Bài văn mẫu lớp 8: Phân tích một bài thơ em yêu thích Dàn ý & 6 bài văn mẫu lớp 8

Mytour muốn giới thiệu tài liệu Bài văn mẫu lớp 8: Phân tích một bài thơ em yêu thích.

Tài liệu dành cho các bạn học sinh lớp 8 tham khảo để có thêm ý tưởng bài viết. Nội dung ngay sau đây.

Cấu trúc phân tích một bài thơ em yêu thích

1. Khởi đầu

• Giới thiệu về tác phẩm và tác giả.
• Tổng quan về chủ đề và những điểm đặc biệt về nghệ thuật của tác phẩm.

2. Phần chính

• Trình bày về chủ đề của tác phẩm.
• Phân tích một số điểm đặc biệt trong nội dung của tác phẩm.
• Đánh giá về các phương tiện nghệ thuật được sử dụng.

3. Tóm tắt

• Đánh giá lại ý nghĩa của tác phẩm.
• Chia sẻ nhận định tổng quan về tác phẩm.

Phân tích một bài thơ mà em yêu thích - Mẫu 1

“Cảnh khuya” là tác phẩm của Bác Hồ viết tại chiến khu Việt Bắc, trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp (1946 - 1954). Bài thơ thể hiện tình yêu với thiên nhiên và lòng yêu nước sâu sắc của nhà thơ.

“Tiếng suối vang xa như tiếng hát
Trăng khuya soi sáng bóng cây rủ”

Trong bài thơ “Côn Sơn ca”, Nguyễn Trãi cũng đã mô tả hình ảnh đặc biệt về tiếng suối:

“Dòng suối Côn Sơn rì rầm
Nghe như tiếng đàn cầm vang xa”

Trái lại, trong “Cảnh khuya”, Hồ Chí Minh đã so sánh tiếng suối với âm nhạc xa xôi. Điều này làm cho tiếng suối trở nên sống động hơn. Âm thanh của tiếng suối trong trẻo, vang vọng giống như âm nhạc xa vang vọng. Ngoài ra, vẻ đẹp của thiên nhiên cũng được mô tả qua ánh sáng của vầng trăng. Trong thơ của Bác, ánh trăng luôn mang một ý nghĩa đặc biệt. Mỗi bài thơ, ánh trăng đều được mô tả một cách độc đáo. Câu thơ “Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa” mở ra hai cách hiểu khác nhau. Ánh sáng từ vầng trăng chiếu xuống những bông hoa rừng, tạo ra hình ảnh bóng hoa trên mặt đất. Hoặc ánh trăng chiếu sáng qua các tán cây cổ thụ, tạo ra hình ảnh như những bông hoa. Mỗi cách hiểu đều có ý nghĩa riêng, nhưng đều mang lại vẻ đẹp mê hoặc của thiên nhiên trong đêm trăng ở chiến khu Việt Bắc.

Trong bức tranh thiên nhiên ấy, con người hiện lên với nỗi lo âu về đất nước:

“Đêm vẽ hình người chưa ngủ
Chưa ngủ vì lo sợ cho nước nhà”

Trong thơ cổ, con người hiện lên như một điểm nhỏ bé giữa thiên nhiên:

“Những người dưới núi lênh đênh
Bên sông chợ vài nhà buồn bã”

(Trích từ Đèo Ngang, Bà Huyện Thanh Quan)

Trong thơ của Bác, con người trở thành trung tâm của cảnh thiên nhiên. Nhân vật trữ tình trong “Cảnh khuya” được mô tả với trạng thái “chưa ngủ”. Có lẽ là vì cảnh thiên nhiên quá đẹp đẽ? Hay vì một nỗi lo khác? Câu thơ cuối cùng giải thích rõ - “vì lo nỗi nước nhà”. Bác luôn lo lắng cho dân tộc, cho sự nghiệp cách mạng của đất nước. Cụm từ “chưa ngủ” được nhấn mạnh để tôn vinh tinh thần lo lắng của Bác. Đó là hình ảnh đẹp của một vị lãnh tụ - một người luôn hướng về dân và nước.

“Cảnh khuya” mô tả ánh trăng ở chiến khu Việt Bắc và thể hiện tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước của Hồ Chí Minh. Bài thơ này là biểu tượng cho phong cách sáng tạo của Người.

