Buzz
Tài liệu này bao gồm dàn ý chi tiết và các bài văn mẫu (Từ đề 1 đến đề 4), hy vọng sẽ giúp các bạn học sinh đạt được điểm cao trong bài kiểm tra viết văn này. Dưới đây là mời các bạn tham khảo.
Bài văn mẫu lớp 10 số 7 - Đề 01
Đề 1: Truyền thống Tôn sư trọng đạo đã được dân tộc ta gìn giữ như thế nào trong đời sống hiện nay theo quan điểm của bạn?
Cấu trúc ý chính
I. Khởi đầu:
- Giới thiệu về truyền thống “Tôn sư trọng đạo” và tầm quan trọng của việc duy trì truyền thống này trong thời đại hiện nay.
II. Phần chính:
* Giải thích đề tài: truyền thống 'tôn sư trọng đạo”
- Giải thích ý nghĩa của các khái niệm: 'tôn sư'? 'trọng đạo’’?
- Phân tích ý nghĩa sâu sắc của truyền thống 'tôn sư trọng đạo”. Đây là một khía cạnh có ý nghĩa quan trọng.
- 'Tôn sư trọng đạo' đồng hành chặt chẽ với việc giáo dục và đào tạo con người, góp phần vào việc nâng cao tri thức, phát triển nhân tài...
* Phân tích và minh họa: 'Tôn sư trọng đạo' là một truyền thống quý báu của dân tộc chúng ta.
- Truyền thống 'tôn sư trọng đạo' thể hiện sự tôn trọng và đánh giá cao tầm quan trọng của người thầy.
- Tôn trọng việc học tập, mở rộng tri thức và sâu rộng hiểu biết
- Tôn trọng đạo đức, tuân thủ nhân nghĩa cao cả.
* Truyền thống 'Tôn sư trọng đạo” được phát triển như thế nào trong xã hội hiện nay:
- Trên khắp mọi miền đất nước, từ thành thị đến nông thôn, dân tộc Việt Nam đều kính trọng, quý mến...
- Tổ chức xã hội đều chăm sóc, hỗ trợ tận tình để giáo viên có môi trường giảng dạy tốt nhất, truyền đạt tri thức...
- Sự tôn trọng đối với người thầy cũng là sự coi trọng công việc giáo dục.
- Giáo dục và đào tạo được ưu tiên hàng đầu, và ngày 20-11 hàng năm đã trở thành dịp lớn của cả nước để tôn vinh thầy cô giáo và nghề dạy học cao quý.
* Làm thế nào để phát huy truyền thống 'Tôn sư trọng đạo” trong thời đại mới?
- Tập trung vào giáo dục đạo đức, tư tưởng cho thế hệ trẻ.
- Thực hiện chính sách hỗ trợ tích cực cho các nhà giáo để họ có thể đóng góp tối đa...
- Lan tỏa những tấm gương “Người lành việc lành” trong đội ngũ giáo viên, để các em học sinh phát triển tình cảm tôn kính với thầy cô.
III. Tóm lại:
- Chia sẻ quan điểm cá nhân về giá trị của truyền thống này
Bài mẫu số 01
Dân tộc ta luôn tự hào với truyền thống tôn sư trọng đạo sâu sắc. Trong văn hóa dân gian, có nhiều câu ca dao tục ngữ diễn tả tình cảm thầy trò như “một chữ cũng là thầy/ nửa chữ cũng là thầy” hay “muốn sang thì bắc cầu kiều/ muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy”... Và ngày nay, trong bối cảnh hiện đại, truyền thống này vẫn được duy trì và phát triển mạnh mẽ.
Để thấu hiểu sâu sắc giá trị của câu ca dao này, chúng ta cần phải hiểu rõ về khái niệm “tôn sư” và “trọng đạo”. Tôn sư là sự tôn trọng người thầy. Còn trọng đạo đề cập đến mối quan hệ tôn trọng giữa thầy và trò. Qua câu ca dao này, ông cha ta muốn truyền đạt một thông điệp sâu sắc, đó là cần phải biết tôn trọng thầy cô giáo, những người đã truyền đạt kiến thức cho chúng ta và đồng thời phải trân trọng mối quan hệ giữa thầy trò. Điều này đã trở thành một truyền thống vô cùng quý báu của dân tộc ta suốt hàng nghìn năm lịch sử.
Truyền thống tôn sư trọng đạo là một giá trị cao quý được kế thừa từ hàng nghìn năm về trước. Trong thời kỳ phong kiến, việc học đã được coi trọng và vai trò của những người làm thầy, đặc biệt là “thầy đồ”, đã được chú trọng. Hình ảnh của những người thầy đồ mày mò đọc sách ngày đêm đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm văn học. Chúng ta ai cũng biết đến vị thánh hiền người đã lập nên nền giáo dục Việt Nam - thầy Chu Văn An. Một người thầy tận tụy đã giáo dục ra biết bao nhiêu thế hệ tri thức cho đất nước. Tấm gương học trò Phạm Sư Mạnh là một minh chứng điển hình cho truyền thống “tôn sư trọng đạo” mà chúng ta nên học theo.
Sau khi trở thành quan trọng, Phạm Sư Mạnh vẫn thường xuyên ghé thăm thầy của mình trong những dịp lễ tết. Tuy nhiên, dù có vị thế cao quý nhưng không bao giờ Phạm Sư Mạnh dám ngồi ngang hàng với thầy mình. Khi đến thăm, anh luôn chào thầy từ xa, giữ thái độ tôn trọng với người thầy của mình. Điều này cho thấy truyền thống này đã gắn bó sâu sắc và trở thành nền tảng vững chắc của hàng thế hệ người Việt.
Các tục ngữ thường nói rằng “Mùng một Tết Cha, mùng hai Tết Mẹ, mùng ba Tết Thầy” để thể hiện tầm quan trọng của truyền thống này trong lịch sử dân tộc. Ngày nay, khi đất nước phát triển, giá trị của câu nói này vẫn được giữ nguyên. Đảng và Nhà nước hiểu rõ rằng để phát triển đất nước, việc nâng cao giáo dục có ý nghĩa rất lớn. Và để tạo ra những thế hệ học sinh ưu tú, việc quan tâm đến đời sống của đội ngũ nhà giáo là điều quan trọng. Chính vì thế, chúng ta có thể tự hào rằng Việt Nam là quốc gia duy nhất có Ngày Hiến Chương Nhà Giáo vào ngày 20/11, một ngày mà toàn bộ thế hệ con người hiến chương cho thầy cô của mình. Hàng năm, có hàng nghìn cuộc thi viết về thầy cô, và có vô số những bài văn cảm động về tình cảm thầy trò được trao giải. Mỗi khi đến dịp 20/11 hoặc kỷ niệm ngày thành lập trường, hàng thế hệ học sinh dù làm gì hay ở đâu cũng hội tụ đầy đủ về trường cũ để bày tỏ lòng biết ơn và sự kính trọng với thầy cô...
Tuy nhiên, ngoài những điểm tích cực, vẫn còn tồn tại một số trường hợp làm mờ đi truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tuy nhiên, đó chỉ là một phần nhỏ tồn tại và quan trọng nhất là dân tộc ta vẫn duy trì và phát huy truyền thống này một cách sâu rộng.
Truyền thống tôn sư trọng đạo là một trong những giá trị vô cùng quý báu của dân tộc, và sẽ mãi tồn tại theo dòng chảy của lịch sử dù cho thời gian trôi qua ngàn năm. Nó trở thành một trong những tiêu chuẩn đánh giá văn minh của xã hội.
