Danh sách TOP 24 bài Phân tích Chị em Thúy Kiều SIÊU HAY, đồng thời cung cấp 4 dàn ý chi tiết và sơ đồ tư duy, giúp học sinh lớp 9 hiểu rõ hơn về vẻ đẹp và tài năng của chị em Thúy Kiều, Thúy Vân.
Đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' xuất hiện ở phần mở đầu của tác phẩm Truyện Kiều, tập trung vào việc giới thiệu về hoàn cảnh sống của Thuý Kiều, đặc biệt là sự miêu tả về nhan sắc của Thuý Kiều và Thuý Vân. Mời các em cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về đề tài này và cải thiện kỹ năng môn Văn 9.
Phân tích đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' của Nguyễn Du
- Sơ đồ tư duy Phân tích Chị em Thúy Kiều
- Dàn ý phân tích đoạn trích Chị em Thúy Kiều (4 mẫu)
- Phân tích Chị em Thúy Kiều ngắn gọn
- Phân tích đoạn trích Chị em Thúy Kiều hay
- Phân tích Chị em Thúy Kiều hay nhất
- Phân tích Chị em Thúy Kiều siêu hay
- Phân tích đoạn trích Chị em Thúy Kiều (20 mẫu)
Sơ đồ tư duy Phân tích Chị em Thúy Kiều
Dàn ý phân tích đoạn trích Chị em Thúy Kiều
1. Mở đầu
- Giới thiệu về Truyện Kiều và đoạn trích Chị em Thúy Kiều:
- Truyện Kiều là một tác phẩm văn học vĩ đại của Nguyễn Du, toát lên sự hiện thực và nhân đạo, đồng thời mang đậm giá trị nghệ thuật.
- Đoạn trích này xuất hiện ở phần đầu của tác phẩm, giới thiệu về hoàn cảnh sống của Thuý Kiều, đặc biệt là về vẻ đẹp của cô và của em gái Thúy Vân.
2. Phần chính
a. Bốn dòng đầu tiên giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân
- Mô tả ngắn gọn: Đây là hai chị em ruột, Thuý Kiều là chị lớn, còn Thúy Vân là em út.
- Tác giả sử dụng từ ngữ “tố nga” để nhấn mạnh vẻ đẹp của hai cô gái; “Mai cốt cách, tuyết tinh thần” để ám chỉ tính cách và phẩm hạnh trong sáng, trong trẻo của họ.
⇒ Đề xuất: “Mỗi người có một vẻ đẹp riêng, không giống ai”.
b. Mô tả vẻ đẹp của Thuý Vân (tiếp theo 4 câu)
- Câu thơ mở đầu: giới thiệu và tổng quan về nhân vật
- “Tinh tế”: thể hiện vẻ đẹp tinh tế, thanh lịch, lịch lãm của Thuý Vân.
- Tác giả so sánh nhan sắc của Thúy Vân với ánh trăng, bông hoa, viên ngọc, đám mây, tuyết: những hình ảnh đẹp tự nhiên tinh khiết.
⇒ Tác giả đã dùng phép ẩn dụ để mô tả vẻ đẹp của Thuý Vân, dựa trên sự hoàn hảo của tự nhiên để so sánh với vẻ đẹp của con người.
- Sử dụng từ ngữ “thua”, “nhường” kết hợp với việc mô tả chân dung rõ ràng, súc tích: tác giả tiên đoán tính cách và số phận êm đềm, hoà thuận của Thúy Vân.
c. Mô tả vẻ đẹp của Thuý Kiều (tiếp theo 12 câu)
- Câu thơ mở đầu tóm tắt về nhan sắc của Thuý Kiều: “vẻ đẹp sắc sảo, quyến rũ”
⇒ Vẻ đẹp trưởng thành, thông minh, uyển chuyển, sắc sảo, và sáng tạo.
- Tác giả tiếp tục sử dụng phép ẩn dụ để mô tả vẻ đẹp của Thuý Kiều: thu thủy, xuân sơn, hoa, liễu.
⇒ Tập trung miêu tả vẻ đẹp của đôi mắt: đôi mắt là “cửa sổ của tâm hồn”, thể hiện toàn bộ vẻ đẹp tinh thần và trí tuệ của nhân vật.
- Miêu tả về tài năng, tâm hồn của Thúy Kiều:
- Tài năng vượt trội trong cầm (đàn), kỳ (cờ), thi (thơ), hoạ (vẽ), đặc biệt là kỹ năng chơi đàn “vượt xa hồ cầm một trương”.
- Tâm hồn phong phú, đa chiều: Thúy Kiều qua bài thơ “thiên bạc mệnh” đã cho thấy tâm trạng nhạy cảm, lòng nhân ái, và tình yêu đời của cô.
⇒ Thúy Kiều toàn diện về sắc đẹp, tài năng, tình cảm, một vẻ đẹp “khuynh quốc khuynh thành”
- Miêu tả Thuý Kiều, tác giả sử dụng từ ngữ biểu lộ mức độ: ghen, hờn ⇒ thiên nhiên phải ghen tị, hờn giận trước vẻ đẹp và tài năng, tâm hồn của Thúy Kiều, điều này báo hiệu một cuộc đời nhiều gian nan, sóng gió.
d, Nhận xét về nghệ thuật:
- Sử dụng phép ẩn dụ: lấy từ ngữ của thiên nhiên để tả vẻ đẹp con người. Đây là kỹ thuật thường thấy trong văn học Trung đại.
- Sử dụng phép so sánh: tác giả mô tả Thúy Vân trước, chỉ dùng bốn câu thơ để mô tả vẻ đẹp của Thúy Vân, trong khi dành mười hai câu thơ để mô tả cả tài sắc và tâm hồn của Thúy Kiều, tạo nên vẻ đẹp toàn diện của nhân vật.
- Sử dụng từ ngữ tiên đoán số phận: qua hình ảnh thiên nhiên “thua, nhường”, tác giả dự đoán số phận êm đềm của Thúy Vân, qua hình ảnh “ghen, hờn” thì dự đoán cuộc đời gian truân của Thúy Kiều.
3, Kết luận
Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích:
- Trích đoạn mô tả vẻ đẹp và tài năng của chị em Thuý Kiều thể hiện sự tôn trọng và đánh giá cao về nhan sắc phụ nữ. Sự lòng nhân ái rõ ràng ngay từ những dự đoán về số phận của nhân vật.
- Ngôn ngữ đầy cảm xúc, linh hoạt trong việc sử dụng các kỹ thuật nghệ thuật như so sánh, ẩn dụ.
.....
Phân tích Chị em Thúy Kiều một cách ngắn gọn
Nguyễn Du được coi là một thiên tài văn chương của dân tộc Việt Nam. 'Truyện Kiều' là một kiệt tác của Nguyễn Du và cũng là một phần không thể thiếu trong văn học cổ điển của dân tộc, toát lên tinh thần nhân đạo rực rỡ. Cả về mặt nghệ thuật, tác phẩm mang lại một mẫu mực xuất sắc về ngôn ngữ, cảnh vật, con người, tình yêu, và tri thức... Đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' là một ví dụ xuất sắc về tài năng văn chương của Nguyễn Du. Việc mô tả con người thông qua các đối tượng tự nhiên chính là sức mạnh phi thường trong bút pháp của ông.
Đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' là một trong những phần tuyệt vời và đẹp nhất trong tác phẩm 'Truyện Kiều'. Thúy Kiều, là trung tâm của câu chuyện, là một cô gái tài năng và xinh đẹp, đã được tác giả mô tả một cách tinh tế và lôi cuốn.
Chị em Thúy Kiều đều mang vẻ đẹp thanh cao, trinh trắng như “mai”, như “tuyết”, mỗi người một vẻ đẹp riêng nhưng vẻ đẹp nào cũng toàn thiện, toàn bích:
“Mai cốt cách, tuyết tinh thần.
Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười”.
Tiếp theo vẻ đẹp của hai chị em, Nguyễn Du vẽ ra trước mắt người đọc bức chân dung tuyệt mỹ của Thúy Vân:
Vân trông trang trọng khác thường,
Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang.
Hoa cười, ngọc thốt, đoan trang,
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.
Sắc đẹp của Thúy Vân là sắc đẹp của một thiếu nữ “đoan trang”, “trang trọng khác vời”; rất quý phái. Nàng sở hữu khuôn mặt “đầy đặn”, tươi sáng như ánh trăng, đôi mắt phượng, mày ngài, miệng cười tươi như hoa, giọng nói trong trẻo như tiếng ngọc,… Thêm vào đó, mái tóc suôn mượt như mây, làn da trắng sáng hơn tuyết. Thật là một vẻ đẹp hiếm có.
Nhà thơ đã sử dụng biện pháp ước, lệ tượng trưng, tạo ra những hình ảnh ẩn dụ đầy gợi cảm. Bức chân dung của Thúy Vân hiện ra cao quý, trinh trắng và gần gũi trong ánh nhìn và tưởng tượng. Vẻ đẹp đó hòa hợp với trần thế, khiến cho mọi vật tôn vinh, ngưỡng mộ. Với cách miêu tả ấy, Nguyễn Du ngầm dự báo Thúy Vân sẽ có một cuộc đời êm đẹp, hạnh phúc.
Không nói nhiều, liền sau đó, tác giả mô tả tiếp vẻ đẹp của Thúy Kiều. Ánh sáng tỏa sáng, vũ trụ hân hoan khi từng đường nét Thúy Kiều hiện lên trên ngòi bút của bậc thiên tài:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So vẻ đẹp vẫn hơn hết.
Làn thu thuỷ, nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh.
Tả Thúy Vân trước, tả Thúy Kiều sau là một chiêu nghệ thuật của tác giả. Trên nền vẻ đẹp của Thúy Vân, Thúy Kiều tỏa sáng với vẻ đẹp lộng lẫy có thể khiến cả thành phố nghiêng nước đổ. Khác với bức chân dung của Thúy Vân, ở bức chân dung của Thúy Kiều, Nguyễn Du chỉ mô tả hai đặc điểm. Đôi mắt nàng trong như sắc nước mùa thu, hàng chân mày thanh tú, diễm lệ như dáng núi mùa xuân. Chỉ hai điểm nhưng đã rõ sắc đẹp phi thường của nàng, thực là kỳ diệu.
Đó là một vẻ đẹp vừa đằm thắm vừa sắc sảo, mặn mà, ẩn chứa nội lực sâu sắc. Phía sau vẻ đẹp hình thức là một nguồn sức mạnh bí ẩn, có sức hút và quyến rũ đến mê mệt. Bởi vậy, vẻ đẹp của Thúy Kiều đã khiến cho cả trời đất phải “ghen”, phải “hờn”.
