Bài văn mẫu lớp 9: Phân tích tinh thần nhân đạo trong Truyện Kiều - Các bài văn mẫu lớp 9 xuất sắc nhất

Dưới đây là mời các bạn cùng tham gia đọc bài văn mẫu Phân tích tinh thần nhân đạo trong Truyện Kiều để hiểu rõ hơn về giá trị tinh thần nhân đạo trong tác phẩm của Nguyễn Du. Chi tiết nội dung mời các bạn tham khảo và tải về tại đây.

Phân tích tinh thần nhân đạo trong Truyện Kiều - Mẫu số 1

Nguyễn Du là một nhà thơ vĩ đại của dân tộc ta trong thế kỷ 19. 'Truyện Kiều' của ông là một tác phẩm văn học vĩ đại và tự hào của văn học cổ Việt Nam.

'Trải qua những biến cố dày vò
Những điều trải qua mà làm lòng đau đớn'

Áng thơ này không chỉ là lời chỉ trích những sự tàn ác, đen tối trong xã hội thời Phong Kiến mà còn thể hiện tinh thần nhân đạo cao cả của Nguyễn Du.

Tinh thần nhân đạo là điểm nhấn văn học trải rộng khắp 'Truyện Kiều'. Đó là tiếng khen ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người, lòng trung hiếu, lòng từ bi, sự trung thành trong tình yêu... Đó cũng là lời của một nhà thơ đồng cảm với ước mơ và hoài bão về tình yêu, tự do và công bằng; là sự đồng cảm, thương cảm trước những đau khổ, bị đè nén của con người, đặc biệt là đối với phụ nữ 'khoẻ mạnh' trong xã hội phong kiến. Có thể nói, tinh thần nhân đạo của Nguyễn Du là tinh thần trân trọng yêu thương con người bị áp đặt, bị bóp méo.

Tinh thần nhân đạo trong ‘Truyện Kiều’ đề cao những phẩm chất tốt đẹp của con người. Kiều là biểu tượng của sự đẹp và tài năng vượt trội. Nàng Kiều quyến rũ, tươi mới 'Hoa đẹp rụng hờn, liễu xanh ghen'. Kiều không chỉ đẹp 'nức nở, lòng bồi hồi' mà còn có một tài năng đặc biệt, mê hoặc rất đáng tự hào:

'Thiên tính thông minh trời ban,
Nét vẽ tài nghệ ngát hương thơ ca'.

Kim Trọng, một nhà văn, người tài năng 'từ bên trong lịch lãm đến bên ngoài phồn hoa'. Là một 'thiên tài' tụ hội của tinh hoa thời đại 'văn chương chân chất, trí tuệ tạo hóa'. Mỗi bước chân của Kim mang lại cho thế giới này sự sống mãi mãi và huyền diệu:

'Tâm văn bước đi vạn dặm xanh mát,
Giống như cây quỳnh nở rộ khắp nơi'.

Mối tình giữa Kim Trọng và Thúy Kiều là một điển hình của tình yêu cao quý. Đó là một tình yêu tự do vượt ra khỏi ranh giới của xã hội cổ đại, tinh khiết và chung thủy của 'người xuất sắc, tài năng'.

Kiều là một người con hiếu thảo. Gia đình gặp khó khăn, tài sản bị lấy mất để thỏa mãn lòng tham của kẻ xấu, cha bị giam cầm. Kiều đã quyết định hy sinh tình yêu cá nhân để cứu cha và gia đình. Hành động hy sinh bản thân để giải thoát cha của Thuý Kiều là biểu hiện của lòng nhân đạo cao cả, làm cho người đọc cảm phục và xúc động:

'Giọt nước mưa như hạt bi quấn quýt,
Liều hy sinh cuộc đời đền đáp cha mẹ'

tuyệt vời:

'Thà hy sinh mạng sống này,
Hoặc dù cánh hoa rơi, lá vẫn tươi cây'.

