Bạn đã hiểu tầm quan trọng của việc để trẻ chơi tự do với các vật dụng trong nhà chưa?

Một nghiên cứu mới chỉ ra rằng, việc cha mẹ cho phép trẻ chơi an toàn với các vật dụng như thìa gỗ, thùng giấy, hoặc hộp nhựa tại nhà có thể kích thích sự phát triển của trẻ.

Chơi với các vật dụng trong nhà giúp thúc đẩy sự phát triển của trẻ nhỏ. Nguồn ảnh: Pexels

Trong giai đoạn bắt đầu biết đi, việc trẻ vui chơi không chỉ là để giải trí, mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình học hỏi và khám phá thế giới xung quanh.

Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, khi cha mẹ cho phép trẻ chơi an toàn với các vật dụng như thìa gỗ, thùng giấy, hoặc hộp nhựa trong nhà, điều này có thể thúc đẩy sự phát triển của trẻ.

Chơi với trẻ không chỉ là để giải trí mà còn giúp trẻ khám phá thế giới xung quanh một cách kỳ diệu. Nguồn ảnh: Pexels 

Tiến sĩ Catherine Tamis-LeMonda, người dẫn đầu nghiên cứu và là giáo sư tâm lý ứng dụng tại Đại học New York, cho biết: “Trẻ sẽ vui vẻ khi chơi với các đồ dùng an toàn trong nhà như thìa, thùng giấy, gối và hộp.”

Chơi giúp trẻ tự do sáng tạo. Nguồn ảnh: Pexels

Tiến sĩ Tamis-LeMonda chia sẻ rằng, phụ huynh không nên quá lo lắng khi trẻ vui chơi với các đồ dùng trong nhà. Thực tế, đó là cách trẻ khám phá cuộc sống xung quanh chúng. Sự hồ hởi và tò mò của trẻ là dấu hiệu của khả năng thích nghi cao. Điều này là điều mà cha mẹ nên kỳ vọng từ con trẻ.

Các đồ dùng trong nhà có thể biến thành đồ chơi, giúp trẻ tăng tính tò mò hiếu kỳ. Việc để trẻ tự do khám phá còn được gọi là chơi tự do. Vậy chơi tự do có ý nghĩa như thế nào trong sự phát triển của trẻ và cha mẹ cần làm gì để đồng hành cùng trẻ, hãy tiếp tục theo dõi bài viết này nhé!

Chơi tự do là gì và tại sao lại quan trọng đến vậy?

Chơi tự do là thuật ngữ mô tả những trò chơi mà trẻ tự quyết định mà không cần sự hướng dẫn từ người lớn, bên cạnh việc sử dụng những đồ dùng có sẵn. Trẻ tự quyết định họ muốn chơi gì và bao lâu. Các hoạt động có thời gian định trước hoặc có sự hướng dẫn từ người lớn không được xem là chơi tự do. Hiệp hội Giáo dục và Thể chất Mỹ (SHAPE America) khuyến khích trẻ mầm non nên tham gia ít nhất 1 giờ chơi tự do mỗi ngày.

Để giúp con phát triển một cách sáng tạo và vui vẻ hơn, cha mẹ có thể cho bé chơi với một số loại đồ chơi làm từ giấy.

Chơi tự do là thuật ngữ dùng để mô tả những trò chơi mà trẻ tự tổ chức mà không cần sự hướng dẫn từ người lớn, ngoại trừ việc sử dụng những đồ dùng có sẵn. Nguồn ảnh: Pexels

Với trẻ lớn hơn, việc chơi tự do mang lại cơ hội để bé phát triển trí tưởng tượng và nuôi dưỡng khả năng sáng tạo không giới hạn. Với trẻ nhỏ hơn, chơi tự do là một nền tảng quan trọng giúp bé hiểu thêm về cơ thể và khám phá cuộc sống xung quanh. 

Tiến sĩ Laurel Bongiorno, người đứng đầu Bộ môn Nghiên cứu Giáo dục và Phát triển của Trường Cao đẳng Champlain ở bang Vermont, Hoa Kỳ, nhấn mạnh rằng, “Trò chơi không giới hạn đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và trưởng thành của trẻ nhỏ. Cha mẹ hãy cho phép trẻ tự do sáng tạo với những đồ chơi mà chúng yêu thích, khám phá thế giới xung quanh bằng tất cả các giác quan, xây dựng ý thức về bản thân và khuyến khích tính tự chủ.”