Ở đây, cách tả người của thi hào có sự đa dạng. Kết hợp thần tình các biện pháp nghệ thuật ẩn dụ nhân hóa, vận dụng tinh tế và hiệu quả từ thi ca cổ điển tạo nên sức mạnh diễn đạt đặc biệt. Cao hơn nữa, thi hào còn khẳng định mạnh mẽ: “Sắc đẹp một, tài năng vượt trội”. Điều đó có lẽ dự báo cuộc đời Thúy Kiều sẽ gặp nhiều gian nan, tai ương bởi phẩm chất và năng lực đặc biệt của mình.
Sau bức chân dung hoàn hảo của hai mĩ nhân, Nguyễn Du dành nhiều hơn để miêu tả tài năng của Thúy Kiều:
Thông minh từ thiên mệnh,
Thiên phú nghệ sĩ đầy âm vang.
Chơi đàn, làm thơ, hội họa,
Đánh bại cảnh vật một kiều.
Khúc nhạc nhà chọn, văn chương tỏa sáng.
Đầu tiên, nàng thông minh vô cùng. Sở hữu vẻ đẹp tuyệt vời và trí tuệ siêu phàm, thật hiếm có người như nàng. Nguyễn Du có lẽ đã quá khen ngợi cho nhân vật của mình? Mọi kỹ năng của người xưa, nàng đều thành thạo, thậm chí là tài năng tuyệt vời. Đàn, thơ, hội họa, âm nhạc, thi luật, thậm chí cả việc viết sách, nàng đều giỏi. Ai mà không bị cuốn hút bởi như thế. Bức chân dung của Thúy Kiều đã đạt đến mức hoàn hảo, vượt qua mọi giới hạn của trí tưởng tượng. Nàng chính là tiên nữ trên thế gian. Và vì là tiên nữ nên nàng không thể hòa nhập với luật lệ khắc nghiệt và giả dối của thế gian, khiến cuộc đời nàng trầm luân, dằn vặt như thế phải không?
Tóm lại, Thúy Kiều là một nhân vật xuất sắc trong “Đoạn trường tân thanh”. Thi hào Nguyễn Du với tài nghệ thơ ca tuyệt vời đã miêu tả Thúy Kiều bằng những vần thơ lôi cuốn, sâu lắng. Ông đã trao cho nhân vật của mình rất nhiều tình cảm, sự trân trọng sâu sắc. Việc kết hợp tinh tế các biện pháp nghệ thuật, sử dụng ẩn dụ, so sánh, và ngôn ngữ thơ sâu lắng đã tạo nên một bức chân dung hoàn hảo của một người phụ nữ tuyệt vời nhất trong văn học nước ta. Chưa bao giờ có ai đẹp như vậy.
Đánh giá về đoạn trích Chị em Thúy Kiều
Nếu Xuân Diệu - một nhà thơ mới trong văn học hiện đại của Việt Nam lấy con người làm mẫu chuẩn cho vẻ đẹp tự nhiên, thì Nguyễn Du - một đại thi hào, lại chọn thiên nhiên làm tiêu chuẩn cho vẻ đẹp con người. Sự khác biệt này được ông thể hiện một cách tài tình trong đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều', một trong những đoạn quan trọng nhất trong tác phẩm 'Truyện Kiều', một tác phẩm vĩ đại đã làm nên tên tuổi của Nguyễn Du và tồn tại qua hàng thế kỉ.
Đầu đoạn trích, tác giả đã trực tiếp giới thiệu về thân thế và vị trí xã hội của chị em Thúy Kiều:
'Thứ tự ở trong nhà, cô hai Thúy Kiều trên Thúy Vân dưới
Thúy Kiều mang vẻ đẹp của hoa mai, còn Thúy Vân thì tươi sáng như tuyết
Mỗi người một vẻ đẹp riêng nhưng đều toàn diện với sắc đẹp ấy đạt đến đỉnh cao'.
Hai chị em là con gái đầu lòng của Vương gia - một gia đình thuộc tầng lớp trung bình trong triều đại Minh ở Trung Quốc. Thúy Kiều là chị cả, tiếp đó là em gái Thúy Vân. Cả hai đều sở hữu vẻ đẹp mê hoặc. Vẻ đẹp của họ được ví như công chúa Hằng Nga trên cung trăng, vẻ đẹp của hoa mai, tinh khôi như tuyết. Mặc dù có sự khác biệt trong nét đẹp nhưng cả hai đều là những tác phẩm hoàn hảo của thiên nhiên. Có bao nhiêu người trong thế gian này đẹp như thế đâu?
Theo thứ tự thông thường, Nguyễn Du nên mô tả vẻ đẹp của Thúy Vân trước rồi mới tới Thúy Kiều, nhưng ông đã làm ngược lại. Có lẽ đây là một chiêu bài của tác giả. Thúy Vân được miêu tả bởi Nguyễn Du một cách cụ thể và tinh tế:
'Vẻ đẹp trang trọng của Thúy Vân
Khuôn mặt đầy đặn như ánh trăng rằm
Làn mày cong nở nang, tỏa sáng
Hoa vàng, ngọc trắng, tóc mượt như mây, da trắng như tuyết'
Vẻ đẹp của Thúy Vân được miêu tả là 'trang trọng', 'đoan trang' và khác biệt so với phụ nữ thông thường. Mỗi đặc điểm của nàng đều được so sánh với những vật liệu quý giá nhất của thiên nhiên. Thúy Vân có vẻ đẹp cao quý, quyến rũ. Nguyễn Du dùng những từ ngữ này để thể hiện sự đẳng cấp của Thúy Vân. Mọi người thường tin vào số phận, và có người cho rằng cuộc đời của Thúy Vân sẽ êm đềm hơn vì vẻ đẹp đặc biệt của nàng.
Ngược lại, vẻ đẹp của Kiều là 'sắc sảo mặn mà':
'Kiều có vẻ đẹp sắc sảo mặn mà
So với vẻ đẹp bề ngoài, nét tài vượt trội
Dáng vẻ của Kiều như dòng nước mạnh mẽ
Hoa phấn ghen thua sắc, liễu cây phải nhường về xanh'
'Mỗi người mỗi vẻ đẹp riêng biệt, nhưng trong 'so sánh về tài năng và vẻ đẹp', Thúy Kiều lại vượt trội hơn Thúy Vân. Tác giả chỉ cần mô tả một số đặc điểm của Thúy Kiều, nhưng đó đã đủ để làm cho độc giả cảm nhận được vẻ đẹp quyến rũ của cô. Điểm cuốn hút nhất ở Thúy Kiều chính là đôi mắt của cô. Kiều có đôi mắt trong veo như dòng nước mùa thu, và đôi lông mày cong như dáng núi mùa xuân. Đôi lông mày của cô được mô tả là 'Thúy Kiều mày nhỏ mà dài, mắt trong mà sáng, mạo như trăng thu, sắc tựa hoa đào'. Vẻ đẹp đặc biệt của cô đã khiến cho người khác ghen ghét và đố kị. Tạo hóa ghen tức với vẻ đẹp của Thúy Kiều. Biện pháp nghệ thuật nhân hóa cùng các động từ 'ghen', 'hờn' đã thể hiện sự phẫn nộ của tạo hóa. Nguyễn Du đã mô tả Thúy Kiều bằng ngôn từ giàu hình ảnh và sức gợi mà đồng thời dự đoán về số phận bạc bẽo của cô. Thủ pháp mô tả Thúy Vân trước rồi mới tới Thúy Kiều đã làm nổi bật bức chân dung của Kiều. Đối với Thúy Vân, tác giả chỉ mô tả vẻ đẹp bên ngoài, nhưng với Thúy Kiều, ông đã mô tả cả vẻ đẹp bên ngoài lẫn tài năng thiên bẩm của cô.
'Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đẹp và tài năng không thể tách rời
Thúy Kiều thông minh tự nhiên
Thúy Kiều vừa làm thơ vừa hát, mùi ca ngâm rất quyến rũ
Cô chơi đàn Hồ cầm thậm chí còn giỏi hơn nhiều so với người khác
Thúy Kiều chọn lọc những khúc nhạc hay nhất
Bản nhạc 'Bạc mệnh' của cô khiến người nghe cảm thấy thương xót và xúc động'
Vẻ đẹp và tài năng của cô làm cho người khác mê mải và quên mất cả thế giới. Nguyễn Du đã khẳng định trong nhân gian chỉ có Thúy Kiều mới có được vẻ đẹp như vậy. Về tài năng thiên phú, có một số người có thể sánh kịp cô. Cô thông minh và tài năng, và nàng có thể chơi đàn Hồ cầm rất giỏi. Cô đã sáng tác một bản nhạc đặc biệt mang tên 'Bạc mệnh'. Bản nhạc này khiến cho bất kỳ ai nghe cũng cảm thấy thương xót và xúc động.
Cuối cùng, Nguyễn Du dùng bốn câu thơ cuối cùng để thể hiện tính cách kiêu sa, cao quý của hai chị em:
'Phong lưu như hồng quần hồng
Xuân xanh về, hoa liễu rung đổ
Trướng rồi, màn che bức thươn trải
Chỉ có ong bướm bay đi mà thôi'
Theo phong tục Trung Quốc, khi thiếu nữ đến tuổi 15, họ thường bắt đầu cài trâm để biểu thị sẵn sàng lấy chồng. Mặc dù vậy, Thúy Kiều và Thúy Vân vẫn giữ được sự dịu dàng và lịch thiệp, không để ý đến những người đàn ông đến tỏ ý thích mình. Đây không phải là sự vô tâm, mà là sự từ chối lịch sự, phô trương vẻ kiêu sa của hai chị em. Dù đã đến tuổi lấy chồng nhưng họ chưa nghĩ đến việc kết hôn.
Trong đoạn trích này, thơ lục bát điệu nhảy nhót kết hợp với biện pháp tu từ tượng trưng đã giúp Nguyễn Du vẽ nên bức tranh chân dung của hai giai nhân tuyệt vời với những vẻ đẹp độc đáo. Nhà thơ đã thật tài năng khi miêu tả vẻ đẹp của hai chị em Kiều. Đồng thời, ông cũng thể hiện bức tranh về số phận với những tình huống khác nhau mà họ đối mặt.
Phân tích về Chị em Thúy Kiều
'Nếu Nguyễn Trãi với tập Quốc âm thi là người khởi xướng cho ngôn ngữ văn học dân tộc, thì Nguyễn Du với Truyện Kiều đã đặt nền móng cho văn học hiện đại của Việt Nam. Truyện Kiều của Nguyễn Du là tác phẩm độc đáo của một thi sĩ vĩ đại, một biểu tượng văn hóa toàn cầu'. Tác phẩm này không chỉ là một ví dụ điển hình cho sự sáng tạo của nhà văn dân tộc mà còn là một biểu tượng lớn trong văn học thế giới. Trong Truyện Kiều, người đọc không chỉ bị mê hoặc bởi vẻ đẹp hoàn mỹ của nhân vật chính mà còn cảm thấy xót xa và thương cảm cho số phận bất hạnh của cô. Đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' nằm ở phần mở đầu của tác phẩm, mô tả cuộc sống, vẻ đẹp và dự đoán về tương lai của hai chị em Thúy Vân và Thúy Kiều.