Mẫu số 02
Bài học từ kho tàng ca dao tục ngữ của tổ tiên đã truyền lại cho chúng ta những nguyên tắc sống quý báu về đạo đức, lối sống và cách ứng xử để trở thành con người có ý nghĩa, biết tôn trọng và khiêm tốn. Mỗi người trong chúng ta, qua thời gian học sinh, đều nhớ rõ lời dạy bảo: 'Tôn sư trọng đạo'.
Dân gian xưa đã tổng kết rằng:
'Muốn sang, phải biết kính trọng người cao tuổi
Muốn con cái tài năng, phải tôn trọng người thầy'
Vai trò và tầm quan trọng của người thầy trong việc giáo dục mỗi cá nhân luôn được coi trọng. 'Tôn sư' là sự tôn trọng, kính trọng của học trò đối với thầy giáo trong quá trình học tập và cuộc sống. 'Trọng đạo' là việc coi trọng và thực hiện những đạo lý, đạo đức tốt đẹp. Câu tục ngữ 'Tôn sư trọng đạo' nhắc nhở mọi người phải biết lễ phép, tôn trọng thầy cô giáo, thể hiện đạo đức của mỗi cá nhân.
Truyền thống 'Tôn sư trọng đạo' là một giá trị quý báu của dân tộc, luôn được kế thừa và phát huy qua lịch sử. Người thầy nắn nót, cẩn thận viết lên tờ giấy trắng của trẻ em những điều hay lẽ phải, những bài học làm người. Tôn trọng thầy cô giáo cũng là biểu hiện của lòng yêu tri thức, ham học hỏi của mỗi cá nhân.
'Tôn sư trọng đạo' là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đặc biệt là ở Việt Nam. Những người thầy vĩ đại như Chu Văn An, Văn Như Cương luôn nhận được sự tôn trọng và ngưỡng mộ từ thế hệ học trò.
Truyền thống 'Tôn sư trọng đạo' đã và đang đối diện với nhiều thách thức. Một số học sinh không ý thức được vai trò của thầy cô, gây phiền lòng và xúc phạm họ. Xã hội cần phê phán những hành vi như vậy.
Chúng ta, những học sinh là mầm non tương lai của đất nước, hãy tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, đóng góp vào sự phát triển của đất nước để đáp đền công lao của thầy cô.
'Nhất tự vi sư, bán tự vi sư' nhắc nhở về sự tôn trọng và kính trọng của học trò đối với thầy giáo, một truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam.
Truyền thống 'Tôn sư trọng đạo' đã trở thành chuẩn mực đạo đức cho mỗi con người Việt Nam, vẫn giữ vị trí trang trọng trong cuộc sống của mỗi người dù có bao biến cố xảy ra.
'Tôn sư trọng đạo' là việc tôn kính, kính trọng thầy giáo về những đạo nghĩa mà thầy đã truyền dạy, nhắc nhở thế hệ sau gìn giữ và bảo toàn truyền thống quý báu của dân tộc.
Ngày Hiến chương các Nhà giáo Việt Nam 20-11 là dịp để mỗi người học trò trở về và bày tỏ lòng biết ơn tới những người đã dạy dỗ mình qua bao năm tháng.
Nhà giáo nhận được những phần thưởng xứng đáng như danh hiệu Nhà giáo ưu tú, Nhà giáo nhân dân để tri ân sự cống hiến lớn lao cho sự phát triển giáo dục.
Niềm vui lớn nhất của mỗi thầy cô là nhìn thấy học sinh trưởng thành và cố gắng học tập, rèn luyện để tặng quà 20-11 cho thầy cô.
Truyền thống 'Tôn sư trọng đạo' cần được bảo vệ để ngăn chặn những hành vi không đạo đức như đánh hoặc giết thầy giáo.
Kính trọng thầy cô giáo là cách bồi đắp tâm hồn bản thân và giữ gìn chuẩn mực đạo đức của một quốc gia.
Bài viết mẫu của lớp 10 về viết số 7 - Đề 02
Đề 1: Ý kiến rằng: Những thói xấu ban đầu chỉ là người qua đường, sau đó trở thành bạn chung nhà và kết cục làm chủ nhà khó tính. Anh (chị) nghĩ gì về ý kiến này?
Cấu trúc ý chi tiết
I. Khởi đầu:
- Giới thiệu về quan điểm 'Những thói xấu ban đầu chỉ là người xa lạ, sau đó trở thành bạn thân trong nhà và kết thúc làm chủ nhà khó tính'.
II. Phát triển ý:
* Diễn giải ý nghĩa của câu nói
- Những thói hư tật xấu ban đầu chỉ là những người lạ bước qua cuộc đời chúng ta, tức là chúng xuất hiện một cách ngẫu nhiên, không liên quan gì và sau đó chúng ta quên mất ngay.
- Khi đã dính líu thì không thể sống thiếu nhau và khó lòng quên được nhau.
- Đến một thời điểm nào đó, thói xấu sẽ trở thành ông chủ của cuộc sống, làm cho chúng ta trở thành người phụ thuộc.
- Câu nói này nhấn mạnh rằng: Thói quen xấu dễ dàng chiếm lĩnh chúng ta, ảnh hưởng đến cuộc sống của con người. Vì vậy, chúng ta cần phải tỉnh táo và tránh xa những tật xấu đó.
* Phân tích, chứng minh và bình luận về quan điểm
- Trong mỗi cá nhân luôn tồn tại những phẩm chất tốt và những thói quen xấu.
- Nếu không tự rèn luyện và hướng tới những điều tốt đẹp, con người sẽ bị những thói quen xấu chi phối.
Ví dụ: Ban đầu, việc nói tục, chửi bậy chỉ là theo trào lưu, vui vẻ nhưng dần dần những lời nói thô tục, lời nguyền rủa được phát ngôn mà không có ý thức, gây bất bình cho những người xung quanh.
- Nếu con người biết tự rèn luyện và hướng tới những điều tốt đẹp, họ sẽ ngày càng tiến bộ và hoàn thiện bản thân hơn.
Ví dụ: Một số thanh niên, mặc dù bị bạn bè lôi kéo nhưng vẫn kiên định không tham gia, họ sống lành mạnh nên có sức khỏe tốt, được mọi người yêu mến...
* Phương hướng rèn luyện bản thân và của mọi người nói chung.
- Cần thể hiện sự kiên định, tránh xa những thói hư tật xấu, cho dù là nhỏ nhặt hay nghiêm trọng.
- Tránh tiếp xúc và làm quen với những thói hư tật xấu.
- Thói hư tật xấu có sức lôi cuốn mạnh mẽ, vì vậy cần cẩn trọng và cảnh giác.
III. Kết luận:
- Khẳng định tính chính xác của quan điểm đã được đề cập trong đề bài.
Bài tham khảo mẫu 01
Thói quen xấu ảnh hưởng đáng kể đến đạo đức, cuộc sống của cá nhân, gia đình và xã hội, có thể dẫn con người vào những vùng sâu thẳm, khiến ta mất bản ngã trong bóng tối tâm hồn. Đó là lý do một quan điểm cho rằng: 'thói quen xấu ban đầu như người qua đường, sau trở thành bạn thân trong cùng một nhà và cuối cùng trở thành một ông chủ nhà khó tính.'