Hãy để con chơi với những đồ chơi mà chúng yêu thích, cha mẹ nhé. Nguồn ảnh: Pexels

Theo tiến sĩ Tamis-LeMonda, một số cha mẹ rơi vào bẫy chống lại bản năng tự nhiên của trẻ, khi chúng thích khám phá những vật mới lạ trong khoảng thời gian ngắn. Họ cho rằng thay vì để trẻ chơi tự do, họ cần dạy trẻ cách tập trung. Ông lập luận rằng, một số cha mẹ đang đặt kỳ vọng lên con trẻ như những gì họ đã trải qua ở mẫu giáo - ngồi yên, nghe cô giáo kể hết câu chuyện này, sau đó chuyển sang hoạt động kế tiếp trong 20 phút.

Đừng quá lo lắng khi trẻ làm mấy. Nguồn ảnh: Pexels

Tiến sĩ Tamis-LeMonda chia sẻ, “Cha mẹ nên động viên trẻ tự mình khám phá cơ thể, tìm hiểu vật thể và nhận biết hành động của mình. Điều này làm cho trẻ mở rộng tư duy, yêu thích các hoạt động hàng ngày.”

Ngoài ra, tiến sĩ cũng khuyên, cha mẹ thay vì khuyến khích trẻ chơi với một đồ chơi lâu dài hơn, hãy cho bé khám phá đủ loại vật dụng một cách an toàn. Điều này giúp bé phát triển tốt hơn. 

Khám phá các vật dụng khác nhau kích thích sự linh hoạt của đôi bàn tay trẻ. Nguồn ảnh: Pexels

Việc bé khám phá nhiều loại vật dụng khác nhau sẽ giúp bé phát triển khả năng cầm nắm, kiểm soát bàn tay. Điều này trở nên rất quan trọng khi bé học các kỹ năng khác, như cách cầm bút chì. Theo tiến sĩ Tamis-LeMonda, “Đa dạng hoạt động chơi và khám phá giúp bé nâng cao kỹ năng vận động tinh và kỹ năng vận động thô, điều quan trọng khi bé chuẩn bị đi học.”

Cách khích lệ trẻ chơi tự do là gì?

Mặc dù chơi tự do không cần sự hướng dẫn của người lớn, cha mẹ vẫn có thể thúc đẩy hình thức chơi này. Tiến sĩ Bongiorno giải thích, “Đưa ra các lựa chọn cho trẻ thay vì chỉ đưa cho trẻ một món đồ để chơi là cách cha mẹ có thể khuyến khích trẻ chơi tự do.”

Cha mẹ có thể chuẩn bị các đồ chơi phù hợp với trẻ sơ sinh hoặc các vật dụng khác nhau để trẻ an toàn vui chơi. Với trẻ sơ sinh, đồ chơi có thể là những con thú bông sặc sỡ. Còn đối với trẻ chập chững biết đi, có thể chọn đồ chơi như đất nặn, xe đồ chơi, đồ chơi robot…

Tiến sĩ Tamis-LeMonda cũng gợi ý, cha mẹ có thể cung cấp những đồ chơi hoặc vật dụng có kích thước, trọng lượng, âm thanh và cấu trúc khác nhau như nước, đất sét hoặc cát để kích thích các giác quan và sự tò mò của trẻ. Tuy nhiên, để không làm gián đoạn trò chơi, bạn có thể chỉ vào những thứ mà trẻ đang chơi hoặc cầm trên tay để khuyến khích hiểu biết ngôn ngữ của trẻ. 

Trẻ cần được vui vẻ khi chơi. Nguồn ảnh: Pexels

Cuối cùng, trẻ cần được thỏa sức vui chơi. Tiến sĩ Peter Gray - chuyên gia nghiên cứu tâm lý tại Đại học Boston và tác giả của cuốn sách “Tự do để học” cho biết, “Chơi là hoạt động vui vẻ, trẻ tự do lựa chọn và tự định hướng. Về cơ bản, trẻ luôn tự nhiên chơi từ khi còn bé.” 

Khuyến khích trẻ chơi tự do không có nghĩa là bỏ mặc trẻ. Mặc dù trẻ tự lựa chọn đồ chơi nhưng cha mẹ nên tạo ra không gian an toàn để trẻ chơi.

Tận dụng lợi ích của đồ dùng trong nhà

Theo nghiên cứu mới nhất, đồ chơi và đồ dùng trong nhà đều hỗ trợ cho quá trình học và phát triển của trẻ. Cho trẻ tiếp xúc với đa dạng đồ dùng đã được kiểm chứng giúp trẻ phát triển nhận thức, kỹ năng thô và tinh, cũng như hỗ trợ sức khỏe tinh thần và khả năng ngôn ngữ của trẻ.  