Trong những câu thơ đầu tiên, Nguyễn Du giới thiệu hai cô gái con của Vương viên ngoại:
Nguyên là đôi đứa tố nga,
Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.
Cái hồn giống tuyết, tâm linh như mai,
Mỗi người một nét, mười phân vẹn mười.
Ngay từ đầu, bốn câu thơ đã mở ra hình ảnh của hai thiếu nữ xinh đẹp “đôi đứa tố nga”, Thúy Vân và Thúy Kiều. Mỗi người mang một vẻ đẹp đặc trưng nhưng đều rất hoàn mỹ, tỏa sáng, tỏa hương “mười phân vẹn mười”. Đó là một vẻ đẹp toàn diện, không chỉ ở ngoại hình mà còn ở tâm hồn và tài năng. Cái bản tính của họ được so sánh như “mai” và “tuyết”, tinh khiết, trong sáng và mộc mạc.
Vẻ đẹp của cô em Thúy Vân được tóm gọn trong bốn câu thơ tiếp theo:
Vân có vẻ trang trọng riêng biệt,
Khuôn mặt như trăng đầy đặn rạng ngời.
Đôi mày dày, đôi mắt sáng tỏ,
Tóc xanh hơn mây, da trắng hơn tuyết.
Nàng Vân sở hữu một vẻ đẹp không giống ai, đầy sang trọng và quý phái, đúng chuẩn của một nàng tiểu thư kiều diễm. Vẻ đẹp của nàng được miêu tả qua những hình ảnh đẹp mắt và tượng trưng: khuôn mặt tròn trịa như ánh trăng sáng rỡ, đôi lông mày dày và đôi mắt sáng tỏ.
Những hình ảnh ước lệ như tôn lên vẻ đẹp của nàng. Tính cách dịu dàng, ân cần, tươi cười tựa hoa rực, lời nói tỏa sáng, ý ngọc. Vẻ đẹp đó đã đạt đến mức khiến sự vật xung quanh phải ngưỡng mộ, kính trọng “mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”. Những hình ảnh nhân hóa “thua, nhường” dự báo cho một cuộc sống êm đềm, thuận lợi của Thúy Vân.
Nhà thơ miêu tả về Thúy Vân như làm nền, đòn bẩy để làm nổi bật thêm nét đẹp của Thúy Kiều. Khi miêu tả Vân chỉ gói gọn trong bốn câu thơ nhưng khi nói về Kiều, thi nhân đã dành hẳn mười hai câu thơ, đủ để nhận thấy tác giả có cảm tình thế nào với phận hồng nhan, bạc mệnh này:
Kiều mặn mà, tinh tế thêm
So với Vân, sắc đẹp vượt hơn phần
Mặt thu thủy, nét xuân hiền
Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc cần, tài vẫn đảm hai cùng.
Vân đẹp, nhưng Kiều lại hơn cả: “mặn mà”, “vượt hơn phần”. “Mặn mà” là nét đẹp tinh tế, lộng lẫy. Để diễn đạt chân thực nhất vẻ đẹp của Thúy Kiều, Nguyễn Du đã sử dụng một cách sâu sắc thủ pháp ước lệ, các hình ảnh tượng trưng, đặc biệt là tập trung vào đôi mắt “làn thu thủy”. Đôi mắt ấy trong trẻo, yên bình và ẩn chứa nhiều cảm xúc.
Từ đôi mắt đó, ta cảm nhận được một tâm hồn giàu tình yêu thương của nàng. Ngoài đôi mắt như nước mùa thu, cặp lông mày được ví như “nét xuân hiền”. Như dáng núi mùa xuân, gợi nhớ đến lông mày mảnh mai, cong, mang đến vẻ đẹp thanh thoát cho cả khuôn mặt. Đó cũng là một nét đẹp hiếm có, phản ánh tính cách dịu dàng, nhân hậu của người phụ nữ.
Tại sao lại không so sánh đôi lông mày của nàng như lá liễu mà thay vào đó lại ví như núi mùa xuân? Bởi cuộc đời của nàng rối ren, gập ghềnh, cao nguyên thấp thế như núi. Không chỉ vậy, vẻ đẹp tự nhiên, trong trẻo của nàng còn có khả năng gây ấn tượng mạnh mẽ, khiến hoa, cây phải ganh tị. Có lẽ số mệnh đã dự báo về tương lai khó khăn của Thúy Kiều, một cuộc đời không êm đềm, không hạnh phúc, mà luôn đầy bi thương, khổ đau.
Phân tích về nhan sắc, Thúy Kiều đã vượt trội hơn Thúy Vân, còn về tài năng lại càng xuất sắc hơn nhiều:
Thông minh từ thiên phú thiên
Nghệ thuật thơ họa hết mùi hương ca
Tài năng cùng khí chất bậc nhất
Chơi đàn vượt qua mọi đối thủ
Chọn lựa bản nhạc tinh tế
Số mệnh cao quý lại càng khẳng định tài năng.
Tư tưởng Nho giáo cho rằng người phụ nữ không cần phải toàn diện về mọi mặt thì mới có thể đạt được hạnh phúc toàn vẹn, điển hình là hình mẫu của Thúy Vân; ngược lại, phụ nữ nếu không chỉ có nhan sắc mà còn có tài năng, thì số mệnh sẽ gánh chịu nhiều bi kịch.
Đây là sự phản ánh của tư tưởng thời đại lên thơ ca của thi sĩ. Nhà thơ cho rằng: “Sắc cần, tài vẫn đảm hai'. Thúy Kiều từ nhỏ đã là thiên tài, thông minh từ thiên phú. Thêm vào đó, nàng còn giỏi về các ngôn ngữ nghệ thuật như cầm, kì, thi, họa.
Đặc biệt nhất là tài năng âm nhạc của nàng: “Cung thương làu bậc ngũ âm/Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một chương”. Nàng có thể tự mình sáng tác nhạc, phổ nhạc, viết lên tiếng lòng của kẻ đa sầu cũng là cuộc đời lắm bạc bẽo, đau thương của nàng “một thiên bạc mệnh lại càng não nhân”, thật khiến cho người ta đau lòng. Cũng bởi “chữ tài đi với chữ tai một vần.”
Khép lại đoạn trích, Nguyễn Du mở ra không gian sống khá giả, êm đềm của hai thiếu nữ:
Phong lưu rất mực hồng quần ,
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê,
Êm đềm trướng rủ màn che.
Tường đông ong bướm đi về mặc ai
Xinh đẹp, tài năng, đã đến tuổi lấy chồng và được nhiều người theo đuổi “ong bướm đi về”, Kiều và Vân sống trong khuôn phép, gia giáo “trướng rủ màn che”, cứ chuyên tâm sống một đời êm đềm, hạnh phúc.
Phân tích Chị em Thúy Kiều bước đầu cho thấy được tài năng, bút lực của Nguyễn Du. Ông đã thành công khắc họa chân dung hai nhân vật một cách sống động và sắc nét qua thể thơ lục bát truyền thống, kết cấu tinh tế. Bên cạnh đó, bút pháp ước lệ tượng trưng, hình ảnh so sánh nhân hóa đặc sắc được lồng ghép khéo léo đã đưa đến cho người đọc những cảm xúc khó tả; vừa xuýt xoa trước vẻ đẹp hội tủ đủ: sắc, tài , tình, mệnh vừa khiến người ta nhói lòng trước sự báo số mệnh của nàng Thúy Kiều.
“Thi trung hữu họa, thi trung hữu nhạc”. Không biết bao nhiêu tài năng, bao nhiêu tâm huyết đã được dồn vào bức tranh tuyệt vời của 'Chị em Thúy Kiều'. Bức tranh sống động, chân thực và gần gũi, khiến người ta cảm nhận được từng hơi thở của thi sĩ, từng giọt nước mắt thương cảm về số phận không mấy hoan hỉ của Thúy Kiều. Truyện Kiều luôn là một tác phẩm bất hủ, truyền tụng đời đời.
Phân tích Chị em Thúy Kiều siêu hay
Khi tôn vinh giá trị của “Truyện Kiều”, nhà thơ Chế Lan Viên đã từng khen ngợi: “Nguyễn Du viết Kiều đất nước hóa thành văn”. Đoạn Trường Tân Thanh với những dòng lục bát tuyệt diệu là niềm tự hào của văn chương Việt Nam. Dưới bàn tay tài hoa của Nguyễn Du, những phong cảnh tuyệt vời trong thiên nhiên, cỏ cây, những bức tranh tâm trạng hiện ra tạo thành một thế giới thơ đầy quyến rũ. Bằng tấm lòng và sự nâng niu, trân trọng, mến yêu nhân vật chân thành, ông đã để lại cho đời những rung cảm nghệ thuật trước cái đẹp sâu sắc. Đến với đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, ta lại nhận ra nghệ thuật miêu tả tinh tế của Tố Như và trái tim Nguyễn chan chứa yêu thương biết nhường nào!
“Đầu lòng hai ả tố nga,
………
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Đoạn trích có cấu trúc chặt chẽ như một câu chuyện ngắn cổ điển. Bắt đầu với bốn câu giới thiệu chung về hai chị em Thúy Vân, Thúy Kiều.
“Đầu lòng hai ả tố nga
………
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Hai cô con gái đầu lòng của ông bà Vương viên ngoại đi vào trang thơ của Nguyễn Du đều xinh đẹp, tươi tắn cả hai, hệt như những nàng “tố nga”. Lời giới thiệu chung về hai chị em đã khắc họa vẻ thanh cao, trong trắng từ hình dáng bên ngoài cho đến tam hồn bên trong. Thứ bậc trong gia đình cũng đã được Nguyễn Du thể hiện qua lời giới thiệu khá giản dị: “Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân”. Đặc biệt, ông chú trọng gây ấn tượng ở tinh thần, cốt cách của hai Kiều: cốt cách thanh tao, duyên dáng như mai và tâm hồn, phẩm hạnh trắng trong, thuần khiết như tuyết. Hình ảnh ẩn dụ nằm trong phép tiểu đối không chỉ đặc tả được cái thần của bức tranh thiếu nữ: cả hai đều trinh trắng, sáng trong mà còn khơi gợi xúc cảm thẩm mỹ cho người đọc về vẻ kiều diễm của hai chị em. Hai người họ với những vẻ đẹp không hoàn toàn như nhau mà là mỗi người đẹp theo một vẻ nhưng đều là những vẻ đẹp hoàn mỹ. Từ vóc dáng cho đến tâm hồn, Thúy Kiều và Thúy Vân đều đạt đến mức vẹn toàn thật là tuyệt đối như tác giả đã nhận định: “mười phân vẹn mười”. Điều ấy cho thấy ý thức lí tưởng hóa cao độ của nhà thơ bởi lẽ ở đời mấy ai được “mười phân vẹn mười”. Câu thơ không chỉ nhằm thống báo vẻ đẹp hoàn thiện của Thúy Vân, Thúy Kiều mà còn chất chứa niềm ngưỡng mộ trước cái đẹp rất riêng của mỗi người.
