Buzz
1. Phóng xạ từ tia X tác động như thế nào đến cơ thể con người?
Tia X có năng lượng cao và khả năng xuyên qua vật thể tốt, gây tác động lên tế bào, mức độ phóng xạ càng cao thì ảnh hưởng càng lớn. Thời gian tiếp xúc với tia X cũng ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tia X là loại tia bức xạ có năng lượng cao và khả năng xuyên qua tốt.
Cụ thể, phóng xạ từ tia X có thể ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể như sau:
Tia phóng xạ X tác động đến da
Với khả năng xuyên qua cao và năng lượng mạnh, tia X có thể gây tổn thương cho da và các mô dưới da. Tổn thương này thường biểu hiện qua các vết đỏ xuất hiện không bình thường trên da, được gọi là erythema.
Thường thì các vết tổn thương da này xuất hiện sau khi da tiếp xúc với tia X trong vài giờ. Tuy không nghiêm trọng, nhưng sau vài ngày, màu đỏ sẽ mờ đi và da sẽ tự phục hồi.
Tuy nhiên, nếu da tiếp xúc lâu với tia X và bị chiếu bức xạ cao, tổn thương da sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, các vết đỏ có thể sưng phồng và hình thành loét. Trong trường hợp nhẹ, tổn thương có thể tự phục hồi sau vài tuần, nhưng với liều lượng phóng xạ cao hơn, vết thương sẽ lâu lành và có thể để lại sẹo lớn. Đối với trường hợp tổn thương nặng, có thể cần phải cắt bỏ và băng bó cẩn thận để vết thương có thể lành lại.
Tia phóng xạ X đối với thai nhi rất nguy hiểm
Tia phóng xạ X ảnh hưởng đến thai nhi
Thai nhi là một nhóm đối tượng đặc biệt, dễ bị ảnh hưởng xấu từ nhiều yếu tố bên ngoài, trong đó có tia phóng xạ. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, thai nhi trong bụng mẹ nếu tiếp xúc với tia X-quang, tùy vào cường độ và thời gian, có thể gặp phải những ảnh hưởng khác nhau.
Tia bức xạ này có khả năng gây biến đổi tế bào, dẫn đến sự phát triển bất thường ở trẻ em, tăng nguy cơ mắc các bệnh như ung thư và bệnh bạch cầu từ lúc mới sinh.
Tia bức xạ X ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể
Khi tiếp xúc quá nhiều với cường độ mạnh của tia bức xạ X, các cơ quan khác trong cơ thể cũng chịu ảnh hưởng như sau:
Ở mắt: Tăng nguy cơ tổn thương gây đục thủy tinh thể.
Ở cơ quan sinh dục: Tăng nguy cơ suy thoái tuyến tiền liệt, ung thư vú, giảm hoạt động của buồng trứng và tinh hoàn.
Ở tim mạch: Tia phóng xạ này có thể gây hại trực tiếp cho các mạch máu nhỏ, tăng nguy cơ suy tim và các biến chứng tim mạch.
Ở tủy xương: Phóng xạ tia X có thể xuyên thấu qua xương, ảnh hưởng trực tiếp đến tủy xương - nơi sản xuất tế bào máu, tăng nguy cơ mắc bệnh máu trắng, ung thư máu,…
Ở niêm mạc ruột: Phóng xạ tia X gây ra tiêu chảy, rối loạn tiêu hóa, hấp thụ kém, sụt cân.
Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và huyết học: Giảm số lượng tế bào lympho trong máu, tăng nguy cơ nhiễm trùng và giảm sức đề kháng của cơ thể.
Tiếp xúc nhiều với tia bức xạ X tăng nguy cơ mắc ung thư
Tia bức xạ gây tăng nguy cơ ung thư
Với khả năng xuyên thấu mạnh mẽ, tia X có thể phá hủy DNA trong tế bào, gây rối loạn trong quá trình phát triển của chúng. Nếu những tế bào này tiếp tục phân chia và nhân lên, chúng có thể trở thành tế bào ung thư và hình thành khối u.
Một số nghiên cứu đã thực hiện, trong đó các nhà khoa học đã chiếu tia X lên tay của họ, và trên những vết bỏng cháy da, sau vài tuần tiếp xúc, một tỉ lệ tế bào ung thư đã xuất hiện và phát triển.
Tia bức xạ X ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em
Với trẻ em, tia bức xạ X ảnh hưởng nhiều hơn so với người lớn, nhưng các kỹ thuật chụp X-quang hiện đại giám sát lượng bức xạ, giúp đảm bảo an toàn. Lượng bức xạ được điều chỉnh xuống mức thấp để vẫn cung cấp hình ảnh chẩn đoán chính xác và giảm nguy cơ phơi nhiễm phóng xạ.
2. Làm thế nào để bảo vệ sức khỏe khi tiếp xúc với tia X?
Hạn chế tiếp xúc với cường độ cao và thời gian dài với tia X và các tia phóng xạ có năng lượng cao khác là biện pháp bảo vệ sức khỏe và cơ quan trong cơ thể. Trong các tình huống cần phải chụp X-quang, cần chú ý đến những điều sau:
2.1. Hạn chế chụp X-quang nhiều lần trong khoảng thời gian ngắn
Phóng xạ có hiệu ứng tích tụ, có nghĩa là mức độ ảnh hưởng tăng khi chụp X-quang nhiều lần. Hãy tuân thủ chỉ định của bác sĩ, không tự ý chụp nhiều lần không cần thiết.
Chụp X-quang quá thường xuyên trong thời gian ngắn có thể gây hại cho sức khỏe
2.2. Sử dụng biện pháp bảo vệ để giảm tác động của phóng xạ đến các bộ phận nhạy cảm
Các bộ phận như tuyến giáp, buồng trứng ở phụ nữ và tinh hoàn ở nam giới dễ bị ảnh hưởng bởi tia X, vì vậy cần phải che chắn kỹ để giảm thiểu nguy cơ.
2.3. Tránh chụp X-quang khi mang thai
Phụ nữ đang mang thai nên tránh chụp X-quang hoặc các kỹ thuật sử dụng tia phóng xạ trừ khi thực sự cần thiết. Trong trường hợp bắt buộc, cần phải giảm lượng phóng xạ, che chắn khu vực bụng để bảo vệ thai nhi, giảm tiếp xúc với tia bức xạ.
2.4. Hạn chế chụp X-quang cho những người có hệ miễn dịch suy giảm hoặc mắc bệnh tim bẩm sinh
Những đối tượng này thường tích tụ lượng phóng xạ lớn hơn, có nguy cơ phơi nhiễm và mắc ung thư cao hơn so với người khỏe mạnh.
Người có hệ miễn dịch suy giảm có thể bị ảnh hưởng nhiều hơn bởi tia X
Vậy, trong bài viết này Mytour đã đề cập chi tiết về ảnh hưởng của phóng xạ từ tia X cũng như các biện pháp bảo vệ sức khỏe khỏi tác động của loại tia năng lượng cao này. Hãy nhớ chỉ tiến hành chụp X-quang khi cần thiết và đảm bảo được thực hiện tại các cơ sở y tế đáng tin cậy, được trang bị thiết bị hiện đại và có kỹ thuật viên có kinh nghiệm. Điều này sẽ giúp giảm thiểu tối đa lượng phóng xạ mà cơ thể phải tiếp nhận.