Phân tích một bài thơ em yêu thích - Mẫu 2

Nguyễn Đình Thi được biết đến là một nhà thơ nổi tiếng trong văn học Việt Nam. Trong số các tác phẩm của ông, có một bài thơ có tên là “Lá đỏ”.

“Gặp em giữa rừng lá đỏ
Trường Sơn gió lùa hú mõa”

Cuộc gặp gỡ xảy ra giữa không gian rừng Trường Sơn, nơi có “em”, với cảnh “rừng lá đỏ” và “bụi Trường Sơn nhòa trời lửa”. Những hình ảnh này vẽ nên cảnh tượng hoành tráng của rừng Trường Sơn, đồng thời gợi lên một cảm giác lãng mạn và hùng vĩ. Vẻ đẹp kỳ lạ của rừng lá đỏ, cảnh lá đổ trên những ngọn núi cao giữa mùa thu ở Trường Sơn, cùng với bụi lửa chiến tranh phảng phất trên bầu trời.

Bốn dòng thơ tiếp theo mô tả con đường Trường Sơn trong mùa ra trận. Đầu tiên là hình ảnh của một cô gái thanh niên xung phong đứng bên lề đường. Khi nhắc đến con đường Trường Sơn, không thể không nghĩ đến những cô gái thanh niên xung phong, sẵn sàng hy sinh vì tình yêu quê hương.

“Em đứng ven đường, như quê nhà
Áo bạc vai, quàng súng trường”

Cách gọi “em gái tiền phương” mang lại cảm giác gần gũi, đồng thời cũng thể hiện sự tôn trọng. Hình ảnh của những cô gái này mang tính thân thiện, gần gũi, và kiên cường, vững chắc khi thực hiện nhiệm vụ. Họ được so sánh với “quê nhà”, trở thành biểu tượng của đất nước và quê hương. Đồng thời, họ cũng là biểu tượng của cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, của khát vọng tự do và hòa bình.

“Đoàn quân tiếp tục hành quân vội vã
Bụi Trường Sơn phủ kín bóng lửa.”

Hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến gợi lên không khí hào hùng và tốc độ trong khung cảnh “bụi Trường Sơn phủ đầy bóng lửa”. Từ “vội vã” nhấn mạnh tinh thần khẩn trương, nỗ lực để kịp thời bước vào cuộc chiến, không màng đến gian khổ và hiểm nguy. Hình ảnh đoàn quân là biểu tượng của ý chí, tinh thần, và khát vọng chiến thắng của dân tộc.

Hai dòng cuối của bài thơ là lời chào tạm biệt và hứa hẹn gặp lại trong Sài Gòn khi đất nước thống nhất.

Mặc dù lời chào nghe có vẻ đơn giản, nhưng trong đó ẩn chứa lời hứa hẹn về ngày tái ngộ khi đất nước đã độc lập. Chiến dịch cuối cùng sẽ được ghi nhận với tên của Bác, gặp nhau giữa Sài Gòn cũng là gặp nhau trong ngày chiến thắng toàn diện.

Bài thơ “Lá đỏ” tôn vinh tình yêu đất nước và sự hy sinh của những anh hùng vô danh đã đóng góp vào sức mạnh quốc gia, góp phần vào chiến thắng trong cuộc kháng chiến chống xâm lược.

Phân tích một bài thơ em yêu thích - Mẫu 3

Nguyễn Khuyến, một nhà thơ vĩ đại của dân tộc. Trong số các tác phẩm của ông, có một bài thơ nổi tiếng là “Bạn đến chơi nhà”. Bài thơ tôn vinh tình bạn chân thành và thân thiết.

“Đã lâu rồi, bạn đến nhà
Thời trẻ qua, chợ xa xôi”

Hai câu thơ đầu tiên nói về việc một người bạn đến thăm nhà. Từ “đã lâu rồi” cho thấy đã có một khoảng thời gian dài. Điều này khiến cho nhân vật trở nên vui mừng, mong chờ việc tiếp đón bạn một cách chu đáo. Cách gọi là “bạn” thể hiện mối quan hệ thân thiết. Tuy nhiên, hoàn cảnh không cho phép khi trẻ thời phải vắng nhà, không ai đi mua đồ tiếp đãi bạn vì chợ quá xa.