Thói quen là những hành vi hàng ngày, diễn ra thường xuyên, tự nhiên và được mọi người chấp nhận, nó gắn bó chặt chẽ với con người và là một phần không thể thiếu trong cuộc sống xã hội. Tuy nhiên, thói quen cũng có hai mặt, có những thói quen tốt và cũng có nhiều thói quen xấu. Thói quen tốt mang lại lợi ích về vật chất và tinh thần, mang lại niềm vui, sức khỏe và hạnh phúc. Ngược lại, thói quen xấu đẩy chúng ta vào cuộc sống tăm tối và gây ra nhiều đau khổ. Những lời nói tục, sự tham lam, cờ bạc,... có một sức hút vô hình lớn, chúng xâm nhập vào ta mà không ai nhận ra. Ban đầu những thói quen xấu chỉ như những người qua đường, đến và rồi đi, tự nhiên, không có mối quan hệ thân thiết và không để lại dấu vết gì. Nhưng dần dần, chúng lại quay lại, nhẹ nhàng nhưng mạnh mẽ, không ồn ào nhưng lại tấn công mãnh liệt, chúng trở thành bạn thân không thể tách rời. Bởi vì những thói quen xấu có sức hút không thể cưỡng lại với những cá nhân bồng bột, thiếu suy nghĩ, tầm thường, thậm chí là bệnh hoạn. Chúng lớn mạnh trong tâm hồn ta, chúng kiểm soát ta, thúc đẩy ta và cuối cùng, chúng trở thành 'một ông chủ nhà khó tính.' Mỗi chìm sâu vào chúng, ta chìm sâu vào những ham muốn tối tăm trong tâm hồn không thể cưỡng lại. Mọi tiến triển của thói quen xấu, từ người qua đường, bạn thân đến ông chủ nhà khó tính dường như trở thành một quy luật và hầu như không thể thay đổi.
Muốn trở thành người có ích và tốt bổng cho xã hội, con người cần phải rèn luyện bản thân trước những thói quen xấu. Thói quen xấu đến với chúng ta một cách lặng lẽ, nhẹ nhàng nhưng lại chứa đựng trong mình một sức mạnh kinh khủng. Chỉ một lần lơ đễnh, một lần quay cóp trong giờ kiểm tra, một ly rượu thách thức bạn bè, một ván bài vui vẻ, chỉ một lần đơn giản như vậy thôi nhưng lại là khởi đầu cho vô vàn lần tiếp theo, mọi người coi thường bởi họ nghĩ rằng đó là điều bình thường nên không chú ý đến hậu quả sâu xa của nó. Một lần trót lọt, một lần thử sẽ mang lại cho ta cảm giác hạnh phúc, một cảm giác hưng phấn đầy lôi cuốn, một sự hứng thú khi cần giải quyết vấn đề tương tự. Để tránh bị điểm kém, để không bị cha mẹ mắng, ta sẽ tiếp tục quay cóp. Để tỏ ra dũng cảm, trưởng thành, ta sẽ cầm ly rượu lần thứ hai. Một, hai rồi nhiều lần, những thói quen ấy không còn là người qua đường mà đã trở thành thói quen hàng ngày, một người bạn thân thiết, không thể bỏ qua. Từng ngày trôi qua, những thói quen ấy vẫn tiếp tục và điều gì sẽ xảy ra? Kết quả mà chúng ta nhận được lâu nay đều là giả dối và những kỳ thi tốt nghiệp, đại học tổ chức một cách nghiêm túc sẽ phơi bày tất cả và những ly rượu vui vẻ đó sẽ biến ta thành một kẻ say rượu, một kẻ độc hại, phá hoại xã hội. Ông chủ vô hình nhưng tàn nhẫn, khắc nghiệt, làm ta đau đớn và đau khổ. Nó chi phối toàn bộ tình cảm và hành vi của ta và ta khó lòng thoát khỏi cám dỗ của nó. Một kẻ nghiện sẽ sống trong cảnh khao khát, thèm muốn, mỗi khi nổi cơn, họ sẽ bị tra tấn, áp đặt và sẵn lòng sử dụng mọi phương tiện, dù là thấp kém, hèn nhát nhất để kiếm tiền mua thuốc. Ban đầu, chỉ là bán hàng không rõ nguồn gốc, sau đó là cướp giật, thậm chí là giết người và từ đó, họ bước vào con đường tội lỗi đen tối.
Các thói tật xấu thường có sức hút, lôi cuốn đến đáng sợ, mang lại cho chúng ta niềm vui, sự hân hoan, khiến con người mê mải, không tỉnh táo và đắm chìm trong ảo giác. Dần dần, những thói xấu trở thành những thói quen không thể chối bỏ và chính chúng sẽ là nguyên nhân khiến chúng ta rơi vào vực sâu của cuộc sống, biến chúng ta thành tù nhân của những thói quen xấu, không thể bỏ ra nếu thiếu ý chí và kiên nhẫn.
Con người chỉ được tôn trọng khi có đạo đức và hành động theo đúng, thiện, đẹp. Tuy nhiên, để xây dựng điều đó là một điều rất khó khăn, đôi khi phải trả giá bằng cả tính mạng của chính mình. Chỉ cần một phút lỡ lầm, một chút dao động, chúng ta sẽ trở thành tù nhân của những thói quen xấu, gây ảnh hưởng lớn đến đạo đức và làm mất đi giá trị của bản thân. Những thói tật xấu dễ bị lây nhiễm và cũng dễ mất hết mọi thứ, chúng có sức hủy diệt ghê gớm khiến con người sợ hãi nhưng không thể thoát ra được. Trong lịch sử Trung Quốc, vua Trụ chỉ quan tâm đến vẻ đẹp, khinh thường các quan lại nên dân chúng phải chịu khổ lao. Lê Long Đỉnh chỉ vì thói say sưa, sa đọa mà phá hoại tài sản của Thập đạo tướng quân. Bao nhiêu người chỉ vì ham muốn vô ích, những thói tật hàng ngày đã gây ra bao nỗi đau thương, mất nước, tan gia cửa, lấy đi máu và nước mắt của nhiều người vô tội.
Khi chúng ta bắt đầu quen với những thói tật xấu, ai cũng nghĩ rằng đó chỉ là những trò chơi người lớn hoặc muốn thể hiện trước mặt bạn bè, ngoài ra hoàn toàn không quan tâm, thậm chí không muốn biết đến hậu quả nghiêm trọng của chúng. Gia đình bạn sẽ ra sao? Bạn bè sẽ nghĩ gì? Xã hội sẽ thế nào? Và quan trọng nhất là chính bạn, bạn sẽ tự tạo cho mình hình ảnh luôn nhận được sự khinh bỉ của mọi người. Đáng thương! Điều đó là một hồi chuông cảnh báo cho chúng ta không nên coi thường, ngược lại phải luôn cảnh giác với những thói quen xấu đó. Không được cho phép nó chiếm giữ bản thân chúng ta ít nhất là một giây phút nào. Hiện nay có một số thanh niên không chú trọng vào học hành mà chỉ biết vui chơi, cạnh tranh, rơi vào những trò cờ bạc, đua xe, gây rối trật tự công cộng. Những thanh niên đó dường như đã bị những thói xấu thống trị, đạo đức, nhân cách đã dần suy thoái. Để chống lại những thói quen sống đang tồn tại và làm mưa làm gió hàng ngày, chúng ta cần có ý chí, quyết tâm, đấu tranh bản thân, luôn cố gắng rèn luyện và nâng cao nhận thức cá nhân để kiên quyết từ chối, không bao giờ rơi vào sai lầm.
Cuộc sống ngày càng phát triển, xã hội ngày càng tiến bộ thì những thói tật xấu, những cạm bẫy nguy hiểm cũng xuất hiện ngày càng nhiều và là mối lo ngại lớn đối với mỗi chúng ta. Câu 'Tập quán xấu ban đầu chỉ là người qua đường, sau trở thành bạn thân, cuối cùng trở thành ông chủ nhà khó tính' là một bài học quý giá và thiết thực cho cuộc sống. Đó là những lời khuyên, những lời cảnh báo, những thói tật xấu và chúng ta không bao giờ nên để chúng tồn tại trong cuộc sống của mình.
