Bài văn mẫu lớp 8: Nhận định về bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu (Sơ đồ tư duy) 2 Dàn ý & 9 bài văn mẫu lớp 8 hay nhất

Bài thơ Khi con tu hú vẽ lên bức tranh sống động về lòng khao khát tự do mạnh mẽ, nhiệt huyết của người lính chiến đấu. Với 9 bài Cảm nhận về bài thơ Khi con tu hú súc tích, sẽ giúp các em học sinh lớp 8 hiểu rõ hơn.

Bài thơ cũng phản ánh sự quý giá của tâm hồn người chiến sĩ cách mạng, mặc dù bị giam cầm nhưng vẫn luôn yêu cuộc sống, lạc quan, hướng tới tự do. Chi tiết xem và tải miễn phí để nâng cao trình độ Văn 8.

Sơ đồ tư duy Nhận định bài thơ Khi con tu hú

Kế hoạch phân tích về bài thơ Khi con tu hú

Kế hoạch 1

1. Khởi đầu:

• Giới thiệu tác giả và tác phẩm.

2. Phần chính:

* Tổng quan:

• Viết vào tháng 7 năm 1939, trong nhà tù tối tăm ở Thừa Phủ (Huế).
• Bài thơ thể hiện lòng tin yêu cuộc sống chân thực, khao khát tự do mãnh liệt của người chiến sĩ cách mạng trong tình trạng tù đày.

a. Bức tranh hè tươi đẹp

• Mô tả mùa hè: đầm lúa, tiếng ve, cánh đồng bướm, bầu trời rộng lớn, cánh diều.
• Âm thanh: tiếng chim hót, ve kêu, tiếng sáo diều vang lên.

→ Tiếng vang huyên náo, hạnh phúc.

- Màu sắc: màu vàng của lúa mạch, màu vàng của bắp, màu hồng của ánh nắng mặt trời, màu xanh của bầu trời.

→ Những gam màu rực rỡ, sáng tươi của mùa hè.

• Sự di chuyển của đất trời vào mùa hè: “lúa mạch đang chín”, “trái cây chín dần”.
• Không gian trong bức tranh: bầu trời cao với “đôi con diều tung tăng bay lượn”

→ Cảnh vật sống đầy sức sống, âm thanh, màu sắc, hình ảnh.
→ Hình ảnh quen thuộc của quê hương Việt Nam, thể hiện tình yêu cuộc sống chân thực của nhà thơ.

b. Tâm trạng của người tù cách mạng

• Động từ mạnh: “đập tan”, “ngột”, “chết uất”.
• Các từ cảm thán: “ôi”, “làm sao”, “thôi”.
• Nhịp thơ dồn dập.

→ Cảm xúc bị tồn tại ở mức độ cao, khao khát tự do nồng cháy mong ước được trở lại tự do

- Hình ảnh tiếng chim tu hú được đề cập hai lần:

• Âm thanh tu hú ở đầu bài thơ là dấu hiệu thông báo mùa thu đã đến.
• Âm thanh tu hú ở cuối bài thơ là tiếng kêu đau đớn, ngợp trời, làm cho người tù cảm thấy khó chịu, chán nản hơn bao giờ hết.

→ Tiếng chim biểu tượng cho tự do, sự sống, làm cho người tù cảm thấy lo lắng, mong mỏi được tự do.

• c. Phong cách nghệ thuật:
• Thể thơ lục bát quen thuộc, đơn giản.
• Rừng rú theo cảm xúc của nhà thơ.
• Ngôn từ giản dị, hình ảnh gần gũi, lời thơ sâu lắng, thể hiện tình yêu, niềm tin vào cuộc sống và khát vọng tự do.

3. Kết thúc:

• Khẳng định giá trị của bài thơ.

Kế hoạch 2

1. Khởi đầu

• Giới thiệu về tác giả Tố Hữu và bài thơ Khi con tu hú

2. Nội dung chính

* Mô tả mùa hè phong phú, tươi mới:

- Âm thanh: tiếng chim hót, tiếng ve reo, tiếng sáo diều

--> Âm thanh huyên náo, đầy sức sống

- Màu sắc: Vàng (lúa mạch), nắng vàng, bầu trời xanh biếc

--> Màu sắc sáng tươi, rực rỡ

- Hình ảnh: lúa mạch chín, trái cây chín dần, diều bay tung tăng

=> Bức tranh mùa hè sống động, chi tiết gợi lên cảm xúc mãnh liệt, hồi hộp

* Bức tranh tâm trạng của người tù cách mạng

• Tâm trạng u uất, bực bội được thể hiện qua các từ như “ngột”, “chết uất thôi”
• “Đạp tan phòng” --> Biểu tượng cho khát khao tự do, mong muốn thoát khỏi tình trạng bị giam cầm
• Tiếng chim tu hú là tiếng gọi của tự do, kích thích khao khát tự do

3. Kết bài

Tóm tắt giá trị của tác phẩm:

• Bài thơ tái hiện hình ảnh mùa hè tươi đẹp
• Thể hiện lòng yêu cuộc sống, khao khát tự do của tác giả

Cảm nhận về bài thơ Khi con tu hú một cách ngắn gọn

Tố Hữu, một trong những tác giả nổi tiếng trong phong trào thơ ca cách mạng, không thể không được nhắc đến khi nói về những tác phẩm nổi bật. Những vần thơ của ông luôn phản ánh rõ ràng ánh sáng của niềm vui khi ở bên Đảng, sự nhiệt huyết của tuổi trẻ, và khao khát sống và cống hiến cho cách mạng. Bài thơ Khi con tu hú, một trong những tác phẩm xuất sắc của ông, là bức tranh tâm hồn của người chiến sĩ yêu nước, khát khao tự do trong cảnh tù đày.

Bài thơ mở đầu bằng một bức tranh mùa hè sống động, với sự đẹp của tự nhiên được diễn đạt qua những từ ngữ trong sáng, giản dị:

'Tiếng chim tu hú xao xuyến cánh én
Đồng lúa vàng chín, cây trái ngọt ngào
Bầu trời chiều dần vang tiếng ve đỉnh
Hạt bắp vàng chói, mặt đất nắng vàng'

Nếu xuân về mang theo cánh én vui đùa, thì hè đến với tiếng chim tu hú gọi nhau ngang trời. Câu thơ mở đầu là một trạng ngữ biểu thị mùa hè đã đến, tạo nền tảng cho một khung cảnh mùa hè tươi đẹp trong những câu thơ sau. Tự nhiên trong mùa hè dường như đang 'chín' theo từng bước thời gian: những bông lúa vàng chín gần đến ngày gặt, những trái cây thơm ngọt từng chút dần, những hạt bắp vàng được tắm nắng từng ánh sáng mặt trời của mùa hạ.