Nhưng câu chuyện không kết thúc ở đó, hoàn cảnh của nhân vật trở nên khó khăn hơn với một loạt hình ảnh như:

“Ao sâu nước cả, chài không được,
Vườn rộng rãi, gà khó đuổi.
Cải ra cây, cà mới nụ,
Bầu vừa rụng rốn, mướp mới ra hoa.
Trầu tiếp khách, trầu không có”

Trong nhà của nhân vật, mọi thứ đều không thể sử dụng để tiếp khách: “ao sâu - không chài được”, “cải ra cây, cà mới nụ”, “bầu vừa rụng rốn, mướp mới ra hoa”. Ngay cả “miếng trầu” quan trọng nhất bởi có câu “miếng trầu là đầu câu chuyện” cũng không có. Mặc dù vậy, sự thiếu thốn ấy không làm tăng thêm khoảng cách giữa những người bạn tri kỷ:

“Bác ghé nhà ta chơi một chút”

Câu thơ cuối như một khẳng định về tình bạn tri kỷ của Nguyễn Khuyến. Trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan, cũng có cụm từ “ta với ta”:

“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng ta với ta”

Nhưng “ta với ta” trong thơ của Bà Huyện Thanh Quan chỉ ám chỉ tác giả, một mình ở nơi đèo Ngang hoang vu. Điều đó làm tăng thêm nỗi buồn và cô đơn, sợ hãi trước thời gian trôi chảy.

Trong thơ của Nguyễn Khuyến, “ta với ta” lại mang ý nghĩa khác. “Ta” ở đây là nhân vật trữ tình, còn “ta” thứ hai chỉ người bạn. Từ “với” thể hiện mối quan hệ gắn bó. “Ta với ta” đồng nghĩa với tôi với bác, chúng ta cùng nhau. Dù cuộc sống có khó khăn, thiếu thốn nhưng có bạn bên cạnh khiến cho niềm vui và hạnh phúc ngập tràn. Tình bạn tri kỷ này thật đáng ngưỡng mộ và tôn trọng.

Bằng những tảng hình ảnh đơn giản, giọng thơ dí dỏm, bài thơ Bạn đến nhà chơi của Nguyễn Khuyến đã truyền đạt một thông điệp ý nghĩa về tình bạn.

Phân tích một bài thơ mà em yêu thích - Mẫu 4

Trương Nam Hương là một nhà thơ khá nổi tiếng. Một trong những tác phẩm đáng chú ý có thể kể đến là bài thơ Trong lời mẹ hát:

Bắt đầu bài thơ, tác giả nhắc lại về thời thơ ấu của chủ thể trữ tình - người con:

“Tuổi thơ chứa đầy cổ tích
Dòng sông ngọt ngào của mẹ
Dẫn con đi khắp đất nước
Dệt hòa nhịp võng ca dao”

Khổ thơ kích thích tưởng tượng về bức tranh của người mẹ ôm con trên chiếc võng. Mỗi nhịp võng chòng chành, âm thanh ru ngọt ngào của mẹ đã đưa con vào giấc ngủ.

Tiếp theo, tác giả đã mô tả những hình ảnh hiện lên trong lời ru của mẹ, đầy quen thuộc và đáng yêu:

“Con gặp trong lời ru của mẹ
Cánh cò trắng, dải đồng xanh
Con thích màu vàng của hoa mướp
“Con gà nhỏ chạy theo lá chanh”.

Đó là cánh đồng xanh mướt, cánh cò trắng bay lượn. Đó là màu vàng của hoa mướp, con gà nhỏ chạy theo lá chanh. Đó còn là lũy tre thần thoại, dây trầu, ánh trăng hay hương cau. Tất cả đều thuộc về quê hương thân thương của con.

Nhắc đến lời ru, người con nhớ về hình ảnh của mẹ hiện lên với cuộc sống lao động vất vả, cuộc sống nông thôn:

“Con nghe vang lên tiếng cối
Mẹ ngồi bên nắng ru con
Xin trời đừng mưa giông
Cho nồi cơm mẹ đầy ấm…”

Con nghe sóng lúa reo vang
Lời ru như hạt gạo rơi
Thương mẹ suốt cuộc đời gian khó
Nhưng tiếng ru nôi vẫn ấm lòng.