Bài tham khảo mẫu 02
Trong mỗi con người luôn tồn tại hai mặt tốt và xấu, mặt được và mặt chưa được. Tương tự như lòng bàn tay có hai mặt: lòng bàn tay và lòng bàn tay đối diện. Suốt cuộc đời, chúng ta phải đấu tranh với điều xấu để hướng đến điều tốt đẹp. Tuy nhiên, việc học điều tốt lại khó hơn học điều xấu. Điều đó không hề là không đúng khi có người cho rằng “những thói xấu ban đầu là người qua đường, sau trở thành bạn thân ở chung nhà và kết cục biến thành ông chủ nhà khó tính”.
Thực ra, câu nói trên hoàn toàn đúng. Phật đã dạy rằng “Kẻ thù lớn nhất của mỗi người là chính mình”. Trong cuộc sống, chúng ta có thể đối mặt với nhiều thế lực thù địch để loại bỏ những điều tiêu cực khỏi xã hội, nhưng thường dễ dàng thỏa hiệp với bản thân. Mỗi người đều có sự ích kỷ nhưng thường dễ dãi với bản thân. Khó khăn nhất là chiến thắng bản thân, đánh bại những ham muốn nhỏ nhen để hướng đến điều cao quý hơn, tốt đẹp hơn trong cuộc sống.
Sự tốt đẹp là khi chúng ta biết chuyển đổi lợi ích cá nhân thành lợi ích chung, làm cho xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, điều tốt có thể trở thành điều xấu khi chúng ta đặt lợi ích cá nhân lên trên lợi ích của người khác. Sự ích kỷ biến chúng ta thành những người bất lương và tham lam. Câu nói trên muốn truyền đạt cho con người một thông điệp quan trọng: phải tự kiểm soát bản thân, không được để cảm xúc chi phối và đánh mất bản thân.
Thật vậy, tật xấu luôn dễ dàng hấp dẫn, trong khi điều tốt lại khó khăn hơn. Bạn có thể mất cả một thời gian dài để duy trì một thói quen tốt, nhưng chỉ cần một chút lơ đãng, điều xấu đã có thể len lỏi vào bạn. Cuộc sống cung cấp nhiều ví dụ minh chứng cho điều này. Ví dụ, đối với ma túy, nếu bạn không kiểm soát được bản thân, nó sẽ trở thành một vấn nạn. Đầu tiên, nó phục vụ cho con người, nhưng cuối cùng con người lại trở thành nạn nhân của nó. Chuyển từ khách sang chủ nhà xảy ra nhanh chóng và phụ thuộc vào khả năng tự kiểm soát và suy nghĩ của mỗi người.
Một người không tự chủ sẽ dễ dàng mất mình vào những thói xấu. Ban đầu, thói xấu của bạn có thể xuất phát từ một cách vô tình, nhưng sau đó, nó sẽ trở nên quen thuộc và kiểm soát suy nghĩ và hành động của bạn. Điều này cũng đúng với học sinh, nếu bạn bắt đầu quay cóp một cách không bị phát hiện, bạn sẽ tiếp tục làm như vậy và cuối cùng, bạn sẽ trở nên phụ thuộc vào việc gian lận thay vì tự học hỏi và phấn đấu.
Thói xấu mang lại hậu quả tồi tệ cho cả cá nhân và xã hội. Ban đầu, nó gây ra sự đau đớn cho bản thân mỗi người. Suy nghĩ và hành động tiêu cực sẽ khiến con người luôn lo lắng, sợ rằng người khác sẽ phát hiện ra, và dần dần sẽ tạo ra tính ích kỷ, ganh tỵ, ghen tuông, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Hơn nữa, nó còn làm cho con người trở nên lạnh lùng, thờ ơ, sống cách biệt với xã hội, làm suy yếu văn minh và lòng nhân ái trong xã hội.
Vì vậy, việc chống lại những tác động tiêu cực trong bản thân mỗi người là vô cùng quan trọng. Điều này cũng giống như việc rèn luyện phẩm chất tốt. Tăng cường ý thức, kiểm soát suy nghĩ là cách giúp bạn tránh xa khỏi những tác động tiêu cực, hướng tới những điều tốt đẹp và xây dựng một xã hội văn minh hơn.
Chiến thắng những thói quen xấu không bao giờ dễ dàng. Đòi hỏi mỗi người phải biết phân biệt đúng sai, có hiểu biết và định hình chính kiến của mình. Hãy trở thành những người khắc khe với bản thân từ bây giờ, điều này không chỉ giúp bạn trở nên hoàn thiện hơn mà còn giúp xã hội ngày càng văn minh và tốt đẹp hơn.
Bản mẫu 03
Thói quen xấu thường bắt đầu từ những lỗi nhỏ nhưng không được sửa chữa kịp thời. Khi chúng trở nên nguy hiểm, ta khó mà bỏ chúng được nữa. Do đó, có người nói: “Những thói quen xấu ban đầu chỉ là khách qua đường, sau đó chúng trở thành người bạn cùng ở nhà và cuối cùng lại làm chủ khó tính của chúng ta”.
Thói hư tật xấu (hay còn gọi là thói quen không lành mạnh) ảnh hưởng tiêu cực đến hành vi, suy nghĩ và nhân cách của con người. Khi ta gặp những thói hư tật xấu, chúng giống như những người xa lạ, chỉ gặp một lần trên đường đi, không có mối quan hệ ràng buộc nào giữa chúng và bản thân ta.
Người bạn thân là người đồng hành cả cuộc đời, có mối quan hệ vững chắc và khó tách rời. Trong khi đó, ông chủ nhà là người có quyền lực chi phối và điều khiển cuộc sống của chúng ta. Ông chủ có thể quyết định số phận của ta.
Thói hư tật xấu tồn tại trong mỗi người. Một số người đã dũng cảm bỏ đi chúng để trở thành những người tốt đẹp. Tuy nhiên, cũng có những người không chống lại sự cám dỗ của chúng, để chúng chiếm lĩnh cuộc sống và hành vi của mình, dẫn đến hậu quả tai hại. Thói hư tật xấu có thể dẫn đến tội ác.
Không phải ai cũng sinh ra với sức mạnh. Từ những phẩm chất đơn giản ban đầu, một số người đã rèn luyện nên nghị lực và trở nên cao thượng. Họ vượt lên những khó khăn trong cuộc sống con người. Ngược lại, có những người luôn ỷ lại vào người khác và sống một cuộc sống hèn mọn, đó là môi trường cho thói hư tật xấu phát triển.
Ban đầu, những thói quen không tốt chỉ là những hành vi nhỏ, không gây ra hậu quả lớn và thường khó nhận ra tác động tiêu cực của chúng. Chúng giống như những người xa lạ, chỉ gặp gỡ một lần duy nhất trên đường đi. Nếu nhận biết và tránh xa kịp thời, chúng sẽ không có cơ hội ảnh hưởng đến ta lần nữa.
Game online là một ứng dụng rất hấp dẫn, đặc biệt với các bạn học sinh. Chơi game quá nhiều không chỉ làm mất tiền bạc mà còn ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và việc học tập. Khi một học sinh bắt đầu chơi game theo đuổi theo bạn bè hoặc bị họ thuyết phục, nếu nhận ra nguy hại của việc này và từ bỏ sớm, trước khi sự cuốn hút của trò chơi đã làm mất đi sự hứng thú, việc quên đi nó và tập trung vào việc học sẽ dễ dàng hơn.
Thói xấu thường hiện diện khắp nơi trong cuộc sống, liên tục lặp lại và trở nên quen thuộc. Nếu không đủ can đảm, niềm tin và sự thông thái để đối phó, chúng sẽ lan truyền vào tâm trí và trở thành một phần không thể tách rời. Lúc đó, chúng sẽ trở nên quen thuộc, thân thiện và gắn bó với ta.
Hút thuốc lá thường được coi là một thói quen xấu, một hành vi không tốt. Tuy nhiên, xung quanh chúng ta có quá nhiều người hút thuốc lá, kể cả trong số những người thân quen. Không ai nói về hậu quả tiêu cực của việc này, thậm chí còn chấp nhận nó như là điều bình thường.