Những ước lệ của văn chương cổ đi vào câu chữ của Nguyễn Du với biết bao tình cảm mến yêu, trân trọng. Lời khen chia đều cho cả hai, nét bút muốn đặc tả “mỗi người một vẻ”. Chính vì thế mà liền sau đó, thi sĩ tập trung khắc họa từng người. Đầu tiên, chân dung Thúy Vân hiện ra với bốn câu thơ.
“Vân xem trang trọng khác vời,
………
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”
Chỉ vẻn vẹn bốn dòng thơ, Nguyễn Du đã thể hiện thật tài hoa vẻ đẹp tươi tắn, trẻ trung của một cô gái đang độ trăng tròn. Ở Vân cũng khẳng định ngay từ câu thơ đầu cái điểm hơn người: vẻ đẹp của Vân là vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang nhưng cũng là sự “trang trọng khác vời”. Để rồi, sau đó là sự cụ thể hóa ở khuôn mặt tròn đầy, ngời sáng như vầng trăng đêm rằm, đôi lông mày cân đối, sắc nét như con ngài. Hiện diện trên khuôn mặt tươi sáng ấy là nụ cười tươi thắm như hoa, giọng nói trong trẻo như ngọc. Hay là phải chăng “ngọc thốt” ở đây là để chỉ những lời nói của nàng quý giá và đáng trân trọng như ngọc ngà? Một từ “thốt” thôi mà có thể giúp ta nhận ra vẻ dịu dàng , hiền thục hiếm thấy của Thúy Vân. Thật là tài tình! Không những thế, nàng còn sở hữu cả một mái tóc đen óng, nhẹ hơn mây và làn da mịn màng, trắng hơn cả tuyết. Quả là một vẻ đẹp hoàn hảo, cao sang, quý phái! Sắc đẹp của Thúy Vân sánh ngang với những nét kiều diễm, sáng trong của trăng hoa, ngọc vàng, mây tuyết,…, những báu vật tinh khôi, trong trẻo của đất trời. Chỉ thoáng nhìn hình dáng, thoáng nghe Vân chuyện trò, chúng ta cũng dễ dàng cảm nhận được tất cả sự dịu dàng, đoan trang của một cô gái khuê các. Có lẽ, Nguyễn Du cũng đã rất có dụng ý khi sử dụng những tính từ chỉ độ tròn đầy, viên mãn để miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân: “đầy đặn”, “nở nang”. Một vẻ đẹp căng tròn của tuổi trẻ! Về mặt này, con mắt nhìn của Nguyễn Du cũng thật “tinh đời”! Dựng lên hình ảnh của Thúy Vân với một vẻ đẹp phúc hậu, quý phái khiến thiên nhiên, tạo vật cũng phải “thua”, “nhường”, nhà thơ đã giúp ta nhận ra đấy là một vẻ đẹp có được sự hòa hợp, êm đềm với thế giới chung quanh. Thêm vào đó là giọng thơ nhẹ nhàng, êm dịu nên Thúy Vân là hiện thân của cuộc đời yên ả, ấm êm. Từ những thông điệp nghệ thuật trên, phải chăng đó là dự cảm về một cuộc sống bình lặng, suôn sẻ, hạnh phúc trong tương lai?
Nếu Nguyễn Du dành bàn tay tài hoa để mô tả Thúy Vân, thì với Thúy Kiều, ông sử dụng trí óc và tâm hồn để vẽ nên những hình ảnh kỳ diệu, tinh xảo hơn.
“Kiều càng sắc sảo, mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn”
Từ sắc đến tài, Kiều vượt xa Thúy Vân, không chỉ về nhan sắc mà còn về trí tuệ, đẳng cấp. Không phải là vẻ đẹp hiền lành, phúc hậu, Kiều sở hữu vẻ đẹp sắc sảo, quyến rũ, gợi cảm và dịu dàng. Nguyễn Du thông qua Thúy Vân để nổi bật những phẩm chất, tài năng của Thúy Kiều, làm cho người đọc hiểu rõ hơn về cô gái này. Thúy Kiều không chỉ là một hình ảnh mỹ lệ mà còn là biểu tượng của sức sống nội tâm và tinh thần cao quý. Đôi mắt trong, sáng ngời của Kiều tỏa sáng như sóng nước mùa thu, đôi mày cong cong mềm mại như dáng núi mùa xuân, làm cho lòng người xao xuyến, ngất ngây. Đây không chỉ là vẻ đẹp bề ngoài mà còn là vẻ đẹp của tâm hồn, của sự sâu lắng và giàu có bên trong. Nguyễn Du đã sử dụng ngôn ngữ hình ảnh tinh tế để mô tả nhan sắc và tâm hồn của Thúy Kiều, tạo nên một hình ảnh về cô gái trẻ trung, quyến rũ và thông minh.
Bút pháp miêu tả của Nguyễn Du không chỉ đơn thuần là mô tả vẻ đẹp ngoại hình mà còn thông qua đó để dự đoán số phận, cuộc đời của nhân vật. Ông sử dụng từ ngữ khéo léo để miêu tả Thúy Vân và Thúy Kiều, từ đó làm nổi bật những đặc điểm riêng biệt của họ. Sự ảnh hưởng của vẻ đẹp của hai người phụ nữ này lại đi theo hai hướng khác nhau. Nguyễn Du đã tạo ra một Thúy Kiều không chỉ là một hình ảnh mỹ lệ mà còn là biểu tượng của tình yêu thương, của sự trân trọng cuộc sống.
“Thúy Kiều sắc sảo khôn ngoan,
Vô duyên là phận hồng nhan đã đành.
Lại mang lấy một chữ tình,
Khư khư mình buộc lấy mình vào trong.
Vậy nên những chốn thong dong,
Ở không yên chỗ, ngồi không vững vàng”
Câu chuyện về cuộc sống, về nhân tình hiện lên sâu sắc trong cách nhìn, cách cảm nhận của Nguyễn Du. Trong việc mô tả Thúy Kiều, ông không chỉ tôn trọng trí tuệ và tài năng của cô, mà còn thể hiện rằng Kiều không chỉ có vẻ đẹp xuất sắc mà còn là một người con gái thông minh và tài năng.
“Thông minh vốn sẵn tính trời,
………
Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân”
Tài năng của Kiều đạt đến đỉnh cao. Cô ấy giỏi làm thơ, vẽ tranh, hát ca, và đặc biệt là chơi hồ cầm. Nguyễn Du đã sử dụng các từ như “vốn sẵn tính trời”, “đủ mùi”, “làu bậc”, “ăn đứt” để miêu tả sự hoàn hảo của Kiều. Tài năng của Thúy Kiều được so sánh với tài thơ xuất sắc của cung nữ trong tác phẩm “Cung oán ngâm khúc” của Nguyễn Gia Thiều.
“Câu cẩm tú đàn anh họ Lý,
Nét đan thanh bậc chị chàng Vương”
Thật là “Vẻ đẹp đòi hỏi một tài năng, một tài năng phải họa hai vẻ đẹp”! Điều này khiến ta hiểu vì sao Nguyễn Du không miêu tả tài năng của Thúy Vân. Tạo hóa đã ban tặng tất cả cho Thúy Kiều, nhưng lại bày tỏ sự ghen tị bằng cách chơi trò nhỏ nhen.
“Không có gì lạ khi vẻ đẹp hơn trời,
Bầu trời xanh thường ghen tỵ với sắc hồng”
Những từ ngữ, những câu thơ đầy sự ca ngợi, ngưỡng mộ cũng như nỗi lo lắng, băn khoăn nổi lên trong từng từ của Tố Như. Đôi khi ông phải thốt lên rằng:
“Có tài năng mà tin tưởng vào điều gì?
Tài năng thường đến sát bên tai nghe một cách gần gũi”
Nhưng, không có cách nào khác, vận mệnh đã quyết định cho Kiều. Trái tim giàu yêu thương của Nguyễn Du cũng không thể bảo vệ Kiều khỏi những gian nan của số phận.
Đoạn trích kết thúc với bốn câu mô tả cuộc sống phong lưu, đạo đức cao quý, và tấm gương của hai chị em Kiều.
“Phong trần lộng lẫy, màu hồng ngát nở,
………
Người ta tràn ngập, ong bướm bay đi còn ai quan tâm”
Sự đẹp đẽ chung của hai chị em được tóm gọn trong cuộc sống xa hoa, giàu có. Hai cô gái thuộc dòng họ Vương đang trải qua giai đoạn đẹp nhất, tinh khôi nhất của cuộc đời, đó là thời kỳ tuổi trưởng thành vô tư, trong sáng. Dù đã đến tuổi bắt đầu quan tâm đến tình yêu, nhưng hai thiếu nữ không để ý đến những điều “phiêu bồng”, trái tim của họ như băng tuyết, đang sống trong không gian bình yên của gia đình đầy đủ và hạnh phúc. Một lần nữa, Nguyễn Du tái khẳng định phong cách sống phong trần, quý phái của hai chị em Kiều. “Bình yên”, “còn ai” là bề ngoài cao quý của phụ nữ, không phải là sự vô tâm trước những lúc rộn rã của tuổi thanh xuân. Lời viết của Nguyễn Du rất tinh tế, không phải là vô tâm và thiếu suy tư!
Chỉ trong hai mươi bốn câu thơ lục bát, chúng ta đã thấy được tài năng, sự sáng tạo tuyệt vời của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du. Bút pháp của ông linh hoạt vô cùng, từ việc mô tả chi tiết đến chỉ nhấn mạnh; từ việc miêu tả đến gợi cảm, kết hợp hoàn hảo giữa văn phong cao lãnh của văn học cổ điển và cách diễn đạt dân dã; đồng thời kết hợp nhuần nhuyễn tình cảm, suy tư sâu xa của tác giả. Khi đến với Truyện Kiều, độc giả không thể không yêu mến Tố Như và các nhân vật, cảm nhận được sự sâu sắc ẩn sau bức tranh mĩ nữ là tâm trạng yêu thương của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du.