Đọc 'Truyện Kiều', theo bước chân của Kiều qua những gian khổ, ta không khỏi kính phục lòng hiếu thảo, đức hạnh và tình thương của nàng. Kiều đã quên đi nỗi đau riêng của mình để dành tình cảm sâu nặng cho cha mẹ và hai em. Nàng lo lắng cho cha mẹ già yếu, buồn bã, không ai chăm sóc giúp đỡ:

'Xót thương người gần cửa mai sau,
Chiếc quạt ấm dịu những ai bên kia…'

Mô típ 'trao duyên' trong 'Truyện Kiều' cũng là một biểu hiện đẹp của lòng nhân ái. Đối diện với bi kịch cuộc đời ‘Hiếu nghĩa giữa hai người’, Kiều đã ‘lựa chọn em’ và trao duyên cho Thúy Vân thay mình gánh vác trách nhiệm ‘đền bù’ với Kim Trọng:

'Ngày xuân dường như còn dài,
Xót lòng máu mủ thay lời nước non.
Chị dù xác nát xương mòn,
Miệng cười chín suối như còn hương thơm.
Chiếc thuyền với mảnh tờ mây,
Duyên này giữ vật này của chúng ta.'

Tinh thần nhân đạo trong 'Truyện Kiều' cũng là tiếng nói đồng lòng, đồng cảm của nhà văn Nguyễn Du với những hoài bão về công bằng, những khao khát về tự do.

Từ Hải là một biểu tượng mang tính sử thi, một anh hùng vĩ đại có tài năng thiên bẩm và sức mạnh phi thường. Một hình tượng vượt trội 'Râu vòm hàm én, mày cao ngài. Vai rộng năm tấc, thân mười thước cao'. Những chiến công hoành tráng, rực rỡ 'Huyền thành dậm đổ năm toà cung nam'. Từ Hải là một anh hùng tràn đầy dũng khí 'Dọc ngang nào biết trên đầu có ai!'. Người anh hùng ấy, khi thanh kiếm vung lên là công lí được thực hiện:

'Anh hùng đã gọi lên rằng
Dù trên đường gặp bất bình vẫn tha thứ'.

Từ Hải đã sử dụng uy lực của mình để giúp Kiều 'trả ơn gắn oán'. Hình tượng của Từ Hải là một thành công lớn trong nghệ thuật tạo hình nhân vật của Nguyễn Du, là một biểu hiện sâu sắc về tinh thần nhân đạo. Vẻ đẹp nhân văn tỏa ra qua hình tượng này, như ngôi sao lấp lánh trên bầu trời đen u tối của cuộc đời Kiều, dù ngắn ngủi nhưng toả sáng hy vọng và lòng tin:

Số phận con người – đó là điều đầy đau khổ không nguôi của Nguyễn Du. Trái tim nhân ái rộng lớn của nhà thơ đã dành cho cuộc sống của những người có tài năng nhưng không may mắn, sự đồng cảm và lòng thương sâu sắc.

Sau khi bán mình cho Mã Giám Sinh, Kiều phải trải qua mười lăm năm lưu lạc, chịu đựng đủ mọi đau thương, sự nhục nhã 'Thanh lâu hai lần, thanh y hai lần'. Từ Hải rơi vào bẫy của Hồ Tôn Hiến và bị giết. Kiều bị bắt phục vụ trong các bữa tiệc của quan lại, cảm thấy bất công và uất ức đến mức nàng quyết định nhảy xuống sông Tiền Đường tự vẫn. Câu thơ của Nguyễn Du như một lời kêu gọi thấm thía lòng người. Những từ như ‘thương thay’, ‘hại thay’, ‘tại sao’, ‘còn gì làm sao’ như những giọt nước mắt chứa đựng tình nhân đạo, khóc lóc cho số phận đau thương:

'Thương thay cũng chỉ một kiếp người,
Hại thay mang đi vẻ đẹp và tài năng làm gì
Chúng ta cứ phải chịu khổ dằn vặt
Cho đến khi kết thúc cuộc sống còn gì làm gì!'.

Nhân vật Đạm Tiên mãi mãi là một ấn tượng sâu sắc đối với mọi người. Người phụ nữ có tài năng 'được biết đến với vẻ đẹp và tài năng' nhưng số phận nặng nề 'Sống như vợ cho mọi người. Thậm chí sau khi chết vẫn không có chồng'. Kiều đứng trước mộ Đạm Tiên, thể hiện sự đồng cảm và thương xót! Kiều khóc cho Đạm Tiên như Nguyễn Du khóc cho nỗi đau của nhiều phụ nữ bị đàn áp trong xã hội xưa!

