Phân tích vẻ đẹp thiên nhiên và con người trong Dấu ấn Sa Pa bao gồm 7 mẫu ấn tượng nhất, kèm theo dàn ý cụ thể, đem lại cái nhìn sâu sắc về vẻ đẹp độc đáo của thiên nhiên Sa Pa và những con người tại đây cho học sinh lớp 9.
Truyện ngắn 'Dấu ấn Sa Pa' của Nguyễn Thành Long đã mang lại hình ảnh hoàn hảo về con người và thiên nhiên tươi đẹp của vùng đất Sa Pa. Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây:
Dàn ý Phân tích vẻ đẹp thiên nhiên và con người trong Dấu ấn Sa Pa
1. Khởi đầu:
Giới thiệu về tác phẩm 'Im lặng Sa Pa'.
Tổng quan về vẻ đẹp tự nhiên và con người trong tác phẩm.
2. Nội dung chính:
a. Tâm hồn thiên nhiên:
- Dần dần, vẻ đẹp tự nhiên của Sa Pa hiện lên, lãng mạn đằm thắm trong ánh mắt của một họa sĩ già: 'Bắt đầu với những dãy hoa đào. Cùng với những đàn bò chạy bộ với chuông treo trên cổ trên các cánh đồng xanh mướt hai bên đường'.
- Phong cảnh thiên nhiên 'tự nhiên trỗi dậy, đẹp một cách kỳ lạ', khiến mọi người 'im lặng':
- 'Ánh nắng bắt đầu lan tỏa [...] chiếu trên con đường, lan vào dưới gầm xe.'
- '... đứng giữa mây mù, bên cạnh chiếc cầu vồng kì diệu, bất ngờ nhìn thấy rất nhiều loài hoa, từ hoa dơn, hoa thược dược, hoa dại, hoa màu vàng, tím, đỏ, hồng, cùng với tổ ong... phía dưới là mùa hè'.
=> Thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng hòa quyện với không khí yên bình.
b. Vẻ đẹp của con người:
- Một anh thanh niên:
- Sống và làm việc một mình trên đỉnh núi cao, thực hiện nhiệm vụ về dự báo khí tượng.
- Chăm chỉ, trách nhiệm với công việc.
- Luôn sẵn sàng hy sinh và cống hiến.
- Một họa sĩ cao tuổi:
- Mong muốn tìm kiếm nguồn cảm hứng, đối tượng cho nghệ thuật sáng tạo của mình.
- Muốn thể hiện những nét đẹp tĩnh lặng, sâu sắc qua tác phẩm nghệ thuật của mình.
- Một số cá nhân khác:
- Một ông kỹ sư chăm chỉ trong việc chăm sóc vườn rau: tận tâm và kiên nhẫn.
- Một đồng chí nghiên cứu bản đồ sét: dày công hàng mười một năm để chờ đợi sét và hoàn thiện bản đồ.
- Một cô kỹ sư trẻ, ước mơ về việc đóng góp và tình nguyện làm việc ở vùng miền núi sau khi tốt nghiệp.
c, Đánh giá tổng quan:
- Thiên nhiên Sa Pa tươi đẹp, thơ mộng và yên bình.
- Dưới bức tranh yên tĩnh của tự nhiên là những con người miệt mài lao động, cống hiến cho sự phát triển của đất nước.
3. Kết luận:
- Tóm tắt lại về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong tác phẩm.
- Mở ra các phương diện khác để khám phá.
Phân tích vẻ đẹp tự nhiên và con người trong truyện 'Lặng lẽ Sa Pa' - Mẫu 1
Nguyễn Thanh Long là một nhà văn truyện ngắn, nhưng tác phẩm của ông không chỉ tập trung vào những xung đột mạnh mẽ mà còn tạo ra một bức tranh về sự yên bình và tinh tế. 'Lặng lẽ Sa Pa' là một ví dụ điển hình cho phong cách của Nguyễn Thành Long. Truyện này ra đời sau một chuyến đi thực tế, nơi mà ông giới thiệu về một Sa Pa yên bình nhưng đầy những người lao động cống hiến cho đất nước.
Khi đọc tên truyện 'Lặng lẽ Sa Pa', người đọc có thể nghĩ rằng câu chuyện này sẽ nói về một nơi yên bình hoặc một điểm đến du lịch. Tuy nhiên, điều bất ngờ là dưới sự yên bình của Sa Pa vẫn tồn tại sự sống sôi động và ấm áp. Cuộc sống ở đó không chỉ đẹp về mặt nghệ thuật mà còn về mặt con người, với những người lao động cống hiến cho quê hương và đất nước.
Nhân vật chính, một thanh niên trẻ tuổi, đã chọn làm việc ở đỉnh núi Yên Sơn (Sa Pa) ở độ cao hai nghìn sáu trăm mét. Mặc dù cuộc sống ở đó khá khó khăn, nhưng anh vẫn tận tụy với công việc của mình và luôn tìm thấy niềm vui trong đó.
Mặc dù cuộc sống ở Sa Pa không dễ dàng, nhưng với lòng nhiệt huyết và tình yêu với nghề nghiệp, anh vẫn luôn cảm thấy hạnh phúc và hài lòng. Anh từng nói rằng khi làm việc, anh ta cảm thấy hòa mình với công việc.
