn về quần rộng, áo trúc bâu vì hiểu được sự quan tâm và tình yêu thương của bà dành cho mình.
“Cháu sẵn sàng chiến đấu ngày hôm nay
Vì lòng yêu nước sâu đậm
Vì cộng đồng xóm làng thân quen
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà gáy vào buổi sáng
Và ký ức tuổi thơ êm đềm”
Tác giả đã chọn từ “vì” để nhấn mạnh nguyên nhân khiến người lính bước ra chiến trận. Không phải vì bất kỳ lý do lớn nào khác mà là vì bà, vì quê hương thân thương có tiếng gà cục tác, ổ trứng hồng của tuổi thơ.
Tiếng gà trưa là âm thanh giản dị nhưng thiêng liêng, lặp đi lặp lại bốn lần trong bài thơ như một lời nhắc nhở, đẩy đưa tình cảm. Ta có thể thấy sâu sắc tình cảm gia đình kết hợp với tình yêu với quê hương đất nước của người lính. Một tình thân mật giữa bà và cháu, ấm áp và nồng thắm.
Tiếng gà trưa không chỉ là âm thanh quen thuộc trong làng quê mà còn là âm vang của những kỷ niệm, những hồi ức đẹp. Hình ảnh của người bà trong bài thơ làm dâng cao cảm xúc, gợi nhớ đến người bà đã khuất của tôi. “Tiếng gà trưa' thực sự là một bài thơ tuyệt vời.
Phân tích về tình cảm bà cháu trong Tiếng gà trưa - Mẫu 2
Tình cảm giữa bà và cháu là một điều gần gũi, tự nhiên và vô cùng thiêng liêng sâu sắc. Nhà thơ Xuân Quỳnh đã viết một bài thơ rất hay về chủ đề đơn giản này, gợi lên nhiều cảm xúc khác nhau. Đó chính là bài thơ “Tiếng gà trưa”.
Nhân vật chính trong bài thơ là một người lính trẻ tuổi. Nghe tiếng gọi của Tổ quốc, anh ta để lại sách vở để tham gia vào cuộc chiến chống Mỹ. Nỗi nhớ bà, nhớ quê hương đã trở thành điểm nổi bật trong bài thơ, đẩy xa tình cảm đối với gia đình, quê hương, và đất nước.
Bài thơ bắt đầu với hình ảnh của một người lính dừng chân nghỉ ngơi ở một xóm nhỏ trên đường đi, và bất ngờ nghe thấy tiếng gà trưa vang lên, đánh thức những kỷ niệm từ thời thơ ấu:
“Trên đường chiến trường xa xôi
Dừng bước bên xóm nhỏ nơi đâu
Tiếng gà trưa cất lên
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe nắng trưa xao động
Nghe bàn chân mỏi nhừ
Nghe gọi về quê nhà”
Chỉ với một tiếng gà trưa bất ngờ khi dừng chân ở một xóm nhỏ, giữa buổi trưa nóng nực của mùa hè, đã đánh thức những kỷ niệm từ quá khứ. Tiếng gà trưa quen thuộc đó không chỉ làm cho nắng hè xao động, bàn chân mỏi sau chuyến hành quân, mà còn đánh thức bao ước mơ tuổi thơ, đồng thời làm xao động lòng người. Việc sử dụng từ “nghe” nhiều lần trong bài thơ đã làm tăng lên gấp đôi tình cảm sâu sắc đối với quê hương, thể hiện sự xúc động không thể nén lại trong lòng người lính.