'Khổ đau thay số phận con người
Đều là lời kinh điển của mọi người'.

Nguyễn Du, một thiên tài văn chương của dân tộc qua số phận và tính cách của nhân vật chính - Thúy Kiều - đã thể hiện trong tác phẩm thi ca tuyệt vời 'Đoạn Trường Tân Thanh' sự tôn trọng và đồng cảm với con người.

Tinh thần nhân đạo cao quý là ý tưởng đặc biệt tạo nên vẻ đẹp nhân văn của tác phẩm này. Chúng ta tự hào về Nguyễn Du, một tâm hồn nhạy cảm, giàu lòng yêu thương, đồng cảm với tâm trạng và số phận của con người, một nhà thơ vĩ đại đã làm sáng tỏ nền văn học Việt Nam.

Nguyễn Du và 'Truyện Kiều' mãi mãi sống trong lòng dân tộc, như là tiếng hát của mẹ ru con. Tinh thần nhân đạo của nhà thơ là âm vang muôn đời:

'Nghìn năm sau vẫn nhớ Nguyễn Du
Tiếng thương như âm thanh mẹ ru trong những ngày…'

Phân tích tinh thần nhân đạo trong Truyện Kiều - Mẫu 2

Nguyễn Du là một thiên tài văn hóa của dân tộc Việt Nam và là danh nhân văn học thế giới. Truyện Kiều là tác phẩm vĩ đại của ông, thể hiện những giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc. Đọc các trích đoạn như “Chị em Thúy Kiều”, “Kiều ở lầu Ngưng Bích”,“Mã Giám Sinh mua Kiều”, ta nhận thấy tác giả đã đồng cảm với số phận bất hạnh của Thúy Kiều và đồng thời cũng là sự đau xót cho số phận của phụ nữ trong xã hội cũ.

Giá trị nhân đạo của tác phẩm thể hiện ở lòng thương xót đối với phụ nữ bất hạnh. Trong trích đoạn Mã Giám Sinh mua Kiều, Nguyễn Du thông qua bút pháp nhân đạo đã làm nổi bật tâm trạng của Thúy Kiều khi nàng bị coi như một món hàng. Tú Bà giả vờ đưa Kiều ra lầu Ngưng Bích, nơi đây trở thành điểm xuất phát cho cuộc sống đầy khổ đau của Kiều. Nguyễn Du miêu tả cảnh vật qua tâm trạng của Kiều, nổi bật cảm giác cô đơn và buồn bã trong lòng nàng.

Mây sớm che đèn khuya tối
Một nửa tâm trạng, một nửa cảnh tượng.

Có lẽ đó cũng là sự đau xót của tác giả dành cho những người phụ nữ tài sắc nhưng không được hạnh phúc như Thúy Kiều?

Tác phẩm thể hiện giá trị nhân đạo ở việc tác giả khen ngợi vẻ đẹp bên ngoài cũng như phẩm chất của Thúy Vân và Thúy Kiều. Đoạn trích “Chị em Thúy Kiều” ca ngợi vẻ đẹp của hai nhân vật bằng cách miêu tả tinh xảo.

Vẻ trang trọng của Vân

Thúy Vân được tả với vẻ đẹp thanh lịch, quý phái, được so sánh với những vật cao quý trong thiên nhiên như trăng, hoa, mây, tuyết, ngọc.

Tác giả sử dụng so sánh và ẩn dụ để nổi bật vẻ đẹp trung thực, phúc hậu của người phụ nữ. Chân dung của Thúy Vân phản ánh tính cách số phận, tạo ra một cảm giác êm đềm và hòa hợp.

Khi ca ngợi Thúy Kiều, Nguyễn Du không chỉ ca ngợi vẻ đẹp ngoại hình mà còn vẻ đẹp về tâm hồn và tài năng của cô. Đây là sự kết hợp của miêu tả hình thức và phẩm chất của nhân vật.