Phân tích đoạn trích về Chị em Thúy Kiều
Phân tích về Chị em Thúy Kiều - Mẫu 1
Nguyễn Du được coi là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, một biểu tượng văn hóa quốc tế. Truyện Kiều không chỉ là một tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Du mà còn là một hiện vật văn học quý giá của Việt Nam từ thời xa xưa đến nay. Tác phẩm này không chỉ có giá trị về ý nghĩa nội dung mà còn là một tác phẩm nghệ thuật tinh tế. Đoạn trích “Chị em Thuý Kiều” được trích từ phần 1: Gặp gỡ và đính ước, trong Truyện Kiều. Với bút pháp tài tình, Nguyễn Du đã thành công trong việc miêu tả vẻ đẹp sống động của hai chị em Thúy Kiều. Mặc dù mỗi người mang một vẻ đẹp riêng nhưng đều có sự quyến rũ hiếm có.
Đoạn thơ mở đầu mô tả vẻ đẹp tinh tế của chị em Thuý Kiều. Mặc dù chỉ là một phác họa đơn giản nhưng đã đủ để làm nổi bật vẻ đẹp của hai người phụ nữ tuyệt vời này:
Đầu lòng hai ả tố nga
Thuý Kiều là chị cả, còn Thuý Vân là em út
Mai cốt cách tuyết tinh thần
Mỗi người một vẻ, đẹp không thể phủ nhận.
Sau khi giới thiệu vai trò của từng chị em, Nguyễn Du tiến vào việc mô tả. Bằng bút pháp mô tả con người, Nguyễn Du sử dụng những hình ảnh ẩn dụ và tượng trưng phổ biến trong thơ cổ điển. Hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng “mai cốt cách tuyết tinh thần” được sử dụng một cách tài tình để mô tả vẻ đẹp của chị em Thuý Kiều. Cả hai đều có vóc dáng cao ráo, mảnh mai, yểu điệu, mềm mại như dáng mai. Tâm trí, tình cảm, và tâm hồn trong sáng như tuyết. Hai người có hai vẻ đẹp khác nhau nhưng đều rất quyến rũ.
Tiếp theo, tác giả mô tả vẻ đẹp của Thuý Vân thông qua các hình ảnh được chọn lọc cẩn thận và từ ngữ đặc biệt:
Thiên thần xuống trần với vẻ cao quý khác biệt
Gương mặt tỏa sáng như trăng đầy đặn
Nụ cười tươi tắn tỏa sáng như ngọc thạch
Làn tóc mềm mại nhẹ nhàng hơn cả tuyết
Câu thơ đầu tiên giới thiệu đặc điểm tổng quan của nhân vật bằng cách gọi về 'vẻ đẹp cao quý khác biệt', làm nổi bật sự sang trọng và quý phái của Thuý Vân. Dùng các hình ảnh ước lệ và tượng trưng, tác giả tập trung vào việc mô tả chi tiết vẻ đẹp độc đáo của Thuý Vân, với mặt trăng sáng rực rỡ, nụ cười tỏa sáng như ngọc thạch và mái tóc mềm mại, tạo ra một hình ảnh về vẻ đẹp sang trọng và tinh tế. Nhân vật Thuý Vân được mô tả như một thiên thần xuống trần với vẻ đẹp cao quý và khác biệt.
Sau khi mô tả về Thuý Vân, tác giả tiếp tục miêu tả về vẻ đẹp của Thuý Kiều. Nếu Thuý Vân được giới thiệu qua 4 câu thơ với vẻ đẹp kết hợp với phẩm chất, thì Thuý Kiều được miêu tả qua 12 câu. Điều này nhấn mạnh sự quan trọng của nhân vật chính trong tác phẩm:
Thu hình thướt thả vẻ duyên dáng
Vượt hẳn vẻ đẹp bằng tài nghệ
Ánh mắt lung linh nét thanh xuân
So hoa rực rỡ với liễu xanh
Cái vẻ đẹp dẻo dai, uyển chuyển
Một mai lấn nước, lấn thành
Vẻ đẹp không thể bàn cãi, không thể vượt qua
Tương tự như khi miêu tả về Thuý Vân, câu thơ đầu tiên tập trung vào việc tổng quan về nhân vật. Thuý Kiều được mô tả là một người phụ nữ sắc sảo và lôi cuốn. Sử dụng hình ảnh ẩn dụ và tượng trưng, tác giả mô tả vẻ đẹp của Kiều thông qua sự tươi mới và mềm mại của nụ cười, vẻ đẹp thanh xuân của ánh mắt và sự dẻo dai, uyển chuyển của dáng đi. Nhân vật Kiều được mô tả như một người phụ nữ quyến rũ và đầy tài năng, không thể phủ nhận vẻ đẹp và sức hút của mình.
Tiên tri thông minh, phú quý từ trời ban
Thơ văn hội tụ, ca hát đan xen, mùi hương lẫn lộn
Trình độ âm nhạc vượt trội, đàn đạt đỉnh cao
Tài năng vượt trội, khiến người ta ngạc nhiên, thậm chí còn át hẳn cả những người giỏi nhất
Khúc nhạc được lựa chọn tỉ mỉ, nhưng lại mang nặng vận mệnh
Một tài năng huyền bí, càng khiến người ta kính phục.
Nàng được ban cho trí tuệ tài năng, sở hữu khả năng sáng tạo với việc viết thơ, biểu diễn ca hát đầy màu sắc, và tài năng chơi đàn tuyệt vời, cùng với sự hiểu biết sâu sắc về âm nhạc. Nàng còn tạo ra những tác phẩm nhạc “một thiên bạc mệnh”, thể hiện tâm trạng phong phú của một con người đa chiều. Vẻ đẹp của Kiều không chỉ là sự kết hợp của tài năng mà còn là biểu hiện của tình cảm. Chân dung của Thuý Kiều là biểu tượng của sự hòa hợp giữa vẻ đẹp nội tâm và ngoại hình, khiến cả thiên nhiên cũng phải ganh ghét. Cuộc sống của nàng chứa đựng những gì êm đềm, nhẹ nhàng nhưng cũng không thiếu những thách thức đau khổ.
Bốn câu thơ cuối cùng của Nguyễn Du tóm tắt cuộc sống của chị em Thuý Kiều, dù họ có vẻ ngoài cao quý nhưng thực chất lại sống rất giản dị, hòa thuận, và tuân thủ các nguyên tắc đạo đức:
Một cuộc sống yên bình dưới mái nhà che chắn
Trong khu vườn rộn ràng, những con ong, bướm tự do bay về nơi mình chọn.
Đoạn thơ này mang lại cảm giác êm đềm, mô tả cuộc sống yên bình, hạnh phúc của những cô gái trẻ trong ngôi nhà yên bình.
Phần trích Chị em Thuý Kiều là một trong những phần thơ đẹp nhất và ấn tượng nhất trong tác phẩm Thuý Kiều. Ngôn ngữ thơ tinh tế, đầy cảm xúc, hình ảnh sắc nét, dùng những phép ẩn dụ nhân hoá để tạo nên hình ảnh sống động của hai chị em Thuý Kiều. Đặc biệt, bức chân dung tuyệt vời ấy được tạo nên từ tình yêu và sự trân trọng của tác giả dành cho con người.
Phân tích về Chị em Thúy Kiều - Mẫu 2
Nguyễn Du được coi là một thi sĩ lớn của dân tộc, là nhà nhân đạo lỗi lạc, là một biểu tượng văn hóa quốc tế. 'Truyện Kiều' không chỉ là kiệt tác của Nguyễn Du mà còn là bảo vật văn hóa của Việt Nam. Đoạn trích 'Chị em Thúy Kiều' ở đầu tác phẩm đã giới thiệu và mô tả vẻ đẹp của hai cô gái.
Bốn dòng thơ đầu tiên đã tạo ra hình ảnh chung về vẻ đẹp của hai người:
'Trái tim hướng về hai nàng
Thuý Kiều chị, còn em là Thuý Vân
Vẻ đẹp cao quý như tinh thần tuyết
Mỗi người một nét, đẹp không thể phủ nhận'
Nguyễn Du so sánh hai chị em với 'hai nàng tố nga', những người phụ nữ xinh đẹp trong quá khứ. Tác giả đã giới thiệu vị trí và vai trò của từng người trong gia đình Thúy Kiều, với Kiều là chị, còn Vân là em. Cả hai đều có dáng vẻ mềm mại, phong thái cao quý như loài hoa mai, đức hạnh thanh tao như tuyết. 'Mai' và 'tuyết' đều là biểu tượng của sự đẹp, và Vân Kiều là sự kết hợp của những vẻ đẹp tinh túy đó. Vẻ đẹp của họ được tuyệt đối hóa, lý tưởng hóa 'mười phân vẹn mười'.
Sau đó, bức chân dung của Thúy Vân được mô tả qua bốn câu thơ tiếp theo. Vẻ đẹp của Vân được miêu tả là 'sang trọng khác biệt', quý phái như những tiểu thư trong các lầu son gác tía. 'Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang' là một khuôn mặt phúc hậu, tròn trịa như mặt trăng rằm, lông mày cong tựa con ngài, tạo ra sự cân đối và hài hòa.
'Nụ cười rạng ngời như hoa, giọng nói trong trẻo như ngọc
Tóc mượt mà như mây, da trắng mịn như tuyết'
Nụ cười của nàng tươi sáng như hoa, giọng nói trong sáng như ngọc. Từ 'thốt' cho thấy Vân là người biết suy nghĩ khi nói chuyện. Tóc nàng mềm mại như mây, da trắng mịn hơn cả tuyết.
Trái ngược với Vân, dung nhan của Kiều không được miêu tả chi tiết và được tác giả tập trung vào cảm xúc và tâm hồn:
'Dòng thu sông nước, vẻ núi non xuân thắm
Hoa lạc loài, cỏ xanh hờn ghen thua'
Trước đó, Nguyễn Du cũng đã khẳng định 'So sắc, tài', Kiều vẫn hơn em. Vẻ đẹp của Kiều là tinh tế, đẹp đẽ với đôi mắt như dòng nước mùa thu ẩn dưới đôi lông mày cong cong như dáng núi mùa xuân. Đặc biệt, nếu với Vân, nhà thơ dùng từ 'thua', 'nhường' thể hiện sự hòa hợp với thiên nhiên thì giờ đây vẻ đẹp của Kiều còn khiến cho thiên nhiên hờn ghen đố kỵ. Quả là một tuyệt vời giai nhân. Nhưng dường như nó cũng dự báo trước một cuộc sống êm đềm với Thúy Vân và đầy sóng gió, trắc trở với Thúy Kiều.