Áo mẹ lụa pha lụa thêu
Vải nâu viền chỉ sờn
Thương mẹ một đời đắng cay
Nhưng lời ru mẹ vẫn ngọt ngào.”

Suốt cuộc đời, mẹ luôn vì con. Hình ảnh “áo mẹ lụa pha lụa thêu” thể hiện sự vất vả, chịu đựng của mẹ. Và người con lại yêu mẹ nhiều hơn.

“Thời gian trôi qua mái tóc mẹ
Bạc trắng bừng lên đong đầy
Dáng mẹ càng dần cúi xuống
Cho con lớn lên từng ngày”

Thời gian trôi qua làm tóc mẹ từ xanh mượt giờ đã thành bạc trắng, đôi vai thẳng giờ đã cúi dần. Dấu vết của thời gian đã khắc sâu vào cơ thể mẹ. Và mẹ càng già đi, con càng trưởng thành.

“Mẹ ơi, trong lời ru của mẹ
Cả cuộc đời hiện ra trước con
Lời ru ấy là cánh cho con bay
Con lớn lên, sẽ bay xa…”

Người con đã thể hiện những tình cảm chân thành dành cho mẹ. Lời ru của mẹ là nguồn sức mạnh, giúp con vươn lên cao hơn. Dù con bay xa đến đâu, mẹ vẫn luôn bên cạnh, động viên và chờ đợi con trở về trong vòng tay yêu thương.

Như vậy, bài thơ Trong lời mẹ gửi gắm một tình cảm mẹ con thiêng liêng, đẹp đẽ. Trương Nam Hương đã viết thêm một bài thơ tuyệt vời về mẹ.

Phân tích một bài thơ mà em yêu thích - Mẫu 5

Vũ Đình Liên là một trong số những nhà thơ đáng chú ý của phong trào Thơ mới. Bài thơ “Ông đồ” mang đậm phong cách sáng tạo của ông, chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.

Hình ảnh ông đồ từng rất quen thuộc trong xã hội truyền thống. Họ thường là những người uyên bác, có trí thức và tài năng. Trong mỗi dịp Tết đến, ông đồ thường bày mực, tàu giấy đỏ trên phố đông người để viết câu đối:

“Hoa đào nở hàng năm
Lại thấy ông đồ già
Bày mực, tàu giấy đỏ
Trên phố người đông qua.”

Việc viết câu đối của ông đồ như một nghệ sĩ thư pháp, làm cho người xem không ngừng tán thưởng, kính trọng. Đó là một thời kỳ vinh quang, khi ông đồ được mọi người tôn trọng hết mực. Và có bao nhiêu người phải kính trọng tài năng của ông:

“Bấy nhiêu người thuê viết
Mọi người đều khen ngợi tài
Tay hoa thảo nét vẽ
Như phượng hoàng, rồng bay.”

Hoa tay tượng trưng cho tài năng thiên bẩm. So sánh “như phượng múa rồng bay” là biểu hiện của sự ngưỡng mộ của tác giả dành cho ông đồ. Nhưng thời gian trôi qua, cùng với sự phát triển của xã hội, ông đồ vẫn cô đơn ngồi đó, không ai để ý đến:

“Nhưng mỗi năm lại vắng lặng
Người thuê viết đã đi đâu?
Giấy đỏ buồn không còn tươi thắm
Mực ngấm đọng trong nghiên buồn…”

Ông đồ vẫn ngồi lặng lẽ
Trên lối đi không ai nhận ra,
Lá vàng rơi trên tờ giấy;
Ngoài trời, mưa cát bay.”

Cụm từ “mỗi năm, lại vắng lặng” chỉ ra sự lãng quên theo thời gian. Câu hỏi nhẹ nhàng “Người thuê viết đã đi đâu?” thể hiện sự buồn bã, tiếc nuối trước sự thay đổi này. Hình ảnh nhân hóa “giấy đỏ buồn không còn tươi thắm”, “mực ngấm đọng trong nghiên buồn” làm nổi bật nỗi buồn của nghệ sĩ khi bị quên lãng. Dường như cảnh vật cũng bị nhuốm màu buồn, u uất.

“Năm nay đào lại nở
Nhưng không còn thấy ông đồ xưa.
Những hồn muôn năm cũ
Giờ đâu rồi, bây giờ?”

