Cụm từ 'ta với ta' xuất hiện trong bài Qua Đèo Ngang và Bạn đến thăm nhà của Bà Huyện Thanh Quan và Nguyễn Khuyến với các ý nghĩa khác nhau. Mytour sẽ giới thiệu đến bạn đọc Bài văn mẫu lớp 7: So sánh cụm từ 'Ta với ta' trong bài Bạn đến thăm nhà và Qua Đèo Ngang.
Tài liệu bao gồm 6 bài văn mẫu hay nhất cho học sinh lớp 7 khi nghiên cứu về hai tác phẩm này, được chúng tôi công bố chi tiết dưới đây.
So sánh cụm từ “ta với ta” - Mẫu 1
Bà Huyện Thanh Quan và Nguyễn Khuyến, hai nhà thơ vĩ đại của dân tộc, đều phục vụ cho triều đại Nguyễn. Mặc dù sống ở hai thời kỳ khác nhau, cách nhau khoảng nửa thế kỷ, nhưng họ đều để lại dấu ấn sâu đậm trong văn học Việt Nam. Bà Huyện Thanh Quan được biết đến là một nữ sĩ kiệt xuất trong xã hội phong kiến, còn Nguyễn Khuyến là một danh tài nổi tiếng với biệt hiệu “Tam nguyên Yên Đổ”.
Bài thơ “Qua đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan và “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến đều được viết bằng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Hai bài thơ này đều kết thúc với cụm từ “ta với ta”:
“Dừng chân đứng lại trời non nước,
Một mảnh tình riêng ta với ta”
(Qua đèo Ngang)
“Tiếp khách trầu không,
Bác đến chơi ta với ta”
(Bạn đến chơi nhà)
“Qua Đèo Ngang” mô tả cảnh đèo vào buổi chiều tà và thể hiện nỗi buồn của người xa quê. Trong khi đó, “Bạn đến chơi nhà” nhấn mạnh vào tình bạn tri kỷ, thân mật. Dù sử dụng cùng cụm từ, nhưng ý nghĩa và cảm xúc được truyền đạt hoàn toàn khác biệt.
Khi bước chân lên đỉnh đèo Ngang, người lữ khách cảm thấy xúc động, nhìn ra xa xăm chỉ thấy bốn phía là trời, núi, sông - vũ trụ vô tận. Nỗi nhớ nhà, hương vị quê hương tan vào lòng, tạo nên cảm giác cô đơn và lạc lõng. Ba từ “ta với ta” là biểu hiện của nỗi buồn lẻ loi khi một mình đứng trên đỉnh đèo Ngang.
Trong bài thơ của Nguyễn Khuyến, cụm từ “ta với ta” mang một ý nghĩa khác biệt. Một người bạn tâm giao lâu năm mới đến chơi nhà. Trong tình thế không có gì để tiếp đãi, chỉ có “ta với ta” - biểu hiện của một tình bạn chân thành và tri kỉ.
Do đó, ta càng nhận thấy tầm quan trọng của việc đặt ngôn ngữ thơ vào bối cảnh và ngữ cảnh để hiểu sâu hơn. Và từ đó, ta càng đánh giá cao sự sáng tạo nghệ thuật của các nhà thơ tài năng.
So sánh cụm từ “ta với ta” - Mẫu 2
Dù cả hai bài thơ “Qua Đèo Ngang” và “Bạn đến chơi nhà” đều kết thúc bằng cụm từ “ta với ta”, nhưng mỗi bài thơ lại mang một ý nghĩa riêng biệt.
Trong bài thơ “Qua Đèo Ngang”, cụm từ “ta với ta” thể hiện sâu thẳm nỗi cô đơn của nhà thơ, trước vẻ hoang vắng của thiên nhiên. “Một mảnh tình riêng” giữa vô vàn không gian rộng lớn, trước vẻ đẹp hoang dại của tự nhiên. “Ta” ở đây có thể là chính tác giả hay một người duy nhất mà ông ấy tâm sự. Còn “ta với ta” trong bài thơ của Nguyễn Khuyến biểu hiện tình bạn thân thiết, sâu sắc. “Ta” là tác giả, là bạn bè hoặc cũng có thể là chính bản thân và bạn.