Mùa hè đã đến, lúa trên cánh đồng đã chín, bắp trên đồi đã được hái, quả trong vườn đã ngọt,... sau bao nỗ lực của người nông dân, niềm vui tràn đầy, lòng thi sĩ rộn ràng. Tiếng ve ngân là điệu nhạc làm sống động cả khu vườn. Tiếng ve kêu hè về, tiếng ve vang vọng tự do giữa bầu trời, mang theo những kỷ niệm của tuổi thơ. Cảnh hè tươi mới, rộn ràng với sắc vàng của lúa chín, của ánh nắng hạ, của bắp ngô, và màu xanh của cây trái trong vườn, với tiếng chim tu hú và tiếng ve ngân. Cảnh hè còn được thêm vào với cánh diều bay giữa bầu trời thanh bình, rộng lớn, tự do:

'Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không.'

Lòng của nhà thơ như đắm chìm, rộn ràng trước mùa hè tuyệt vời, ao ước được chìm đắm trong không gian mở rộng để tận hưởng vẻ đẹp của tự nhiên. Tuy nhiên, với hiện thực hiện tại, ước mơ ấy khó lòng trở thành sự thật, vì nhân vật trữ tình đang bị giam mình trong nhà tù của thực dân. Đằng sau bức tranh thiên nhiên đẹp đó là một trạng thái tinh thần không ngừng đau khổ:

'Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi'

Tiếng hè dậy trong lòng, tiếng hè gọi mạnh mẽ, khiến trái tim người chiến sĩ mong muốn được đắm chìm trong không gian tươi đẹp. Trái tim xao xuyến - chân muốn vượt, muốn thoát khỏi bức tường nhỏ hẹp này để thưởng ngoạn vẻ đẹp của tự nhiên, để được tự do cống hiến cho cách mạng. Câu 'đạp tan phòng' kết hợp với lời gọi thiết tha 'hè ôi! ' thể hiện sự khao khát mãnh liệt như đang lửa cháy trong lòng người chiến sĩ trẻ. Có gì đau lòng hơn khi bị giam cầm, có gì đau khổ hơn khi một người luôn khao khát hiến dâng cho cách mạng lại bị giữ chân trong ngục tù.

'Ngột đến bao giờ, chết uất không ngừng
Chim tu hú vẫn kêu mãi ngoài trời'

Từ ngữ mạnh mẽ như 'ngột', 'chết uất' kết hợp tinh tế với các từ cảm thán như 'làm sao', 'thôi' đã chân thực diễn tả nỗi căng thẳng, không thoải mái tới cùng của người chiến sĩ lúc này. Đồng thời, nó cũng thể hiện sự khát khao mãnh liệt được tự do thoát khỏi cảnh tù đày u ám, để bước ra ngoài và hít thở không khí tự do với đôi chân tự do và tâm hồn mở cửa rộng lớn.

Nếu tiếng tu hú ở đầu bài thơ gợi nhớ mùa hạ với những kỷ niệm tươi đẹp và tình yêu thiên nhiên sâu sắc, thì tiếng tu hú cuối bài là lời gọi của tự do, của Đảng, thúc đẩy nỗi khao khát được trở về với cách mạng trong lòng người chiến sĩ trẻ. Tiếng tu hú đơn giản nhưng chứa đựng tâm hồn sâu sắc của người với ước mơ cống hiến cho cách mạng nhưng lại bị giam giữ.

Với thể thơ lục bát quen thuộc kết hợp với các kỹ thuật nghệ thuật như tả cảnh, ngụ ý và lối viết giản dị mà giàu cảm xúc, tác giả đã tạo ra một bài thơ độc đáo, đầy cảm xúc và bền vững qua thời gian. Có thể nói, bài thơ này trở thành một phần không thể thiếu mỗi khi nhắc đến tài năng của Tố Hữu và thơ cách mạng.

Cảm nhận tốt nhất về bài thơ Khi con tu hú

Tố Hữu (1920-2002) là một nhà thơ nổi tiếng trong nền thơ ca trữ tình chính trị của Việt Nam, với nhiều tác phẩm có giá trị như Từ ấy, Việt Bắc, Một tiếng đờn... Ông được coi là biểu tượng của thơ ca cách mạng và kháng chiến, góp phần quan trọng đưa thơ ca chính trị của Việt Nam lên đỉnh cao. Thơ của Tố Hữu kết hợp chất lượng chính trị sâu sắc với tình cảm trữ tình và sâu lắng, đóng góp một cách đặc biệt cho phong cách thơ của ông, trong đó bài thơ Khi con tu hú là một minh chứng tiêu biểu.

Bài thơ Khi con tu hú được sáng tác trong bối cảnh đặc biệt khi Tố Hữu bị bắt giam bởi thực dân Pháp tại nhà tù Thừa Phủ (tháng 7 năm 1939). Khi ấy, ông mới gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam và đang chủ động hoạt động cách mạng, việc bị bắt giữ đã đem lại cho ông nhiều cảm xúc phức tạp và những suy tư sâu sắc về tình yêu tự do và cách mạng.

“Khi con tu hú gọi bầy

Trong 6 câu thơ đầu, Tố Hữu đã tạo ra một bức tranh mùa hè tươi đẹp và tràn đầy sức sống thông qua nhiều giác quan như thính giác, vị giác và xúc giác. Mùa hè hiện ra rực rỡ với tiếng tu hú gọi bầy, tiếng ve ngân rạo rực và tiếng sáo diều vang vọng. Cảnh lúa chiêm vàng, bắp rây vàng hạt, nắng đào ấm áp tạo nên một bức tranh phong phú, tràn đầy sức sống.