Mặc dù việc hút thuốc lá đã bị cấm ở một số nơi, nhưng không ai nhắc nhở những người vi phạm. Do đó, nó trở thành điều tự nhiên. Người hút thuốc lá do nghiện nên khó bỏ, và người phải chịu hít khói thụ động cũng dễ chấp nhận nó như là điều bình thường.
Cuối cùng, khi một thói quen xấu đã thâm nhập sâu vào cơ thể, nó trở thành một phần không thể tách rời. Khi nó trở thành một hành vi thường xuyên, nó sẽ chi phối và điều khiển tất cả. Nó sẽ ra lệnh và bắt buộc chúng ta phải tuân thủ. Con người sẽ mất kiểm soát và hoàn toàn phụ thuộc vào nó.
Ví dụ, một người bắt đầu dùng ma túy vì sự tò mò, không biết đến hậu quả tai hại của nó. Khi trở nên nghiện, họ khó từ bỏ và bị ma túy chi phối hoàn toàn. Cảm giác thèm thuốc chiếm lĩnh tinh thần, họ sẵn lòng hy sinh tất cả để có được ma túy, ngay cả tính mạng. Do đó, những người nghiện ma túy thường trở thành con mồi của những kẻ xấu.
Ý kiến trên là hoàn toàn chính xác và là một bài học quý báu cho những ai yếu đuối và không muốn tiến bộ trong cuộc sống. Mỗi người sinh ra đều có quyền tự quyết định và không nên để thói quen xấu làm mất đi bản thân. Để sống mạnh mẽ và hạnh phúc, hãy chống lại cái xấu, xây dựng một cuộc sống lành mạnh và tiến bộ.
Như nhà văn Lỗ Tấn đã nói: “Trên con đường thành công không có dấu chân của những kẻ lười biếng”. Sự siêng năng giúp ta mạnh mẽ hơn trong cuộc sống. Hãy sống vì bản thân và vì người khác, tìm động lực sống trong cuộc sống này. Đừng bao giờ trở thành nô lệ của thói quen xấu, làm cho kẻ khác lợi dụng và đưa ta vào con đường tội lỗi. Hãy sống một cuộc sống đáng sống.
Bài văn mẫu lớp 10 - Đề 03
Đề 3: Hưởng ứng đợt thi đua Xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp do Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức, chi đoàn lớp 10A tổ chức hội thảo với chủ đề: Hãy vì một môi trường xanh, sạch, đẹp. Anh (chị) hãy viết bài tham gia hội thảo đó.
Phân loại nội dung chi tiết
I. Khởi đầu:
- Giới thiệu chủ đề của buổi hội thảo: Hãy ủng hộ cho môi trường xanh - sạch - đẹp
II. Trọng tâm:
- Lý do cần xây dựng một môi trường xanh - sạch - đẹp là gì?
- Môi trường là nơi mà con người sinh sống, học tập và làm việc hàng ngày
- Để môi trường trở nên lý tưởng, cần phải đảm bảo ba yếu tố: xanh - sạch - đẹp
- Môi trường xanh - sạch - đẹp sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho con người học hỏi và phát triển
- Tình hình thực tế của các trường học hiện nay:
+ Những thành tựu đã đạt được và cần tiếp tục phát triển
+ Các vấn đề cần cải thiện và khắc phục
+ Phân tích nguyên nhân (cả chủ quan và khách quan)
+ Đề xuất một số giải pháp để tạo ra môi trường xanh - sạch - đẹp trong trường học:
+ Phát triển và bảo tồn cây xanh
+ Duy trì vệ sinh chung
+ Sắc đẹp không chỉ ở bên ngoài mà còn trong hành động và suy nghĩ
III. Tổng kết:
- Tóm tắt lại vấn đề và kêu gọi mọi người hãy cùng bảo vệ môi trường.
Tài liệu tham khảo mẫu 01
Môi trường đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Con người không thể tồn tại trong một môi trường ô nhiễm và bị phá hủy. Tuy nhiên, do sự thiếu nhận thức của con người, môi trường xung quanh chúng ta đang phải chịu đựng những tác động tiêu cực. Để nâng cao nhận thức của học sinh về việc bảo vệ môi trường, đặc biệt là trong trường học - nơi chúng ta thường xuyên tiếp xúc, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã khởi xướng phong trào: Hãy chung tay xây dựng một môi trường xanh, sạch, đẹp.
Vậy, tại sao cần thiết phải xây dựng một môi trường xanh - sạch - đẹp? Môi trường là nơi chúng ta sinh sống, học tập và làm việc. Môi trường ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta một cách quan trọng. Hiện nay, xã hội và nhà trường đang hướng tới mục tiêu xây dựng một môi trường xanh - sạch - đẹp. Ba yếu tố này là cơ bản và cần thiết cho một môi trường lý tưởng. Môi trường xanh - sạch - đẹp sẽ tạo điều kiện cho con người học tập và phát triển một cách toàn diện, tạo nền tảng vững chắc cho cuộc sống tốt đẹp hơn trong tương lai.
Hiện thực trường học của chúng ta đang bắt đầu xây dựng một môi trường xanh - sạch - đẹp và đã đạt được một số thành tựu nhất định. Chúng ta có các cây và hoa được chăm sóc thay phiên nhau, tạo không khí trong lành và cảnh quan đẹp mắt cho ngôi trường. Các lớp học và hành lang được dọn dẹp sạch sẽ vào buổi sáng trước giờ học. Hàng tuần, trường tổ chức các hoạt động vệ sinh cùng khẩu hiệu: Vứt rác đúng nơi quy định, không viết bậy lên tường... Tuy nhiên, vẫn còn một số hạn chế như việc một số học sinh vẫn vứt rác bừa bãi, gây mất vệ sinh trong trường sau giờ học.
Vì vậy, chúng ta cần làm gì để phong trào xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp lan tỏa mạnh mẽ ra toàn trường? Đầu tiên, để thúc đẩy yếu tố “xanh”, chúng ta nên tổ chức các hoạt động như trồng cây vào mùa xuân. Hàng ngày, sau giờ học, mỗi học sinh nên dành ít thời gian để chăm sóc cây và hoa. Cây xanh có vai trò quan trọng trong việc làm sạch không khí. Trồng cây nhiều sẽ giúp môi trường trở nên trong lành hơn. Một môi trường không chỉ cần xanh mà còn cần phải đẹp. Học sinh cần tăng cường ý thức về vệ sinh và sự giữ gìn trong trường học. Như câu nói: “Nhà sạch thì mát, bát sạch ngon cơm”. Để sân trường sạch sẽ, chúng ta không nên vứt rác bừa bãi và giữ gìn vệ sinh cá nhân cũng như vệ sinh chung. Yếu tố cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, là đẹp. Đẹp là điều mà con người luôn khát khao. Trong trường học, đẹp không chỉ đến từ cơ sở vật chất mà còn đến từ những hành động của học sinh. Khi đến trường, hãy mặc quần áo gọn gàng, sạch sẽ, phù hợp với vai trò của một học sinh. Hơn nữa, hãy đẹp trong hành vi và suy nghĩ, bằng cách thể hiện sự thân thiện và lễ phép với bạn bè, không sử dụng ngôn từ thô tục, lễ phép với giáo viên.
Để trường của chúng ta trở nên xanh - sạch - đẹp, cần có sự nỗ lực và kiên trì. Mỗi học sinh cần phải nỗ lực hơn, không ngừng cố gắng và luôn có trách nhiệm với cộng đồng để đóng góp vào việc hoàn thiện ngôi trường của mình.
