Bán đảo Bình Quới – Thanh Đa

Bán đảo Bình Quới – Thanh Đa là một bán đảo (thường được gọi là bán đảo Thanh Đa) nằm bên bờ sông Sài Gòn, thuộc các phường 27 và 28, quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam.

Mặc dù nằm ngay giữa trung tâm thành phố, bán đảo này vẫn giữ được vẻ đẹp của miền quê do dự án quy hoạch đã bị hoãn hơn 25 năm. Cảnh vật ở đây chủ yếu là ruộng lúa, ao, đầm, trái ngược với các cao ốc, căn hộ, khu biệt thự bên kia sông Sài Gòn thuộc khu vực Thảo Điền, thành phố Thủ Đức.

Vị trí địa lý

Dù thường được gọi là bán đảo, thực chất Bình Quới – Thanh Đa là một cù lao vì được bao quanh bởi sông Sài Gòn và kênh Thanh Đa, nằm cách trung tâm thành phố chưa đầy 5 km. Phía đông, nam và bắc giáp với thành phố Thủ Đức qua sông Sài Gòn, còn phía tây tiếp giáp với phần còn lại của quận Bình Thạnh nhờ kênh Thanh Đa. Lối vào duy nhất bằng đường bộ hiện tại là qua Cầu Kinh Thanh Đa (hay cầu Kinh) trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, hoặc qua phà Bình Quới (trước đây là bến đò Bình Quới) từ phường Linh Đông, Thủ Đức.

Khu vực này được chia thành hai phần: Thanh Đa (tương ứng với phường 27) và Bình Quới Tây (hay gọi tắt là Bình Quới, tương ứng với phường 28). Bình Quới chiếm phần lớn diện tích với các khu dân cư phân bố rải rác. Phần lớn diện tích đất là đầm lầy và đất bỏ hoang, nơi người dân trồng lúa hoặc đào ao nuôi cá. Khu vực Thanh Đa có cư xá Thanh Đa với các chung cư cũ từ trước năm 1975 và sầm uất hơn do gần trung tâm quận hơn.

Quá khứ

Thời kỳ nhà Nguyễn, Bình Quới – Thanh Đa thuộc các thôn Thạnh Đa và Bình Quới Tây, tổng Bình Trị Thượng, huyện Bình Dương, phủ Tân Bình, tỉnh Gia Định. Sau đó, do lỗi in ấn trên bản đồ thời Pháp, tên thôn Thạnh Đa đã trở thành địa danh Thanh Đa như hiện nay.

Vào năm 1897, thực dân Pháp đã cho đào một con kênh qua thôn Thạnh Đa, nay gọi là kênh Thanh Đa. Con kênh dài 1 km, rộng 40 m và sâu 6 m, cắt qua đoạn vòng của sông Sài Gòn từ Bình Lợi đến An Phú, rút ngắn 12 km hành trình thủy và giúp tiết kiệm thời gian cho thuyền bè trên sông. Việc đào kênh hoàn thành trong một năm, từ đó biến bán đảo thành cù lao như hiện tại.

Năm 1911, tỉnh Gia Định được chia thành bốn quận: Thủ Đức, Nhà Bè, Gò Vấp và Hóc Môn. Lúc bấy giờ, vùng đất Bình Quới – Thanh Đa thuộc làng Thạnh Mỹ Tây (được hình thành từ sự hợp nhất của các thôn Thạnh Đa, Phú Mỹ và Bình Quới Tây cũ), tổng Bình Trị Thượng, quận Gò Vấp. Sau năm 1956, làng Thạnh Mỹ Tây được đổi tên thành xã Thạnh Mỹ Tây.

Năm 1976, quận Bình Thạnh được thành lập từ việc tách hai xã Bình Hòa và Thạnh Mỹ Tây của quận Gò Vấp cũ. Kể từ đó, bán đảo Thanh Đa thuộc các phường 27 và 28 của quận Bình Thạnh và vẫn duy trì đến ngày nay.

Năm 1992, dự án khu đô thị Bình Quới – Thanh Đa được UBND thành phố phê duyệt. Đến năm 2004, Tổng công ty Xây dựng Sài Gòn được giao nhiệm vụ triển khai dự án, nhưng do không thực hiện được, chính quyền đã thu hồi quyết định vào năm 2010.

Năm 2015, liên danh Tập đoàn Bitexco và Emaar Properties PJSC (một công ty bất động sản từ Dubai) được chọn làm nhà đầu tư với tổng vốn hơn 30.000 tỷ đồng. Dự án có thời gian thực hiện 50 năm từ ngày ký hợp đồng. Tuy nhiên, đến năm 2017, Emaar Properties PJSC rút khỏi dự án do thời gian giải tỏa và đền bù kéo dài quá lâu, vượt quá khả năng chịu đựng của họ.

Giáo dục

• Trường Tiểu học Thanh Đa
• Trường Tiểu học Bình Quới Tây
• Trường Trung học cơ sở Thanh Đa
• Trường Trung học cơ sở Bình Quới Tây
• Trường Trung học cơ sở Cù Chính Lan

Trường Trung học phổ thông Thanh Đa hiện đã chuyển đến cơ sở mới nằm trên đường Nguyễn Xí, thuộc phường 26.

Du lịch

Một phần diện tích trên bán đảo Bình Quới hiện đang được sử dụng để phát triển các quán ăn và khu du lịch sinh thái bên sông, bao gồm các khu du lịch Bình Quới 1, Bình Quới 2 và tổ chức các hoạt động giải trí như câu cá, trò chơi thể thao dưới nước,...

Đây là một địa điểm được nhiều người dân lựa chọn để thư giãn vào cuối tuần nhờ vị trí ngay trong thành phố, khí hậu mát mẻ bên bờ sông và các dịch vụ giải trí phong phú.

Cư xá Thanh Đa

Cư xá Thanh Đa là một trong những khu chung cư đầu tiên tại Sài Gòn, được xây dựng trước năm 1975. Hiện tại có khoảng 4.300 hộ gia đình sinh sống tại 22 lô chung cư, trong đó một số lô đã bị xuống cấp.

Hình ảnh

• Khu đô thị mới Thủ Thiêm

Các liên kết bên ngoài