Không chỉ dừng lại ở đó, mùa hè còn được thể hiện qua vị ngọt của lúa chiêm và trái cây đang chín dần. Khung cảnh bầu trời xanh thẳm, không một gợn mây, cùng với cảnh diều sáo đang lộn nhào, tạo nên một cảnh tượng ấn tượng và sống động về mùa hè.

Bầu trời xanh ngất rộng mênh mông
Diều đang lộn nhào từng đợt sóng

Câu thơ tạo ra khung cảnh bình yên, tự do, và tràn ngập sức sống, đặc biệt hơn khi nhà thơ cảm nhận được những hình ảnh sinh động của thiên nhiên dù đang ở trong tù. Điều này thể hiện lòng yêu thiên nhiên và cuộc sống của tác giả, cùng với khát khao tự do và ý chí chiến đấu không ngừng. Dù giam giữ, tác giả vẫn rất yêu đời và hướng về tự do bên ngoài, điều đó chứng tỏ phẩm chất sáng ngời của người chiến sĩ cách mạng.

“Hè về, lòng muốn vùng tay
Chân muốn đạp tan phòng chốn giam
Ngột lòng chết uất cũng không cần nữa
Khi con tu hú vang lên bên ngoài”

Trong bốn câu thơ cuối, tâm trạng của tác giả càng rõ ràng hơn. Tiếng tu hú vang lên như một lời kêu gọi người chiến sĩ thoát khỏi giam cầm, trở lại tự do và tiếp tục chiến đấu. Cảm xúc tức giận, bực bội, và khao khát tự do trong tâm hồn tác giả được thể hiện rõ qua những câu thơ cuối.

Câu thơ “Ngột lòng chết uất cũng không cần nữa” thể hiện sự tức giận và phẫn nộ của tác giả với tình trạng giam giữ và mất tự do. Tiếng tu hú vang lên làm khuấy động trái tim người chiến sĩ, khiến ông khao khát tự do và tự do càng trở nên cháy bỏng, mạnh mẽ hơn.

Bài thơ Khi con tú hú đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp sáng tác thơ của Tố Hữu, thể hiện tình yêu tự do và sự chiến đấu kiên cường của người chiến sĩ trẻ.

Cảm nhận của tôi về bài thơ Khi con tu hú

Bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu là một trong những bài thơ để nhớ, thể hiện tình người và khát vọng tự do.

Bài thơ có 10 câu lục bát, thể hiện tâm trạng đầy cảm xúc, từ nỗi nhớ đến sự căm hận.

Tố Hữu viết bài thơ này trong thời kỳ hoạt động cách mạng, sau khi bị bắt giam, bài thơ trở thành biểu tượng của lòng dũng cảm và khát khao tự do.

Sống trong hoàn cảnh tù đày, người lính trẻ luôn mong mỏi được sống tự do ngoài kia, ngắm nhìn cuộc sống bên ngoài qua song sắt nhà tù. Với lòng khao khát tự do và sự tưởng tượng đa dạng, nhà thơ lắng nghe mọi âm thanh xa vọng đến tận cõi tối tăm của nhà tù. Tiếng chim tu hú trên nơi quê nghe rất quen thuộc, gần gũi. Tiếng chim kêu bầy vang lên xa gần. Tiếng ve ngân lên từ những vườn cây hai bên sông Hương trong đêm ngày nghe rất rõ ràng. Tiếng sáo diều trên cánh đồng quê gợi nhớ những kỉ niệm ngọt ngào của tuổi thơ:

“Khi con tu hú gọi bầy
(...) Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không'

Nhớ về giai điệu dân dã của quê hương, âm thanh dân dã đó rất thân quen và đáng nhớ, vì trong tình cảnh tù đày, nhà thơ nhớ về quê hương ấm áp, gắn bó, không ngừng nhớ nhung và yêu thương. Mặc dù bị cùm trói trong bốn bức tường lạnh lẽo và khép kín, người lính “vẫn thấy” vẻ đẹp của quê hương bằng tấm lòng nhớ nhà, yêu quê.

Sức sáng tạo không giới hạn. Trong lòng Tố Hữu, hình ảnh quê hương hiện ra như một bức tranh tuyệt vời.

Có màu vàng của lúa chiêm, màu đỏ của trái chín với hương vị ngọt lịm lờ.

'Lúa chiêm chín, cây trái ngọt từng bước'

Có sắc vàng của bắp, ánh đào của nắng:

“Bắp vàng hạt tròn sáng trong nắng đào”.

Có màu xanh của bầu trời trên cánh đồng quê. Đồng cỏ mở ra rộng lớn, trời cao vút.

Các từ miêu tả màu sắc và đặc tính như 'Xanh, Vàng, Đào, Ngọt, Rộng, Cao” được kết hợp một cách hài hòa, tạo nên bức tranh về màu sắc và hương vị của quê hương. Những âm thanh và hình ảnh này thể hiện lòng gắn bó sâu sắc với quê hương, nỗi nhớ không nguôi nắng trong tâm hồn người chiến sĩ cách mạng. Tố Hữu đã gợi lên tình trạng khao khát tự do, luôn hướng tâm hồn về ánh sáng, về cuộc sống bên ngoài trong một bài thơ khác trong phần “Xiềng xích”.

Nghe tiếng chim reo trong gió lớn đang hát bài triều ca,
Nghe nhanh chóng tiếng dơi buổi chiều đập cánh
Nghe tiếng ngựa mạnh mẽ rùng chân bên bể giếng se lạnh
Dưới xa xa nghe tiếng guốc đi về

(Tâm hồn trong căn nhà giam)

Bài thơ “Khi con tu hú” thật đáng nhớ. Bốn câu thơ, đã truyền đạt cảm xúc trực tiếp của nhà thơ: đầy phẫn nộ và sôi động, đầy căm hận và uất hận:

'Ta nghe mùa hè tỏa sáng trong lòng
Mà chân muốn đạp vỡ nhà giam ôi!
Ngột làm sao, chết mất thôi.'

“Nhà giam” là căn phòng giam giữ, là ngôi nhà lạnh lẽo, là nơi giam cầm những người tài năng của dân tộc. Sự căm hận được biểu đạt qua mong muốn và hành động mạnh mẽ: “Mà chân muốn đạp vỡ nhà giam ôi !'. Tại đây còn biểu tượng cho chính sách thực dân đàn áp đang giam giữ nhân dân ta trong chuỗi cai trị ác độc. “Đạp vỡ nhà giam...” là đánh đổ chính sách thực dân Pháp, khẳng định độc lập, tự do cho đất nước.

