Bài viết về Triện thư

Triện thư (giản thể: 篆书; phồn thể: 篆書; bính âm: zhuànshū), hay chữ triện, là một loại chữ thư pháp cổ Trung Quốc. Đây là loại chữ tượng hình phát triển từ chữ giáp cốt thời nhà Chu và được phổ biến ở nước Tần trong thời kì Chiến quốc. Chữ triện của nhà Tần trở thành chữ viết chính thức của Trung Quốc dưới triều đại nhà Tần và được dùng rộng rãi để khắc trang trí các ấn tín dưới thời nhà Hán.

Triện thư được chia thành hai loại chính: đại triện và tiểu triện. Đại triện (大篆) phát triển từ Kim văn, lưu hành từ thời Tây Chu với nhiều biến thể khác nhau ở các quốc gia. Tiểu triện (小篆) hay Tần triện (秦篆) là dạng chữ phát triển từ Đại triện, ra đời từ khi Tần Thủy Hoàng thống nhất sáu nước và áp dụng chính sách thống nhất văn tự. Đây là loại chữ thống nhất đầu tiên của Trung Quốc và thường được nhắc đến nhiều hơn khi nói về triện thư. Tiểu triện được sử dụng từ thời nhà Tần đến thời Tây Hán, khi bị thay thế bởi Lệ thư với lối viết đơn giản hơn.

Chữ triện thường được sử dụng để khắc dấu vì tính phức tạp cao và hình dáng đặc biệt, làm cho việc giả mạo rất khó khăn. Ngoài ra, nhờ tính thẩm mỹ đặc trưng, chữ triện cũng được dùng để viết thư pháp.

Triện thư và chữ Hán ngày nay

Sau hàng ngàn năm thay đổi trong lịch sử, chữ triện và chữ Hán ngày nay (đặc biệt là bộ phồn thể) vẫn có nhiều sự khác biệt lớn, mặc dù vẫn giữ được nhiều nét tương đồng.

Quan sát cận cảnh những hình ảnh về vật thể trên vật liệu đồng để hiểu rõ hơn về tiến trình phát triển chữ viết của người Trung Quốc trong quá khứ.

Chên Zhāoróng nghiên cứu về dòng họ chữ Qín từ góc nhìn của lịch sử chữ viết Trung Quốc.

Tìm hiểu sơ lược về lịch sử và quy trình phát triển của chữ viết Trung Quốc qua tác phẩm của Qiú Xīguī.

Tài liệu về chữ phong tặc Seal script có sẵn trên Wikimedia Commons.

Thông tin về dịch thuật chữ viết phong tặc và bài viết của Richard Sears.