Không chỉ miêu tả vẻ đẹp, Nguyễn Du còn sử dụng nhiều từ để mô tả tài năng của nàng Kiều, đặc biệt là tài đàn: 'Sắc đẹp yêu kiều, tài năng hơn cả'. Cầm cây đàn, tài nào nàng cũng biết, cũng giỏi. Nhưng giỏi nhất là tài đàn:
'Cung điệu thúy hương âm lạ
Nghề cầm trăm kì hơn cả ngàn hồ cầm'
Nàng còn tự sáng tác điệu nhảy Bạch mai của riêng mình. Bản nhạc là sự thể hiện của một tâm hồn đa cảm. Nhưng chính điệu nhảy này cũng như ẩn chứa trong đó một dấu hiệu về sự phát triển tương lai của nàng Kiều. Kiều là sự kết hợp hoàn hảo giữa vẻ đẹp, tài năng và tình cảm.
Mặc dù đều là những phụ nữ xinh đẹp, nhưng hai chị em vẫn sống rất khác biệt như những bông hoa đang nở, không quan tâm đến sự lượn lờ của bướm ong.
Trích đoạn 'Chị em Thúy Kiều' đã cho người đọc chiêm ngưỡng bức tranh về hai người phụ nữ tuyệt vời trong văn học! Đoạn trích cũng thể hiện tài năng và cảm hứng văn học của đại thi hào Nguyễn Du.
Phân tích Chị em Thúy Kiều - Mẫu 3
Trong thơ cổ viết về phụ nữ thì đoạn thơ “Chị em Thúy Kiều” trích từ “Đoạn trường tân thanh” hay Truyện Kiều của Nguyễn Du là một trong những tác phẩm xuất sắc. Hai mươi bốn câu thơ lục bát đã mô tả đầy đủ vẻ đẹp, tài năng và phẩm hạnh của hai chị em Thuý Kiều và Thuý Vân.
Với bút pháp tài hoa, Nguyễn Du đã vẽ nên hình ảnh hai người phụ nữ tuyệt vời:
“Hai người là hai người em tốt,
Thúy Kiều và Thúy Vân là chị em ruột”
Vân là em, Kiều là chị. Hai chị em Vân và Kiều (hai người con đầu lòng của gia đình Vương viên ngoại) đều là những người phụ nữ xinh đẹp. Vẻ đẹp của hai nàng là vẻ đẹp thuần khiết của mai, là sự trong sáng của tuyết:
“Mai tinh kỳ như tuyết thanh,
Mỗi người một vẻ đẹp không chê vào đâu”
Bằng bút pháp tài tình và ẩn dụ khéo léo, đã tạo nên vẻ đẹp hoàn mỹ, cả về hình thức lẫn tâm hồn. Vẻ đẹp của hai nàng đều đến mức hoàn hảo nhưng mỗi người lại mang một vẻ đẹp độc đáo. Nguyễn Du đã sử dụng những hình ảnh tinh tú nhất của tự nhiên để miêu tả hai chị em. Thuý Kiều và Thuý Vân đều có vẻ đẹp lý tưởng, tuân theo mẫu mực và vượt lên trên mẫu mực.
Sau khi giới thiệu về hai chị em, ngòi bút của Nguyễn Du lại tập trung mô tả một cách cụ thể hơn về vẻ đẹp tinh tế của Thuý Vân:
“Vẻ đẹp trang trọng của Vân rất khác biệt,”
Hai từ 'trang trọng' trong câu thơ đã nêu lên vẻ đẹp cao quý, uy nghi của Vân. Vẻ đẹp ấy của cô gái được so sánh với những điều cao quý trên thế gian:
“Mặt trăng tròn đầy, khuôn mặt nàng phồn thịnh.
Nụ cười thanh khiết như hoa ngọc thảo,
Mây thấp kém trước mái tóc, tuyết so kém với làn da”
Bức chân dung của Vân được mô tả một cách tỉ mỉ từ khuôn mặt, nét mày, làn da, tóc đến nụ cười, giọng nói. Vân có khuôn mặt đầy đặn, phong cách như mặt trăng tròn đầy, có đôi mày sắc nét như con ngọc, có nụ cười tươi sáng như hoa ngọc thảo, giọng nói trong trẻo phát ra từ hàm răng trắng ngà và mái tóc của nàng nhẹ nhàng hơn mây, làn da của nàng trắng hơn tuyết, vẻ đẹp của Vân sánh với những đặc điểm kiêu diễm, sáng sủa của những báu vật tinh túy của đất trời. Tất cả phản ánh vẻ đẹp trang trọng, cao quý, thanh lịch, quý phái. Vân đẹp hơn những điều tự nhiên lộng lẫy nhưng tạo sự hài hòa, dịu dàng: mây thấp, tuyết kém. Với vẻ đẹp như thế, Vân sẽ có một cuộc sống yên bình, thuận lợi và một tính cách điềm tĩnh. Qua bức chân dung này, Nguyễn Du đã gửi đi những thông điệp về tương lai, cuộc đời vì vậy mà bức chân dung của Thúy Vân mang một tính cách số phận.
Mô tả Vân chi tiết và tỉ mỉ, Nguyễn Du chỉ vẽ Kiều bằng những nét phác hoạ linh hoạt vì ông không muốn mình là một người thợ vẽ cồ hề:
“Kiều ngày càng duyên dáng quyến rũ,
So về vẻ đẹp, tài năng mới là điều vượt trội”
Vẻ đẹp của Kiều được so sánh với sự đằm thắm, quý phái của Vân để thấy rõ sự ưu việt của Kiều về mặt sắc sảo của trí tuệ, bởi vẻ quyến rũ của nhan sắc. Không miêu tả khuôn mặt, giọng nói, tiếng cười, làn da, mái tóc như Thuý Vân mà Nguyễn Du đã khôn ngoan khi chọn đôi mắt của Kiều để mô tả vì đôi mắt là cửa sổ của tâm hồn, thể hiện phần tinh anh của tâm hồn và trí tuệ:
“Dòng thu thủy nét xuân sơn,”
Câu thơ tả đôi mắt mà gợi lên hình ảnh sơn thuỷ, lôi cuốn. Hình ảnh đó có dòng thu thủy - dòng nước mùa thu, có nét xuân sơn - hình dáng của núi mùa xuân. Tương tự như khuôn mặt của Kiều có đôi mắt trong sáng, lấp lánh, có đôi lông mày thanh tú mà khiến:
“Hoa ganh ghét thắm cỏ ghen kém xanh”
Vẻ đẹp của Kiều không chỉ như tự nhiên mà còn vượt trội hơn cả tự nhiên khiến hoa cũng phải ghen, cây liễu cũng phải hờn. Tự nhiên không còn nhường nhịn mà cau mày, bặm môi tức giận, mà đố kỵ ghen tỵ. Nếu vẻ đẹp của Vân là những gì tinh khôi, trong trắng nhất của trời đất thì Kiều lại mang vẻ đẹp của nước non, của không gian vô tận, của thời gian vô hạn. Đẹp ấy làm cho dòng nước nghiêng nước, dựng thành:
“Một hai nghiêng nước nghiêng thành,”
Nguyễn Du đã sử dụng những biểu tượng để tả Kiều với vẻ đẹp của một người phụ nữ tuyệt vời. Và cũng chính vẻ đẹp không gì sánh kịp ấy như là điềm báo những phẩm chất cao quý bên trong là tài và tình rất đặc biệt:
“Pha nghề thi hoạ đủ mùi ca ngâm.
Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương”
Kiều có tài cầm - kì - thi - hoạ của những người văn nhân quân tử và mọi tài năng của nàng đều đạt đến mức điêu luyện. Nàng giỏi về âm nhạc đến mức làu bậc. Cây đàn nàng chơi là cây hồ cầm, tiếng đàn của nàng vượt qua bất kỳ nghệ sĩ nào và đã trở thành nghề riêng. Để tả cái tài của Kiều, Nguyễn Du đã sử dụng hàng loạt từ ngữ tuyệt vời: “vốn sẵn, pha nghề, làu bậc và đủ mùi”. Nàng không chỉ giỏi hát, chơi đàn mà còn sáng tác nhạc. Cây đàn nàng sáng tác là một cây “Bạc mệnh”. Bản nhạc ấy đã ghi lại tiếng lòng của một tâm hồn đa sầu đa cảm. Nguyễn Du mô tả tài năng của Kiều chính là lời ca ngợi cho cái tâm đặc biệt của nàng. Tài năng của Kiều vượt lên trên hết và là biểu hiện của những phẩm chất cao quý, trái tim trung hậu, nồng nhiệt, nhân ái. Vẻ đẹp của Kiều là sự kết hợp của sắc - tài - tình và đạt đến mức siêu phàm, lý tưởng. Nhưng vẻ đẹp đến mức hoa ghen, liễu hờn để tạo hóa phải ganh tị và tài hoa trí tuệ thiên bẩm làu bậc, đủ mùi tâm hồn đa sầu, đa cảm của nàng tự nhiên mà có khó tránh khỏi sự khốc liệt của số phận. Bởi vì Kiều quá hoàn hảo, toàn diện nên trong xã hội phong kiến kia khó có một vị thế cho nàng. Và cây đàn “Bạc mệnh” nàng tự sáng tác như một dự báo cho một cuộc đời hồng nhan bạc mệnh không tránh khỏi của Kiều. Cuộc sống của nàng sẽ vẫn sóng gió, nổi lên, chìm xuống, truân chuyên. Cũng giống như bức chân dung Thúy Vân, bức chân dung Kiều là bức chân dung mang tính cách số phận.
Nguyễn Du không ngần ngại ca ngợi Vân và Kiều mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười nhưng cách viết của tác giả lại thể hiện sự đậm nhạt khác biệt ở mỗi người. Vân chủ yếu đẹp ở ngoại hình trong khi Kiều là cái đẹp kết hợp cả về tài năng, nhan sắc và tâm hồn. Điều này tạo ra sự đa dạng về vẻ đẹp của hai người con gái và phản ánh hai tính cách, dự báo cho hai cuộc đời khác nhau của họ. Hai bức chân dung của chị em Thuý Vân và Thuý Kiều đã thể hiện sự tinh tế trong ngòi bút của Nguyễn Du.
Kết thúc phần miêu tả là bốn câu lục bát mô tả cuộc sống phong lưu, mẫu mực của hai chị em Kiều:
“Phong lưu rất mực hồng quần
Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê”
Hai người con gái của họ Vương không chỉ sở hữu sắc - tài - tình mà còn có đức hạnh. Sống phong lưu đến mực hồng quần. Cả hai đều đã tới tuổi búi tóc, cài trâm nhưng vẫn sống trong tình trạng:
“Êm đềm trướng rủ màn che,
Tường đông ong bướm đi về mặc ai”
Hai câu thơ như một vòng tay che chở, ôm trọn hai chị em, hai bông hoa vẫn giữ phong nhụy trong cảnh êm đềm chưa một lần hương thơm toả ra vì ai. Nguyễn Du đã kéo màn, xua tan mọi vấn đề để tôn vinh đức hạnh cao quý của hai người phụ nữ.
