Buzz
Yếu tố miêu tả trong văn tự sự đóng vai trò quan trọng. Trong chương trình Ngữ Văn lớp 9, học sinh sẽ tìm hiểu cách sử dụng yếu tố này trong văn bản tự sự.
Donwload.vn sẽ cung cấp bài viết Soạn văn 9: Miêu tả trong văn tự sự, được chúng tôi đăng tải chi tiết dưới đây. Mời bạn đọc tham khảo.
Soạn bài Miêu tả trong văn tự sự - Mẫu 1
I. Khám phá yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự
1. Tự mình đọc đoạn văn trong sách giáo khoa
- Học sinh tự mình đọc văn bản.
2. Suy nghĩ và trả lời các câu hỏi:
a. Trong đoạn văn đó, cuộc chiến nào được kể? Trong cuộc chiến đó, nhân vật Quang Trung đã thực hiện những hành động gì và xuất hiện ra sao?
- Đoạn văn kể về trận đánh tại đồn Ngọc Hồ của quân Tây Sơn.
- Trong trận chiến đó, vị vua Quang Trung là người chỉ huy quân đội. Ông vua Quang Trung tỏ ra thông minh và dũng cảm.
b. Phân tích các chi tiết mô tả trong đoạn văn. Các chi tiết đó được sử dụng để miêu tả những đối tượng nào?
Các chi tiết mô tả trong đoạn văn:
- Có sáu mươi tấm ván, mỗi ba tấm ghép lại thành một bức, được phủ bên ngoài bằng rơm dính nước, tổng cộng là hai mươi bức.
- Các binh lính mạnh mẽ, mỗi mười người đảm trách một bức, có dao ngắn treo ở lưng, hai mươi người khác cầm binh khí theo sau, sắp xếp thành hàng chữ “nhất”.
- Với gió từ phía bắc, quân Thanh đã sử dụng ống phun khói lửa, làm cho khói phủ kín bầu trời, không thể nhìn thấy gì, nhằm gây sự hoang mang cho quân Nam.
- Quân Thanh không thể chống lại, phải bỏ chạy tán loạn, đè lên nhau mà chết.
- Quân Tây Sơn đã tận dụng thế lợi để tấn công một cách dữ dội, xác của địch trên đất, máu chảy thành sông, quân Thanh thảm bại.
c. Tóm tắt lại sự kiện trong đoạn trích trên, một cách mà một học sinh có thể nêu trong sách giáo khoa. - Nếu chỉ kể những sự kiện đó, nhân vật Quang Trung sẽ không nổi bật, trận đánh cũng sẽ trở nên kém sinh động.
- Lý do: Câu chuyện chỉ là việc liệt kê các sự kiện một cách đơn giản, không có sự hấp dẫn.
- Các chi tiết mô tả đó có vai trò làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, lôi cuốn và sống động hơn.
II. Thực hành
Bài 1. Tìm kiếm các yếu tố mô tả nhân vật và mô tả cảnh trong hai đoạn trích của Truyện Kiều vừa học (Chị em Thúy Kiều, tr. 81 và Cảnh ngày xuân, tr. 84). Đánh giá giá trị của việc mô tả đó trong việc diễn đạt nội dung mỗi đoạn trích.
* Về Chị em Thúy Kiều:
- Mô tả về nét đẹp của hai chị em:
Mai tuyết về, hồn cốt thắm
Mỗi người một phong cách, mười phân vẹn mười
- Miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân:
Mặt trăng tròn đầy, khuôn mặt nở nang
Hoa cười rạng rỡ, đôi má trắng muốt
Mây phải nhường, tuyết dịu dàng
- Miêu tả vẻ đẹp của Thúy Kiều:
Gương mặt như thu, dáng như xuân
Hoa cũng đua thắm, cây liễu cũng đua xanh
Nước nghiêng một hai, thành nghiêng một hai
=> Việc mô tả được thực hiện để làm nổi bật vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều, đồng thời ẩn chứa sự tiên tri về số phận của họ.
* Cảnh xuân:
- Mô tả cảnh: Con én đưa tổ, cỏ non mướt đến chân trời; Cành lê trắng bóng những đóa hoa; Đống gò gàng kéo dài; Mảnh vàng rơi rải như giấy bay; Bóng dài uốn cong về phía tây; Phong cảnh thanh bình rạng rỡ; Dòng nước uốn quanh mềm mại; Cầu nho nhỏ ngả ngược cuối dòng nước.
- Mô tả người: Ồn ào yến tiệc xa gần; Dàn người tài tử đẹp đẽ; Xe ngựa trôi như nước, quần áo như nến; Hai chị em dừng bước, nhẹ nhàng về nhà.