Ngay cả trong những cuộc chiến, những tiếng gà yêu thương vẫn làm xúc động trái tim của người lính:
“Tiếng gà trưa
Cùng ổ trứng hồng
Này con gà mái mơ
Lông óng ánh nắng…”
Không thể nào quên được hình ảnh quen thuộc của “ổ rơm hồng những trứng”, của những chị mái mơ, mái vàng đẹp tươi. Không thể nào quên được người bà yêu quý đã dành cả đời mình để chăm sóc con cháu. Thương bà biết bao, hồn nhiên biết bao lần cháu bị bà mắng vì nhìn trộm gà đẻ: “Gà đẻ mà mày nhìn, rồi sau này lang mặt”. Bị mắng, cháu không khóc mà chỉ lo lắng: “Cháu về lấy gương soi, lòng dại thơ”. Bây giờ, cháu ước ao được trở lại tuổi thơ để nghe tiếng mắng yêu của bà, được nhìn thấy hình bóng bà khum tay soi trứng, chăm sóc từng quả trứng hồng, những hạt mầm hy vọng nhỏ cho một đàn gà con sum vầy:
“Hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông về
Bà lo cho đàn gà
Để cuối năm bán gà
Cháu có quần áo mới”
Suốt cuộc đời làm việc vất vả, bận rộn, bà không bao giờ nghĩ cho bản thân, bởi cháu là tất cả đối với bà. Bà lo cho đàn gà, mong chúng không gặp dịch bệnh mỗi khi mùa đông về: “Cháu được quần áo mới”. Ước mơ của cháu về một “cái quần áo mới” hay “cái áo cánh trúc bâu” còn mới tinh và thơm mùi vải mới được bà yêu thương giau kín trong lòng. Hạnh phúc gia đình đơn giản, ấm áp, đầy thiêng liêng với những ước mơ tuổi thơ, dường như được gói gọn trong tiếng gà trưa:
“Tiếng gà trưa
Mang bao hạnh phúc
Khi cháu nằm mơ
Giấc ngủ đầy trứng hồng”
Bây giờ, dù đã sát cánh bên cây súng trên biên giới nhưng hình ảnh ấy vẫn ghi sâu trong tâm hồn, trong những ước mơ và hoài bão. Đối với người lính, đó chính là quê hương. “Tiếng gà trưa” là tất cả, là hạnh phúc, là biển yêu thương. Chính nó đã chiếu sáng tâm hồn anh lính Cụ Hồ, đã dẫn anh tới bầu trời tươi đẹp với ổ trứng hồng xinh xắn.
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Khổ thơ cuối cùng là lời tâm sự chân thành của đứa cháu gửi về người bà thân yêu ở quê nhà. Sống qua bao nhiêu khó khăn, anh chỉ mong muốn những điều giản dị. Trong chiến trường xa xôi, trái tim anh vẫn luôn hướng về tiếng gọi của quê hương, mong mình có sức mạnh và ý chí chiến đấu vì hạnh phúc của trẻ thơ. Vì người bà yêu quý, vì xóm làng, nhưng hơn hết là vì tiếng gà gần gũi thân thương. Sử dụng từ “vì” đã làm nổi bật mục đích cao cả, thiêng liêng của cuộc chiến.
Bài thơ sử dụng thể thơ ngũ ngôn linh hoạt trong việc truyền đạt những tâm tư, suy nghĩ về tuổi thơ, về người bà yêu thương. Đặc biệt, câu thơ “Tiếng gà trưa” được lặp đi lặp lại như điệp khúc vĩnh cửu, làm sống động lại tuổi thơ đầy say mê và yêu thương.
Với người lính trong bài thơ “Tiếng gà trưa” của Xuân Quỳnh, tình yêu bà và kỷ niệm tuổi thơ đã là nguồn cảm hứng cho tình yêu đặc biệt và sâu sắc đối với đất nước.
Phân tích tình cảm bà cháu trong Tiếng gà trưa - Mẫu 3
Tình cảm giữa bà và cháu luôn là một điều thiêng liêng, gần gũi và ấm áp. Hình ảnh của bà luôn gắn liền với những kỷ niệm trong sáng và hồn nhiên của tuổi thơ. Trong bài thơ 'Tiếng gà trưa' của Xuân Quỳnh, chúng ta sẽ thấy một tình cảm giữa bà cháu đầy chân thành và cảm động.
Tâm trạng về bà được đánh thức và khơi dậy trong lòng tác giả thông qua âm thanh quen thuộc của cuộc sống - 'tiếng gà trưa'. Đây cũng là điểm xuất phát của toàn bộ tác phẩm:
“Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ”
Âm thanh giản dị của làng quê đọng lại trong tâm trí của người lính trên con đường hành quân, đánh thức những kỷ niệm tuổi thơ. Sự lặp lại của từ 'nghe' ba lần thể hiện sự xúc động, nghẹn ngào của người lính. 'Nghe' ở đây không chỉ là nghe bằng tai mà còn là bằng trái tim, bằng tất cả tình cảm và tình yêu thương dành cho người bà yêu quý. Bà luôn trao cho cháu những tình cảm và sự quan tâm không biết mệt mỏi:
“Tiếng gà trưa
Lời bà vẫn thầm mắng:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng”
Lời mắng của bà thật ấm áp và gần gũi. Đứa cháu ngây thơ nhưng lo lắng trước lời dặn của bà. Kỷ niệm bình dị nhưng đầy ý nghĩa. Đọc câu thơ, ta như nghe thấy lời bà dặn con cháu ngày nào.