Ngoài trình độ học vấn, anh thanh niên còn có một tâm hồn cao đẹp, yêu đời và có niềm vui từ công việc, luôn quan tâm đến người khác và sống ngăn nắp, khoa học.
Anh thanh niên mang trong mình vẻ đẹp của tuổi trẻ, hiểu biết và yêu đời, làm việc chăm chỉ và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Cuộc sống của anh là nguồn động viên cho nhiều người khác.
Cả kỹ sư nông nghiệp và kỹ sư nghiên cứu bản đồ chống sét đều là những người cống hiến âm thầm cho đất nước. Họ tạo nên sự sống sôi động trong vẻ đẹp yên bình của Sa Pa.
Bác lái xe là người đưa ra những chia sẻ ý nghĩa, tạo niềm vui cho những người gặp gỡ, góp phần làm cho cuộc sống của họ thêm ý nghĩa và phong phú. Ông họa sĩ và cô kỹ sư trẻ cảm nhận được sự đồng điệu với Sa Pa.
Truyện không tập trung vào các sự kiện xung đột mà tập trung vào những nhân vật và công việc hàng ngày của họ. Ngôn ngữ mượt mà, giàu cảm xúc, tạo nên một bức tranh sâu lắng về tình người và thiên nhiên.
'Lặng lẽ Sa Pa' tả về cuộc sống của những con người bình thường, nhưng sau sự bình thường ấy là những bi kịch, những tiếng nói rất riêng của cuộc đời. Nguyễn Thành Long đã vẽ nên một bức tranh nhỏ bé để tôn vinh cuộc sống và thể hiện đầy đủ vẻ đẹp của con người, những người có trí thức, nhiệt thành và hăng say với sự cách mạng xã hội.
Phân tích vẻ đẹp tự nhiên và con người trong truyện ngắn 'Lặng lẽ Sa Pa' - Mẫu 2
Nguyễn Thành Long nổi tiếng với văn phong nhẹ nhàng, sâu lắng như tâm hồn của mình, bởi ông yêu văn, yêu cuộc sống. 'Lặng lẽ Sa Pa' là minh chứng rõ ràng cho phong cách nghệ thuật đó. Vẻ đẹp của Sa Pa dù trầm lắng nhưng vẫn rực rỡ và tinh tế.
Văn của Nguyễn Thành Long như một bài thơ buồn nhẹ nhàng, nhỏ xinh và đầy rung động như bông hoa nở trong sương sớm. Đọc văn của ông, ta được ngập tràn trong vẻ đẹp của tự nhiên và tình yêu thương.
Truyện ngắn của Nguyễn Thành Long luôn mang nét nhẹ nhàng, đầy tình cảm và thường kết hợp với chất ký và sự trữ tình. Văn của ông chiếu sáng lên vẻ đẹp của con người, giúp chúng ta yêu thêm cuộc sống.
Trong truyện ngắn 'Lặng lẽ Sa Pa', câu chuyện xoay quanh cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên của một số du khách trên đường đi Sa Pa với anh chàng làm công việc về khí tượng ở đỉnh núi Yên Sơn. Mặc dù chỉ là cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, nhưng đó đã đủ để tác giả mô tả 'bức chân dung' của anh chàng này một cách tự nhiên và sâu sắc, thông qua sự quan sát của các nhân vật khác và qua lời nói, hành động của anh.
Đồng thời, thông qua 'bức chân dung' này và cảm nhận của các nhân vật khác về anh chàng và những người tương tự, tác giả đã làm nổi bật chủ đề của tác phẩm: Trong cái yên bình, cô đơn ở Sa Pa, nơi mà thường được coi là nơi để nghỉ ngơi, vẫn có bao nhiêu người đang làm việc cật lực, say mê, hy sinh bản thân để xây dựng đất nước.
Khi đọc 'Lặng lẽ Sa Pa', người đọc sẽ lặng lẽ bước theo những dấu chân của các du khách, rời xa Hà Nội, rời xa thành phố ồn ào để đến với vẻ đẹp thiên nhiên tươi đẹp ở Tây Bắc. Điều thú vị đầu tiên là mở đầu của câu chuyện, tác giả tập trung vào việc miêu tả vẻ đẹp của cảnh quan thiên nhiên ở Tây Bắc, từ cảnh sắc tươi đẹp đến vẻ đẹp yên bình, cuốn hút của Sa Pa.
Có lẽ tác giả luôn mong muốn điều đó. Ông cũng yêu thiên nhiên rất nhiều, vì vậy khi đến với Tây Bắc, ông luôn háo hức như một đứa trẻ, hồ hởi biểu đạt về nó. Tây Bắc hiện ra với ánh nắng chói chang, nắng rọi xuống những dòng suối trong rừng... Cây hoa tử kinh đôi khi nheo mắt màu hoa cà trên nền xanh của rừng. Mây bị nắng đuổi, cuộn tròn lại từng đám, lăn trên tán lá đọt ướt sương, rơi xuống đường nhỏ, trải vào gầm xe.
Chỉ cần vài nét chấm phá điểm xuyết giống như trong thơ cổ, nghệ thuật nhân hóa, so sánh sắc sảo, tác giả đã nhanh chóng khắc họa bức tranh thiên nhiên Sa Pa với vẻ đẹp thanh bình, mộng mơ, kết hợp với tình thương của con người. Người đọc không cảm thấy Sa Pa dữ dội với những đèo cao, vực sâu, dốc đá cheo leo,... mà thấy một Sa Pa tươi mới, đẹp như một cô gái tây dạo bước, hiện lên trong sương mờ ẩn và đầy sự hấp dẫn, khơi gợi đam mê khám phá.