Cụm từ “ta với ta” trong bài thơ Bạn đến chơi nhà của Nguyễn Khuyến nhấn mạnh vào tình bạn đẹp, không cần phải quan tâm đến vật chất:
“Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Bác đến chơi đây ta với ta”
Khi nhà gặp phải khó khăn, bạn đến chơi cũng gặp phải những cảnh giống như vậy. Không có gì để tiếp đãi bạn, ngay cả miếng trầu cũng không có. Cuối cùng chỉ còn lại những cuộc trò chuyện giữa hai người bạn. Từ đó, ta có thể thấy được tình bạn chân thành của nhà thơ - một tình bạn tri kỷ.
Trái lại, trong bài thơ “Qua đèo Ngang”, cụm từ ấy chỉ ám chỉ một mình tác giả.
“Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta”
Chỉ với bốn câu thơ cuối, nhà thơ đã diễn tả nỗi lòng khi nhìn thấy bản thân mình đơn độc giữa không gian bao la. Bốn từ 'dừng chân nghỉ lại' đã khiến người đọc cảm thấy xúc động và buồn bã. Cảnh trời đất mênh mông, vô tận nhưng con người trở nên bé nhỏ khiến tác giả cảm thấy lạc lõng và không điểm tựa. Trái đất rộng lớn, nhưng tác giả chỉ cảm nhận được 'một mảnh tình riêng'. Và cái mảnh tình ấy cũng chỉ có 'ta với ta'. Nỗi buồn dường như trở nên sâu đậm, thấu đến tận đáy lòng, buồn đan xen giữa trời đất. Một mình đối diện với bản thân khiến nhà thơ thấu hiểu sự cô đơn trước cảnh thiên nhiên bao la của trời đất mênh mông, hoang sơ, cô đơn giữa chốn đèo Ngang.
Chỉ với một cụm từ “ta với ta” nhưng đã khiến cho người đọc hiểu được tâm trạng của hai nhà thơ.
So sánh cụm từ “ta với ta” - Mẫu 3
Bà Huyện Thanh Quan và Nguyễn Khuyến là hai nhà thơ nổi tiếng trong văn học trung đại Việt Nam. Bài thơ của họ, “Qua đèo Ngang” và “Bạn đến chơi nhà”, mặc dù khác nhau về nội dung, nhưng đều kết thúc bằng cụm từ “ta với ta”.
Trong bài thơ “Qua đèo Ngang”, Bà Huyện Thanh Quan đã kết thúc với những dòng thơ:
“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta.”
Người đọc có thể tưởng tượng hình ảnh nhà thơ đơn độc đứng trên đèo Ngang rộng lớn, chỉ có “trời, non, nước” bao la xung quanh - môi trường hoang vu, cô đơn. Tâm trạng của nhà thơ không thể chia sẻ với ai. “Một mảnh tình riêng” - cảm xúc riêng tư không ai hiểu được. Cụm từ “ta với ta” ở đây đều chỉ nhà thơ, lúc này bà đơn độc đối diện với bản thân, cô đơn và lạc lõng. Sự cô đơn đó dường như không thể chia sẻ cùng ai.
Ngược lại, trong thơ của Nguyễn Khuyến, cụm từ “ta với ta” lại mang ý nghĩa khác:
“Đầu trò tiếp khách trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta”
Từ “ta” ở đây đầu tiên chỉ nhà thơ - chủ nhà, còn từ “ta” thứ hai chỉ bạn - khách đến chơi. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó, không còn khoảng cách. Điều này thể hiện tình bạn gắn bó tri âm tri kỷ của nhà thơ. Dù trong hoàn cảnh thiếu thốn không có gì để tiếp đãi nhưng nhà thơ và bạn bè vẫn thấy hạnh phúc. Tình bạn của Nguyễn Khuyến trong bài thơ đó là sự chia sẻ, đồng cảm và không màng đến giá trị vật chất.