Tình cảm sâu đậm giữa bà và cháu được thể hiện qua hình ảnh bà luôn lo toan, tảo tần từ sớm mai:
“Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp”
Chúng ta có thể hình dung bà dành biết bao công sức để chăm sóc từng quả trứng cho con gà mái ấp. Đó cũng là biểu hiện của sự chăm sóc tỉ mỉ và tình yêu thương của bà dành cho cháu. Bà luôn muốn hy sinh tất cả để cháu được hạnh phúc:
“Mỗi năm, hàng năm
Khi gió mùa đông về
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu có quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt”
Sự lo lắng của bà cho đàn gà mỗi khi gió mùa về cuối cùng cũng là vì hạnh phúc của trẻ thơ. Bà mong trời đừng sương muối để đến cuối năm cháu có được bộ quần áo mới. Sự vất vả và hy sinh của bà là để đổi lại niềm vui và tiếng cười của cháu. Dù cái quần chéo go và cái áo cánh chúc bâu không vừa vặn, nhưng chúng chứa đựng tất cả tình yêu thương và sự chăm sóc của bà dành cho cháu. Hiểu được điều đó, người cháu lại nhớ lại những kỷ niệm tuổi thơ và cảm nhận sự kính yêu và trân trọng vô hạn dành cho bà.
Tình bà cháu trở nên thiêng liêng và cao cả hơn khi nó kết hợp với tình yêu đối với Tổ quốc:
“Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ”
Người lính ra mặt trận không chỉ vì yêu nước mà còn vì bà, vì xóm làng thân thuộc - nơi có tiếng gà cục tác và ổ trứng hồng tuổi thơ.
Tình bà cháu giản dị, gần gũi mà ấm áp, thiêng liêng là nguồn cảm hứng chính trong bài thơ, điều làm nên giá trị của tác phẩm. Thành công của bài thơ còn nằm ở việc nó đánh thức những tình cảm đẹp đẽ với người thân yêu luôn hiện hữu trong mỗi chúng ta.
Phân tích tình cảm bà cháu trong Tiếng gà trưa - Mẫu 4
Đề tài về người bà, người mẹ dường như đã quen thuộc trong thơ ca, đặc biệt trong thơ ca kháng chiến. Những người bà, người mẹ ấy hiện lên với một tình cảm rộng lớn. Hiểu được điều đó, Xuân Quỳnh viết bài thơ “Tiếng gà trưa” về người bà kính yêu của mình. Đọc bài thơ, người đọc không khỏi xúc động trước tình cảm bà cháu mộc mạc mà đậm đà.
Ký ức về bà trong trí nhớ của Xuân Quỳnh gắn liền với kỉ niệm về tiếng gà trưa rất sâu sắc, nên khi nghe tiếng gà “cục ta cục tác” vang lên từ khu xóm nhỏ trên con đường hành quân, bao kỷ niệm tuổi thơ bên người bà kính yêu tràn về:
Trên con đường dài đi
Dừng chân bên căn nhà nhỏ
Nghe tiếng gà kêu từ tổ
Nắng trưa ấm êm vỗ bóng
Những gà mái đang trong tổ
Hằng năm, gió đông về
Bà lo lắng cho đàn gà
Cuối năm bán gà, cháu được quần áo mới
Bà dành tất cả cho cháu
Tình yêu thương vô bờ của bà
Hôm nay cháu cố gắng
Yêu Tổ quốc và làng xóm
Tình cảm chân thành bà cháu
Phân tích bài thơ Tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh và tiểu thuyết của chị
Bài thơ diễn đạt về tình bà cháu
Trên đường hành quân xa, dừng chân bên xóm nhỏ
Nhớ nhà, tình bà cháu sâu lắng
Nắng trưa, bàn chân mỏi, gọi về tuổi thơ
Kỷ niệm tuổi thơ và quê nhà
Gà mái mơ và gà mái vàng gợi nhớ về người bà thân yêu
Cuối năm bà bán gà để mua quần áo mới cho cháu
Tình thương và lo lắng của bà dành cho cháu
Quần áo mới, niềm hạnh phúc của cháu