Diễn đạt về cảnh thiên nhiên bằng ngôn từ trong trẻo, từng từ, từng câu như có hình ảnh, hình dáng, màu sắc. Người đọc cảm thấy phấn khích theo nhịp điệu văn học mang đậm hơi thở thiên nhiên của đất nước, kích thích lòng người đến với miền quê đầu tiên.
Có thể nói, Nguyễn Thành Long đã khéo léo để bức tranh này được cảm nhận bởi du khách, với nhiều tâm trạng, độ tuổi, kinh nghiệm đa dạng. Đôi khi là sự quen thuộc của tài xế, đôi khi là sự lạ lẫm của kỹ sư, đôi khi là triết lý của họa sĩ. Hình ảnh thiên nhiên được mô tả từ nhiều góc độ, thay đổi liên tục, trở nên rõ ràng hơn, hấp dẫn đến mức độ lớn.
Trên cảnh đẹp hùng vĩ đó, nhân vật anh thanh niên dần hiện ra qua lời giới thiệu của tài xế trong cuộc trò chuyện với hành khách. Anh được mô tả là 'một trong những người cô độc nhất trên thế giới', và rằng anh ta rất 'thèm gặp gỡ' và nếu có họa sĩ đến, anh ta sẽ 'thích vẽ'. Điều này đã thực sự thu hút sự chú ý của họa sĩ và kỹ sư - những người luôn ao ước gặp gỡ để ghi lại những anh hùng im lặng trên khắp đất nước.
Không để các nhân vật chờ đợi lâu hơn nữa, Nguyễn Thành Long giảm thiểu việc giải thích quá nhiều, cuộc gặp gỡ diễn ra ngay sau đó. Đúng như lời tài xế đã giới thiệu, anh chàng thanh niên thật tuyệt vời. Cuộc sống cô đơn, công việc khó khăn nhưng tâm hồn anh luôn tươi mới và đầy sức sống. Anh thậm chí còn nhớ đem lá tam thất cho tài xế và cắt một vài bông hoa để tặng cô kỹ sư trẻ. Cuộc sống của anh luôn phồn thịnh dù chỉ có anh một mình trên đỉnh núi mây.
Khi đọc từng trang văn của Nguyễn Thành Long, ta nhận thấy anh thanh niên 27 tuổi sống và làm việc một mình trên đỉnh núi cao 2600m, quen thuộc với mây và cây cỏ. Công việc hàng ngày của anh là 'đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây và đo chấn động đất, dự báo thời tiết mỗi ngày để phục vụ sản xuất và chiến đấu'. Một công việc khó khăn nhưng đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và trách nhiệm cao. Hoàn cảnh làm việc khó khăn, không có ai giám sát nhưng anh không bao giờ lơ là hay lười biếng: 'Dù mưa tuyết rơi, gió lạnh thổi, nửa đêm khi hẹn giờ, tôi vẫn phải thức dậy và ra ngoài làm việc'.
Nét hoang vu, vắng lặng của rừng núi Tây Bắc; cuộc sống và công việc có phần đơn điệu, u tịch... là thử thách thực sự đối với tuổi trẻ đầy sức sống và mong muốn khám phá, khát khao hành động. Nhưng gian khổ lớn nhất với chàng trai trẻ đó là vượt qua cảm giác cô đơn, hẻo lánh suốt năm tháng trên nơi cao vọt không một bóng người.
Điều thú vị nhất là sự cô đơn tới mức 'thèm kiếm', anh chàng trẻ phải cuốn cây làm rào chặn đường để dừng xe khách đi qua núi để gặp gỡ, trò chuyện. Đoạn này khiến người đọc không khỏi mỉm cười và càng yêu mến anh hơn. Không gì đáng sợ hơn việc bị cô lập khỏi xã hội con người. Đó cũng là bản năng con người mà anh chàng trẻ này quyết định bảo vệ, không để cho cái lạnh và làn sương mù của Tây Bắc làm cho tâm hồn tê liệt.
Chỉ trong 30 phút trò chuyện nhưng đủ để tạo ấn tượng sâu sắc cho những người tiếp xúc, đủ để ông họa sĩ vẽ một bức chân dung, đủ để cô kỹ sư cảm thấy thân thiện với anh chàng trẻ. Rồi anh biến mất vào trong mây mù bạt ngàn và sự yên bình vốn có của núi cao Sa Pa. Trong sự lặng lẽ của Sapa, dưới những căn nhà cũ kỹ của Sa Pa, Sa Pa, khi nhắc đến, người ta thường nghĩ đến việc nghỉ ngơi, có những người làm việc và lo lắng như vậy cho đất nước.
Nguyễn Thành Long đã rất thành công khi chọn cách kể chuyện nhẹ nhàng, gần gũi như lời thân mật. Sự kết hợp giữa cách kể chuyện và việc giới thiệu về nhân vật khiến câu chuyện trở nên tự nhiên hơn, cảnh vật được tái hiện rõ ràng trước mắt người đọc. Nhân vật chính hiện lên giúp người đọc nhanh chóng cảm nhận sâu sắc hơn. Với 'Lặng lẽ Sa Pa', Nguyễn Thành Long đã tôn vinh những anh hùng im lặng đã hy sinh cho quê hương, đất nước trong thời đại mới. Đó cũng là một phát hiện mới mẻ, một quan điểm đặc biệt của nhà văn.
