Đề bài: Phân tích vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của con Sông Đà trong Người lái đò sông Đà.
Phân tích vẻ đẹp trữ tình của Sông Đà do học sinh giỏi thực hiện xuất sắc nhất
I. Tóm tắt nhanh về vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của con Sông Đà trong tác phẩm Người lái đò sông Đà
1. Bắt đầu:
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân và bài kí 'Người lái đò sông Đà'.
- Giới thiệu về vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông.
a) Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà:
* Từ trên cao nhìn xuống:
- So sánh: sông Đà như 'cái dây thừng ngoằn ngoèo'.
- Nhân hóa: 'Dòng sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình...'* Bờ bãi sông Đà:* Cảnh ven sông Đà:b) Mỹ thuật diễn đạt:3. Kết luận:
Phân tích Hình tượng sông Đà trữ tình xuất sắc nhất
II. Mẫu văn Phân tích vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của con Sông Đà trong tác phẩm Người lái đò sông Đà hay nhất:
Bài viết 'Người lái đò sông Đà' của tác giả Nguyễn Tuân đã trở thành một tác phẩm nổi tiếng. Trong đó, ông đã mô tả chi tiết về hình ảnh của con sông Đà. Dòng sông này mang đặc điểm đối lập ở hai khu vực khác nhau: khi ở thượng lưu, nó hùng vĩ, dữ dội, mạnh mẽ nhưng khi về hạ lưu, nó trở nên mềm mại, dịu dàng hơn nhiều. Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình đó khiến người đọc không thể không say mê, mãi mãi ngắm nhìn.
Tiếp theo những ký ức trôi theo dòng khi nhớ lại cảnh sông Đà từ trên cao, Nguyễn Tuân so sánh dòng sông như 'cái dây thừng ngoằn ngoèo', sau đó nhân hóa dòng sông với những từ ngữ mê đắm như 'Con sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình...'. Sông Đà lúc này ẩn mình trong làn khói kèm theo màu hoa của núi rừng đại ngàn. Nó không còn hình ảnh hung bạo như trước nữa mà trở nên cực kì mềm mại, huyền ảo dưới bàn tay của nhà văn. Theo quan sát của tác giả, nước sông Đà biến đổi theo từng mùa. 'Mùa xuân dòng xanh ngọc bích'. Đó là màu xanh sáng, giống như màu viên ngọc bích chứ không phải 'xanh màu xanh canh hến' như những con sông khác. Mùa thu, 'nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ'. Tác giả so sánh màu nước với 'da mặt một người bầm đi vì rượu bữa'. Lối so sánh gợi cảm, mô tả rõ màu nước đỏ ngầu phù sa sau những trận lũ mùa hè. Vậy là, mỗi mùa, nước sông Đà lại mang đến vẻ đẹp tình tứ, khác biệt. Ngoài sông Đà, nhiều dòng sông khác cũng thay đổi màu nước theo mùa, như sông Thương trong bài thơ 'Chiều sông Thương' của Hữu Thỉnh:
'ôi con sông màu nâu
ôi con sông màu biếc
tặng cho mùa sắc gặt
đóng góp cho mùa phai tàn'
Dòng Hương Giang cũng biến đổi màu nước theo từng thời điểm trong ngày 'sáng xanh, trưa vàng, chiều tím'. Tuy nhiên, sự đặc biệt của nước sông Đà nằm ở hai gam màu chủ đạo là xanh ngọc rất trong và đỏ lừ - những màu sắc độc đáo và rõ ràng, không bị kết hợp lẫn nhau.