Những câu thơ đơn giản chứa đựng tâm tư sâu xa
Tiếng gà trưa mang lại niềm hạnh phúc
Yêu quê hương là bảo vệ tình cảm và hình ảnh đẹp của quê hương
Bài thơ về tình bà cháu trong thời kỳ kháng chiến
Phân tích tình cảm bà cháu trong Tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh và tình cảm bà cháu trong bài thơ
Cháu trên đường hành quân, dừng lại xóm nhỏ
Ký ức về người bà và tuổi thơ ùa về
Ngày sống bên bà hạnh phúc vì tình yêu thương
Tiếng gà trưa, lời mắng của bà
Kỉ niệm khi tò mò xem gà đẻ trứng
Bà dành dụm cho cuộc sống của cháu
Bàn tay lao động nâng niu từng quả trứng cho gà mái
Bà hiện lên với vẻ đẹp của đức hy sinh
Người cháu nhớ về bà với tình yêu thương và kính trọng
Cháu chiến đấu vì Tổ quốc và bà
Người cháu chiến đấu vì Tổ quốc, xóm làng và bà
Tình bà cháu được khơi gợi bởi tiếng gà trưa
Phân tích tình cảm bà cháu trong Tiếng gà trưa
Xuân Quỳnh và tình cảm bà cháu trong bài thơ
Tình cảm bà cháu trong ký ức tuổi thơ
“Trên con đường dài dằng dặc
Dừng bước bên dãy nhà bé
Tiếng gà kêu trong ổ:
“Cục... cục tác cục ta”
Nghe nắng trưa rạo rực
Nghe chân mỏi nhọc bước
Nghe tuổi thơ gọi về”
Với người lính, những ngày ở bên cạnh bà có thể gian khổ nhưng lại đầy hạnh phúc vì tình yêu thương từ bà luôn dạt dào.
“Tiếng gà kêu buổi trưa
Bà vẫn la mắng người
- Gà đẻ, mày nhìn coi
Mất mặt sau này đấy!
Cháu về rửa mặt xem
Lòng dại thơ lo toan”
Khi nhớ lại lúc bị bà mắng vì xem trộm gà đẻ, người cháu nhận ra sự quan tâm ẩn sau lời trách móc đó.
Bằng tình yêu thương, bà luôn muốn ban cho cháu những điều tốt đẹp nhất. Bà quan tâm, chăm sóc cho đàn gà phát triển nhanh chóng:
“Tiếng gà râm rạp buổi trưa
Bà nhặt trứng một cách cẩn thận
Chăm sóc từng quả tỉ mỉ
Cho con gà mái nồng ấp”
Mỗi năm lại về mùa đông
Bà lo lắng cho đàn gà của mình
Mong trời đừng để đất trở thành muối
Để cuối năm có thể bán gà và mua quần áo mới cho cháu”
Suốt cuộc đời, bà chẳng một lần nghĩ đến bản thân, chỉ biết hy sinh, lo lắng cho cháu. Bà mong rằng trời đừng mưa phùn, để cuối năm bán gà và mua quần áo mới cho cháu. Sự hi sinh, tận tâm của bà khiến cháu cảm động không thôi.
Khi nhớ về bà, cháu thấy những hình ảnh giản dị, gần gũi, nhưng lại đầy ý nghĩa.
“Cái quần rách tòe go
Ống rộng thả dài chạm đất
Cái áo cánh trắng tinh tế
Đi qua nghe lụa lợp”
Cháu hiểu rõ trọng trách với bà, luôn trân trọng và yêu quý bà hết mực.
“Hôm nay cháu ra trận
Vì tổ quốc thân yêu
Cho làng nhỏ, bà yêu
Bà ơi, vì bà mà chiến đấu
Cho tiếng gà rộn vang
Và ký ức tuổi thơ”
Xuân Quỳnh đã sử dụng từ ngữ “vì” để nhấn mạnh mục đích chiến đấu của cháu. Bắt đầu từ việc yêu quý tổ quốc - “vì lòng yêu Tổ quốc”, tiếp tục là tình yêu với quê hương - “yêu xóm làng thân thuộc”. Và trên hết, đó là vì bà - “Bà ơi, cũng vì bà”. Tiếng gọi thân mật “Bà ơi” truyền đạt lòng mến thương sâu sắc. Cháu chiến đấu cũng là vì ước muốn mang lại cuộc sống hòa bình cho bà.
Bài thơ Tiếng gà trưa gợi lên cảm xúc sâu nặng về tình cảm giữa bà và cháu. Đồng thời, tác phẩm cũng thể hiện phong cách đặc trưng của Xuân Quỳnh.