Buzz
Mytour muốn giới thiệu bài Soạn văn 10: Tự đánh giá: Thư dụ Vương Thông lần nữa, giúp học sinh hiểu rõ bài khi học môn Ngữ văn.
Dưới đây là nội dung đầy đủ của tài liệu mà chúng tôi muốn giới thiệu, mời các bạn học sinh lớp 10 tham khảo.
Bài văn Tự đánh giá (trang 32)
Câu 1. Sắp xếp các câu sau theo trình tự: luận điểm - lí lẽ - dẫn chứng mà Nguyễn Trãi đã trình bày trong thư.
a. Được thời có thế, thì mất biến thành còn, nhỏ hóa ra lớn; mất thời mất thế, thì mạnh hóa ra yếu, yên lại chuyển thành nguy.
Trước đây, các ông bề ngoài giả cách giảng hòa, bên trong ngầm mưu gian trá, cứ đào hào, đắp lũy, ngồi đợi viện binh, tâm tính không minh bạch, trong ngoài lại khác nhau, sao có thể khiến ta tin tưởng mà không nghi ngờ được.
Kể ra, người dùng binh giỏi là ở chỗ biết rõ về thời thế.
Gợi ý:
c - a - b
Câu 2. Tranh của Nguyễn Trãi chỉ ra sáu điều phải thua của quân Minh. Hãy điền vào vở những nội dung còn thiếu ở cột B rồi ghép thứ tự điều phải thua ở cột A với các nội dung ở cột B sao cho chính xác.
A | B |
a. Điều phải thua thứ nhất | 1. Luôn luôn động binh đao, liên tiếp bày đánh đẹp, dân sống không yên, nhao nhao thất vọng. |
b. Điều phải thua thứ hai | 2. Gian thần chuyên chính, bạo chúa giữ ngôi, người cốt nhục hại nhau, chốn cung đình sinh biến. |
c. Điều phải thua thứ ba | 3. Nước lũ mùa hạ chảy tràn, cầu sàn, rào lũy sụp lở, củi cỏ thiếu thốn, ngựa chết, quân ốm. |
d. Điều phải thua thứ tư | 4. Nay các con đường, cửa ải xa xôi hiểm trở đều bị binh lính và voi chiến của ta dồn giữ, nếu viện binh có đến, thì cũng muôn phần tất phải thua; viện binh đã thua , bọn các ông tất bị bắt. |
e. Điều phải thua thứ năm | 5. Nay ta dấy nghĩa binh, trên dưới đồng lòng, anh hùng hết sức, quân sĩ càng luyện, khí giới càng tinh, vừa cày ruộng vừa đánh giặc. Còn quân sĩ trong thành thì đều mệt mỏi, tự chuốc bại vong. |
g. Điều phải thua thứ sáu | 6. Nước ông quân mạnh, ngựa khỏe, nay đều đóng cả ở biên giới phía bắc để phòng bị quân Nguyên, không rỗi mà nhìn đến phương nam được. |
Gợi ý:
a - 3, b - 4, c - 6, d - 1, e - 2, g - 5
Câu 3. Phát ngôn nào sau đây không chính xác về thái độ của Nguyễn Trãi trong cách xưng hô với quân Minh?
A. Nguyễn Trãi đã quá nhượng bộ trước kẻ thù khi quân ta đang ở thế mạnh hơn chúng.
B. Nguyễn Trãi đã tỏ ra tôn trọng kẻ thù nhưng vẫn rất kiên quyết khi chúng đụng chạm đến quyền lợi của dân tộc.
C. Ông đã phân biệt đối xử với kẻ thù để thể hiện thái độ rõ ràng với từng loại người. Ngay với Tổng binh Vương Thông, khi cần thiết Nguyễn Trãi vẫn sử dụng cách xưng hô mạnh mẽ để cảnh báo.
D. Mục đích của bức thư là mở đường cho kẻ thù rút quân về nước, chấm dứt chiến tranh và đem lại hòa bình, độc lập cho dân tộc, vì vậy sự nhượng bộ trong cách xưng hô là hợp lý.
