Biên soạn bài văn ngắn nhất về Phục hồi tầng ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu, tập trung trên các trang 84-88 của sách Ngữ văn lớp 10. Kết nối tri thức với cuộc sống để giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc soạn văn 10.
Bài văn ngắn nhất về Phục hồi tầng ozone: Thành tựu độc đáo của nỗ lực toàn cầu
* Trước khi đọc
Câu 1 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
- Thói quen của tôi là thường xem tin tức trên kênh VTV và các trang báo mạng.
- Các thông tin mà tôi quan tâm bao gồm dịch bệnh, kinh tế, môi trường, thời trang, và giải trí.
Câu 2 (trang 84 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
- Tầng Ozon là một tầng khí quyển sâu bên trong, bọc quanh hành tinh Trái Đất, chứa một lượng lớn Ozon. Nhờ có lớp Ozon này, phần lớn tia cực tử trong ánh sáng mặt trời đã bị hấp thu, giúp bảo vệ sinh vật, thực vật khỏi tác động của loại tia này.
- Tôi đã từng nghe đến thông tin về tầng Ozon bị suy giảm qua các trang mạng xã hội.
* Đọc văn bản
Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc:
1. Tiêu đề và các thông tin trong phần mở đầu của văn bản có điều gì đáng chú ý?
- Tiêu đề và các thông tin trong phần mở đầu nhấn mạnh vấn đề bảo vệ tầng Ozon.
2. Theo dõi tin tức về tầng ozone và vai trò của nó.
- Tầng Ozone nằm ở độ cao khoảng 15-40km so với bề mặt Trái Đất, thuộc tầng bình lưu và có chức năng như một lớp “kem chống nắng” bảo vệ hành tinh khỏi tia tử ngoại cực (UV).
3. Tìm hiểu thông tin về hợp chất CFC.
Hợp chất CFC xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1930 và được coi là chất hoá học hoàn hảo: giá rẻ, có nhiều ứng dụng (là chất đẩy trong bình xịt sơn, chất làm lạnh trong máy lạnh, tủ lạnh) và không tham gia vào các phản ứng hóa học.
4.
Hai nhà khoa học đã phát hiện ra một sự thật hoàn toàn trái ngược. Ở tầng cao của khí quyển, các phân tử khí CFC bị phân hủy dưới tác động của tia UV. Sau đó, mỗi nguyên tử Cl tự do sẽ “cướp” một nguyên tử O, khiến cho khí Ozone biến thành khí Oxygen, nghĩa là “phá” lớp Ozone.
5. Tác động nghiêm trọng mà chất CFC gây ra cho tầng ozone đã được diễn giải như thế nào?
ClO được tạo thành từ sự tương tác giữa nguyên tử Cl và O3, sau đó sẽ bị phá vỡ, nguyên tử Cl trở lại trạng thái tự do để tiếp tục gây tổn hại cho tầng Ozone.
6. Liên hợp quốc đã thực hiện những biện pháp gì để loại bỏ các hợp chất độc hại đối với tầng ozone?
- Liên hợp quốc đã khởi đầu đàm phán về một hiệp ước để loại bỏ các hợp chất độc hại cho tầng Ozone – chủ yếu là CFC, đưa ra hàng trăm giải pháp một cách có hệ thống để dần loại bỏ CFC từ hàng trăm lĩnh vực công nghiệp, giúp việc chuyển đổi trở nên dễ dàng và khả thi trên toàn cầu.
7. Những yếu tố nào đã góp phần vào thành công của nỗ lực phục hồi tầng ozone?
- Các cá nhân cụ thể đã kích hoạt quá trình thay đổi quỹ đạo của nhân loại
- Công chúng
- Sự đồng thuận quốc tế
- Hoạt động nhất quán trên phạm vi toàn cầu
* Sau khi đọc
Nội dung chính:
Văn bản “Phục hồi tầng Ozone: Thành công hiếm hoi của nỗ lực toàn cầu” nhằm cung cấp cho bạn đọc những thông tin về tầng Ozone, tác nhân và những tổn hại to lớn mà chất CFC gây ra với tầng Ozone, những giải pháp của các cá nhân, tổ chức nhằm cải thiện môi trường Trái Đất.
Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc:
Câu 1 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
- Thông tin chính: thành tựu trong việc giảm thiểu tình trạng thủng tầng Ozone.