Với tâm hồn nhân đạo và tài nghệ thơ, Nguyễn Du đã vẽ nên bức chân dung Thúy Vân, Thuý Kiều bằng những gì tinh tế, đẹp đẽ nhất. Hai bức tranh mỹ nhân bằng thơ đã thể hiện bút pháp ước lệ tượng trưng và các biện pháp tu từ tinh tế của đại thi hào dân tộc Nguyễn Du.
Phân tích Chị em Thúy Kiều - Mẫu 4
Có ý kiến cho rằng: “Truyện Kiều là một kiệt tác đã tồn tại hàng trăm năm và đã được truyền bá rộng rãi với sức ảnh hưởng lớn đối với người đọc”. Thật vậy, với tài và lòng nhiệt huyết của mình, Nguyễn Du đã tạo ra một kiệt tác vĩ đại. Trong đó, đoạn trích “chị em Thúy Kiều” là biểu hiện xuất sắc của tài năng khắc họa và miêu tả nhân vật.
Là một đoạn trích khắc họa rõ nét hai chị em Thúy Kiều, không chỉ thế, qua những nét vẽ đó còn phản ánh tính cách và số phận của hai chị em. Bắt đầu bằng bốn câu giới thiệu về hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân:
“Thúy Vân là em, Kiều là chị.
Đầu lòng hai người ả tố nga.
Mai cốt cách, tuyết tinh thần.
Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”
Hai chị em xuất hiện, được tác giả gọi là “tố nga” tức chỉ một người con gái đẹp ở thời xưa. Thúy Vân và Thúy Kiều, hai người con gái có vóc dáng thanh mảnh như cây mai và có lòng trắng trong như tuyết đầu mùa. Hai người con gái với những nét đẹp khác nhau nhưng đều hoàn hảo và vẹn toàn. Dường như, hai chị em được coi là chuẩn mực của cái đẹp đương thời.
Sau khi tác giả giới thiệu về hai người con gái xinh đẹp nết na, đại thi hào đi vào khắc họa từng nhân vật. Trong đoạn trích Thúy Vân đẹp ngỡ ngàng:
“Em là Thúy Vân, chị là Kiều.
Vẻ trang trọng của em thật khác biệt,
Khuôn mặt đầy đặn, nét ngài trỗi dậy.
Đôi môi cười, thanh thoát đoan trang,
Làn tóc như mây, da trắng như tuyết”
Vẻ đẹp của Thúy Vân được tả bằng các hình ảnh thiên nhiên tinh tế, khiến cho nét đẹp của nàng hiện lên sống động và chân thực. Đặc biệt, vẻ đẹp này tạo sự hài hòa với thiên nhiên đất trời, mang lại dự cảm về một tương lai bình yên tốt đẹp cho nàng.
Nếu Thúy Vân tượng trưng cho vẻ đẹp phúc hậu cao quý thì vẻ đẹp của Thúy Kiều lại vượt trội về cả sắc lẫn tài qua mười hai câu đặc tả Kiều với bốn câu khắc họa chân dung:
“Thúy Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn.
Làn mắt trong veo như nước xuân,
Lông mày sắc nét như núi non”
Trong xã hội cũ, người ta luôn tin rằng thiên nhiên là tiêu chuẩn của vẻ đẹp, con người thường được so sánh với thiên nhiên, hoặc hiện thân qua các hình ảnh ước lệ tượng trưng. Tác giả đã khéo léo sử dụng thủ pháp này để làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều. Nếu Thúy Vân tượng trưng cho vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu thì Thúy Kiều lại toát lên vẻ sắc sảo mặn mà, hoàn hảo cả về tài lẫn sắc. Chân dung của Kiều được tả một cách chấm phá chứ không miêu tả toàn diện như Vân, tạo nên điểm nhấn rõ rệt. Qua đôi mắt trong veo, mềm mại như nước xuân, và đôi lông mày sắc nét như núi non, chân dung Thúy Kiều được khắc họa hoàn hảo. Vẻ đẹp của Kiều khiến cho “hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh”.
Nếu ở Thúy Vân, tác giả chỉ tập trung vào việc miêu tả vẻ đẹp thì ở Thúy Kiều, cả sắc lẫn tài đều được thể hiện:
“Sắc đẹp của Kiều một mình đủ làm say lòng, tài năng của Kiều còn đủ để khiến người khác trầm trồ ngưỡng mộ”
Người tôn vinh Thúy Kiều như là một thiếu nữ xinh đẹp vô song, không chỉ về vẻ đẹp mà còn về tài năng, không ai sánh kịp.
“Tài năng tự nhiên từ trời ban
Thơ văn đủ sức lôi cuốn hồn người
Duyên dáng như tiên tử ở cung điện,
Nghệ thuật độc đáo như sự tài năng thần kỳ
Bài thơ được tạo ra với trí óc thông minh và tinh tế”
Tiêu chuẩn của tài năng và sự xuất sắc đã được thể hiện qua nghệ thuật của Thúy Kiều: “âm nhạc, kỳ vọng, thơ ca, hội họa”, và cô đã làm được tất cả. Không chỉ hiểu biết mà còn đạt đến mức độ khiến người khác phải ngưỡng mộ. Trong số đó, cô ấy đặc biệt nổi bật trong “âm nhạc”. Âm nhạc của cô phản ánh những cảm xúc sâu sắc và đa dạng, có thể dự đoán rằng những bản nhạc mà Kiều sáng tác ở tuổi trẻ sẽ tiên đoán một tương lai không dễ dàng.
“Tiên đoán tương lai với sự tài năng”
Với tất cả tài năng và phẩm chất mà cô ấy đang có, không thể phủ nhận rằng cuộc sống yên bình hiện tại đang chuẩn bị cho những thử thách lớn. Trong dân gian, có câu: “Tài năng thường khiến trời đất ganh ghét” hoặc “Tài năng thường đi kèm với tai nạn”.
Kết thúc phần trích dẫn, Nguyễn Du một lần nữa tái hiện cuộc sống yên bình, ngày qua ngày của hai chị em Thúy Vân và Thúy Kiều:
“Phong lưu như mực hồng quần,
Xuân xanh gần kề hàng tuần,
Trong sự êm đềm, tấm màn trắng được kéo dài,
Như tường đông, ong bướm bay đi về đâu”
Sống trong biên giới của sự nghiêm túc, trong “tấm màn trắng kéo dài”, hai chị em sắp đến tuổi lấy chồng nhưng có vẻ như ở câu thơ cuối cùng, Kiều và Vân đã tỏ ra thờ ơ với những người ngoài kia.
Với tài năng và tâm hồn của mình, đại thi hào Nguyễn Du đã vẽ nên hai nhân vật một cách sống động và rõ ràng. Bằng thể thơ lục bát truyền thống mềm mại và tinh tế, ông thể hiện ý nghĩa của mình. Đồng thời, ông cũng sử dụng các phép tu từ quen thuộc như so sánh nhân hóa một cách tinh tế... Ông không chỉ thành công trong việc vẽ nên bức chân dung mà còn thông qua đó, ông dự đoán về số phận của hai chị em. Đặc biệt là bức chân dung của Thúy Kiều, một bức chân dung thể hiện sự hội tụ đầy đủ của “vẻ đẹp, tài năng, tình yêu, và số mệnh”.
Vậy là, ẩn sau bức chân dung và dự đoán về số phận của Nguyễn Du là tấm lòng của nhà thơ dành cho những thiếu nữ trong xã hội xưa. Đó là điều đặc biệt trong phần trích dẫn “chị em Thúy Kiều” - một phần trích dẫn đầy tài năng về việc vẽ bức chân dung của đại thi hào.
Đánh giá Chị em Thúy Kiều - Mẫu 5
“Truyện Kiều” của Nguyễn Du không chỉ là một tác phẩm vĩ đại của văn học cổ điển mà còn là biểu tượng của văn học Việt Nam. Với giá trị về nội dung và tư tưởng sâu sắc, nó phản ánh và chỉ trích sự bất công và tàn ác của chế độ phong kiến cũng như số phận khốn khổ của phụ nữ. Đồng thời, nó cũng thể hiện lòng nhân đạo và lòng thương xót sâu sắc đối với số phận con người, đặc biệt là phụ nữ dưới chế độ xưa.
Có thể nói rằng dù sống trong thời đại phong kiến, nhưng qua “Truyện Kiều” ta có thể nhìn thấy tư tưởng và suy nghĩ của Nguyễn Du đã vượt xa thời đại, để lại một tác phẩm kinh điển ảnh hưởng sâu rộng trong văn hóa Việt Nam. Truyện Kiều là nguồn cảm hứng lớn, mở đầu cho nhiều loại hình văn hóa khác như bói Kiều, lẩy Kiều, trò Kiều, tranh Kiều, vịnh Kiều... Nó còn trở thành đề tài cho nhiều loại hình nghệ thuật khác nhau như sân khấu, âm nhạc, hội họa... Sự thành công của Truyện Kiều không chỉ đến từ nội dung hiện thực và lòng nhân đạo mà còn từ giá trị nghệ thuật, thể hiện tài năng văn chương của Nguyễn Du. Bao gồm việc sử dụng thành thạo thể thơ lục bát, nghệ thuật miêu tả tình cảm, nghệ thuật mô tả cảnh vật và con người bằng bút pháp tượng trưng, linh hoạt, gợi nhiều hơn tả... Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” là một trong những đoạn thể hiện đặc sắc biệt tài của Nguyễn Du trong việc sử dụng bút pháp tượng trưng để miêu tả vẻ đẹp con người.
Thúy Kiều, nhân vật chính của tác phẩm, là con của một gia đình danh giá. Đoạn trích Chị em Thúy Kiều nằm ở phần “Gặp gỡ và hôn ước” của tác phẩm, giới thiệu về gia đình và mối quan hệ của Kiều với Kim Trọng.
