Buzz
Đoạn văn Quang Trung đại phá quân Thanh được trích từ Hoàng Lê nhất thống chí. Hôm nay, Mytour giới thiệu tới bạn tài liệu về bài văn Soạn văn 8: Quang Trung đại phá quân Thanh.
Các bạn học sinh lớp 8 có thể tham khảo để hiểu thêm về tác giả và tác phẩm của đoạn văn này.
Sơ đồ tư duy về Quang Trung đại phá quân Thanh
Khám phá tổng quan
Hiểu nội dung văn bản
Lập kế hoạch soạn bài Quang Trung đại phá quân Thanh
Chuẩn bị trước khi đọc
Câu 1. Em biết những nhân vật lịch sử nào? Có nhân vật nào em thích nhất không? Tại sao?
- Có một số nhân vật lịch sử như Đinh Bộ Lĩnh, Ngô Quyền, Lí Thường Kiệt, Trần Quốc Tuấn…
- Trong số những nhân vật ấy, em thích nhất là Trần Quốc Tuấn vì ông là một tướng tài xuất chúng, đã giúp nhà Trần chiến thắng quân Nguyên - Mông ba lần.
Câu 2. Em muốn chia sẻ những hiểu biết của mình về anh hùng Quang Trung - Nguyễn Huệ.
Quang Trung, hay còn gọi là Nguyễn Huệ, là vị vua của triều đại Tây Sơn. Cùng với hai người anh em (Nguyễn Nhạc và Nguyễn Lữ), ông đã lên kế hoạch khởi nghĩa để kết thúc cuộc nội chiến giữa hai phe Trịnh - Nguyễn. Khi lên ngôi, ông thực hiện nhiều chính sách thúc đẩy phát triển đất nước. Đặc biệt, ông đã dẫn dắt quân dân Việt Nam đánh bại quân Thanh xâm lược. Quang Trung được nhân dân gọi là “Anh hùng áo vải” vì trí tuệ và tầm nhìn chiến lược của mình.
Đọc văn kiện
Câu 1. Em nghĩ trận chiến giữa quân Tây Sơn và quân Thanh sẽ kết thúc như thế nào? Em dự đoán như thế nào và dựa trên điều gì?
- Em nghĩ rằng quân Tây Sơn sẽ chiến thắng, còn quân Thanh sẽ thất bại.
- Em dựa vào khả năng lãnh đạo của vua Quang Trung và sự tự tin của quân đội.
Câu 2. Em đã đúng khi dự đoán kết quả trận đánh không?
Dựa vào dự đoán, em có trả lời đúng hay không?
Sau khi hoàn thành việc đọc
Trả lời các câu hỏi
Câu 1. Đoạn văn có thể được chia thành bao nhiêu phần? Nội dung chính của từng phần là gì?
- Đoạn văn có thể được chia thành 3 phần.
- Nội dung chính của mỗi phần là:
- Phần 1: Từ đầu đến “vào ngày 25 tháng Chạp năm Mậu Thân (1788)'. Quân Thanh chiếm thành Thăng Long, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế đem quân đi đánh quân Thanh.
- Phần 2: Tiếp theo đến “vua Quang Trung tiến binh đến Thăng Long, rồi kéo vào thành”. Cuộc hành quân thần tốc và chiến thắng vang dội của Quang Trung.
- Phần 3: Còn lại. Sự đại bại của quân Thanh và sự thảm hại của vua tôi Lê. Chiêu Thống.
Câu 2. Xin vui lòng ghi danh sách các nhân vật và sự kiện lịch sử được tác giả đề cập trong văn bản.
- Nhân vật:
- Ta: Quang Trung, Nguyễn Thiếp, Ngô Văn Sở, Phan Văn Lân, Nguyễn Văn Tuyết, Hám Hổ Hầu, Ngô Thì Nhậm, Lê Chiêu Thống.
- Địch: Tôn Sĩ Nghị, Sầm Nghi Đống
- Sự kiện:
- Tháng 11/1788: Quân Thanh xâm lược đất nước chúng ta.
- Ngày 25 tháng Chạp năm 1788, Bắc Bình Vương đăng quang lên ngôi hoàng đế, đặt niên hiệu là Quang Trung.
- Tối 30 tháng Chạp, ngay lập tức ông ra lệnh lên đường, hẹn đến ngày mồng 7 năm mới mở tiệc ăn mừng trong thành Thăng Long.
- Nửa đêm ngày mồng 3 tháng Giêng năm Kỉ Dậu 1789, vua Quang Trung đến làng Hà Hồi, lặng lẽ bao vây làng.
- Trong sáng mồng 5, quân Thanh thất bại thảm hại tại đồn Ngọc Hồi, Tôn Sĩ Nghị và Lê Chiêu Thống tháo chạy.
Câu 3. Xin hãy tìm các chi tiết mô tả thái độ, lời nói và hành động của Bắc Bình Vương khi nghe tin báo quân Thanh xâm lược nước ta. Những chi tiết này cho thấy đặc điểm tính cách gì của nhân vật?
- Nghe tin tức, Bắc Bình Vương tức giận, ngay lập tức triệu họa các tướng sĩ, quyết tâm tự mình dẫn động quân đánh quân Thanh.
- Ông tuyên bố trước mặt dân chúng, lên ngôi hoàng đế và đổi niên hiệu thành Quang Trung.
- Ngay sau khi lên ngôi hoàng đế, ông hối thúc tổ chức lễ hội đại bình và tự mình dẫn đầu cả thủy lẫn bộ tiến quân ra Bắc.
- Hội họp với Nguyễn Thiếp để tìm kiếm chiến lược.
