Buzz
Tác phẩm văn học Cửu Long Giang ta ơi của tác giả Nguyên Hồng sẽ được giới thiệu đến các bạn học sinh trong sách Ngữ Văn lớp 6, thuộc bộ sách Kết nối tri thức, tập 1.
Mytour sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 6: Cửu Long Giang ta ơi. Hãy theo dõi nội dung chi tiết dưới đây.
Soạn bài văn Cửu Long Giang ta ơi - Mẫu 1
I. Bắt đầu
Giới thiệu tổng quan về nhà văn Nguyên Hồng và bài thơ Cửu Long giang ta ơi.
II. Nội dung chính
1. Miêu tả về lớp học ở đầu và cuối bài thơ
a. Sự miêu tả về lớp học ở đầu bài thơ:
- Nhân vật “ta”:
- Là một học sinh, 10 tuổi.
- Hành động: “Mắt ngẩng lên trông bản đồ sáng rực/Như hoa bỗng gặp một giấc mơ” thể hiện sự hứng khởi, ham muốn khám phá của học sinh.
- Tâm trạng: “Tim đập mạnh hồn ngây không sao hiểu” gợi lên cảm giác kinh ngạc trước sự rộng lớn của dòng sông Mê Kông.
- Nhân vật “thầy giáo”:
- “Thầy giáo to lớn, thước bảng cũng lớn theo/Gậy thần và cánh tay sư phụ”: hình ảnh của người thầy trở nên vĩ đại, thể hiện lòng ngưỡng mộ của học sinh đối với thầy giáo.
- “Dẫn dắt chúng con đi qua những dòng sông núi tuyệt vời”: thầy giáo đã giúp học sinh khám phá những bài học quý báu.
b. Miêu tả về lớp học ở phần kết của bài thơ:
- Nhân vật “ta”: đã trưởng thành.
- Nhân vật thầy: đã ra đi, “thước bảng ngày xưa nay biến thành cán cờ” là biểu tượng của sự hy sinh cho sự độc lập của quốc gia.
2. Sự tường thuật về sông Mê Kông qua lời giảng dạy của thầy
- Con sông hung dữ:
- Thời gian: buổi trưa oi bức.
- Môi trường xung quanh sông: những tảng đá lớn nằm trên bờ, bao phủ bởi cây cỏ hoang dã như lan, dứa, thông.
- Chảy qua dãy núi Trường Sơn, tiếng thác Khôn vang vọng.
- Dòng sông trôi chảy êm đềm:
- Thời gian: sáng trong mùa thu
- Phong cảnh xung quanh sông: cánh đồng bao la, bướm bay trên bầu trời xanh biếc, tiếng chim hót trên những cành cây, những giọt sương long lanh, rừng núi tựa như lặng im, mặt đất phẳng rộng mở, sóng nước vỗ nhẹ dưới bầu trời xanh thẳm.
- Dòng sông Mê Kông: Mê Kông chảy, Mê Kông hát ca/Chín nhánh Mê Kông vờn phù sa vàng rực/Rừng cỏ ven Mê Kông không ngừng sinh sôi/Bến cảng Mê Kông đầy tàu thuyền/Mê Kông triền miên/Với chín nhánh sông chảy qua.
=> Sông mang đến phù sa giàu dinh dưỡng cho đất đai và ruộng đồng.
3. Sự liên kết giữa dòng sông và con người
- Tác động của sông Mê Kông đối với cư dân miền Nam:
- Cung cấp phù sa cho việc trồng lúa: “Ruộng bãi trồng lúa không ngừng”.
- Đóng góp vào nguồn thủy sản: “Cảng cá và tôm tràn đầy”.
- Đất của sông Mê Kông cung cấp không gian trồng cây ăn quả: “Sầu riêng thơm nồng, dừa chín mọng”.
- Hình ảnh cuộc sống của người dân miền Nam:
- Lao động cần cù, kiên trì: từng đợt sương gió, từng ngày đêm lao động trên ruộng lúa, làm cho mồ hôi và bùn lầy biến thành đất màu mỡ.
- Mỗi người dân gắn bó với mảnh đất quê hương: Tên mỗi nơi được nhắc đến, lòng nhớ về… Cà Mau.
- Tiếp nối tinh thần hy sinh của ông bà để giữ gìn đất đai cho con cháu: Những mảnh đất… bị chia cắt.