Tài liệu tham khảo mẫu 02
Vấn đề môi trường là một trong những vấn đề nóng và được dư luận khắp thế giới quan tâm. Đến tham dự hội thảo về môi trường xanh-sạch-đẹp hôm nay, chi đội lớp 10A chúng tôi xin được có bài phát biểu.
Trước hết, như chúng ta đã biết, môi trường là mạng sống của con người. Tuy nhiên, hiện nay, không chỉ riêng Việt Nam mà rất nhiều quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với vấn đề ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng. Một trong những dấu hiệu rõ ràng nhất là sự gia tăng nhiệt độ trung bình của Trái Đất, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho cuộc sống.
Hậu quả của việc nhiệt độ tăng gây ra nhiều vấn đề, như gia tăng mực nước biển, cường độ cơn bão tăng, thời tiết cực đoan, suy giảm tầng ôzôn, và làm suy giảm động và thực vật. Đa dạng sinh học bị suy giảm, đất đai trở nên bạc màu không thể canh tác, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường và cuộc sống của con người.
Nguyên nhân của vấn đề này có thể là do nhiều yếu tố, từ chủ quan đến khách quan. Tuy nhiên, chúng ta luôn phải nhận thức và chịu trách nhiệm với vấn đề môi trường. Việc phát triển đô thị, công nghiệp, và sự gia tăng dân chơi xổ sốu góp phần vào tình trạng này.
Để có một môi trường xanh-sạch-đẹp, chúng ta cần áp dụng những giải pháp hợp lý và triệt để. Chính phủ cần thực hiện các biện pháp quản lý môi trường một cách nghiêm ngặt hơn, cùng với việc áp dụng các công nghệ mới để giảm thiểu tác động của con người lên môi trường.
Trên đây là bài tham luận của chúng tôi tham dự hội thảo về môi trường, mong nhận được sự đóng góp và ủng hộ nhiệt tình từ các đồng đội. Xin chân thành cảm ơn.
Bài tham khảo mẫu 03
Thưa các bạn!
Cuộc sống của con người luôn chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường xung quanh. Hiện nay, vấn đề về môi trường đang trở thành mối quan tâm hàng đầu, nhắc nhở chúng ta phải bảo vệ môi trường sống xanh - sạch - đẹp.
Để hiểu rõ hơn về môi trường, ta cần nhận biết rằng môi trường bao gồm tất cả các yếu tố tự nhiên và nhân tạo, ảnh hưởng đến cuộc sống của con người và thiên nhiên. “Xanh”, “sạch”, và “đẹp” là ba tiêu chí quan trọng để đánh giá môi trường sống thân thiện và thuận lợi cho cuộc sống.
Môi trường sống có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sống của con người. Đó là nơi cung cấp oxy - yếu tố quan trọng để duy trì sự sống. Nguồn nước mà chúng ta sử dụng hàng ngày đến từ tự nhiên. Ngôi nhà mà chúng ta sinh sống cũng được xây dựng từ đất mẹ của môi trường. Không chỉ vậy, môi trường còn là nơi để học hỏi, rèn luyện và phát triển bản thân.
Một hiện thực đáng lo ngại hiện nay là môi trường sống đang gặp phải nhiều vấn đề nghiêm trọng. Với sự ích kỷ và thiếu ý thức của nhiều người, môi trường đang bị ô nhiễm đáng lo ngại. Sông suối dần bị ô nhiễm và nhiều địa điểm trở nên ô nhiễm bởi rác thải. Cả không khí cũng trở nên ô nhiễm với những hạt bụi độc hại. Tình trạng này ảnh hưởng đến sức khỏe con người và gây ra nhiều vấn đề về môi trường.
Để giải quyết vấn đề này, việc đầu tiên cần làm là trồng và bảo vệ cây xanh - máy lọc không khí tự nhiên của Trái Đất. Cây xanh làm đẹp cho môi trường, thanh lọc không khí và ngăn chặn sự tàn phá của thiên tai. Chúng ta cần phải bảo vệ tài nguyên quý báu này và xử lý nghiêm những hành vi phá rừng.
Ngoài ra, chúng ta cần phải giảm thiểu rác thải trong môi trường. Điều quan trọng là ý thức cá nhân, hãy nhận ra tầm quan trọng của môi trường và loại bỏ rác thải một cách đúng đắn. Môi trường sống cần được giữ gìn sạch sẽ, và chúng ta cần phải có ý thức về vệ sinh cá nhân và chung.
Môi trường sống là một món quà tuyệt vời mà chúng ta nhận được. Hãy sống có trách nhiệm và cùng nhau bảo vệ môi trường sống, vì một môi trường xanh - sạch - đẹp và cuộc sống tươi đẹp của tất cả chúng ta.
Đây là bài thuyết trình của lớp 10A về việc khởi đầu phong trào xây dựng môi trường xanh sạch đẹp. Chúc cho phong trào sẽ thành công rực rỡ.
Bài viết mẫu của lớp 10 về đề số 7 - Bài thơ Thuật Hoài của Phạm Ngũ Lão.
Đề 4: Bàn luận về bài thơ Thuật Hoài của Phạm Ngũ Lão, một số người cho rằng: Sự hổ thẹn của tác giả là quá đáng, kiêu căng. Ngược lại, có người khen ngợi và cho rằng đó là biểu hiện của một hoài bão cao cả của người trẻ tuổi yêu nước. Hãy nêu quan điểm của bạn về vấn đề này.
Kế hoạch chi tiết
I. Giới thiệu:
- Trình bày về bài thơ Thuật Hoài của Phạm Ngũ Lão và sự ngượng ngùng của tác giả được tập trung ở hai dòng cuối cùng của bài thơ.
- Giới thiệu hai ý kiến đối lập về sự ngượng ngùng của tác giả và chỉ đạo ý kiến của bản thân.
II. Phần chính:
- Diễn giải ý kiến thứ nhất.
- Thuyết minh ý kiến thứ hai.
- Quan điểm riêng: Sử dụng lý lẽ và minh chứng để chỉ trích sự vô trách nhiệm, thiếu hiểu biết của quan điểm đầu tiên, đồng tình với quan điểm thứ hai (hoặc có quan điểm khác nhưng phải lập luận một cách thuyết phục).
III. Tóm tắt:
- Tổng kết các luận điểm đã được trình bày.
- Bài học về việc tiếp cận, đánh giá ý nghĩa của một tác phẩm văn học.
Bài tham khảo mẫu 01
Trong không khí hào hùng, bài thơ 'Thuật hoài' của Phạm Ngũ Lão ra đời, khi cuộc kháng chiến chống lại quân Mông Nguyên lần thứ hai chuẩn bị diễn ra. Tác phẩm kết hợp giữa tự hào dân tộc và khát vọng ghi công. Ngày nay, các thế hệ đều tìm về với tinh thần hào hùng của dân tộc qua những tác phẩm văn thơ. Khi tiếp cận bài thơ này, một số người cho rằng 'sự hổ thẹn của tác giả là quá mức, kiêu căng'. Ngược lại, một số khác đánh giá cao và cho rằng đó là biểu hiện của một hoài bão lớn lao của thanh niên yêu nước.
Hai ý kiến trái chiều về sự hổ thẹn của tác giả phản ánh quan điểm khác nhau của mỗi người. Ý kiến thứ nhất tập trung vào nghĩa đen, không nhận ra vẻ đẹp của người anh hùng, trong khi ý kiến thứ hai đánh giá toàn diện giá trị nội dung của tác phẩm. Ý kiến đầu còn phản ánh hời hợt, thiếu hiểu biết, trong khi ý kiến thứ hai phản ánh chính xác và có giá trị.