=> Thể hiện sự sống động của mùa xuân và bầu không khí vui tươi của ngày lễ xuân.
Bài 2. Dựa trên đoạn trích Cảnh ngày xuân, viết một đoạn văn kể về việc chị em Thúy Kiều đi thăm mộ trong buổi chiều của ngày Thanh Minh. Trong lúc kể, sử dụng các yếu tố mô tả để tạo ra bức tranh về cảnh xuân.
Gợi ý:
Mùa xuân đã trôi qua gần hết. Đến tháng ba, hương xuân tràn ngập khắp nơi. Cỏ xanh mướt lan tỏa đến chân trời. Trên cành lê, những bông hoa trắng muốt đã bắt đầu nở. Nhân dịp ngày Thanh Minh, hai chị em Thúy Kiều cùng nhau đến thăm mộ. Bên đường, ngựa trôi như nước, người qua lại tấp nập. Khi bóng chiều buông, hai chị em quyết định về nhà. Họ đi dọc theo con suối uốn khúc. Xa xa, một chiếc cầu nhỏ bắc ngang. Phong cảnh chiều tà rất đẹp đẽ.
Bài 3. Giới thiệu vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều trước lớp bằng từ ngữ của bạn.
Gợi ý:
Chị em Thúy Kiều thuộc dòng dõi của gia tộc Vương. Trong hai chị em, Thúy Kiều là người lớn hơn còn Thúy Vân là em. Mỗi người mang một vẻ đẹp độc đáo nhưng đều rất quý phái và hoàn hảo. Thúy Vân có vẻ đẹp trang trọng, cao quý. Gương mặt tròn đầy với nét đẹp dịu dàng, phúc hậu. Điểm nhấn trên khuôn mặt của nàng là đôi lông mày sắc sảo. Nụ cười nhẹ nhàng của Thúy Vân mang lại vẻ đẹp thanh nhã và tao nhã. Vẻ đẹp của Thúy Vân khiến cho mọi người phải ngưỡng mộ. So với Thúy Vân, Thúy Kiều có vẻ đẹp vượt trội cả về hình thức và tài năng. Đôi mắt của nàng như dòng nước thu, đôi lông mày đẹp và thanh thoát như nét núi mùa xuân. Vẻ đẹp của Kiều thậm chí khiến cả thiên nhiên phải ghen tị và 'hờn giận', vượt qua mọi chuẩn mực tự nhiên, có khả năng làm lay động quốc gia và thành phố. Không chỉ xinh đẹp, Thúy Kiều còn rất tài năng và thông minh. Với trí tuệ thiên bẩm, nàng thành thạo ở mọi lĩnh vực: hội họa, văn chương, âm nhạc và đặc biệt là trong nghệ thuật đàn. Đàn Hồ cầm (đàn cổ) được nàng chơi thành thạo và nàng cũng là một nhà soạn nhạc tài năng. Mỗi lần nàng chơi đàn, âm nhạc của nàng đều gợi lên những cảm xúc sâu sắc và buồn bã. Bản nhạc từ trái tim đa cảm của nàng. Hai chị em sống trong một cuộc sống tĩnh lặng, đẳng cấp của gia đình họ Vương dù bên ngoài có những lời nói châm chọc, những thách thức.
Soạn bài Miêu tả trong văn tự sự - Mẫu 2
I. Luyện tập
Bài 1. Tìm kiếm các yếu tố mô tả về con người và cảnh vật trong hai đoạn trích Truyện Kiều (Chị em Thúy Kiều, tr. 81 và Cảnh ngày xuân, tr. 84). Phân tích giá trị của các yếu tố miêu tả trong việc diễn đạt nội dung của mỗi đoạn trích.
* Chị em Thúy Kiều:
- Mô tả vẻ đẹp của hai chị em:
Mai tỏa sáng, tuyết trắng tinh khiết
Mỗi người mang một vẻ đẹp riêng, mỗi vẻ đều hoàn hảo
- Mô tả vẻ đẹp của Thúy Vân:
Khuôn mặt tròn đầy, nét ngài rực rỡ
Nụ cười tinh khôi, đôi má hồng hào
Mây tỏa sáng hơn nước, tuyết mềm mại nhường bước cho làn da
- Mô tả vẻ đẹp của Thúy Kiều:
Làn thu thủy, nét xuân sơn
Hoa cười ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
=> Mục đích của việc mô tả là để làm nổi bật vẻ đẹp của hai chị em Thúy Kiều, đồng thời ẩn chứa dự báo về cuộc sống của họ.