=> Sông Mê Kông liên kết chặt chẽ, mang lại nhiều điều quan trọng cho cuộc sống của người dân.
III. Phần kết
Khẳng định giá trị của nội dung và nghệ thuật trong bài thơ Cửu Long giang ta ơi.
Soạn bài Cửu Long Giang ta ơi - Mẫu 2
Câu 1. Theo em, nhan đề của bài thơ có điều gì đặc biệt? Nó gợi lên cảm xúc, ấn tượng như thế nào?
- Tựa đề “Cửu Long Giang ta ơi”: như một tiếng gọi sâu lắng từ lòng yêu quý, tự hào dành cho dòng sông quê hương.
Câu 2. Em tưởng tượng như thế nào về “tấm bản đồ rực rỡ”? Cảm xúc của nhân vật khi nhìn thấy tấm bản đồ đó như thế nào?
- Hình ảnh của “tấm bản đồ rực rỡ”: Nó giống như một cánh đồng hoa lung linh sắc màu.
- Nhân vật trong bài thơ: say mê, phấn khởi khi chiêm ngưỡng tấm bản đồ ấy.
Câu 3. Hãy tìm những chi tiết mô tả vẻ đẹp của dòng sông Mê Kông.
- Những chi tiết mô tả vẻ đẹp của dòng sông Mê Kông:
- Mê Kông sông dài hơn hai ngàn cây số mênh mông.
- Mê Kông chảy, Mê Kông cũng hát.
- Chín nhánh Mê Kông phù sa nổi váng
- Ruộng bãi Mê Kông trồng không hết lúa
- Bến nước Mê Kông tôm cá ngợp thuyền.
- Mê Kông quặn đẻ/Chín nhánh sông vàng.
Câu 4. Thông qua chi tiết nào, tác giả miêu tả hình ảnh của người nông dân Nam Bộ? Những chi tiết này khiến em cảm nhận thế nào về con người ở đây?
- Hình ảnh của người nông dân Nam Bộ được miêu tả qua đoạn văn: Nông dân Nam Bộ gối đất nằm sương/Mồ hôi và bãi lầy thành đồng lúa.
- Những chi tiết này khiến em cảm nhận về con người ở đây: chăm chỉ, kiên trì.
Câu 5. Trong bài thơ Cửu Long Giang ta ơi, có nhiều hình ảnh sống động, phong phú. Em ưa thích những hình ảnh nào nhất? Tại sao?
- Các hình ảnh mà em thích: Chín nhánh Mê Kông phù sa nổi váng/ Ruộng bãi Mê Kông trồng không hết lúa/ Bến nước Mê Kông tôm cá ngợp thuyền.
- Nguyên nhân: Các hình ảnh trên thể hiện sự giàu có của dòng sông Mê Kông.
Câu 6. Đưa ra cảm nhận của bạn về tình yêu của tác giả đối với dòng sông Mê Kông và quê hương trong bài thơ.
Tình yêu của tác giả đối với dòng sông Mê Kông: đầy cảm xúc, sâu sắc. Tình yêu này cũng là tình yêu dành cho mảnh đất quê hương.
Soạn bài Cửu Long Giang ta ơi - Mẫu 3
Tác giả
- Nguyên Hồng (1918 - 1982), tên thật là Nguyễn Nguyên Hồng, quê gốc ở thành phố Nam Định.
- Tuổi thơ của Nguyên Hồng đầy gian khổ và thiếu thốn, không chỉ về vật chất mà còn về tình thương gia đình.
- Trước cách mạng, ông sống chủ yếu ở Hải Phòng, trong một khu phố nghèo.
- Từ tác phẩm đầu tiên, Nguyên Hồng đã dành tâm huyết cho những số phận người dân nghèo. Ông được coi là nhà văn của phụ nữ và trẻ em.
- Sau cách mạng, ông vẫn tiếp tục sáng tác mạnh mẽ. Tác phẩm của ông đa dạng, từ tiểu thuyết, kí, thơ đến tiểu thuyết sử thi nổi tiếng.
- Các tác phẩm đáng chú ý:
- Tiểu thuyết: Bỉ vỏ (1938), Cuộc sống (1942), Sóng gầm (1961), Cửa biển (bộ tiểu thuyết 4 tập: 1961, 1967, 1973, 1976)...
- Truyện: Hai dòng sữa (truyện ngắn, 1943), Vực thẳm (truyện vừa, 1944), Miếng bánh (truyện ngắn, 1945)...