Vậy có thể thấy, dù chỉ một cụm từ nhưng mỗi bài thơ lại diễn tả những tâm trạng riêng của hai nhà thơ.
So sánh cụm từ “ta với ta” - Mẫu 4
Bài thơ “Qua đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan và “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến kết thúc bằng ba từ “ta với ta”. Tuy nhiên, ý nghĩa ẩn chứa trong mỗi bài thơ lại khác nhau.
Trong “Qua đèo Ngang”, “ta với ta” thể hiện sự cô đơn trước vẻ đẹp hoang sơ của đèo Ngang. Cả hai từ “ta” đều chỉ chính nhà thơ, đứng lẻ loi giữa không gian rộng lớn của đèo Ngang:
“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta.'
Buổi chiều tà đến, khiến người ta nhớ về quê hương và cảm thấy sợ hãi trước thời gian trôi chảy. Mặc dù không gian rộng lớn nhưng chỉ là những vật thể vô tri, vô hồn. Những hình ảnh về cuộc sống con người xuất hiện nhưng lại im lặng và nhỏ bé. Âm thanh của cuộc sống đơn điệu, làm nổi lên nỗi buồn sâu thẳm. Con người trở nên lẻ loi trước vũ trụ vô tận. Bà Huyện Thanh Quan phải thốt lên rằng “một mảnh tình riêng ta với ta”. Chẳng ai hiểu, chẳng ai chia sẻ. Nỗi cô đơn đạt đến đỉnh điểm. Không ai đáp lại, khách chỉ còn một lòng với chính mình. Ôm trọn nỗi buồn hoài niệm, cô đơn biết bao.
Với “Bạn đến chơi nhà”, “ta với ta” chỉ hai người: tác giả và người bạn tâm giao. “Ta với ta” đồng nghĩa với tôi với bác, chúng ta với nhau. “Ta với ta” là biểu hiện của một tình bạn chân thành, tri kỉ, thắm thiết. Họ đánh giá cao sự hiểu biết, cảm thông với nhau hơn cả tài sản vật chất. Dù cuộc sống đạm bạc, thiếu thốn, thậm chí không có miếng trầu tiếp khách, nhưng tình bạn vẫn được trân trọng, đó là điều đáng quý. Nhà thơ không cảm thấy buồn bã, cô đơn mà thay vào đó là niềm vui, sự ấm áp bởi tình bạn tri kỷ.
Như vậy, mỗi bài thơ đều đã diễn tả được những tâm trạng riêng của các nhà thơ.
So sánh cụm từ “ta với ta” - Mẫu 5
Bà Huyện Thanh Quan và Nguyễn Khuyến là hai nhà thơ với phong cách sáng tác riêng biệt. Hai tác phẩm “Qua đèo Ngang” và “Bạn đến chơi nhà” là điển hình. Mỗi bài thơ mang một nội dung khác nhau nhưng lại sử dụng cụm từ “ta với ta”.
Đầu tiên, bài thơ “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan:
“Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước, đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.”
Bài thơ mô tả cảnh thiên nhiên tại Đèo Ngang rộng lớn và hoang sơ, cũng như nỗi nhớ quê nhà. Cuối bài thơ, cụm từ “ta với ta” nói lên nỗi cô đơn của nhà thơ giữa không gian vắng vẻ. Đại từ “ta” ở đây chỉ bản thân nhà thơ. Lúc này, bà đơn độc đối diện với chính mình, không có ai để chia sẻ.
Trong bài thơ “Bạn đến chơi nhà”, cụm từ “ta với ta” có ý nghĩa khác:
“Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.
Ao sâu nước cả, khôn chài cá,
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.
Cải chửa ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.
Đầu trò tiếp khách, trầu không có,
Bác đến chơi đây ta với ta!”