Đồ chơi và vật dụng trong nhà làm cho bé có cơ hội khám phá và phát triển sự sáng tạo. Nguồn ảnh: Pexels

Tiến sĩ Tamis-LeMonda khẳng định bạn có thể thực hiện điều này mà không cần phải mua đồ chơi đắt tiền. Bà nói, “chúng ta thường nghĩ rằng trẻ em sẽ tập trung vào việc chơi với những đồ chơi mới nhất, nhưng thực tế không phải vậy, chỉ cần khoảng 5 phút sau, trẻ có thể bỏ món đồ đó qua một bên. Trong khi đó, trẻ luôn thích khám phá những điều mới lạ về môi trường sống xung quanh. Chúng có thể khám phá ngăn kéo, nghịch vung chảo hoặc cuộn giấy vào tay.”

Theo tiến sĩ Bongiorno, trẻ thường rất tò mò về những vật dụng mà họ thấy bạn đang sử dụng. Bà chia sẻ, “Đôi khi chúng nghịch những lá thư trên bàn, chơi với miếng pizza hay mẩu bánh mì. Có lúc chúng xếp những chiếc hộp. Bạn biết đấy, chai lọ, nồi chảo, hộp nhựa, thìa gỗ và rất nhiều đồ dùng nhà bếp khác trẻ đều thích khám phá.”

Một chiếc hộp giấy đã qua sử dụng có thể trở thành một đồ chơi để trẻ phát triển trí tưởng tượng. Nguồn ảnh: Pexels

Chuyển đổi các vật dụng trong nhà thành những món đồ chơi thú vị

Bên cạnh việc sử dụng những đồ chơi phù hợp với độ tuổi, cho trẻ chơi với các vật dụng trong nhà dưới đây có thể khuyến khích bản năng tự nhiên của trẻ để khám phá và vui chơi:

• Chai lọ và chảo
• Cuộn khăn giấy
• Thùng các tông
• Thùng nhựa
• Gối và đệm
• Mũ, giày, găng tay và quần áo khác
• Thìa gỗ
• Khăn choàng lụa hoặc khăn vải nhiều màu sắc khác

Một số mẹo giúp trẻ chơi vui an toàn và lành mạnh

Với trẻ nhỏ, mọi vật trong nhà đều có thể trở thành đồ chơi. Vì vậy, cần phải đặt những vật nguy hiểm ra xa tầm tay của trẻ. Tiến sĩ Tamis-LeMonda nhấn mạnh về việc giữ an toàn cho trẻ, vì đã từng có trẻ nhặt được đinh hoặc đồng xu rồi đâm vào ổ điện, và thực tế có rất nhiều nguy hiểm khác.

Khuyến khích trẻ chơi tự do không đồng nghĩa với việc cha mẹ không để ý tới bé. Nguồn ảnh: Pexels

Bạn nên đặt những vật nhọn như chìa khóa, dao, kéo ở nơi cao, xa tầm tay của trẻ để tránh tai nạn đáng tiếc. Người lớn thường bị lơ đi khi trẻ bắt chước, học theo hành động của họ, ví dụ như kéo tách cà phê nóng lại gần, kéo vật nặng ra khỏi kệ hoặc với những vật ở trên cao… Điều này rất nguy hiểm nếu không có người lớn ở gần để quan sát.

Cha mẹ cần đặc biệt cảnh giác với nguy cơ trẻ bị hóc, nghẹn. Các bé thường tò mò và thích đưa vật lạ vào miệng. Theo báo cáo từ năm 1995 đến năm 2015 của tiến sĩ Kenya Kamimura từ Đại học Niigata Nhật Bản, có tới 75% trẻ dưới 5 tuổi nuốt phải dị vật. Vì vậy, cha mẹ hãy để trẻ vui chơi và khám phá nhưng cần chú ý quan sát họ.

Bài viết liên quan: Mẹ nên làm gì khi trẻ thường xuyên gây gỗ, đánh bạn?

Nhận định từ Mytour

Vui chơi luôn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ. Cha mẹ hãy khích lệ trẻ tự do khám phá môi trường sống một cách độc lập và an toàn. Điều này quan trọng để trẻ có cơ hội hiểu về bản thân và thế giới xung quanh. 

Trẻ luôn tò mò với những vật trong nhà. Tuy nhiên, do tính tò mò và sự thích khám phá, chỉ cần cha mẹ sơ ý, các vật dụng trong nhà có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần cân nhắc mua cho trẻ những món đồ chơi nhập vai phù hợp với độ tuổi để trẻ có thể vui chơi, khám phá một cách an toàn.  

Tổng hợp từ Verywellfamily