Tài năng của Kiều đạt đến mức cao nhất, theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến, bao gồm đủ cả: cầm, kì, thi, họa. Đặc biệt, khả năng chơi đàn của cô đã vượt trội, vượt xa hơn so với mọi người: “Chỉ có người nghệ sĩ mới có thể vượt qua được tài năng của nàng, còn nghệ sĩ khác thì không thể so sánh được'. Tôn vinh tài năng của Thúy Kiều cũng là để tôn trọng cái tâm đặc biệt của cô. Cách Thúy Kiều biểu diễn âm nhạc tự sáng tạo thể hiện sự ghi lại tiếng lòng của một trái tim đa cảm, đa cảm.

Tác giả vạch trần sự khinh thường, căm ghét của mình với những kẻ “buôn người bán thịt”, trong đó tên “sinh viên” Mã là một ví dụ điển hình. Tác giả đã phơi bày bản chất xấu xa, vô phép tắc của tay buôn người này bằng những chi tiết minh họa sự dốt nát, tội lỗi của hắn. Mặc dù đã 'đã vượt tuổi trưởng thành' nhưng vẫn ăn mặc xa xỉ, khuôn mặt mềm mại không phù hợp với tuổi tác của hắn:

“Tuổi già nhưng ăn mặc xa xỉ,
Khuôn mặt mềm mại, không phù hợp với tuổi tác của hắn.”

Về hành động, cử chỉ càng làm lộ rõ bản chất của một kẻ thiếu tri thức, thiếu văn hóa:

“Ngồi trên ghế cũng chẳng tôn trọng.”

Với từ “tót” duy nhất, Nguyễn Du đã tố cáo hành động giả danh tri thức của hắn, bộ mặt xấu xa của kẻ buôn người hiện lên rõ ràng qua miêu tả của tác giả:

“Cò kè bớt một thêm hai”

Gặp gia đình gặp khó khăn, cần sự giúp đỡ, một “sinh viên” như hắn nên có lòng đồng cảm, xót xa, và giúp đỡ, nhưng hắn lại không làm. Miêu tả nhân vật Mã Giám Sinh cũng là để nói lên sự căm ghét của tác giả đối với kẻ đại diện cho xã hội với tiền bạc, đồng tiền đã làm hỏng mọi giá trị tốt đẹp trong cuộc sống - 'Trong ta đã sẵn có tiền, đổi trắng thay đen chẳng là gì”.

Qua “Truyện Kiều”, Nguyễn Du đã thể hiện lòng cảm thông, xót xa cho phụ nữ, khen ngợi vẻ đẹp con người và lên án xã hội tàn bạo, lừa dối bằng những đoạn trích như Chị em Thúy Kiều, Kiều ở lầu Ngưng Bích, Mã Giám Sinh mua Kiều, là những minh chứng cho tư tưởng nhân đạo của tác giả. Đồng thời, chúng ta cũng thấy được trái tim nhân đạo sâu lắng của tác giả. Nguyễn Du và “Truyện Kiều” sẽ luôn sống mãi trong lòng độc giả.

Phân tích tinh thần nhân đạo trong Truyện Kiều - Mẫu 3

Trong lời đề của tập thơ Đoạn trường tân thanh, Tiến sĩ Phạm Quý Thích đã viết:

'... Mặt ngọc vẫn tỏa sáng dưới đáy nước,
Lòng trinh không chấp nhận với Kim lang.
Đoạn trường mộng tỉnh duyên đã tan,
Bạc mệnh đàn ngừng oán vấn vương...'
(Dịch từ Nguyễn Quảng Tuân)

Phạm Quý Thích, một người đồng thời với Nguyễn Du, đã khẳng định và ca ngợi giá trị nhân đạo của kiệt tác Truyện Kiều trong lời đề của mình. Sứ mệnh khắc sâu lên nước mắt của Kiều sau mười lăm năm đi lạc đã làm rung động lòng người 'Cảo thơm khi mở trước ánh đèn...' 3254 câu thơ của Kiều dạt dào tình thương của Nguyễn Du trước những bi kịch cuộc đời 'Những điều đau lòng thấy được'. Tinh thần nhân đạo là nguồn cảm hứng nhân văn trùm lên toàn bộ Truyện Kiều. Đó là tiếng nói ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người như tài sắc, lòng hiếu nghĩa, lòng vị tha, lòng chung thủy trong tình yêu... Đó cũng là tấm lòng của nhà thơ đồng cảm với ước mơ và khát vọng về tình yêu đôi lứa, về tự do và công bằng; là sự đồng tình, lòng xót thương với bao nỗi đau, sự bị vùi dập của con người, đặc biệt là với người phụ nữ 'bạc mệnh' trong xã hội phong kiến. Có thể nói, cảm hứng nhân đạo của Nguyễn Du là nguồn cảm hứng trân trọng và yêu thương con người bị áp bức, bị chà đạp.