Tác giả tiếp tục hồi tưởng về những ngày khám phá rừng núi khó khăn, bất ngờ bắt gặp sông Đà như gặp một người bạn cũ. Nước sông Đà tỏa sáng như đèn lóe lên kí ức về trò chơi hồn nhiên, đẹp đẽ của tuổi thơ. Nắng sáng sông Đà mang lại vẻ đẹp của Đường thi, khiến tác giả như lạc vào khu vườn cổ tích. Từ trên cao, lòng sông tỏa sáng dưới ánh nắng lấp lánh. Bên bờ bãi hai bên sông, chuồn chuồn, bướm bướm bay tạo nên không khí như trong một câu chuyện cổ tích. So sánh 'hạnh phúc như thấy nắng gió tan sau cơn mưa dầm', 'hạnh phúc như kết nối lại giấc mơ gián đoạn' đã diễn đạt cảm xúc phấn khích, hạnh phúc khi bắt gặp khung cảnh tuyệt vời của tác giả. Lúc này, Nguyễn Tuân đã coi sông Đà như người bạn thân thiết, kết nối tận tâm. Mặc dù đã hiểu rõ về dòng sông, nhưng cũng có những lúc nó khiến ông ngạc nhiên bởi những vẻ đẹp huyền bí, đầy cảm xúc, như trong truyện cổ tích.
Kết thúc những suy tư, hồi ức của mình, Nguyễn Tuân quay về hiện tại, đưa bước chân vào con thuyền trôi nhẹ, lặng lẽ ngắm nhìn cảnh đẹp bên bờ sông. Khung cảnh yên bình như trang giấy từ lâu đã tồn tại. Tuy nhiên, sự tĩnh lặng không đồng nghĩa với cảm giác u tối hay chán nản. Bờ sông vẫn hiện lên những hình ảnh tươi mới, tràn đầy sinh khí: 'những lá ngô non nở', 'cỏ gianh trên đồi núi bắt đầu bung bóng', 'đàn hươu cúi đầu ăn cỏ gianh ướt sương đêm'. Bờ bãi sông Đà lúc này êm dịu, đẹp như trong tranh và rất gần gũi. Nhà văn mô tả vẻ đẹp của nó như 'Bờ sông hoang dã như khu vườn tiền sử', 'Bờ sông trong veo như một câu chuyện cổ tích từ thời xa xưa'. Cảm xúc và trí tưởng tượng của Nguyễn Tuân tại thời điểm này tràn ngập sự trong trắng, thiêng liêng, như là ông đã trở về với ký ức về khu vườn cổ tích trong ký ức tuổi thơ. Câu văn trong đoạn này cũng như nhịp điệu êm dịu, mềm mại như cách mà con thuyền, dòng sông chảy đi trôi nhẹ.
Dòng sông lặng yên đến nỗi, tác giả mong ngóng tiếng còi. Đó là âm thanh của chuyến tàu đầu tiên từ miền Xuôi về miền Tây Bắc. Tiếng còi mang theo tinh thần liên kết, mở rộng và giao thương giữa hai miền. Sớm muộn, tiếng còi đó sẽ cất lên ở đây. Tiếng cá dầm xanh nước như một nhấn chìm tác giả vào suy nghĩ, cũng như đánh chạy đàn hươu từ bờ sông. Chỉ còn lại 'Dải Sông Đà bọt nước lênh đênh - Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình'.
Như vậy, ngoài sự dữ dội, hung bạo muốn nuốt chửng bất cứ điều gì ở thượng nguồn, dòng sông Đà còn có những đoạn nhẹ nhàng, âu yếm. Đó là khi nó được nhìn từ trên cao, khi đã về hạ lưu, dòng sông trở nên mềm mại, thơ mộng với bờ bãi hai bên đẹp như một câu chuyện cổ tích. Ngôn từ trữ tình và cách so sánh, nhân hóa độc đáo của Nguyễn Tuân đã khắc họa lên bức tranh của một dòng sông tươi tắn, tràn đầy ánh sáng và sức sống.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Chắc chắn qua bài mẫu Phân tích vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của con Sông Đà trong tác phẩm Người lái đò sông Đà, tôi đã thêm sâu sắc ấn tượng về dòng sông dịu dàng, mềm mại như trong một câu chuyện cổ tích. Bạn có thể tìm hiểu thêm qua những bài mẫu khác như: Nét độc đáo của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trong tác phẩm Người lái đò sông Đà; Chứng minh rằng nhân vật chính trong Người lái đò sông Đà là ông lái đò tài năng; Cảm nhận về hình ảnh người lái đò thông qua tùy bút Người lái đò sông Đà.