Hai dòng đầu của tác phẩm thể hiện lòng tự hào, cảm xúc của tác giả trước sức mạnh của người anh hùng và quân đội nhà Trần, với lối viết hào hùng, ngôn từ sâu cảm xúc, hình ảnh lãng mạn, và bút pháp sử thi:
'Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu'
Hai dòng cuối, tác giả thể hiện nội tâm, tỏ lòng trực tiếp. Ở đó, chúng ta cảm nhận được sự hổ thẹn của tác giả với chính bản thân mình:
'Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính nhân gian thuyết vũ hầu'
(Công danh nam tử vẫn còn nợ nần
Nghe về đời thường hơn thuyết Vũ Hầu)
Tác giả đề cập đến khái niệm 'chí nam nhi', một thuật ngữ phổ biến trong văn hóa phong kiến, mà theo đó, chí nam nhi thường liên quan đến ý thức về công danh. 'Công danh' đại diện cho sự công lao và danh vọng. Nam tử phải tự mình xây dựng danh tiếng, để lại dấu ấn trong xã hội, là điều tất yếu với họ. Muốn thể hiện sự tồn tại, họ cần phải có công danh. Và chỉ có nam tử mới có thể đạt được danh hiệu đó, và việc đó cũng là trách nhiệm của họ. Quan điểm về công danh này mang ý nghĩa tích cực, khích lệ tinh thần chiến đấu và sự cống hiến của nam tử. Đối với Nguyễn Công Trứ, công danh là một phần không thể thiếu của cuộc sống:
'Một khi đã được vinh danh ở khắp nơi
Thì danh vọng còn gì với non sông'
Tư duy này đã làm nổi bật vẻ đẹp trong tính cách của Phạm Ngũ Lão - một người không chấp nhận cuộc sống bình thường, vô nghĩa. Dù đã đạt được danh tiếng và thành công, tác giả vẫn cảm thấy chưa trả xong món nợ công danh 'vẫn còn nợ nần công danh'. Nhưng món nợ phải được trả, vì vậy sự băn khoăn chỉ là biểu hiện của khát vọng tiếp tục thành công, của ý thức tự hoàn thiện, và của lòng nhiệt thành, nhiệt huyết của những người nam nhi trong xã hội.
Câu cuối 'tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu', Phạm Ngũ Lão liên kết với ý thức nợ công danh. Vũ Hầu đại diện cho Gia Cát Lượng, một nhân vật trung thành và lớn lao. Gia Cát Lượng đã hy sinh không mệt mỏi và chết trong một trận chiến. Phạm Ngũ Lão lấy Gia Cát Lượng làm mẫu mực và thấy thẹn với chính mình vì Gia Cát Lượng đã hoàn thành nhiệm vụ của mình đến hơi thở cuối cùng. Nỗi thẹn này làm tôn lên nhân cách của Phạm Ngũ Lão, thúc đẩy khát vọng cống hiến và sự nhiệt huyết của một người dũng cảm. Nỗi thẹn cũng thể hiện trách nhiệm, nghĩa vụ và ý chí của một người nam tử.
Bài thơ kết thúc để lại ấn tượng sâu sắc. Đó không chỉ là nỗi thẹn của tác giả mà còn là bức tranh về con người và thời đại của Đông Á.
Bài tham khảo mẫu 02
Ảnh hưởng lâu dài của một thời đã qua vẫn sống mãi trong lòng chúng ta. Chiến thắng ở Bạch Đằng đã mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc. Chiến thắng của Lê Lợi trước quân Minh cũng là một trong những diễn biến quan trọng của lịch sử. Những sự kiện này không chỉ ảnh hưởng đến hiện tại và tương lai mà còn trở thành cảm hứng vô tận trong văn học và nghệ thuật. Phạm Ngũ Lão sống ở thời kỳ hào hùng của Đông Á, và bài thơ của ông cũng phản ánh thời đại đó. Có người cho rằng: Sự hổ thẹn của tác giả là thái quá, kiêu căng. Ngược lại, có người khác khen ngợi và cho rằng đó là biểu hiện của một hoài bão lớn lao của người trẻ yêu nước.
Mỗi người có quan điểm riêng của mình. Theo tôi, bài thơ là biểu hiện của hoài bão lớn lao của người trẻ yêu nước. Từ đầu, Phạm Ngũ Lão đã ca ngợi vẻ đẹp của người tráng sĩ thời Trần:
'Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu
Tam quân tì hổ khí thôn ngưu”
Người tráng sĩ trong tư thế 'hoành sóc” tỏ ra vững vàng, kiên định, sẵn sàng chiến đấu. 'Giang sơn kháp kỉ thu” tái hiện không gian rộng lớn và thời gian dài, thể hiện tầm vóc của con người với sự kiên nhẫn, bền bỉ và linh hoạt. Hai câu thơ này thành công trong việc mô tả tầm vóc của con người và sức mạnh dân tộc, làm sống lại hào khí Đông A, thể hiện sức mạnh đoàn kết và tự hào dân tộc.
Bài thơ cũng là biểu hiện của hoài bão lớn lao của một con người yêu nước vì tiếp đó, tác giả nhắc đến chí làm trai và nỗi thẹn của lòng mình:
'Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính nhân gian thuyết Vũ Hầu”
Nỗi lòng của nhà thơ cũng chính là lòng chí tráng và tinh thần của một vị tướng tài ba. Chí làm trai - quan điểm của Nho giáo: nam tử thời phong kiến phải lập công lập danh, để lại sự nghiệp vĩ đại, tiếng tăm muôn đời. Hoài bão ấy đã trở thành lý tưởng sống, vẫn hiện hữu trong văn học trung đại:
“Chí làm trai dặm nghìn da ngựa
Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao”
Tuyệt vời:
'Chí làm trai nam bắc tây đông
Cho thỏa sức vẫy vùng trong bốn bể”.
Khi viết bài này, Phạm Ngũ Lão đã có tất cả danh vọng, thành tựu nhưng vẫn cảm thấy chưa trọn vẹn với công danh, thể hiện sự khao khát cống hiến và ý thức tu thân. Ông không chỉ lo lắng về nghĩa vụ công danh mà còn thẹn với Vũ Hầu. Trong lịch sử, Gia Cát Lượng được ghi chép là một vị tài tình, một chiến lược gia, là người trung thành với Lưu Bị, sáng lập nhà Thục Hán. Phạm Ngũ Lão lấy Gia Cát Lượng làm gương mẫu cho cuộc đời mình, cảm thấy thẹn vì không đạt được thành tựu như Vũ Hầu, nỗi thẹn thúc đẩy ý chí lập công, không làm suy giảm danh dự mà tôn lên nhân cách. Chúng ta còn nhớ Nguyễn Khuyến cảm thấy thẹn với Đào Uyên Minh vì vẫn chưa quyết định ở lại hay đi, ngay cả khi quyết định trở về nhưng vẫn 'ngửa mặt lên thẹn trời”. Đầu thế kỷ XX, khi dân tộc chưa tìm được hướng đi, Phan Bội Châu viết:
“Thẹn cùng sông, buồn cùng núi, tủi cùng trăng”.
Đó chính là nỗi thẹn của những nhân cách vĩ đại, là tâm trạng của những người lính yêu nước, với khao khát dốc hết lòng mình cho đất nước.
Bài thơ thể hiện một ước mơ to lớn của Phạm Ngũ Lão, cũng như của thời đại đó. Vấn đề mà ông đặt ra không chỉ có ý nghĩa trong thời điểm đó mà còn với các thế hệ sau này, là con người phải rèn luyện bản thân, vượt qua để hoàn thiện, chịu trách nhiệm với quê hương, xã hội. Quan trọng hơn, lòng yêu nước phải được thể hiện qua hành động cụ thể. Âm hưởng của tinh thần Đông Á mãi mãi vang vọng như một bản hòa nhạc viết nên trang sử của dân tộc.