- Đó không chỉ là thông tin khoa học mà còn là thông tin về thời sự chính trị. Văn bản mang đến nhiều thông tin khoa học và truyền đạt thông điệp về hợp tác toàn cầu, là một vấn đề thời sự chính trị.
Câu 2 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
Cách đặt tiêu đề ngắn gọn, sử dụng từ khóa và dấu hai chấm nhằm truyền đạt thông tin một cách dễ hiểu nhất cho bạn đọc.
Tác giả trình bày nội dung bằng các tiểu mục được in đậm ở đầu mỗi đoạn, liệt kê thông tin về ngày tháng, với từ “câu chuyện” xuất hiện ở đầu và cuối bản tin,… Cách trình bày nội dung văn bản giống như đang kể một câu chuyện, giúp tạo sự chú ý và hấp dẫn với bạn đọc.
Câu 3 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
- Ngôn ngữ văn bản đáp ứng đủ yêu cầu của một bản tin: ngắn gọn, rõ ràng, đơn giản.
- Đồng tình với cách mà người viết bài coi nhà nghiên cứu khoa học như là “thám tử”, “đấu sĩ phòng thủ” và nỗ lực phục hồi tầng Ozone như một trận chiến. Bởi đó là những cách diễn đạt hình ảnh mạch lạc nhằm thu hút và gây ấn tượng với người đọc.
Câu 4 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
- Hình ảnh minh họa giúp người đọc nhìn rõ sự thay đổi của tầng Ozone ở Nam Cực theo thời gian, từ đó nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề cũng như nhìn thấy nỗ lực của các nhà nghiên cứu trong “trận chiến” phục hồi tầng Ozone.
Câu 5 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
- Quan điểm chủ yếu của tác giả bài viết là nỗ lực phục hồi tầng ozone là thành công của sự đoàn kết toàn cầu, cùng nhau đóng góp sức mạnh bảo vệ Trái Đất.
- Để bảo vệ Trái Đất, sự nỗ lực của các nhà nghiên cứu chỉ là một phần, quan trọng hơn cần có sự đồng lòng và sự đồng thuận của tất cả mọi người. Môi trường là ngôi nhà chung, vì vậy mỗi người cần có ý thức để giữ gìn và bảo vệ ngôi nhà đó.
Câu 6 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
- Vấn đề này đòi hỏi những nỗ lực của cả thế giới: bảo vệ các loài động vật quý hiếm, đối phó với đói nghèo, thúc đẩy bình đẳng giới, kiểm soát dịch bệnh, giải quyết vấn đề mất cân bằng sinh thái, ...
- Nguyên nhân dẫn đến thành công
+ Lan truyền rộng khắp thế giới
+ Các biện pháp khắc phục có hiệu quả
....
- Nguyên nhân dẫn đến thất bại
+ Thiếu sự đồng lòng của mọi người
+ Cách tiếp cận chưa hoàn hảo
Câu 7 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
Tính tiếp cận và ý thức trách nhiệm của con người đối với môi trường quyết định đến sự sống còn của cả nhân loại và Trái Đất. Nếu chúng ta biết trân trọng và bảo vệ môi trường, cuộc sống sẽ phồn thịnh và hạnh phúc. Ngược lại, sự ích kỷ và vô tâm của con người đối với môi trường sẽ mang lại những hậu quả không lường trước.
Câu 8 (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
- Giá trị của một bản tin nằm ở
+ Cung cấp thông tin hữu ích và cần thiết cho cuộc sống
+ Phương pháp truyền đạt sáng tạo và dễ hiểu
+ Sự khách quan và thuyết phục trong truyền đạt
* Kết nối đọc – viết (trang 88 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2 - Kết nối tri thức):
Hãy chia sẻ quan điểm của bạn về việc giảm thiểu rác thải nhựa trên phạm vi toàn cầu trong một đoạn văn (khoảng 150 từ).
Đoạn văn tham khảo:
Hiện nay, rác thải nhựa đang là một vấn đề nghiêm trọng đối với xã hội. Để giảm thiểu rác thải nhựa trên toàn cầu, cần áp dụng các biện pháp như tái chế chai lọ, hạn chế sử dụng túi nilon không cần thiết, sử dụng bình thủy tinh thay chai nhựa, và ngừng sử dụng đồ nhựa một lần. Việc này không chỉ bảo vệ môi trường mà còn đảm bảo sức khỏe cho con người và động vật. Chúng ta cần hành động ngay từ bây giờ để ngăn chặn tình trạng ô nhiễm nhựa ngày càng trầm trọng.