Câu thốt nên: “Ngột làm sao! Chết mất thôi' là biểu hiện của sự bất mãn, của tâm trạng căm giận mạnh mẽ, quyết không chấp nhận thực dân Pháp. Bài thơ của Tố Hữu tiếp nối truyền thống ca ngợi tổ quốc của những nhà văn, nhà thơ tiền bối trong những năm đầu thế kỷ XX:

“Nghĩ lúc lòng đầy nỗi đau đớn
Trời sáng: kêu mà nhuốm đỏ gươm ra!'

(Tiếng gọi tỉnh thức dân tộc)

Kết thúc bài thơ là tiếng kêu của chim tu hú. Âm thanh này giúp mô tả tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng. Tiếng chim kêu báo hiệu mùa màng, gợi lại hương vị và cảnh quan của quê hương. Tiếng chim như là lời thúc giục căm hận, là nguồn động viên cho tinh thần không khuất phục trong cuộc chiến đấu.

Có thể nói rằng bài thơ diễn đạt một cách đặc biệt chất lượng trữ tình và ca tụng để thể hiện tình yêu quê hương và lòng căm hận của nhà thơ trong thời kỳ giam cầm. Điểm đặc biệt của bài thơ là việc sử dụng bối cảnh bên ngoài để diễn đạt tâm trạng. Tiếng chim tu hú như một bóng dáng không thể quên. Điều này đã khiến bài thơ trở nên đáng nhớ. Ta nhớ được hình ảnh của người chiến sĩ cách mạng với tinh thần lạnh lùng và lòng dũng cảm đã sống và chiến đấu cho một lý tưởng cao đẹp. Đọc bài thơ sôi nổi của Tố Hữu, ta cảm nhận được một phần của sự kiên cường và dũng mãnh của những chiến sĩ cách mạng. Họ đã sống vì tự do và sẵn lòng hy sinh vì tự do. Máu đỏ của các anh hùng đã làm cho lá cờ quốc gia của chúng ta thêm rực rỡ. Sự hy sinh gan dạ của những chiến sĩ cộng sản trong nhà tù của thực dân đã mở đường cho quê hương chúng ta nở hoa tự do. Nhớ về nguồn cội, chúng ta sẽ mãi ghi nhớ công lao của những chiến sĩ cách mạng.

Thực ra, bài thơ “Khi con tu hú” khiến ta nhớ đến:

“Những linh hồn vô danh Trần Phú
Sóng xanh biển cả, cây xanh núi ngàn”.

(Ba mươi năm ta có Đảng)

Cảm xúc về bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 1

Trong bóng tối chốn lao tù, có vẻ như sự sống đã kết thúc, bởi lạnh lẽo, bởi cô đơn. Nhưng giữa âm thanh khô khốc, vẫn nghe thấy nhịp tim thổn thức, rực lên của một hồn thơ trẻ đam mê cuộc sống, yêu thương con người. Tố Hữu, qua cảm xúc chân thực, đã truyền đạt tâm tình tha thiết của một chiến sĩ cộng sản, người luôn chiến đấu vì lý tưởng và khao khát tự do cháy bỏng trong bài thơ “Khi con tu hú”.
Nhan đề bài thơ là một sự diễn đạt chưa hoàn chỉnh một cách đặc biệt. Điều đặc biệt đó đã mở ra nhiều ý tưởng mới. Hiện tại, không còn thấy hình ảnh cô đơn, nặng nề của người tù Tố Hữu, chỉ còn nghe tiếng lòng nhà thơ đang hồi hộp, vang vọng khi nghe tiếng chim tu hú từ xa vang vọng. Tiếng chim tu hú là âm thanh quen thuộc ở quê hương Việt Nam, là điềm báo cho sự sống mới – mùa hè đang đến. Khi con chim tu hú vang vọng, trong hoàn cảnh tách biệt với thế giới bên ngoài, người chiến sĩ cách mạng cảm thấy cô đơn hơn, tù túng hơn, và khao khát tự do và cuộc sống tươi đẹp bên ngoài càng lớn lên:

“Khi con chim tu hú hót
Lúa vàng chín, trái cây ngọt ngào
Vườn rậm vang tiếng ve reo
Bắp vàng đầy sân nắng rực
Trời xanh rộng mênh mang nổi cao
Đôi con diều bay phấp phới khắp bầu trời.”

Mười chín tuổi, tràn đầy sức sống, người trẻ Tố Hữu đã tìm thấy ước mơ của mình trong cuộc sống. Những bước đi không ngừng trên đường khó khăn, phút giây bị giam hãm khiến Tố Hữu thỉnh thoảng lặng lẽ than thở: “Cô đơn giống như tù đày”. Nhưng rồi những khoảnh khắc đó qua đi, để nhường chỗ cho vẻ đẹp của cuộc sống: lúa chín, bắp vàng, ánh nắng rực, trời xanh mênh mông, diều bay, tiếng ve reo…

Chỉ có tưởng tượng bay bổng và tâm hồn yêu thương cuộc sống mới có thể tái hiện lại toàn cảnh mùa hè sống động đến như vậy. Khung cảnh tuyệt đẹp không phải là thực tế, mà là ảo ảnh của một tâm hồn mơ mộng, đắm chìm trong giác quan, ngửi, cảm nhận không khí mùa hè qua tiếng chim tu hú. Chỉ cần vài đường nét, màu sắc, âm thanh, nhà thơ đã tái hiện một bức tranh sống động với cánh đồng lúa quen thuộc của quê hương Tố Hữu:

“Mỗi ô mạ xanh mơn mởn
(…)
Quê hương dấu yêu thương nhớ mãi!”

Ngày nay, mùa hè tràn ngập sức sống nhất, màu vàng của lúa chín, màu niềm vui của mùa hè, của mồ hôi thành quả thóc, vẫn rực rỡ và viên mãn như ngày nào.

