Buzz
Điểm Đầu
Chủ đề này xuất phát từ một cuộc thảo luận trong bài viết của mình. Trong đó, mình nói về ống kính fixed focus và đôi khi mình gọi là ống kính với độ dài tiêu cự cố định
- Có bạn một đã bàn với mình và khẳng định rằng fixed focus là khoảng nét ổn định chứ không phải tiêu cự cố định (fixed focal length).
- Mình giải thích ống fixed focus mình đề cập không có bất kỳ bộ phận nào di chuyển để lấy nét hoặc thay đổi tiêu cự, do đó nó có tiêu cự cố định, điểm lấy nét cố định, và vùng nét cố định, bấm phát chụp ngay vì vậy mình gọi nó là ống kính tiêu cự cố định cũng không sai
- Và cuộc tranh luận kéo dài thêm một chút mà không đạt được sự đồng thuận chung. Phần lớn tôi nghĩ do tôi đã nhầm lẫn giữa khái niệm “Tiêu cự” và một khái niệm khác là “Khoảng cách tạo ảnh”
Với tính hiếu kỳ, mình tự thân đi tìm hiểu và thậm chí hỏi ý kiến anh , nhưng anh chỉ thả tim mà không trả lời. Điều này thêm động lực cho mình. Cảm ơn bạn đã thảo luận trong bài viết PlayBook, và cảm ơn anh Tuấn đã cung cấp cơ hội cho mình biết thêm kiến thức và tạo ra chủ đề cho bài viết này. Anh @tuanlionsg ơi, em gọi anh vậy cho vui thôi, mong anh không phật ý. Em rất ngưỡng mộ những kiến thức về nhiếp ảnh mà anh đã chia sẻ suốt những năm qua, cám ơn anh!
Định nghĩa
Đây là những gì mình đã khám phá được, muốn chia sẻ cách mình đặt ra định nghĩa
- Tiêu cự: hay còn gọi là Focal Length. Tiêu cự của một thấu kính là khoảng cách từ trung tâm đến điểm tiêu điểm của thấu kính (xem ở đây). Về mặt vật lý, tiêu cự chỉ là khoảng cách giữa điểm tiêu điểm và trung tâm.
- Để lấy nét một vật thể, cần thu được điểm hội tụ của vật đó trên màn chiếu sau khi ánh sáng đi qua ống kính. Khoảng cách từ trung tâm ống kính đến điểm hội tụ ảnh này được gọi là khoảng cách tạo ảnh (Image Distance). Trong máy ảnh, bộ phận lấy nét sẽ di chuyển để điểm hội tụ ảnh này trùng với mặt phẳng hứng (bề mặt phim/cảm biến)
- Độ dài tiêu cự: hay còn gọi là Focal Length, hoặc đầy đủ là Độ dài tiêu cự của ống kính - Lens Focal Length, là một thuật ngữ nhiếp ảnh mô tả đặc tính của ống kính. Độ dài tiêu cự của một ống kính là khoảng cách từ trung tâm ống kính đến bề mặt phim/cảm biến hình ảnh của máy ảnh (khoảng cách tạo ảnh) khi
ống kính lấy nét ở vô cực. (xem thêm ở đây hoặc nếu bạn thích đọc thêm tiếng Việt thì ).
- Vì mình luôn tưởng tượng rằng điểm hội tụ ảnh trên màn chiếu sẽ là điểm tiêu điểm, và mình đánh mất điểm hội tụ này chỉ là điểm tiêu điểm ảnh. Theo định nghĩa về tiêu cự, là khoảng cách từ trung tâm đến điểm tiêu điểm, nên mình cũng hiểu lầm rằng ống kính còn có tiêu cự ảnh (hoặc mình gọi là tiêu cự điều chỉnh), dẫn đến ý kiến sai lầm rằng tiêu cự có thể biến đổi và có nhiều giá trị, còn độ dài tiêu cự là không đổi để thể hiện đặc tính của ống kính
- Khi lấy nét ở vô cực, điểm hội tụ ảnh trùng với tiêu điểm và lúc này khoảng cách tạo ảnh giống với tiêu cự. Còn khi lấy nét ở hữu hạn, khoảng cách tạo ảnh khác với độ dài tiêu cự. Vì những hiểu lầm như trên, mình nhầm rằng tiêu cự có thể thay đổi
Đầu tiên, ống kính có độ dài tiêu cự 50mm sẽ có khoảng cách tạo ảnh 50mm khi lấy nét ở vô cực. Hãy tính toán bằng công thức dưới đây với f là tiêu cự ống kính, s1 là khoảng cách từ vật thể đến ống kính và s2 là khoảng cách từ ống kính đến cảm biến (hay còn gọi là khoảng cách tạo ảnh) để kiểm chứng điều này
Vậy, khi lấy nét ở vô cực, khoảng cách tạo ảnh = tiêu cự = 50mm. Tiêu điểm lúc này trùng với điểm hội tụ ảnh và mặt phẳng hứng ảnhFocusing at a Closer Distance
Nếu lấy nét một vật ở khoảng cách 1 mét = 1000mm thì thay s1 = 1000 vào công thức, ta sẽ có:
Vậy khi lấy nét ở khoảng cách 1 mét, thì lúc này khoảng cách tạo ảnh là s2 = 52.63mm
Và rõ ràng lúc này, bộ phận lấy nét của ống kính phải điều chỉnh, dịch chuyển sao cho khoảng cách lấy nét này tăng lên 2.63mm khi so với lúc lấy nét ở vô cực (nhiều ống kính là dịch chuyển cả ống luôn á, anh em cứ xoay cái vòng lấy nét sẽ thấy) Lưu ý: Trong ống kính còn có rất nhiều thành phần và nhiều loại thấu kính với nhiều chức năng khác nhau, vì thế hoạt động thực tế cũng sẽ khác với lý thuyết. Tuy nhiên về nguyên lý lấy nét thì cũng từ vật lý mà ra, vậy nên mình tính toán ở trên như coi cả hệ thống nhiều thấu kính trong ống kính là 1 thấu kính nhằm đơn giản hóa vấn đề và đi vào bản chấtĐánh giá cuối cùng
Với phân tích và minh họa như trên, mình muốn chia sẻ một số nhận định cá nhân về các khái niệm này như sau:
Nếu bạn thích bài viết của tôi và muốn không bỏ lỡ các bài viết trong tương lai, hãy nhấn theo dõi tôi trên Mytour nhé, cũng như trang Facebook để có trải nghiệm tốt nhất. Tôi tạo tài khoản này để chia sẻ những bài viết dài và công phu, không làm phiền mọi người với thông báo không cần thiết. Hãy yên tâm theo dõi để nhận được động lực chia sẻ những thông tin hữu ích và thú vị cho mọi người nhé.