- Hồi ký: Những ngày thơ ấu (đăng báo lần đầu năm 1938, xuất bản năm 1940), Một tuổi thơ văn (1973), Những nhân vật ấy đã sống với tôi (1978)...
- Bộ tiểu thuyết lịch sử: Núi rừng Yên Thế (gồm nhiều tập, đang được nhà văn hoàn thành).
Tác phẩm
1. Nguyên bản
Bài thơ được in trong tập sách Trời xanh, xuất bản vào năm 1960.
2. Thể loại thơ
Bài thơ được sáng tác theo thể tự do.
Đọc - Hiểu văn bản
1. Hình ảnh của lớp học ở đầu và cuối bài thơ
a. Hình ảnh của lớp học ở đầu bài thơ:
- Nhân vật “ta”:
- Là một học sinh, khoảng 10 tuổi.
- Hành động: “Mắt ngẩng lên nhìn bản đồ rực rỡ/Như đồng hoa gặp một đêm mơ” gợi lên niềm hứng khởi, ham muốn khám phá của học trò.
- Tâm trạng: “Tim đập mạnh hồn ngây không hiểu sao” gợi lên cảm giác choáng ngợp trước sự rộng lớn của dòng sông Mê Kông.
- Nhân vật “thầy giáo”:
- “Thầy giáo lớn vậy, thước bảng cũng to thế/Gậy thần tiên và cánh tay như đạo sĩ”: Hình ảnh của người thầy trở nên vĩ đại, thể hiện sự ngưỡng mộ của học sinh đối với thầy giáo.
- “Dẫn chúng ta đến những nơi núi sông tuyệt vời”: thầy đã giúp học sinh khám phá ra những bài học bổ ích.
b. Hình ảnh lớp học ở cuối bài thơ:
- Nhân vật “ta”: đã trưởng thành.
- Nhân vật thầy: đã ra đi, “thước bảng ngày xưa giờ thành lá cờ” là biểu tượng cho sự hy sinh vì độc lập của dân tộc.
2. Hình ảnh sông Mê Kông qua bài giảng của thầy
- Dòng sông dữ dội:
- Thời gian: buổi trưa hè nắng gắt.
- Cảnh vật quanh sông: cây lao đá đổ, được phủ kín bởi các loại cây như lan hoang, dứa mật, thông nhựa.
- Chảy qua dãy Trường Sơn, thác Khôn.
- Dòng sông trôi êm đềm:
- Thời gian: buổi sáng mùa thu.
- Cảnh vật quanh sông: bướm bay trong trời xanh, chim hót trên cành cây, sương long lanh, rừng núi xa xăm, đất phẳng thơm mát, sóng nước như làm chân trời trắng xoá.
- Mê Kông: Mê Kông chảy, Mê Kông ca hát/Chín nhánh Mê Kông phù sa nổi bật/Ruộng bãi Mê Kông trồng không hết lúa/Bến nước Mê Kông đầy tôm cá, thuyền bè trôi lơ lửng/Mê Kông giao mùa/Chín nhánh sông sáng rực.
=> Sông Mê Kông cung cấp phù sa màu mỡ cho đất đai, ruộng đồng.
3. Hình ảnh dòng sông gắn bó với con người
- Vai trò của Mê Kông với người dân Nam Bộ:
- Cung cấp phân bón phong phú cho ruộng đồng: Ruộng bãi trồng không thiếu lúa.
- Cung cấp nguồn thực phẩm từ đại dương: Bến nước đầy cá tôm, thuyền bè ra vào nhộn nhịp.
- Cung cấp mảnh đất màu mỡ cho cây ăn quả: Sầu riêng thơm phức, dừa xanh tươi mơn mởn.
- Hình ảnh cuộc sống của người dân Nam Bộ:
- Chăm chỉ, kiên trì với cảnh sương gió: Lao động mệt mỏi, mồ hôi và bãi lầy biến thành vườn lúa xanh mướt.
- Gắn bó sâu đậm với miếng đất: Mỗi miếng đất nhấc lên làm lòng người thổn thức... Cà Mau.
- Ông cha hi sinh vì giữ vững đất đai và nước non cho con cháu: Mỗi miếng đất... kể lể.
=> Sông Mê Kông liên kết mật thiết, đóng góp không nhỏ vào cuộc sống của con người.