Với tâm hồn lãng mạn và tinh tế, Tố Hữu đã cảm nhận sự biến đổi của ánh nắng từ nhiều góc độ: từ ánh nắng mềm mại của “đôi tia lạt chiều” (Tâm tư trong tù), ánh nắng yếu ớt dễ bị che khuất bởi bóng tối đến ánh nắng sôi động của mùa hè, che đi những dấu vết của “vườn râm”. Câu thơ tạo nên một không gian dễ chịu với gam màu hồng đặc biệt. Đó là ánh sáng nhẹ nhàng, tình cảm, an ủi con người trước những mất mát, đau thương trong cuộc sống. Có thể từ cuộc gặp gỡ đặc biệt của chàng thanh niên trẻ này:

“Từ đó trong lòng tôi rực nắng hạ
Mặt trời sáng chói qua tâm hồn”

đã khiến cho ánh nắng mùa hè thay đổi một cách tinh tế như vậy. Và việc thấy bầu trời trong xanh như mặt nước yên bình nâng tầm bay cho những chiếc diều đã nâng tầm nhận thức, tầm hiểu biết của nhà thơ lên đến cực điểm, xa xôi, cao vời nhất:

“Bầu trời rộng mênh mang tận cùng không gian
Đôi cánh diều múa lượn vượt biển trời không ngừng”

Nổi lên mờ nhạt trong tầm nhìn của người tù là một không gian vô hạn mở ra. Tuy ánh nhìn của nhà thơ - chiến sĩ có lúc bị che khuất bởi những thanh gác nhỏ trong nhà tù chật hẹp. Trên bầu trời này không chỉ có một con mà nhiều con diều, có cặp đôi, có được tự do bay trong không gian riêng của chúng. Thế nhưng con người lại không được như vậy. Thực tế, con người càng cảm thấy cô đơn, mất tự do hơn bao giờ hết.

Không phải tình cờ mà bài thơ được viết với hai câu thơ lục bát. Nhà thơ mô tả một bức tranh mùa hè sôi động đối lập với cảnh mùa đông trong tù tối, nhấn mạnh khao khát cháy bỏng của người chiến sĩ trên hành trình tìm tự do. Bốn câu thơ cuối đã thể hiện sự náo nức trong lòng:

“Ta nghe hè trỗi trong lòng
Chân muốn đạp vỡ căn phòng tối, hè ơi!
Không thể chịu đựng, chết cũng được
Con chim tu hú ngoài trời vẫn liên tục kêu gọi”

Khổ thơ là cách trực tiếp thể hiện tâm tư con người. Bốn câu thể hiện sự bày tỏ cảm xúc mãnh liệt của một trái tim uất hận, đau đớn vì mất tự do. Nhà thơ nghe mùa hè, cảm nhận mùa hè chỉ qua tiếng chim tu hú gọi bầy. Hè đã đến, ba tháng trong tù tối cũng đã trôi qua, trái tim người thanh niên tràn ngập nhiệt huyết, tiếng gọi của tự do càng trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Từ đáy lòng, người tù nhận ra cuộc sống vui vẻ ngoài kia chỉ là tưởng tượng, vì tất cả những hình ảnh đó chỉ tồn tại trong ký ức của nhà thơ. Đó là cánh đồng, vườn cây trái, vườn râm. Trong thực tế, kẻ thù đã hủy hoại quê hương, biến cảnh quê thành hoang mạc và không gian tự do mà nhà thơ ao ước chỉ là một phần của sự giam giữ, một trái lồng to lớn, như là sự biểu tượng cho cuộc sống và quê hương. Do đó, khổ thơ thể hiện sự tỉnh táo của trí óc, cảm xúc uất ức, muốn đánh tan mọi điều để tìm lại tự do thực sự. Bằng cách sử dụng từ ngữ mạnh mẽ như “đạp vỡ”, “chết cũng được”, câu thơ đã tập trung vào tinh thần yêu đời, yêu người mạnh mẽ.

Tiếng chim tu hú vang vọng suốt bài thơ, như là sự thúc đẩy, khích lệ người tù vượt qua sự giam giữ, tìm lại tự do. Chính vì vậy, ba năm sau đó, Tố Hữu đã thoát khỏi tù và quay trở lại đội ngũ, để thực hiện ước mơ cống hiến cuộc đời cho cách mạng.

“Khi con chim tu hú” là một bài thơ hoàn hảo kết hợp giữa hình ảnh và tình cảm. Hình ảnh sáng sủa, trìu mến, tình cảm sâu lắng, đong đầy. Với tinh thần quốc gia, bút pháp tinh tế, dịu dàng, Tố Hữu là người xứng đáng với vị trí dẫn đầu trong thơ cách mạng Việt Nam.

Cảm nhận về bài thơ Khi con chim tu hú - Mẫu 2

Tố Hữu - một chiến sĩ cách mạng, cũng là một nhà thơ cách mạng. Bài thơ 'Khi con chim tu hú' được sáng tác vào năm 1939 - thời điểm tác giả còn rất trẻ, đang bị thực dân Pháp giam giữ tại Huế.

Sự say mê cuộc sống, khao khát tự do, tinh thần nhiệt huyết của nhà thơ được thể hiện rõ trong bài thơ 'Khi con chim tu hú', tạo nên một bài hát sống động, một thế giới tự do mà nhà thơ mong ước, một ý chí vượt lên trên cảnh ngục tối khi mùa hè đang về. Tiếng chim tu hú ở đây như tiếng gọi của cuộc sống, lời thúc giục của cuộc chiến đấu.

'Khi con chim tu hú gọi bầy
Lúa vàng chín, trái cây ngọt từng ngày'

Ta nghĩ như thế này, những câu thơ này không chỉ bay lên từ mái nhà tù mà còn đang tuôn ra từ cây bút ở đầu làng quê thật đẹp, với cánh đồng lúa và cây quả chín mùa hè như vải, nhãn...

Sức sống của mùa hè đang dậy lên mạnh mẽ. Con chim hay ăn quả ngọt tiu tít gọi nhau, lúa đang chuyển từ xanh sang vàng, trên cây một hương vị ngọt ngào theo nắng, sương mù rót vào quả chuyển chất chua thành ngọt!

Lạ thay, những câu thơ dưới đây vẫn chưa phản ánh hoàn cảnh của người làm thơ đang ở trong tù, mà như ai đó đứng ở ngoài mới nhìn thấy cảnh vật mùa hè đang sống động trong không gian rộng lớn:

'Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt, sân nắng đầy sáng
Trời xanh càng mở càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào giữa trời'.