Hai câu đầu của đoạn trích “Trái tim hai người nghìn dặm/Thúy Kiều là chị và Thúy Vân là em” đã giới thiệu về thân phận của hai chị em là hai người con gái lớn trong gia đình Vương, trong đó Kiều là chị cả, còn Vân là con thứ. Vẻ đẹp chung của hai chị em được Nguyễn Du tóm tắt bằng câu “Cây mai cổ và tuyết hòa mình”, tiêu biểu cho phong cách mô tả tượng trưng của tác giả. “Cây mai cổ” là biểu tượng cho vẻ đẹp cao quý, phú quý, sức mạnh và kiên nhẫn, trong khi “tuyết” là biểu tượng cho “tâm hồn”, ngụ ý về sự trong trắng và trong sáng của Kiều và Vân, hai cô gái vừa bước vào tuổi trưởng thành, hồng trần chưa hề mài mòn. Mặc dù có những nét đẹp chung như vậy, Kiều và Vân vẫn có những đặc điểm riêng biệt trong ngoại hình, tính cách và tâm hồn, được Nguyễn Du chỉ ra trong câu thơ “Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười”, muốn nói rằng không thể phân biệt được tài năng của hai chị em, dù Kiều có vẻ nổi bật hơn. Để làm nổi bật vẻ đẹp của Thúy Kiều, Nguyễn Du đã rất khéo léo khi mô tả cô em là Thúy Vân trước. Phần mô tả Thúy Vân gồm bốn câu thơ:
“Vân tỏ ra trang trọng, khác biệt
Khuôn mặt tròn đầy như trăng tròn, nét ngài thanh tao
Nụ cười dịu dàng, giọng nói lưu loát
Tóc dài như mây, da trắng như tuyết”
Có thể nói rằng vẻ đẹp của Thúy Vân là một tiêu chuẩn trong xã hội phong kiến, là biểu tượng cho vẻ đẹp của những người phụ nữ có phúc tướng, số phận êm đềm, cuộc sống thanh nhàn. Thúy Vân được miêu tả như một người phụ nữ kiêu sa, sang trọng, hiền hậu, và thanh nhã. Nét đẹp của cô được diễn tả qua các hình ảnh như trăng, hoa, ngọc, mây, tuyết, thể hiện sự tinh tế và dịu dàng.
Khác với Thúy Vân, Thúy Kiều được miêu tả rất tường tận và tinh tế bởi Nguyễn Du. Vẻ đẹp của Kiều được mô tả là hiếm có và tuyệt vời hơn Thúy Vân. Nguyễn Du dùng nhiều câu thơ hơn để diễn đạt vẻ đẹp của Kiều, nhấn mạnh vào sự sắc sảo và mặn mà của cô so với Vân.
“Nét đẹp như dòng nước mát, vẻ xuân sơn
Hoa phải nhìn ghen tỵ, liễu cũng phải ganh tỵ
Một hai nghiêng nước, nghiêng thành
Khéo léo trong mọi nghề, hội họa cũng không kém gì âm nhạc
Cung đàn khiến thậm chí còn hơn cả nhạc cụ hồ cầm”
So sánh với Thúy Vân, Nguyễn Du đã khắc họa vẻ đẹp của Thúy Kiều một cách tinh tế và sâu sắc hơn. Tác giả sử dụng phép ẩn dụ và hình tượng để miêu tả nhan sắc của Kiều, nhấn mạnh vào tính sắc bén và mềm mại của cô.
Đặc biệt, Thúy Kiều không chỉ có nhan sắc xuất chúng mà còn có tài năng vượt trội, điều này làm nổi bật vẻ đẹp của cô hơn trong mắt người đọc.
“Cuộc sống xa hoa, phồn thịnh
Xuân về đang gần, tuần cập kê
Yên bình mà tráng lệ
Đàn ong bướm bay về đâu mặc ai”
Những dòng thơ cuối cùng miêu tả cuộc sống của hai chị em Thúy Kiều và Thúy Vân, những người được sinh ra trong gia đình giàu có. Trước khi đối mặt với khó khăn, cuộc sống của họ vẫn tràn đầy hạnh phúc và sự yên bình. Dù trưởng thành nhưng họ vẫn giữ được sự trong sáng và thanh cao.
Đoạn trích về 'Chị em Thúy Kiều' là minh chứng cho tài năng vượt trội của Nguyễn Du trong nghệ thuật miêu tả nhân vật thông qua phép ẩn dụ. Tác giả tinh tế chỉ gợi nhẹ, để người đọc tự khám phá bức tranh nhân vật, đồng thời thể hiện tư tưởng nhân đạo qua việc trân trọng vẻ đẹp nội tại của Thúy Kiều.
Phân tích 'Chị em Thúy Kiều' - Mẫu 6
Nguyễn Du (1765 - 1820) sinh ra tại Tiên Điền, Nghi Xuân, Hà Tĩnh. Ông là một đại thi hào của dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, và 'Truyện Kiều' là một trong những tác phẩm nổi tiếng của ông.
Bốn dòng thơ mở đầu giới thiệu về vị trí và vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều:
“Hai ả tố nga tuyệt vời,
Thuý Kiều là chị, em là Thuý Vân.
Mai cốt cách, tuyết tinh thần,
Mỗi người mỗi vẻ, mười phần vẹn mười.”
Bằng cách mô tả hai 'ả tố nga' một cách ngắn gọn và giản dị, tác giả tạo ra ấn tượng sâu sắc. Trong gia đình Vương, có hai cô con gái đẹp như 'Hằng Nga'. Câu thơ 'Mai cốt cách, tuyết tinh thần' thông qua ẩn dụ với hình ảnh của 'mai' và 'tuyết', tác giả vẽ lên vẻ đẹp của hai thiếu nữ với dáng người mảnh dẻ, duyên dáng như cây mai và tinh khiết như tuyết.
Tác giả ngợi khen vẻ đẹp của Thúy Vân qua bốn câu thơ tiếp theo.
“Vẻ trang trọng của Vân vượt xa,
Khuôn mặt như trăng, nụ cười rạng rỡ
Miệng cười, đôi mắt tinh khôi,
Da trắng mịn, tóc mềm mại như mây”
Câu thơ đầu tiên 'Vẻ trang trọng của Vân vượt xa' tóm tắt đặc điểm của nhân vật. Từ 'trang trọng' gợi vẻ đẹp cao quý của Thúy Vân, và Nguyễn Du mượn các hình ảnh từ thiên nhiên để miêu tả vẻ đẹp của Vân.
Nếu Vân được miêu tả với bốn câu thơ thì Kiều lại được Nguyễn Du dành mười hai câu thơ. Nếu Vân chỉ được nhắc đến vẻ đẹp thì Kiều lại vượt lên trên mọi điều, không chỉ về sắc mà còn về tài, là vẻ đẹp của một giai nhân tuyệt vời.
“Kiều rực rỡ vẻ đẹp quyến rũ,
So về sắc đẹp cô ấy vượt trội hơn”
Ở đây, Nguyễn Du thành công trong việc sử dụng nghệ thuật để so sánh. Việc miêu tả về Vân trước đó chỉ làm nổi bật thêm vẻ đẹp của Kiều. Một câu thơ đơn giản nhưng đã giúp người đọc hiểu rõ hơn về sự xuất sắc của Kiều. Nàng không chỉ xinh đẹp mà còn sắc sảo và thông minh.
“Mắt thu trong, lông mày xuân,
Môi thắm ghen thua hoa liễu thua xanh”
Khi mô tả về Thúy Kiều, tác giả vẫn sử dụng các hình tượng thiên nhiên như “mắt thu”, “lông mày xuân”, “hoa ghen”, “liễu hờn”. Tuy nhiên, Nguyễn Du không miêu tả chi tiết nhưng tập trung vào đôi mắt. “Mắt thu trong” mô tả đôi mắt của Kiều trong như nước mùa thu, và đôi mắt ấy thể hiện sự sắc sảo và thông minh của nàng. Sắc đẹp của Kiều khiến người ta ngưỡng mộ, thậm chí có thể đánh mất lý trí. Thiên nhiên ganh ghét, đố kỵ vẻ đẹp của Kiều.
Kiều không chỉ xinh đẹp mà còn có tài năng và tình cảm. Nguyễn Du muốn nhấn mạnh vẻ đẹp của Kiều không thể diễn tả hết bằng lời. Nàng là số một về sắc đẹp và có thể là người thứ hai về tài năng trong cả thiên hạ.
“Sắc đẹp chiếm một, tài năng lấn hai”
Kiều được phú cho trí tuệ từ khi sinh ra, một tài năng được thưởng từ trời. Khả năng của nàng hoàn hảo đến từng chi tiết, từ cầm, kỳ, thi và họa theo quan niệm về vẻ đẹp.
“Trí tuệ vốn có từ thiên,
Thơ họa điệu nhạc, nghệ miên cảm.
Âm nhạc trổ tài mười phần,
Vượt trội bậc Hồ cầm một trương”
Đặc biệt, tài năng âm nhạc của nàng vượt trội hơn bất kỳ ai khác - đó là một đặc điểm nổi bật, tiếng đàn của nàng duyên dáng, đến mức có thể vượt qua kỹ năng của bất kỳ nghệ sĩ nào trên thế gian. Kiều không chỉ giỏi chơi đàn mà còn là một nhà soạn nhạc tài năng, có thể sáng tác nhạc cho chính bản thân mình, với tiêu đề “Bạc mệnh”. Mỗi khi cô chạm vào dây đàn, lòng người lúc nào cũng rung động, người nghe vương vấn trong nỗi buồn, và cảm xúc tràn ngập. Bản nhạc “Bạc mệnh” là biểu tượng của sự đau đớn và bi thương trong trái tim, nó diễn đạt những cảm xúc phức tạp và đa dạng của một con người.
Vẻ đẹp của Kiều không chỉ là sự kết hợp giữa sắc đẹp và tài năng, mà còn là tình cảm, tạo nên một vẻ đẹp không thể nhàm chán, khiến cả thế giới đều ghen tị và ngưỡng mộ.
“Hoa ghen nhường kém xanh liễu hờn thắm”
Từ cách mô tả bức chân dung Thúy Kiều, tác giả đã dự đoán về những khó khăn, nỗi đau trong tương lai của cô. Dù vẻ đẹp và tài năng của Thúy Kiều và Thúy Vân có sự khác biệt, nhưng đức hạnh của họ đều đáng quý trọng, điều này được thể hiện qua bốn câu thơ cuối cùng:
“Phong lưu tỏa sắc hồng quyến rũ,
Đến gần xuân xanh không thể chối từ.
Êm đềm trướng rủ màn che phủ,
Đàn ông quay trở đi theo ai”
Mặc dù đã bước vào tuổi trưởng thành, nhưng “hai người con gái xuất sắc” vẫn sống một cuộc sống đoan trang, tôn kính, và không thiếu tình yêu đích thực.
Với hai câu thơ cuối trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”, chúng ta thấy đó là một ví dụ tiêu biểu về cách miêu tả con người trong nghệ thuật thơ. Bằng việc sử dụng các phép tu từ như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, tác giả đã vẽ nên bức tranh sống động của hai cô gái với tất cả vẻ đẹp, tài năng, và tính cách. Đằng sau bức tranh đó là sự ngưỡng mộ và trân trọng sâu sắc của tác giả, là một biểu hiện của lòng nhân ái trong tác phẩm Truyện Kiều, làm cho chúng ta hiểu rõ hơn về giá trị của vẻ đẹp con người, đặc biệt là của phụ nữ.
....