Phân tích về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong 'Lặng lẽ Sa Pa' - Mẫu 3
Nguyễn Thành Long không phải là một chuyên gia trong việc mô tả cảnh vật, nhưng đôi khi, ông cũng để lại những đoạn văn về thiên nhiên rất độc đáo. Trong 'Lặng lẽ Sa Pa', vẻ đẹp của thiên nhiên Tây Bắc được ông tô điểm với sự thơ mộng, đồng thời cũng đầy màu sắc hoang dã, gây ấn tượng sâu sắc.
Một thành công khác của 'Lặng lẽ Sa Pa' là cách mà vẻ đẹp của thiên nhiên được mô tả một cách thơ mộng, đầy tình cảm của vùng đất sương mù. Có một Sa Pa với những cánh đào, những con bò lang thang đeo chuông đang ăn cỏ, khung cảnh chỉ có ở nơi rừng núi. Có một Sa Pa với ánh nắng, ánh nắng mang lại cho Sa Pa một vẻ đẹp mới: sáng sủa và bất ngờ. Ánh nắng dường như lan tỏa trong cảnh sắc thiên nhiên. Mặt trời nhấp nhô đã được Nguyễn Thành Long mô tả 'đốt cháy rừng cây' và ánh nắng vào buổi trưa lại sáng chói hơn 'ánh nắng như phủ khắp, mạ bạc cả con đèo'.
Cảnh vật được nhìn từ trên cao xuống dưới. Ở góc nhìn đó, thiên nhiên trở nên mạnh mẽ, hùng vĩ hơn. Rừng cây như 'một bó đuốc khổng lồ', ánh nắng khiến cho thiên nhiên Sa Pa lặng lẽ, trầm mặc nhưng cũng tràn đầy sức sống. 'Nắng bắt đầu len tới đốt cháy rừng cây', qua từng câu văn, ta cảm nhận được như nắng đang di chuyển, đang lan tỏa trên các triền núi.
Có thể nói miêu tả về thiên nhiên đã làm cho câu chuyện trở nên sâu sắc hơn. Ngoài Sa Pa của nắng còn có Sa Pa của mây: 'mây cuộn tròn từng cục, rơi trên các vòm lá ướt sương…'. Dường như con người đang đi trong mây. Mây cũng đáng yêu, tinh nghịch như nó vùi vào gầm xe. Và với cách nhân hóa độc đáo đó, Sa Pa hiện ra với hình ảnh của cây thông và những cái cây tử kinh – vẻ đẹp nhẹ nhàng, nổi bật giữa màu xanh của rừng núi.
Khung cảnh thơ mộng và từng dòng văn đều chứa đựng một tâm trạng thơ mộng. Khung cảnh mang lại vẻ đẹp yên bình, nhẹ nhàng như không có cuộc chiến tranh, không có khói thuốc. Dường như cuộc sống không chạm vào nơi này. Tên truyện, thiên nhiên trong truyện cũng như vậy, yên bình nhưng không tĩnh lặng, an nhàn nhưng rất sống động.
Với vài nét nhấn mạnh, việc nhân hóa và so sánh, tác giả đã mô tả vẻ đẹp tự nhiên của Sa Pa một cách trong sáng, lãng mạn, và gần gũi. Bức tranh về thiên nhiên được diễn đạt với từng nét mảnh, từng khối hình, từng sắc màu. Văn phong của truyện ngắn như một bài thơ về vẻ đẹp thiên nhiên của đất nước.
Phân tích vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 4
Đất nước ta được ban tặng nhiều cảnh đẹp thơ mộng, trong đó có Sa Pa. Trong tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa, tác giả Nguyễn Thành Long đã tạo ra một bức tranh thiên nhiên vô cùng thơ mộng, huyền ảo. Các cung đường quanh co ẩn mình dưới những rặng đào. Vẻ đẹp của Sa Pa được tô điểm bởi những cánh đồng cỏ xanh mướt, những đàn bò lang thang đeo chuông. Khung cảnh thiên nhiên được điểm xuyết bởi những tia nắng, nắng bắt đầu len lỏi, những cây thông cao vút rung rinh trong nắng...
Phân tích vẻ đẹp của thiên nhiên và con người trong Lặng lẽ Sa Pa - Mẫu 5
Tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long không chỉ miêu tả vẻ đẹp đặc biệt của thiên nhiên ở Sa Pa mà còn nêu bật vẻ đẹp của những người dân sống ở đây.
Nguyễn Thành Long, một nhà văn chuyên sáng tác truyện ngắn và bút ký, đã dành công sức để tạo ra các tác phẩm phản ánh hiện thực cuộc sống. Lặng lẽ Sa Pa là một tác phẩm ngắn đặc sắc, thu hút và gây ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc. Tác phẩm này được viết sau chuyến đi thực tế tại Sa Pa, một điểm đến nổi tiếng với vẻ đẹp thiên nhiên tuyệt vời. Không chỉ mô tả về vẻ đẹp đặc biệt của Sa Pa, Lặng lẽ Sa Pa còn nhấn mạnh về vẻ đẹp tinh tế của những con người sống trong vùng này.