Sức sống của mùa hè, dưới ngòi bút của nhà thơ, là bức tranh phong cảnh nông thôn dồi dào!

Tiếng ve vang vọng từ cây kia, trước sân phơi dưới ánh nắng chói chang, mặt đất dần trở thành bức tranh nắng vàng như 'vàng nhật''. Còn bầu trời cao rộng kia, đôi con diều sáo tung hoành. Bức tranh có cảnh gần và xa, từ dưới đất lên trời, màu xanh của lá cây, màu vàng của bắp, màu 'nắng đào' của trời, và ánh sáng cho đôi diều lộn nhào trong không gian.

Ôi! Những vần thơ tuyệt vời, tình cảm đầy sức sống.

Nhưng đến đây, những cảnh đẹp, sinh lực, ngọt ngào dường như tan biến, chỉ còn lại một mùa hè oi bức, ngột ngạt, nhưng nhà thơ tù muốn đạp tan mọi gian ngục:

'Ta nghe hè dậy trong lòng
Mà lòng muốn đạp tan gian phòng, hè ơi!'

Nhưng thực ra, trên kia nhà thơ trong tù đang tưởng tượng ra thiên nhiên như mình đang nghĩ đến. Đó là mảnh tự do của tâm hồn vượt lên trên song sắt.

Nhà thơ đang ở trong tù, cảm thấy bực bội, bực mình, nhưng những vần thơ trên vẫn rất sống động, tươi mới.

Lạ là bên ngoài thiên nhiên rực rỡ, nhưng thực tế bên trong là những bức tường vôi xám lạnh lẽo. Dù mùa hè mang lại cảm giác hồn thơ vang vọng với đất trời, nhưng lại cũng là mùa của nhà thơ:

'Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu'

Cảm xúc của nhà thơ rối bời, uất ức đến cùng vì vẫn nghe:

'Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu'

Tính chất độc đáo của bài thơ là cách cấu trúc hai tầng không gian (ngoài tù, trong tù), hai cảnh vật tương phản, sự trải lòng mạnh mẽ làm nổi bật khát khao tự do của người chiến sĩ trẻ trong mùa hè đầy sức sống.

Nếu không có tâm hồn hòa quyện với thiên nhiên thì làm sao có thể mô tả một mùa hè như thế. Bài thơ để lại hai tiếng kêu: tiếng kêu của con chim tu hú và tiếng thét uất hận phản kháng tự do của người tù.

Cảm nhận về bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 3

Tố Hữu sáng tác bài thơ 'Khi con tu hú' vào tháng 7 năm 1939 sau gần 100 ngày giam cầm tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). Không gian, thời gian, tâm trạng của tác giả được thể hiện qua những câu thơ đặc sắc trong bài thơ.

Bài thơ bắt đầu với tiếng chim tu hú gọi bầy vang xa trong ngục tối, nơi một tù nhân đang bị giam giữ. Tiếng chim tu hú đã đánh thức trong tác giả những ký ức và niềm nhớ. Tu hú gọi bầy; lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần. Âm thanh và hương vị tái hiện một khung cảnh quê hương thân thương. Từ 'đương chín' và 'ngọt dần' tạo nên sự diễn biến chậm rãi của thời gian. Dòng thơ đầy xúc động và sâu lắng bắt nguồn từ không gian bao la:

Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đương chín, trái cây ngọt dần.

Trong ngục tù, trái tim người chiến sĩ bừng cháy, nhớ về tiếng ve râm ran, màu vàng của bắp, màu nắng đào. Bức tranh quê hương hiện lên đẹp đẽ, thân thuộc, đong đầy tình thương:

Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào.

Chỉ ai khao khát tự do mới biết được nỗi nhớ ấy. Thơ đầy màu sắc, ánh sáng và âm thanh. Tiếng ve ngân chứa đựng tâm trạng dày vò, tù túng trong tù ngục; đó là những gì tác giả trải qua trong những ngày tháng tự do. Sau tiếng ve là màu sắc của thiên nhiên, ánh nắng và bắp lúa. Những điều bình dị hàng ngày giờ trở thành hình ảnh tuyệt vời trong thơ Tố Hữu. Từ 'ngân' diễn tả thời gian trôi qua, 'đầy' diễn tả không gian sáng rực.

Tâm trạng nhớ nhung của tác giả nổi lên với bầu trời xanh và đôi diều sáo đang nhào lộn. Không gian mênh mông, rộng lớn hoàn toàn trái ngược với những bức tường chật chội của ngục tù. Hình ảnh con diều sáo đang nhào lộn mang ý nghĩa của tự do và khát vọng, đó cũng chính là khát vọng mãnh liệt của tác giả:

Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không.

Sáu câu thơ đầu mở ra bức tranh đồng quê thân thương, không chỉ là văn học mà còn là âm nhạc, họa sĩ. Ngôn ngữ sáng sủa, tinh tế và đầy hình ảnh. Câu thơ đã thể hiện sự trẻ trung, ham muốn và yêu đời. Dù ở trong lao nhưng tâm hồn nhà thơ vẫn hướng về một không gian tự do, bầu trời xanh, nắng ấm và toàn bộ vẻ đẹp của cuộc sống ngoài kia.

Câu thơ tiếp theo chuyển từ tình cảm tha thiết sang sự nổi giận uất hận.

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu.

Mùa hè đã đến và qua đi, âm thanh của hè đang vang trong lòng, thôi thúc, thúc đẩy tác giả phá vỡ tường nhà tù hẹp hòi, xoá bỏ giam cầm. Uất hận tràn trề khiến tác giả muốn phá tan nhà tù chật chội và ngột ngạt. Câu thơ 'Ngột làm sao chết uất thôi' với cách chia nghỉ 3/3, thể hiện ý chí mạnh mẽ, quyết tâm sống tự do và hy sinh cho dân tộc. Tiếng chim tu hú ở đầu và cuối bài thơ gợi nhớ tình yêu thương, thúc giục nhà thơ nhanh chóng quay về với cuộc sống của người chiến sĩ cách mạng.