Gợi ý: A
Câu 4. Trong Thư dụ Vương Thông lần thứ hai, có một đoạn viết: “Trước, Phương Chính, Mã Kỳ thường thực hiện những hành động tàn bạo, khiến dân chúng phải than trách, kẻ thiện hạ phải mang oán thán. Họ phá phách mộ ở làng quê chúng ta, bắt giữ vợ con của dân chúng ta, làm tổn thương những người sống và khiến người chết mang theo nhiều oan uất. Nếu các vị hiểu biết xem xét kỹ lưỡng hoàn cảnh, nhận diện rõ thời cơ, hành động quyết liệt bắt Phương Chính, Mã Kỳ, giao đầu họ trước cửa quân, sẽ giúp tránh được việc người dân trong thành bị giết, làm lành vết thương trong nước, đưa lại hòa bình, làm cho quốc gia gắn bó và phát triển hơn.”. Câu nào dưới đây là mục đích chính xác của đoạn văn trên?
A. Yêu cầu bắt buộc chém đầu Phương Chính, Mã Kỳ là điều kiện để hai bên thỏa thuận, kết thúc cuộc chiến.
B. Tác giả công bố tội ác của Phương Chính, Mã Kỳ trong bức thư để phân chia kẻ thù nội bộ, gây ra sự ghen tức, xung đột giữa họ.
C. Đoạn văn lên án hành vi tội ác của quân Minh, chỉ trích đặc biệt những kẻ phạm tội để kích động dân và binh lính Việt trong thành nổi dậy, cùng nhau tấn công thành.
D. Trích dẫn những câu văn đó phản ánh ý chí và sự quyết tâm của nhân dân Đại Việt trong việc tiêu diệt quân Minh nếu chúng không tuân theo yêu sách và rút quân về nước.
Gợi ý: B
Câu 5. Từ những tư liệu mà bạn tìm hiểu, hãy mô tả tình hình xuất hiện của Thư dụ Vương Thông lần thứ hai và giới thiệu quan điểm của Nguyễn Trãi được thể hiện trong bức thư đó.
- Tình hình xuất hiện: Thư được gửi đến Vương Thông, một quan chức quan trọng của quân Minh, từ tháng 9 năm 1426 đến tháng 12 năm 1427 trong bối cảnh chiến tranh xâm lược của Đại Việt.
- Quan điểm: Đề cập đến việc sử dụng quân đội, nhấn mạnh rằng để đạt được chiến thắng, phải phụ thuộc vào hoàn cảnh.
Câu 6. Phân tích nghệ thuật lập luận được Nguyễn Trãi thể hiện trong bức thư (từ quan điểm về thời thế, phân tích âm mưu và tình thế của đối phương, chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến thất bại của họ, đề xuất giải pháp kết thúc chiến tranh) để làm sáng tỏ chiến lược “mưu phạt, tâm công” của quân Lam Sơn trong cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược.
- Quan niệm về thời thế: Thời gian nhất định và mối quan hệ tổng thể của điều kiện chung tạo điều kiện cho thành công hoặc thất bại của một hoạt động nào đó.
- Âm mưu: Ngoài mặt là giả vờ hòa bình, nhưng bên trong là âm mưu gian ác.
- Tình thế: Sức mạnh suy giảm, binh sĩ mệt mỏi, và thiếu thốn lương thực ngoài việc không nhận được sự hỗ trợ từ dân.
- Nguyên nhân thất bại: Liệt kê sáu nguyên nhân một cách rõ ràng.
- Giải pháp để kết thúc cuộc chiến: Hoặc là đầu hàng, hoặc mở cửa thành để đối đầu với quân Lam Sơn. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng việc đầu hàng là biện pháp tốt nhất để giảm thiểu tổn thất binh sĩ.
Câu 7. Phân tích một số từ ngữ và hình ảnh trong thư để thể hiện tư thế, niềm tin, quyết tâm và tinh thần hòa bình của cha ông ta trước đối thủ xâm lược.
Có một số hình ảnh như: Nếu muốn quân về nước, cần chuẩn bị đường đi, sửa sang cầu đường, sắm sửa thuyền ghe, hai đường thủy bộ, tuỳ theo ý muốn, đưa quân ra khỏi cõi, đảm bảo an lành. Chúng ta sẽ đảm nhận phần của chúng ta mà không thiếu trách nhiệm…
Câu 8. Bức thư giúp hiểu thêm về tư tưởng và tài năng của Nguyễn Trãi như thế nào?
Bức thư giúp hiểu rõ hơn về lòng nhân ái và khả năng lập luận của Nguyễn Trãi.