Thiên nhiên Việt Nam tự hào với vẻ đẹp của mình, trong đó có Sa Pa, một trong những danh lam thắng cảnh nổi tiếng ở miền Bắc. Khí hậu ở đây ôn hòa, là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của hoa trái bốn mùa. Tác phẩm của Nguyễn Thành Long đã tái hiện Sa Pa với một cách thức đặc biệt, tạo ra một bức tranh sống động, đầy màu sắc và thơ mộng. Đọc tác phẩm của ông, người ta không thấy Sa Pa là một vùng đất hoang dã, bí ẩn mà ngược lại, mọi thứ trở nên dịu dàng, trong trẻo như một bức tranh thủy mặc, khiến người đọc cảm thấy hoài niệm và xao xuyến. Với bút pháp tinh tế, Nguyễn Thành Long đã làm nổi bật vẻ đẹp của Sa Pa, từ ánh nắng rực rỡ đến những đám mây nghịch ngợm, từ những cây thông cao vút đến những cánh hoa rực rỡ.
Trong bối cảnh thiên nhiên kỳ ảo của Sa Pa, những con người lao động với tinh thần cống hiến cao cả đã được tác giả đặc biệt nhấn mạnh. Một trong những nhân vật đáng chú ý là anh chàng làm công tác khí tượng và vật lý địa cầu, sống một mình trên đỉnh Yên Sơn cao hơn hai ngàn sáu trăm mét. Cuộc sống của anh đầy trách nhiệm và yêu thương, anh hiểu rõ ý nghĩa của công việc và tận hưởng từng khoảnh khắc trong nó. Anh đã dành cả cuộc đời để phục vụ cho người dân và đất nước, và qua những nỗ lực của mình, anh đã góp phần vào chiến thắng lớn của miền Bắc. Những hành động nhỏ nhưng ý nghĩa của anh đã góp phần làm nên vẻ đẹp của Sa Pa, từ những bó hoa sặc sỡ cho đến tình yêu và sự hi sinh vì cộng đồng.
Dưới lời kể của anh chàng trẻ, chúng ta cũng nhận ra một kỹ sư chăm chỉ, say mê, dành cả cuộc đời để nghiên cứu về vườn rau. Anh không ngừng tìm kiếm cách làm giàu đất nước thông qua năng suất cây trồng, thể hiện sự hy sinh và cam kết không ngừng của mình. Tác giả, dù chỉ giới thiệu một cách gián tiếp, đã tạo ra một thế giới những con người tương tự như anh chàng trẻ, luôn miệt mài làm việc với sự hi sinh âm thầm lặng lẽ. Dù tiêu đề của truyện là Lặng lẽ Sa Pa, nhưng Sa Pa có thực sự lặng lẽ không? Tác giả giải thích rằng dưới sự im lặng của Sa Pa, có những con người đang làm việc và lo nghĩ cho đất nước. Qua tiêu đề của truyện, tác giả muốn ca ngợi những con người đẹp, họ làm việc với sự say mê và hi sinh cho đất nước, khơi gợi tâm hồn của người đọc: hãy yêu thương và sống đẹp hơn.
Nguyễn Thành Long, với tác phẩm Lặng lẽ Sa Pa, đã truyền đạt niềm cảm hứng về vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Sa Pa. Người đọc như nghe thấy những lời khuyên nhỏ nhẹ, tâm tình của tác giả thông qua truyện đầy chất thơ với tựa đề Lặng lẽ Sa Pa. Tác phẩm này nhấn mạnh vào việc nhìn nhận và đánh giá cao những điều nhỏ bé nhưng đáng quý trong cuộc sống.
Nhà văn Nguyễn Thành Long đã đưa ra phân tích sâu sắc về vẻ đẹp của con người trong thời kỳ đổi mới.
“Nếu ta là con chim, mỗi lá cây phải xanh
Chim hót cho lá xanh
Đời đâu chỉ nhận mà không trả
Sống là cho đi, không chỉ là nhận lấy”
(Tố Hữu)
Mỗi người mang theo một nhiệm vụ riêng, Tổ quốc ban cho chúng ta nơi để sinh sống, vì vậy mỗi người cần biết trân trọng và đóng góp cho sự phồn thịnh của Tổ quốc. Anh chàng trẻ trên đỉnh Yên Sơn đã làm đẹp thêm cho những người làm việc ấy - những người lặng lẽ đóng góp cho sự phát triển, làm giàu cho đất nước mà không sợ cô đơn. Vẻ đẹp ấy hiện rõ qua truyện “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
Nguyễn Thành Long, một nhà văn chuyên viết truyện ngắn, những tác phẩm của ông thường kể về cuộc sống hàng ngày nhưng mang theo những ý nghĩa sâu sắc về vẻ đẹp của con người. Trong truyện “Lặng lẽ Sapa”, ông viết về chuyến đi của mình lên Lào Cai năm 1970, được đăng trong tập “Giữa rừng xanh” năm 1972.