Bài thơ được sáng tác khi nhà thơ trở về quê sống ẩn dật ở Yên Đổ. Khi người bạn tri kỷ đến thăm, nhà thơ không có gì để thiết đãi. Nguyễn Khuyến sáng tác bài thơ này để thể hiện tình bạn tri kỷ. Trong tình huống đó, từ “ta” đầu tiên chỉ nhà thơ, còn từ “ta” thứ hai chỉ bạn đến chơi. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó giữa họ. Mặc dù thiếu thốn về vật chất, nhưng tình bạn vẫn được trân trọng.
Dù cùng sử dụng “ta với ta”, nhưng mỗi bài thơ lại chứa đựng ý nghĩa khác nhau, phản ánh hoàn cảnh và nội dung sáng tác của tác giả.
Bà Huyện Thanh Quan và Nguyễn Khuyến thật sự là những nhà thơ tài ba. Chỉ một cụm từ nhưng mỗi bài thơ lại thể hiện những tâm trạng đặc biệt.
So sánh cụm từ “ta với ta” - Mẫu 6
“Qua đèo Ngang” và “Bạn đến chơi nhà” có nội dung khác nhau nhưng đều kết thúc bằng cụm từ “ta với ta”.
Đối với “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan, cụm từ “ta với ta” thể hiện sâu sắc nỗi cô đơn của nhà thơ, mang một nỗi niềm đặc biệt.
“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng ta với ta”
Đại từ “ta” ở đây chỉ cùng một người, chỉ chủ thể trữ tình hay chính là tác giả. Lúc này Bà Huyện Thanh Quan đang chỉ có một mình nơi đèo Ngang hoang vu. Thời gian chiều tà gợi buồn và nỗi cô đơn, sợ hãi trước dòng thời gian trôi chảy. Không gian tuy rộng lớn nhưng chỉ toàn những vật vô tri, vô giác. Có xuất hiện hình ảnh đời sống con người nhưng hết sức thầm lặng, nhỏ bé. Âm thanh sự sống đơn điệu, gợi nỗi buồn sâu thẳm. Con người lẻ loi trước vũ trụ mênh mông. Nhớ về quê hương, thương xót cho hoàn cảnh của đất nước, trước thiên nhiên rộng lớn chỉ có mình cô độc. Bà Huyện Thanh Quan phải thốt lên rằng “một mảnh tình riêng ta với ta”. Chẳng ai thấu hiểu, chẳng ai chia sẻ. Nỗi trống trải đã lên đến tận cùng. Không người giao cảm, khách đành trở về với lòng mình. Đành ôm một mối sầu hoài cổ một mình mình biết, một mình mình hay.
Còn “ta với ta” của bài thơ “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến là nhằm muốn diễn tả tình bạn đẹp đẽ, không màng đến vật chất:
“Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Bác đến chơi đây ta với ta”
Đại từ “ta” đầu tiên chỉ nhà thơ, đại từ “ta” thứ hai chỉ người bạn. Từ “với” cho thấy mối quan hệ song hành, gắn bó. “Ta với ta” đồng nghĩa với tôi với bác, chúng ta với nhau. “Ta với ta” là cách nói biểu hiện một tình bạn chân thành, tri kỉ, thắm thiết. Họ lấy sự hiểu nhau, cảm thông với nhau làm điều quý giá nhất, hơn tất cả mọi phẩm vật trên đời. Tuy cuộc sống đạm bạc, thiếu thốn về vật chất đến ngay cả miếng trầu tiếp khách cũng không có. Nhưng việc người bạn vẫn trân trọng tình cảm, vậy là đã rất đáng quý rồi. Nhà thơ ở đây không hề buồn thương, cô độc mà rất vui vẻ, ấm áp bởi tình bạn tri kỷ.
Mặc dù sử dụng cụm từ “ta với ta”, hai bài thơ mang những ý nghĩa khác nhau, nhưng vẫn phản ánh nội dung của chúng một cách sâu sắc.