Một mùa xuân lại trở về, nhưng không thấy dấu vết của ông đồ quen thuộc. Câu hỏi tu từ như lời than trách về số phận của ông đồ trước sự lụi tàn của những giá trị truyền thống. Đây là một trong những tác phẩm mà em rất yêu thích của nhà thơ Vũ Đình Liên.

Với thể thơ ngũ ngôn giản dị nhưng sâu lắng, cùng với giọng thơ giàu cảm xúc và biện pháp tu từ độc đáo, bài thơ đã phản ánh cảnh đời đáng thương của “ông đồ”, từ đó thể hiện sự thương cảm chân thành trước những người đang phải chịu đựng và niềm nhớ nhung cảnh xưa của nhà thơ.

Phân tích một tác phẩm mà em yêu thích - Mẫu 6

Bà Huyện Thanh Quan là một trong những nữ thi sĩ đáng chú ý của văn học Việt Nam trung đại. Trong số các tác phẩm của bà, bài thơ “Qua Đèo Ngang” nổi bật nhất.

Mở đầu bài thơ, tác giả đã mô tả vẻ đẹp tự nhiên ở đèo Ngang, nơi tràn ngập sức sống:

“Bước đến Đèo Ngang, ánh hoàng hôn tà,
Cỏ cây xanh mướt, hoa lá rực rỡ”

Lúc Bà Huyện Thanh Quan đặt chân đến đèo Ngang là lúc “ánh hoàng hôn tà” - bình minh của một ngày mới. Đó là thời điểm mọi người trở về nhà, nghỉ ngơi sau một ngày làm việc vất vả. Trước mắt là cảnh thiên nhiên ở đèo Ngang phong phú và sống động. Việc sử dụng từ “rực rỡ” kết hợp với hình ảnh “hoa lá” và “cỏ cây” thể hiện sự sống đang phồn thịnh. Khung cảnh đèo Ngang được mô tả chỉ với vài từ nhưng lại hiện lên chân thực và sinh động.

Trong không gian thiên nhiên đó, con người cũng xuất hiện. Nhà thơ đã sử dụng kỹ thuật đảo ngữ trong hai câu thơ tiếp theo: “vài chú tiều - đứng lung lay”, “vài nhà nhỏ - ven sông trôi.” để tạo ra hình ảnh về một nhóm tiều đang đứng lom khom dưới chân núi, và một số nhà nhỏ ven sông trôi. Cách sử dụng này nhấn mạnh sự nhỏ bé của con người giữa thiên nhiên rộng lớn. Từ đó, sự cô đơn của tác giả càng trở nên rõ ràng.

“Nhớ nhà, lòng đau đớn, hồn quê quê,
Thương gia đình mệt mỏi, nhà cửa yêu dấu.”

Hình ảnh “hồn quê quê” và “nhà cửa yêu dấu” không chỉ là hình ảnh của hai loại chim (chim đỗ quyên, chim đa đa). Tiếng kêu “quê quê”, “đa đa” đều truyền cảm về sự nhớ nhà, tương tư với đất nước, quê hương.

Tới câu thơ “Dừng chân đứng lại, trời, non, nước” miêu tả hình ảnh nhà thơ đơn độc đứng tại Đèo Ngang, nhìn ra xa chỉ thấy bao la thiên nhiên (bao gồm bầu trời, núi non, dòng sông). Tâm trạng cô đơn của nhà thơ: “một mảnh tình riêng” - tình cảm riêng tư của nhà thơ không có ai để chia sẻ:

“Dừng chân đứng lại trời, non, nước
Một mảnh tình riêng, ta với ta”

Khung cảnh thiên nhiên rộng lớn, nhưng tác giả chỉ có “một mảnh tình riêng”. Và mảnh tình nhỏ bé ấy cũng chỉ có “ta với ta”. Nếu trong “Bạn đến chơi nhà”, Nguyễn Khuyến dùng từ “ta với ta” để miêu tả tình bạn thân thiết, thì trong bài Qua Đèo Ngang, cụm từ này càng làm nổi bật nỗi cô đơn của tác giả.

Bài thơ Qua Đèo Ngang thể hiện lòng yêu quê hương, đất nước sâu sắc của Bà Huyện Thanh Quan.