Chuyến xe Lào Cai-Sapa đã tạo cơ hội cho ba cá nhân gặp nhau: một họa sĩ già, một kỹ sư trẻ và anh chàng trẻ trên đỉnh Yên Sơn. Nếu không có chuyến xe này, có lẽ không ai có cơ hội đến Sa Pa để chiêm ngưỡng vẻ đẹp lặng lẽ, sự trầm mặc của vùng núi non mênh mông sương mù, mơ màng cao nhất nước ta này. Dù chỉ gặp nhau trong 30 phút, nhưng đó đã đủ để người ta cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên và con người ở đó, cũng như sự đóng góp lặng lẽ của họ. Để đến Sa Pa, dừng lại 30 phút, mới có cơ hội tiếp xúc với nhân vật chính. Đó là anh chàng trẻ 27 tuổi, làm công tác khí tượng và vật lý địa cầu trên đỉnh Yên Sơn cao 2600 mét. Dù gặp gỡ với người lái xe già, họa sĩ già và kỹ sư trẻ, anh chàng này không nói nhiều, nhưng cái tên của truyện “Lặng lẽ Sa Pa” được dành cho anh, bởi anh làm việc một mình trên đỉnh cao, là “một con người cô đơn nhất thế gian”, như người lái xe già giới thiệu, nhưng công việc lại liên quan đến cả quốc gia. Lặng lẽ làm việc trên đỉnh núi, giữa mênh mông đất trời sương tuyết, anh chàng vẫn yêu đời, trách nhiệm, dũng cảm. Anh không để xảy ra sơ suất trong nhiệm vụ, nhưng đôi khi anh lại tìm đến người khác để giảm bớt cô đơn. Điều này là điều đặc biệt mà tác giả đã chú ý, bởi ai cũng sợ cô đơn. Nhưng cách mà anh chàng này gặp người lại khá đặc biệt. Người lái xe già kể: “Cách đây bốn năm, tôi đang đi như thế này, thấy một khúc cây chắn đường, một anh chàng từ đâu chạy đến, cùng tôi và khách đi xe đẩy khúc cây ra một bên cho xe đi qua. Hỏi ở đây mà ai đẩy cây ra giữa đường như thế này, anh chàng chỉ cười xấu hổ”. Hóa ra đó chính là anh ta! “Thì ra anh ta mới lên nhận việc, sống một mình trên đỉnh núi, bốn bề chỉ có cây cỏ và mây mù lạnh lẽo, chưa quen, thèm người quá, anh ta kiếm cách dừng xe lại để gặp chúng tôi, nhìn và nói chuyện một lát”. Và kết quả của anh ta là đẩy khúc câu ra giữa đường để xe khách phải dừng lại. Cũng là một cách gặp gỡ lạ lẫm đấy!
Nhưng đó là câu chuyện từ 4 năm trước, nhưng ngày nay, hãy nhìn, anh ta vẫn rất vui mừng khi thấy xe khách tới. Khi đưa khách đến nơi, anh ta làm việc chăm chỉ, tất bật từng phút để chuẩn bị hoa, nước uống, chia sẻ về công việc và lắng nghe câu chuyện của khách trong khoảng thời gian 30 phút, thời gian mà xe khách dừng lại ở đây. Người ta thấy anh ta nói nhiều hơn, nhanh hơn, “nói xong là chạy vụt đi giống như khi đến” cũng có thể giao tiếp bằng tiếng người với đồng bào, nhưng hàng ngày anh ta chỉ cất tiếng với mây núi, và mây núi mới nghe. Trong tất cả các lần gặp gỡ, lần này có vẻ như anh ta gặp may mắn hơn. Ngoài người lái xe già anh ta đã biết trước, anh ta còn gặp một họa sĩ già vui vẻ “cảm động mạnh mẽ” vì quý trọng công việc và con người của anh, và đặc biệt là một kỹ sư trẻ rất xúc động. Cô ấy đã “đỏ mặt tự nhiên” khi nghe người lái xe già kể về anh ta, lại cảm động khi “nhìn thấy chàng trai tầm vóc nhỏ bé, gương mặt rạng rỡ từ trên dốc núi chạy xuống đón xe”. Khi anh thanh niên tặng hoa, “... cô kỹ sư chỉ kêu lên một tiếng! ... quên mất biết e ngại, cô chạy đến bên chàng trai đang cắt hoa. Chàng trai rất tự nhiên như với một người bạn, đưa hoa đã cắt cho cô gái, và cũng rất tự nhiên, cô gái nhận lấy”. Tác giả đã miêu tả rất kỹ lưỡng sự phát triển tâm lý của một cô gái trẻ dễ xúc động. Vì tâm hồn cô đầy khát vọng và ước mơ, nên cô gái đã chấp nhận câu chuyện và bó hoa của người thanh niên “cô độc nhất thế gian” một cách chân thành. Ngay cả khi anh thanh niên nói những lời có vẻ hơi bất ngờ: “Dừng việc hái hoa - Chàng trai đột ngột quyết định - anh lái xe chỉ cho ba mươi phút thôi. Hết năm phút rồi...” thì cô gái vẫn “giữ hoa trong tay, tai lắng nghe”. Đến khi đọc sách của anh, khi ông họa sĩ già đang thực hành, cô gái đã cảm thấy “bàng hoàng” về một cái gì đó mới mẻ trong mình giúp cô xóa đi cái u ám của một tình yêu đã qua. Rồi có ý định hay không, cô đã để lại một chiếc khăn tay “làm kỷ niệm lần gặp gỡ này. Một cái gì nhỏ bé có thể biến thành một chút dịu dàng, một chút dũng cảm trong cuộc sống của anh ta”. Độc giả có thể cho rằng mối quan hệ của cô gái phát triển hơi nhanh, nhưng ai mà hiểu được trong tình cảnh đó, sự chia ly ở “bạt ngàn” Tây Bắc, có thể là không có cơ hội gặp lại, lại không đưa ta đến những cảm xúc tương tự. Vì vậy, việc nắm tay cuối cùng của cô với chàng trai trở nên khác biệt: “Cô chìa tay ra cho anh nắm, cẩn thận rõ ràng, như là một việc tự nhiên không phải là bắt tay”. Có lẽ bởi vì cô trân trọng người đó, người đã lặng lẽ đóng góp cho sự phát triển của dân tộc. Cái sự tiếc nuối về thời gian được thể hiện qua lời nói đột ngột của anh thanh niên “Trời ơi! Chỉ còn có 5 phút nữa!”. 30 phút ấy với anh ta quý giá đến thế nào, con người phải sống với sự cô đơn vì công việc mà vẫn chưa được thoả mãn niềm nỗi, thì thời gian đã hết.