Tinh thần nhân đạo trong Truyện Kiều, trước hết, là tiếng nói ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của con người. Kiều là biểu hiện của sự đẹp và tài năng tuyệt vời. Nàng Kiều kiều diễm, lộng lẫy 'Hoa so sánh mất thắm. Liễu so sánh mất xanh'. Kiều không chỉ đẹp 'nghiêng nước nghiêng thành' mà còn có một tài năng toàn diện, một điều đáng tự hào:

'Thần trí vốn có từ trời,
Mà nghề thi họa có hương vị ca ngâm.'

Kim Trọng, một nhà văn, người có tài 'từ bên trong thanh nhã, ra bên ngoài lộng lẫy'. Là một 'thiên tài' sở hữu tinh hoa của thời đại 'văn chương nằm trong lòng đất, sự thông minh nằm trong ý trời'. Mỗi bước chân của anh Kim mang đến cho thế giới này, từng cỏ cây hoa lá, một sự sống tươi đẹp, kỳ diệu:

'Dù bước đi là nhẹ nhàng, dường như bước vào xanh mát, một vùng như thể cây quỳnh nở đầy nơi.'

Mối tình của 'Kim Trọng và Thúy Kiều' là một tình yêu thiên diễm. Đó là tình yêu tự do vượt ra ngoài ranh giới của truyền thống, trong sáng và trung thành của 'người có phẩm chất quốc dân, kẻ có tài năng thiên bẩm'.

Kiều là một con gái hiếu thảo. Gia đình gặp tai họa. Tài sản bị những kẻ gian lầm lừa 'nhặt nhạnh đầy túi vì tham lam', cha phải ngồi tù. Kiều đã quyết định hi sinh tình yêu cá nhân, để giải cứu cha và gia đình. Hành động bán bản thân để giải thoát cha của Thúy Kiều phản ánh một tinh thần nhân đạo cao quý, làm cho người đọc cảm thấy cảm phục và xúc động:

'Dù giọt mưa nhẹ nhàng, nhưng suy nghĩ về số phận thất bại, anh quyết tâm đền bù ba mùa xuân bằng một tấc cỏ.'

'Dù phải hy sinh bản thân,
Hoa có phải rụng cánh, lá vẫn xanh lá cây.'

Đọc Truyện Kiều, đi theo những khó khăn của Kiều, ta rất ngưỡng mộ trước lòng hiếu thảo, lòng biết ơn và tình nghĩa của nàng. Kiều quên hết nỗi đau cá nhân để dành tình thương cho cha mẹ và hai người em. Nàng lo lắng cho cha mẹ già yếu, buồn bã, không ai chăm sóc:

'Thương cảnh cửa ngõ mai sau,
Người ấm lòng cho người lạ lùng...'

Tình tiết 'trao duyên' trong Truyện Kiều cũng là một diễm tình nhân đạo đẹp đẽ. Trước bi kịch cuộc đời 'Tình hiếu khôn nghĩa vẫn nguyên vẹn' Kiều đã 'từ bỏ bản thân'' và trao duyên cho Thúy Vân thay mình thực hiện lời hứa 'mình góp phần' trong tình yêu với Kim:

'... Ngày mai còn sẽ dài lắm,
Đoạn tình máu mủ, nước non như ngày còn mãi.
Dù xương gân tan nát rồi,
Cười tươi sẽ vẫn thơm màu suối nguồn.
Nhưng vật phẩm trong bức thư mây,
Tình duyên này giữ mãi cho chung ta'

Tinh thần nhân đạo trong Truyện Kiều cũng là tiếng nói chia sẻ, đồng cảm của nhà thơ Nguyễn Du với những ước mơ về công lý, những mong muốn về tự do.