* Cảnh xuân:
- Mô tả cảnh: con én vẫy cánh; Cỏ non xanh mát đến chân trời; Trên cành lê, một vài đóa hoa trắng tỏa sáng; Đống gò đống dài kéo lên; Rơm vàng phủ mặt đất, giấy bay như tro; Bóng chiều nhẹ nhàng nghiêng về phía tây; Phong cảnh thanh bình mát mẻ; Dòng nước uốn quanh mềm mại; Cầu nhỏ cuối dòng nước nghiêng ngả.
- Mô tả người: Người qua lại náo nhiệt, yến tiệc xa gần; Dàn người tài tử và mỹ nhân dịu dàng; Xe ngựa trôi như nước, áo quần như nước sôi; Hai chị em dừng bước, tay nắm tay ra về.
=> Cho thấy phong cảnh mùa xuân cũng như không khí sôi động của ngày lễ Thanh Minh.
Câu 2. Dựa vào đoạn trích Cảnh ngày xuân, hãy viết một đoạn văn kể về việc chị em Thúy Kiều đi chơi vào buổi chiều ngày Thanh Minh. Trong khi kể, sử dụng các yếu tố miêu tả để tả cảnh ngày xuân.
Gợi ý:
Mùa xuân đã trôi qua gần hết. Tháng ba, hương xuân lan tỏa khắp nơi. Thảm cỏ non xanh mướt kéo dài tới chân trời. Trên cành lê, những bông hoa trắng muốt bắt đầu nở. Nhân dịp lễ Thanh Minh, chị em Thúy Kiều đi thăm mộ. Bên lề đường, dòng người và xe cộ rất đông đúc. Khi bóng chiều đã nghiêng về phía Tây, hai chị em liền quay về. Họ đi dọc theo con suối uốn quanh, nhấp nhô. Phía xa xa, có một chiếc cầu nhỏ nằm bắc ngang.
Câu 3. Giới thiệu về vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều trước lớp bằng lời của bạn.
Gợi ý:
Thúy Vân và Thúy Kiều là hai chị em trong gia đình họ Vương. Cả hai đều rất xinh đẹp và tài năng, nhưng mỗi người lại có vẻ đẹp đặc biệt riêng. Thúy Vân được nhận xét là đoan trang và hiền thục. Với khuôn mặt phúc hậu và đôi lông mày nở nang, mái tóc dài và mềm mại như mây, da trắng hồng, cùng với nụ cười đẹp như hoa và giọng nói trong sáng như ngọc, vẻ đẹp của Thúy Vân khiến ai cũng phải say mê. Thúy Kiều lại càng xinh đẹp hơn. Đôi mắt trong như làn nước mùa xuân, cùng với đôi lông mày đẹp như dáng núi mùa thu, tạo nên một vẻ đẹp khiến cả tạo hóa phải ghen tị. Vẻ đẹp này có thể làm khuynh quốc khuynh thành. Không chỉ xinh đẹp mà còn rất tài năng, Thúy Kiều am hiểu về thơ ca và âm nhạc, đặc biệt là tài năng đánh đàn. Tiếng đàn của cô có hồn, làm cho người nghe cảm thấy bi thương và xót xa. Cả hai chị em sống theo khuôn phép, mặc kệ những lời nói phiền toái từ người khác.
II. Bài tập ôn luyện
Hãy đóng vai Thúy Kiều kể lại đoạn trích về chị em Thúy Kiều.
Gợi ý:
Gia đình của tôi thuộc dòng họ Vương - một gia đình khá giả. Hai chị em tôi là Thúy Kiều và Thúy Vân, mỗi người đều có tài năng riêng và vẻ đẹp đặc biệt.
Thúy Vân, em gái của tôi, là một cô gái đoan trang và hiền lành. Với khuôn mặt phúc hậu và đôi lông mày nở nang, mái tóc dài mềm mại như mây, và làn da trắng hồng, em khiến cho tuyết cũng phải nhường nhịn. Nụ cười đẹp như hoa và giọng nói trong sáng của em khiến mọi người đều yêu mến.
Còn về tôi, nhan sắc và tài năng của tôi cũng không kém phần. Đôi mắt của tôi trong như làn nước mùa thu, và đôi lông mày đẹp như dáng núi mùa xuân. Vẻ đẹp của tôi khiến thiên nhiên cũng phải ghen tị. Tôi được giáo dục từ nhỏ và am hiểu về thơ ca, âm nhạc. Tôi đam mê đánh đàn, và âm nhạc của tôi thường khiến người nghe cảm thấy bi thương và sầu não, như những dự cảm về cuộc đời.
Dù đang ở tuổi thanh xuân nhưng hai chị em tôi vẫn sống theo chuẩn mực và không vượt quá giới hạn của khuôn phép lễ giáo. Cuộc sống của chúng tôi trôi qua trong bình yên, và chúng tôi đều bỏ qua những lời nói phiền toái từ bên ngoài.