Bài tham khảo mẫu 03
Đi-đơ-rô đã nói: 'Không có ước mơ lớn thì cũng không có thành tựu lớn'. Sống phải có ước mơ và ước mơ đó phải kết nối với khát vọng của bản thân với lợi ích của quốc gia và dân tộc. Lý tưởng sống cao đẹp có thể thấy được ở mọi thời đại. Đó có thể là lòng căm thù sâu sắc, cũng có thể là lòng tự hào dân tộc, nhưng lý tưởng sống được thể hiện qua 'nỗi thẹn' thì thật đặc biệt. Nếu Nguyễn Khuyến 'Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào' thì Phạm Ngũ Lão - một danh tướng thời Trần - lại 'Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu'. Có người cho rằng sự hổ thẹn của Phạm Ngũ Lão là quá kiêu căng, thái quá; nhưng cũng có người ca ngợi và cho rằng đó là biểu hiện của một ước mơ to lớn của người trẻ tuổi yêu nước.
Vậy, ý kiến nào đúng?
'Thuật hoài' là một trong những tác phẩm văn học thời Lý Trần, với thể Đường luật ngắn gọn, súc tích, bài thơ đã diễn đạt được ước mơ của nam nhi trong xã hội phong kiến.
Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thính nhân gian thuyết Vũ hầu.
(Công danh nam tử còn vương nợ
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ hầu).
Học bài thơ này, có người cho rằng: sự hổ thẹn của tác giả là quá mức, kiêu căng. Ngược lại, có người khen ngợi và cho rằng đó là biểu hiện của một ước mơ lớn lao của người thanh niên yêu nước. Vậy, ý kiến nào là đúng?
Hai câu thơ trên phản ánh tâm trạng của tác giả, cũng như chí, tâm của người anh hùng. Ý kiến chỉ trích rằng sự hổ thẹn của tác giả là quá mức, kiêu căng cũng có lý do của nó. Vũ Hầu là ai? Là Gia Cát Lượng (hay Khổng Minh), một nhân vật thời tam quốc nổi tiếng về mưu lược, tài trí hơn người. Ông đã hy sinh trọn đời cho nhà Hán, là vị quân sư - cố vấn tài ba của Lưu Bị, giúp Lưu Bị đánh bại nhiều đối thủ mạnh mẽ, góp phần quan trọng trong việc thành lập và củng cố nhà Hán. Gia Cát Lượng có thể coi là một 'chính quân tử', là tấm gương trung nghĩa kiệt xuất điển hình, một tài năng quân sự. Mơ ước như Gia Cát Lượng là đúng nhưng hổ thẹn vì không được như Gia Cát Lượng là không tự tin vào khả năng của bản thân, là quá kiêu căng, thái quá, tự cao tự đại phải không? Nếu mọi người nghĩ như vậy, đó chỉ là một cách nhìn hạn hẹp, mang theo ý thức chủ quan. Đúng là không có ai có thể trở thành Khổng Minh (Gia Cát Lượng), nhưng Khổng Minh không phải là thần thánh, vì vậy bất kỳ ai cũng có thể cố gắng theo gương của ông. Hơn nữa, theo gương Khổng Minh có nghĩa là theo gương của gì? Đó là lòng trung thành, ái quốc, là cống hiến cho vua chúa, cho đất nước. Đây cũng chính là lý tưởng của những người nam nhi trong xã hội phong kiến.
Chắc chắn rằng, ý kiến thứ hai mới là chính xác: Nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão thể hiện một hoài bão lớn của người trẻ yêu nước.
Công danh nam tử còn vương nợ
Quan niệm 'nợ công danh' đã trở thành lý tưởng sống của những anh hùng trong xã hội cổ xưa. Thời Phạm Ngũ Lão, chế độ phong kiến Việt Nam đang xây dựng lợi ích của giai cấp phong kiến, 'công danh' là một khao khát lập công, lập danh, hoàn thành nghĩa vụ với đất nước.
Sau này, Nguyễn Công Trứ cũng đã khẳng định:
Đã được biết đến khắp nơi
Phải để lại dấu ấn với núi sông.
'Công danh' được xem là dấu hiệu của thành đạt, là món nợ đời phải trả của người làm trai. Trả xong nợ công danh có nghĩa là hoàn thành nghĩa vụ đối với đời, với dân, với nước. Đồng thời, chí làm trai thời ấy có tác dụng cổ vũ con người từ bỏ lối sống tầm thường, ích kỷ, sẵn sàng hi sinh cuộc đời cho sự nghiệp lớn lao, sự nghiệp cứu nước, cứu dân để cùng trời đất muôn đời bất hủ. Phạm Ngũ Lão đã cầm ngang ngọn giáo bảo vệ non sông mấy thu rồi mà vẫn cảm thấy mình chưa trả xong nợ công danh là bởi vì cái chí ông quá lớn và cái tâm ông đẹp quá.
Luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu.
Nghĩ đến Vũ Hầu là ước muốn trở thành người có tài cao, chí lớn, đắc lực trong việc giúp vua, giúp nước. Ở đây, Phạm Ngũ Lão cảm thấy thẹn khi nhắc đến Vũ Hầu Gia Cát Lượng, vì chưa có tài mưu lược lớn như Gia Cát Lượng để từ giặc, cứu nước, khôi phục giang sơn cũng có nghĩa là thấy mình chưa xứng đáng là một đấng nam nhi quân tử. Theo tư tưởng Nho giáo, có thể thấy Phạm Ngũ Lão rất có ý thức về trách nhiệm, nghĩa vụ của mình đối với đất nước. Đó cũng là biểu hiện khát vọng muốn góp sức mình vào sự nghiệp chung.
Hoài bão lớn của Phạm Ngũ Lão thông qua nỗi thẹn không chỉ thể hiện qua món nợ mà còn ở việc ông không hề nói suông. Ông có ước mơ lớn và đã cố gắng thực hiện hoài bão ấy. Từ một chàng trai không tiếng tăm nơi thôn xóm, ông trở thành một tướng tài, ông trả xong nợ công danh với lịch sử, lịch sử đã gọi tên ông. Thế hệ sau nhớ mãi đến ông cùng với Thuật hoài và tiếp bước lí tưởng sống của tổ tiên. Thanh niên Việt Nam ngày nay phải biết xác định con đường, ước mơ và cố gắng thực hiện ước mơ đó. Tuy nhiên, cần đặt sự tồn tại và phát triển của đất nước lên hàng đầu, rèn luyện đạo đức, tài năng, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ kiên trì với mục đích đúng đắn của mình.
Mặc dù ra đời cách chúng ta tám thế kỷ song Thuật hoài của Phạm Ngũ Lão vẫn luôn mới mẻ và hấp dẫn. Bài thơ có tác dụng giáo dục về nhân sinh quan, về lẽ sống đối với thanh niên. Đặc biệt, qua nỗi thẹn của mình, Phạm Ngũ Lão đã cho chúng ta thấy hoài bão lớn lao và cao đẹp của cuộc đời ông. 'Khi lẽ sống thiết tha đến mức trở thành tình cảm, người ta sẽ thực hiện được ước mơ của mình cho dù khó khăn đến đâu'.
Bài thơ thể hiện triết lý sống trong thời kỳ phong kiến của những người quân tử. Nó chịu ảnh hưởng từ ý thức hệ phong kiến và mang tính chất 'thi dĩ ngôn chí', đồng thời phản ánh thực tế xã hội: Khi đất nước gặp nguy, vai trò của người anh hùng trở nên cực kỳ quan trọng. 'Quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách', người anh hùng là người góp phần vào việc tạo nên lịch sử, luôn tôn trọng danh dự và bảo vệ phẩm giá của quê hương, với non sông, với đất nước, với truyền thống. Vì vậy, cái thẹn của Phạm Ngũ Lão sẽ mãi được ghi nhớ trong lịch sử dân tộc.