- Mở cuộc tuyển mộ binh lính tại Nghệ An, tổ chức một cuộc duyệt binh lớn và sắp xếp lại hàng ngũ quân đội.
- Lên thẳng lưng voi ra trận, dành thời gian để an ủi binh lính,...
=> Nhân vật hành động mạnh mẽ, kiên quyết
Câu 4. Xin chia sẻ cảm nhận của em về vị vua Quang Trung qua những gì được mô tả trong đoạn trích, từ đó nhận thấy sự tôn trọng của tác giả dành cho người anh hùng dân tộc này.
- Trong đoạn trích, hình ảnh của Quang Trung được mô tả như một anh hùng can đảm, thông minh, biết làm sao để chiến thắng lòng người và trở thành tâm điểm của trận chiến.
- Nguồn cảm hứng chủ yếu của tác giả là tình yêu nước và sự tôn kính, ngưỡng mộ đối với vua Quang Trung.
Câu 5. Nhân vật Lê Chiêu Thống được mô tả rõ ràng qua những chi tiết tiêu biểu nào? Phân tích một điểm đặc biệt, thể hiện bản chất của nhân vật Lê Chiêu Thống, từ đó thể hiện thái độ của tác giả đối với nhân vật này.
- Hình ảnh của vua Lê Chiêu Thống được tường thuật qua các chi tiết đặc biệt:
- “Khi vua Lê nghe tin có cuộc khởi nghĩa, người chạy mà không kịp mang theo thái hậu...”
- Khi đến bờ sông, thấy cầu phao đã bị phá hủy, không có thuyền, vì vậy vội vàng lên một chiếc thuyền cá và chèo sang bờ bắc.
- Vua Lê và các tùy tùng của ông mất ngày không ăn, ai cũng mệt mỏi.
- Khi vua Lê nghe tin quân Tây Sơn đã đuổi theo, ông vội vàng đến cửa ải, đến chỗ nghỉ của Tôn Sĩ Nghị.
- Đặc biệt là cảnh vua Lê gặp gỡ Tôn Sĩ Nghị, cùng nhìn nhau, rơi nước mắt trong sự than thở và oán trách.”
=> Cảnh báo về tình trạng bi kịch của kẻ phản bội quốc gia.
- Tác giả thể hiện thái độ của mình: khinh miệt và căm phẫn đối với kẻ phản bội quốc gia.
Câu 6. Sự đối lập giữa Quang Trung và Lê Chiêu Thống, cũng như giữa quân Tây Sơn và quân Thanh có vai trò quan trọng như thế nào trong việc thể hiện chủ đề của đoạn trích? Tóm lược chủ đề đó.
- Hình ảnh của vua Quang Trung mạnh mẽ, oai phong, đầy lòng tự hào dân tộc, dũng mãnh khiến binh lính hâm mộ; đối lập với vua Lê Chiêu Thống, một kẻ hèn nhát, đích thân vì lợi ích cá nhân. Quân Tây Sơn được mô tả là dũng cảm, đoàn kết, hy sinh tất cả vì đất nước; trong khi quân Thanh thất bại, thê thảm, chạy trốn trong sự nhục nhã và hỗn loạn.
- Chủ đề chính của đoạn trích là khen ngợi anh hùng Nguyễn Huệ, với chiến công vượt trội đánh bại quân Thanh, đồng thời lên án và phê phán những kẻ phản bội, cướp nước.
Câu 7. Trong đoạn trích này, tác giả đã sử dụng những yếu tố đặc trưng của truyện lịch sử như thế nào? Đánh giá về nghệ thuật kể chuyện lịch sử của tác giả.
- Bối cảnh: tái hiện lại các sự kiện và nhân vật thực tế trong một giai đoạn lịch sử cụ thể như chiến thắng mùa xuân năm Kỷ Dậu (1789), Quang Trung đánh tan 29 vạn quân Thanh.
- Nhân vật: phong phú, tập trung mô tả những nhân vật nổi tiếng như vua chúa, anh hùng, các tướng quân - những người có vai trò quan trọng trong đời sống của cộng đồng, dân tộc, trong đó, Quang Trung, Lê Chiêu Thống là những nhân vật tiêu biểu.
- Cốt truyện: được xây dựng dựa trên các sự kiện lịch sử; tuy nhiên, các tác giả đã tái hiện, tưởng tượng, sắp xếp theo ý nghệ thuật của mình để thể hiện chủ đề tư tưởng.
- Ngôn ngữ: miêu tả thành công, phù hợp với đặc điểm của thời đại, vị thế xã hội và tính cách của từng nhân vật.
Kết nối với việc đọc
Viết đoạn văn (khoảng 7 - 9 câu) chia sẻ cảm nhận về một chi tiết trong văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh mà tôi ấn tượng nhất.
Gợi ý:
Khi đọc văn bản Quang Trung đại phá quân Thanh, cái chi tiết tôi ấn tượng nhất là Tôn Sĩ Nghị tháo chạy sau khi quân Thanh thất bại. Chi tiết này ở cuối văn bản khi biết tin quân Tây Sơn sắp đến: “Tôn Sĩ Nghị sợ mất mật, ngựa không kịp đóng yên, người không kịp mặc áo, dẫn bọn lính kị mã của mình chuồn trước”. Tác giả đã mô tả hình ảnh Tôn Sĩ Nghị tháo chạy một cách sinh động, tạo nên hình ảnh tướng quân giặc hèn nhát. Thân là tướng, nhưng khi thua trận, Tôn Sĩ Nghị lại tìm cách chạy trốn nhanh chóng, khiến cho quân Thanh tan tác, hoảng loạn, và bỏ chạy không kiểm soát, đem lại cảm nhận về tình cảnh thảm hại của họ.