Câu chuyện của anh thanh niên là minh chứng cho sự đóng góp của những người lao động cho quê hương Việt Nam. Anh là một trong những thanh niên trẻ tiếp bước tinh thần lao động của những người đi trước như lái xe, họa sĩ... Anh và vẻ đẹp tâm hồn của mình đã ảnh hưởng sâu sắc tới họa sĩ và đặc biệt là một kỹ sư trẻ đến Sa Pa. Không chỉ những nhân vật trong truyện này mà chính chúng ta cũng cần phải suy ngẫm về công việc của mình và cố gắng hơn nữa để xã hội phát triển hơn, tốt đẹp hơn với sự đóng góp của những người như anh thanh niên.
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” để lại những suy tư sâu sắc cho người đọc. Nhân vật anh thanh niên đại diện cho những người lặng lẽ đóng góp cho sự phát triển của Tổ quốc. Sự khen ngợi về con người anh là cách chúng ta khen ngợi lao động và tự đánh giá lại bản thân.
Phân tích về vẻ đẹp của con người lao động trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”
Nguyễn Thành Long đã dành cả đời cho việc viết truyện ngắn và ký. Truyện ngắn của ông nhẹ nhàng, tình cảm, thường kết hợp với chất kí và thơ, lấp đầy tình cảm. Văn của ông thường chiếu sáng vẻ đẹp của con người, làm trong sáng tâm hồn, khiến ta yêu cuộc sống hơn. Câu chuyện “Lặng lẽ Sa Pa” đại diện cho những người lao động tốt trên khắp đất nước, những người luôn đóng góp mình một cách lặng lẽ, đam mê hiến dâng tuổi trẻ và tình yêu cho quê hương, đất nước.
Đọc truyện, người đọc nhận thấy vẻ đẹp đặc biệt của Sa Pa, tràn ngập chất thơ, nhưng truyện cũng giới thiệu về vẻ đẹp của con người Sa Pa. Đó là những người lao động miệt mài, nghiên cứu khoa học trong im lặng, nhưng rất nỗ lực cho lợi ích của đất nước và cuộc sống của mình.
Anh thanh niên là nhân vật chính của câu chuyện. Đó là một chàng trai quên đi hạnh phúc cá nhân để đóng góp cho sự phát triển và bảo vệ đất nước. Nhân vật này không xuất hiện ngay từ đầu truyện mà chỉ hiện ra trong cuộc gặp gỡ giữa các nhân vật khác với anh, khi xe dừng lại nghỉ. Anh chỉ hiện ra trong khoảnh khắc ngắn ngủi, đủ để các nhân vật khác lưu lại ấn tượng, một bức tranh chân dung về anh trước khi anh lại biến mất vào mây mù và cái im lặng của núi cao Sa Pa.
Nhân vật anh thanh niên hiện ra để mọi người cảm nhận rằng: “bên trong sự yên bình của Sa Pa, dưới những mái nhà cổ xưa, có những người làm việc, nghiên cứu và lo lắng cho đất nước như vậy”.
Nhân vật anh thanh niên được phản ánh qua góc nhìn, suy nghĩ, đánh giá của các nhân vật khác nhau: lái xe, họa sĩ, cô gái. Qua từng cảm xúc và suy nghĩ của mỗi người, hình ảnh anh thanh niên trở nên rõ ràng và đáng yêu hơn. Anh là biểu tượng của những người lao động ở Sa Pa, là bức tranh về con người mới trong cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ đất nước.
Anh làm công tác khí tượng và vật lý địa cầu. Sống một mình trên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, anh luôn đối mặt với cảnh thiên nhiên hoang sơ của Sa Pa. Công việc của anh bao gồm: “đo gió, đo mưa, đo nắng, đếm mây, ghi chép động đất, dự báo thời tiết hàng ngày để hỗ trợ sản xuất và chiến đấu. Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác và trách nhiệm cao (dù có mưa tuyết, gió lạnh, anh cũng phải dậy sớm để làm việc ngoài trời đúng giờ). Tuy nhiên, khó khăn nhất là cảm giác cô đơn, lạc lõng, suốt năm tháng sống một mình trên đỉnh núi cao mà không có ai bên cạnh – một hoàn cảnh đặc biệt.