Từ Hải là một hình ảnh mang dấu ấn sử thi, một anh hùng lỗi lạc có tài năng thiên bẩm và sức mạnh phi thường. Một vẻ ngoại hình vượt trội: 'Râu mày như hùm, vai ngang năm tấc - Thân cao mười thước mặt lấp lánh'. Công lao vang dội, vĩ đại: 'Huyện thành vang tiếng, năm tòa đều ngã'. Từ Hải là một anh hùng tràn đầy lòng dũng cảm 'Đứng trên đỉnh cao, ai ngờ trên đầu'. Anh hùng ấy, khi gươm kiếm vung lên là sự thực hiện của công lý:

'Anh hùng đã nói rằng,
Dẫu biết đường đi không công bằng nhưng vẫn tha thứ.'

Từ Hải đã sử dụng uy lực của mình như một anh hùng để giúp Kiều 'trả ơn trả án'. Hình tượng Từ Hải là một thành công nổi bật của Nguyễn Du trong việc xây dựng nhân vật, là một biểu hiện sâu sắc về tinh thần nhân đạo. Vẻ đẹp của lòng nhân ái tỏa sáng qua hình ảnh này, giống như một vì sao lấp lánh trên bầu trời tăm tối của cuộc đời Kiều. Dù chỉ là thoáng qua nhưng nó rạng ngời hy vọng và niềm tin.

Số phận con người - đó là điều thấm đẫm nỗi đau bất tận của Nguyễn Du. Trái tim nhân ái và rộng lượng của nhà thơ đã dành cho cuộc sống của con người, tình cảm thông cảm và đau thương sâu sắc.

Sau khi bán mình cho Mã Giám Sinh, Kiều đã trải qua mười lăm năm lưu lạc, chịu đựng đủ những gian truân, đắng cay: 'Thanh lâu hai lần, thanh y hai lần'. Từ Hải bị bẫy Hồ Tôn Hiến, bị giết. Kiều phải phục vụ rượu, trình diễn đàn trong bữa tiệc quan,... đau lòng quá, nàng nhảy xuống sông Tiền Đường tự vẫn. Câu thơ của Nguyễn Du như một tiếng than vang vọng lòng. Những từ ngữ: thương thay, hại thay, còn gì là thân' như những giọt lệ chứa đựng tình nhân đạo, gửi gắm cho số phận bi đắng:

'... Thương thay là cuộc đời người,
Hại thay mang tài năng làm chi.
Ồn ào mối oan khổ lưu ly
Chờ kiếp chưa hết, còn gì là thân!...'

Nhân vật Đạm Tiên vẫn là một hồi ức đầy cảm xúc. Người kỹ nữ 'nổi danh về sắc tài một thời' nhưng số phận đau khổ 'Sống làm vợ khắp nơi - Hại thay rơi xuống làm ma không có chồng'. Kiều đứng trước mộ Đạm Tiên, thổn thức đồng cảm! Kiều khóc cho Đạm Tiên hay Nguyễn Du khóc thương cho nỗi đau của bao người phụ nữ bị bóc lột trong xã hội cũ?

'Đau đớn là số phận đàn bà,
Nói rằng bạc mệnh cũng là lời chung.'

Nguyễn Du, nhà thơ vĩ đại của dân tộc, qua số phận và tính cách của nhân vật chính - Thúy Kiều - đã thể hiện trong đoạn thơ tuyệt phẩm cảm xúc nhân đạo sâu sắc, đầy xúc động.

Tinh thần nhân đạo cao cả là ý niệm tư tưởng tươi sáng tạo ra vẻ đẹp nhân văn của tác phẩm này. Chúng ta tự hào về Nguyễn Du, một tâm hồn nhạy cảm trước vẻ đẹp tự nhiên, một trái tim đầy yêu thương, cảm thông với tâm trạng và số phận của con người, một thiên tài về thi ca đã làm sáng tỏ nền văn học cổ Việt Nam.

Nguyễn Du và Truyện Kiều vẫn sống mãi trong tâm hồn dân tộc, như làn điệu ru của mẹ. Ý niệm nhân đạo của nhà thơ là tiếng thương vĩnh cửu:

' Nghìn năm sau nhớ về Nguyễn Du,
Tiếng thương như làn gió ru mãi...'
(Tặng cụ Nguyễn Du – Tố Hữu)