Cảm nhận về bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 4

Bài thơ 'Khi con tu hú' chính là một phần nhỏ của một câu. Từ nội dung, người đọc hiểu rằng khi chim tu hú kêu, mùa hè đến, người tù cách mạng cảm thấy ngột ngạt và uất hận trong căn phòng chật chội này, mong chờ cuộc sống tự do ngoài kia. Tên bài thơ đã chuẩn bị tâm trạng cho người đọc đi vào cảm xúc của bài.

Tiếng chim tu hú là biểu tượng của mùa hè. Mùa hè với không gian mở, ánh nắng rực rỡ, sự sống tràn đầy. Tiếng chim tu hú đánh thức tâm hồn người tù cách mạng trẻ tuổi trong phòng giam chật chội, là tiếng gọi của tự do và cuộc sống tưng bừng.

Sáu câu lục bát trong trẻo, thanh thoát, mở ra một thế giới rộn ràng, tràn ngập sức sống của mùa hè. Tiếng ve trong vườn và tiếng chim tu hú là tiếng gọi của mùa hè, đánh thức tất cả và bắt nhịp cho mọi thứ.

Bài thơ mô tả mùa hè trong tâm tưởng của người chiến sĩ trẻ trong căn phòng chật chội. Anh cảm nhận mùa hè ngoài kia mới rộng lớn, quyến rũ, và thèm khát tự do và cuộc sống sôi động. Anh mường tượng một bầu trời tự do bao la, một không gian tràn đầy sức sống.

Mấy câu lục bát giản dị nhưng đầy hình ảnh âm thanh, màu sắc như hương vị, tái hiện sinh động không khí hè. Tâm hồn trẻ trung yêu đời, gắn bó sâu sắc với sự sống, nhạy cảm nắm bắt mọi diễn biến phong phú của sự sống trong tự nhiên.

Nếu sáu câu trên là cảnh, bốn câu dưới là tâm trạng trực tiếp của nhân vật trữ tình. Tiếng chim tu hú gọi mùa hè đến và kích thích lòng người tù cách mạng, người luôn khao khát tự do và cuộc sống ngoài kia. Anh ta không chịu nổi sự giam cầm và khát khao tự do, nhưng đang bị hình phạt trong căn phòng chật chội.

Câu thơ nhấn mạnh ý nghĩa mạnh mẽ (chân muốn đạp tan phòng), kèm theo ngắt nhịp tạo cảm giác bực bội (nhịp 6/2 và nhịp 3/3) và giọng điệu cảm thán thể hiện tâm trạng bực bội và khao khát tự do và sự sống.

Bài thơ mở và kết thúc bằng tiếng chim tu hú, nhưng ý nghĩa đã thay đổi. Tiếng chim mở đầu đưa tác giả vào cảnh mùa hè rộn ràng, còn tiếng chim kết thúc gợi lên niềm đau khổ và niềm chua xót, tạo nên hiệu ứng nghệ thuật gây ám ảnh cho người đọc.

Bài thơ mang lại cảm giác mạnh mẽ thông qua cách kết cấu hiệu quả, từ cảnh mùa hè sôi động đến cảm xúc đau khổ và chua xót cuối cùng, tạo nên ấn tượng sâu sắc.

Bài thơ Khi con tu hú, mặc dù không mới mẻ trong hình ảnh nghệ thuật nhưng vẫn chứa đựng sức mạnh cảm xúc và tinh tế. Cảnh vật và tâm trạng của người tù được miêu tả đầy đủ và sâu sắc, tạo ra sự đồng nhất giữa vẻ đẹp và nỗi buồn thương.

Câu thơ lục bát tinh tế, sắc nét, ngôn ngữ trong sáng và giàu hình ảnh. Bài thơ đồng nhất trong cảm xúc và tự nhiên trong giọng điệu, từ tươi sáng đến u uất đều được thể hiện một cách tự nhiên và hài hòa.

Bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 5 được viết bởi Tố Hữu, một nhà thơ có vị trí quan trọng trong thơ ca Việt Nam. Ông thể hiện lý tưởng sống và tinh thần sáng tạo không ngừng trên con đường nghệ thuật.

Tố Hữu, một trong những nhà thơ hàng đầu của Việt Nam, đã tạo ra bài thơ Khi con tu hú trong tập thơ Từ ấy. Bài thơ này đã thu hút sự quan tâm của độc giả yêu thơ và sáng tác nghệ thuật.

Bài thơ mở đầu bằng những âm thanh sống động, mở ra một không gian tươi đẹp và thoáng đãng, tạo nên bức tranh đẹp mắt cho người đọc.

'Khi chim tu hú reo gọi

Trong văn hóa thi ca của Việt Nam, mỗi loài chim hót, mỗi loài hoa nở,... mang theo thông điệp của một mùa khác nhau. Tiếng chim cuốc hót trong thơ của Nguyễn Trãi báo hiệu mùa xuân đã trôi qua. Tiếng chim quyên nô nức nở trong thơ của Nguyễn Du,... Còn tiếng chim tu hú trong thơ của Tố Hữu lại mang ý nghĩa của mùa hạ đang đến. Đó là tiếng gọi của những ngày tự do, yên bình và hạnh phúc. Khi ấy, Tố Hữu vẫn có thể cảm nhận được sự gần gũi của gia đình, bạn bè. Chỉ có một trái tim nhạy cảm, tràn ngập sự sống mới có thể lắng nghe những âm thanh tinh tế giữa những bức tường hẹp hòi, tối tăm. Tố Hữu luôn nhạy bén với những âm thanh của cuộc sống hàng ngày:

'Cô đơn như trong tù!
Tai mở rộng và lòng sôi rạo rực
Tôi nghe tiếng đời nhộn nhịp
Ở bên ngoài hạnh phúc biết bao!
Nghe tiếng chim reo trên nền gió mạnh
Nghe tiếng dơi chiều vội vàng vỗ cánh
Nghe tiếng ngựa vọt chân trước giếng nước lạnh
Ở xa nghe tiếng guốc của người bảo vệ'

(Tâm tư trong tù)

Có thể nói, từ tiếng chim tu hú, Tố Hữu đã khơi dậy tâm hồn, kết hợp các giác quan và tài năng của mình để tạo nên một bức tranh về thiên nhiên mùa hè miền Trung đầy yêu thương:

'Khi lúa chín, trái cây ngọt dần Vườn râm đầy tiếng ve hót Bắp rây vàng, hạt đầy sân Nắng đào, trời xanh càng cao Diều sáo bay, không gian mở ra...'