Vượt qua khó khăn của cuộc sống và công việc, anh ta có những suy nghĩ tuyệt vời: Đối với công việc, anh yêu thích nó đến mức hòa mình vào đó. Trái với sự lo lắng của mọi người về cuộc sống ở độ cao 2600m của anh, anh lại mong muốn làm việc ở độ cao trên 3000m vì anh nghĩ rằng đó mới là lý tưởng. Anh có những suy nghĩ sâu sắc và chính xác về công việc và cuộc sống: “khi ta làm việc, ta và công việc là một, không thể tách rời được”. Anh cũng hiểu rằng công việc của mình cũng liên quan đến công việc của đồng đội dưới kia: “Công việc của tôi khá gian khổ, nhưng nếu bỏ nó đi, tôi sẽ rất buồn.”
Quan niệm về hạnh phúc của anh thật đơn giản nhưng cũng thật đẹp. Một lần, khi phát hiện một đám mây khô và giúp không quân bắn rơi máy bay Mỹ trên cầu Hàm Rồng, anh cảm thấy hạnh phúc.
Cuộc sống của anh không cô đơn và u ám như mọi người nghĩ. Bởi anh biết tạo niềm vui trong công việc: đó là đọc sách. Sách là người bạn để anh trò chuyện. Nhờ sách mà anh vượt qua sự cô đơn của núi cao sương mù. Nhờ sách mà anh tiếp tục học hành, mở rộng kiến thức và kết nối với thế giới xung quanh.
Từ quan niệm đẹp về công việc và hạnh phúc, anh ta thực hiện những hành động đẹp. Dù một mình và không có sự giám sát, anh vượt qua khó khăn của môi trường, làm việc một cách nghiêm túc và tự giác. Mỗi đêm, đúng giờ “ốp”, dù có mưa tuyết, anh cũng đều trở dậy ra ngoài làm việc. Mỗi ngày, anh làm việc đều đặn, chính xác theo lịch trình đã đề ra.
Nhưng gian khổ lớn nhất của anh là vượt qua sự cô đơn, vắng vẻ trên đỉnh núi cao. Ban đầu, anh “thèm người” đến mức phải dùng cây chắn đường ô tô để nghe tiếng người. Nhưng sau đó, anh nhận ra rằng đó chỉ là nỗi nhớ về thành phố, và anh đã vượt qua, sống và làm việc một mình giữa thiên nhiên Sa Pa, trở thành “người độc nhất thế gian” mà ai đã gặp anh cũng mang theo ấn tượng tốt đẹp.
Anh ta sống một cuộc sống tươm tất. Anh tự sắp xếp cuộc sống một cách gọn gàng: có một vườn rau xanh tốt, một đàn gà đẻ trứng và một vườn hoa rực rỡ. Ngôi nhà của anh sạch sẽ, ngăn nắp và được sắp xếp khéo léo.
Anh ta có một phong cách sống rất đẹp. Anh ta là người cởi mở, chân thành với mọi người và rất quý trọng tình cảm của họ. Dù sống một mình nhưng anh luôn quan tâm đến người khác: anh tặng quà cho vợ của bác lái xe (hoa cho cô gái, mời bác lái xe và ông hoạ sĩ uống trà, tặng người đi xa giỏ trứng gà tươi).
Anh ta khiêm tốn và thành thực. Anh cho rằng công việc và đóng góp của mình chỉ là nhỏ nhặt. Khi ông hoạ sĩ muốn vẽ chân dung anh, anh từ chối và nhiệt tình giới thiệu ông với những người khác mà anh cho là đáng cảm phục hơn (kỹ vườn rau Sa Pa, cán bộ nghiên cứu sét).
Chỉ qua một số chi tiết và trong một khoảnh khắc, tác giả đã mô tả được nhân vật chính với những nét đẹp về tinh thần, cách sống và suy nghĩ về cuộc sống, ý nghĩa của công việc nhỏ bé nhưng có lợi ích lớn.
Tại Sa Pa, chúng ta cũng gặp những người làm việc âm thầm, cống hiến cho đất nước theo lời kể của anh thanh niên. Có ông kỹ sư vườn rau Sa Pa, luôn chăm chú vào việc chăm sóc mật ong để cải thiện chất lượng của cây su hào. Cũng có anh cán bộ nghiên cứu sét, luôn đắm chìm trong việc tìm ra tài nguyên trong lòng đất. Những người này khiến anh thanh niên nhìn thấy “cuộc đời đẹp quá” và không còn cảm thấy “cô đơn nhất thế gian”.
Nhân vật anh thanh niên, ông kỹ sư vườn rau và anh cán bộ nghiên cứu sét giúp ta hiểu sâu hơn về ý nghĩa của những công việc thầm lặng: Họ là những người xây dựng thế giới. Công việc miệt mài của họ không chỉ là vì lợi ích của đất nước mà còn là vì cuộc sống của mọi người. Cuộc sống lao động đơn giản nhưng cao quý tạo nên vẻ đẹp đích thực của mỗi con người và lan tỏa sức mạnh thuyết phục đến những người xung quanh.
Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” thành công trong việc mô tả hình ảnh những người lao động bình thường, đặc biệt là anh thanh niên làm công việc khí tượng một mình trên đỉnh núi cao. Tác phẩm khẳng định ý nghĩa của công việc thầm lặng và vẻ đẹp của con người lao động. Nhân vật được xây dựng một cách chân thực, qua đó truyền đạt được nhiều cảm xúc và ý nghĩa sâu sắc. Chất thơ của truyện cũng làm nổi bật vẻ đẹp của cuộc sống bình dị nhưng cao quý, qua đó tôn vinh con người và lối sống của họ.