Đây là một bức tranh màu sắc rực rỡ: màu vàng của lúa chín, màu xanh mát của vườn râm, và màu nắng rực rỡ. Tiếng ve lảnh lót tạo nên không khí mùa hè sống động. Hình ảnh diều sáo lộn nhào thêm phần sinh động và hấp dẫn. Bức tranh thơ chứa đựng sự phong phú và đẹp đẽ của quê hương.

Trên đây là tưởng tượng về mùa hè của một người trẻ đầy lý tưởng. Thực tế có thể khác nhưng tình yêu quê hương vẫn được gìn giữ và quý trọng.

Nhà thơ đối diện với một môi trường khắc nghiệt, nóng bức và ngột ngạt.

'Ta nghe mùa hè đến
Chân muốn đạp tan phòng chật, hè ơi!
Ngột, chết uất trong tù
Chim tu hú vẫn kêu vang!'

Từ 'dậy' trong tiếng Việt có nghĩa cất mình lên, nổi lên, vang ầm. Mùa hè đã nổi lên trong lòng nhà thơ. Câu 8 và 6/2, 3/3 gợi cảm giác phẫn uất, bực bội, căng thẳng của tuổi trẻ. Tô Hữu thể hiện sức mạnh và ý chí anh hùng.

'Bay thẳng cánh muôn trùng Tiêu, Hán Phá vòng vây bạn với kim ó'

Nguyễn Hữu Cầu và Tố Hữu có chung ước vọng anh hùng? Tiếng kêu 'Ngột làm sao, chết uất thôi' là tiếng kêu xé lòng của tuổi trẻ, mong muốn đổi đời xã hội.

Tố Hữu không nhắc đến từ 'tự do' nhưng qua bức tranh thiên nhiên và tâm trạng, chúng ta hiểu được ý nghĩa sâu xa của nhà thơ.

Bài thơ khép lại mạnh mẽ, xốn xang cõi lòng người đọc.

Tóm lại, bài thơ Khi con tu hú của Tố Hữu là một tác phẩm hay, lời văn mộc mạc, bình dị nhưng sâu sắc. Bức tranh về thiên nhiên và tâm trạng rất cân đối. Thể thơ cổ truyền giàu hình ảnh, giàu nhạc điệu đã để lại sự rung động sâu xa trong lòng độc giả yêu thơ.

Cảm nhận về bài thơ Khi con tu hú - Mẫu 6

Tố Hữu viết bài thơ này sau thời gian dài bị giam giữ, với tâm trạng da diết và ám ảnh. Mùa hè đó không bao giờ phai mờ trong tâm trí ông.

Âm thanh và hương vị trong bài thơ thể hiện sự nhớ nhà, quê hương thân thương. Chữ 'đương chín' và 'ngọt dần' gợi tả thời gian trôi qua một cách ý nghĩa.

'Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần'

Ở trong ngục tù, tâm hồn người chiến sĩ trẻ nhớ đến tiếng ve ngân và màu vàng của bắp, màu đào của nắng. Hình ảnh đồng quê hiện lên trong tâm hồn với sự bình dị, thân thiết và yêu thương.

'Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt, đầy sân nắng đào'.

Khao khát sự sống là nguồn cảm hứng cho nỗi nhớ ấy. Vần thơ đầy màu sắc, ánh sáng và âm thanh. Tiếng ve thể hiện tâm trạng. Tiếng ve không chỉ là âm thanh mà còn là 've ngân'. Hơn sáu trăm năm trước, Nguyễn Trãi đã dùng tiếng ve để diễn đạt về mùa hè:

'Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương'
(Quốc âm thi tập)

Sau này, trong bài thơ 'Việt Bắc', Tố Hữu cũng đã viết về chủ đề này.

'Tiếng ve rộn ràng, rừng phách đổ vàng'.

Sau tiếng ve là màu vàng của bắp, màu đào của nắng hiện lên. Tiếng ve sôi lên và ngân dài trong vườn quê. Mặt trời rực rỡ, nắng chan hòa lan tỏa. Nỗi nhớ trở nên bồi hồi: nhớ bầu trời xanh, nhớ con diều sáo lộn nhào giữa bầu trời cao rộng vô tận. Hình ảnh con diều lộn nhào từng không biểu tượng cho sự tự do và khát vọng:

'Trời xanh càng rộng càng cao,
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không'.

Sáu câu thơ đầu làm hiện lên bức tranh đồng quê thân yêu, nguyên tắc hài hòa âm nhạc và họa sĩ, ngôn từ trong sáng và tinh tế: 'đương chín', 'ngọt dần', 'tiếng ve rộn ràng', 'đầy nắng đào', 'xanh, rộng, cao', 'lộn nhào'...

Trẻ trung, yêu đời, say mê và khao khát tự do. Nhà thơ bị giam giữ trong tối tù, nhưng tinh thần tự do vẫn tỏa sáng trong cảm xúc và cảm hứng.

"Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu".

Mùa hè đã đến, mùa hè đang qua. Bao âm thanh đã "dậy bên lòng", thôi thúc, giục giã: "muốn đạp tan phòng" xà lim chật chội. Không cam chịu cảnh tù đày! Lòng uất hận dâng trào muốn phá tung chốn ngục tù chật chội và ngột ngạt. Câu thơ "Ngột làm sao / chết uất thôi" với cách ngắt nhịp 3/3, cảm xúc như nén xuống bỗng trào lên thể hiện một ý chí bất khuất. Quyết sống vì tự do! Quyết chết vì tự do! Mở đầu bài thơ là tiếng chim tu hú "gọi bầy", khép lại bài thơ là tiếng chim tu hú ''ngoài trời cứ kêu". Tiếng chim vừa gợi nhớ gợi thương, vừa giục giã lên đường chiến đấu.

"Khi con tu hú" là khúc ca tâm tình, là tiếng gọi đàn, hướng về đồng quê và bầu trời tự do với tất cả tình yêu và niềm khao khát cháy bỏng. Bài thơ ghi lại một nét đẹp bức chân dung tinh thần tự họa của người thanh niên cộng sản Tố Hữu thuở ấy. Để ta ngưỡng mộ và tin yêu.