Đối với tác giả, tác phẩm Bản đồ chỉ đường Ngữ văn lớp 7 là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất, sách Kết nối tri thức trình bày chi tiết về nội dung quan trọng nhất của tác phẩm. Bản đồ chỉ đường bao gồm bố cục, tóm tắt, nội dung chính, giá trị nội dung, và giá trị nghệ thuật.
Tác giả - tác phẩm: Bản đồ chỉ đường - Ngữ văn lớp 7 Kết nối tri thức
I. Tác giả văn bản Bản đồ chỉ đường
- Daniel Gottlieb sinh năm 1946
- Ông là một nhà tâm lý học thực hành, là bác sĩ chuyên trị tâm lý gia đình và cũng là một chuyên gia về sức khỏe tâm thần ở Mỹ.
- Ông đã viết nhiều cuốn sách nổi tiếng dựa trên hơn 30 năm nghiên cứu và tư vấn về tâm lý, bao gồm Tiếng nói của xung đột (2001), Những bức thư gửi cháu Sam (2006), Tiếng nói trong gia đình (2007), và Học từ trái tim (2008),... Bản đồ chỉ đường được trích từ cuốn sách Những bức thư gửi cháu Sam,...
II. Khám phá tác phẩm Bản đồ chỉ đường
1. Thể loại:
Bản đồ chỉ đường thuộc thể loại bức thư
2. Nguyên bản và ngữ cảnh sáng tác:
- Tác phẩm Bản đồ chỉ đường được trích từ cuốn sách “Những bức thư gửi cháu Sam”
- Trong thời kỳ cháu ngoại, Daniel Gottlieb bắt đầu viết những lá thư xúc động mà ông hy vọng sau này Sam sẽ đọc. Các lá thư của ông đề cập đến những chủ đề quan trọng như cách đối xử với cha mẹ, đối phó với những người bắt nạt, tình yêu và cái chết—và động lực để ông viết những lá thư này chính là nỗi sợ rằng một ngày nào đó khi mất đi, ông sẽ không còn cơ hội chứng kiến Sam trưởng thành.
3. Phong cách biểu đạt :
Văn bản Bản đồ chỉ đường sử dụng phong cách biểu đạt là biểu cảm và tường thuật cá nhân
Người ông bắt đầu bức thư bằng câu chuyện về việc ông quên chìa khóa nhà ở công ty và buộc phải tìm chìa khóa dự phòng. Thay vì tìm ở gần cửa, ông tìm trong bóng tối. Điều này khiến ông nghĩ đến tấm bản đồ chỉ đường, nơi mà chúng ta thường tìm kiếm câu trả lời ở những nơi sáng sủa, nhưng thực ra câu trả lời thường ẩn trong bóng tối. Tấm bản đồ chỉ đường là cái nhìn về cuộc sống, về con người và cả về bản thân chúng ta. Câu trả lời cho những câu hỏi đó tạo ra hình ảnh của tấm bản đồ mà chúng ta mang trong tâm trí, quyết định sự thành bại trong cuộc sống. Người ông chia sẻ về tấm bản đồ của mình và niềm tin vào tất cả mọi người xung quanh. Ông nhận ra rằng, để tìm tấm bản đồ mới, chúng ta phải sẵn lòng tìm trong bóng tối, sử dụng kinh nghiệm của mình để vẽ nên một tấm bản đồ mới.
5. Bố cục bài Bản đồ chỉ đường:
Bản đồ chỉ đường được chia thành 5 phần:
Phần một: Từ đầu đến “bước vào bóng tối”: Một câu chuyện ngụ ngôn
Phần hai: Tiếp theo đến “ngoan cường”: Giải thích về hình ảnh của “tấm bản đồ chỉ đường”
Phần ba: Tiếp theo đến “trong cuộc sống”: Tầm quan trọng của “tấm bản đồ” trong hành trình sống
Phần bốn: Tiếp theo đến “ý nghĩa cuộc sống là gì”: Những khó khăn mà “ông” phải đối mặt khi tìm kiếm “tấm bản đồ” cho bản thân.
Phần năm: Còn lại: Lời khuyên mà ông truyền đạt cho cháu.
6. Giá trị nội dung:
Bức thư giúp chúng ta nhận biết và đánh giá cao giá trị của sự biết ơn và ý nghĩa của cuộc sống, bất kể tình huống nào xảy ra, khuyến khích chúng ta khám phá, tôn trọng và thể hiện bản lĩnh cá nhân trong tâm hồn của mình.
7. Giá trị nghệ thuật:
- Mở đầu với một câu chuyện mang tính chất ngụ ngôn, giúp độc giả dễ dàng tiếp cận vấn đề chính một cách nhẹ nhàng.
- Bản văn đơn giản, ngắn gọn nhưng sâu sắc, ẩn chứa ý nghĩa sâu xa
III. Khám phá chi tiết tác phẩm Bản đồ dẫn đường
1. Hình ảnh của “tấm bản đồ”
+ Là góc nhìn về cuộc sống, bao gồm cả cái nhìn về con người.
+ Là cái nhìn về bản thân của chúng ta.
→ Tấm bản đồ là định hướng và ảnh hưởng đến cách chúng ta nhìn nhận về cuộc sống và con người. Cuộc sống sẽ tươi đẹp hay khó khăn phụ thuộc vào sự hướng dẫn của tấm bản đồ.
2. Lời khuyên dành cho cháu của ông:
- Ông minh hoạ bằng hai ví dụ để giúp cháu hiểu rõ hơn về sức ảnh hưởng trái chiều của tấm bản đồ.
Cuộc đười này hết sức hiểm nguy, phải chiến đấu hết sức mới mong sống sót |
Bản chất của con người đều tốt cả. Càng thân thiết với nhiều người bao nhiêu càng tốt cho bản thân bấy nhiêu |
Cuộc sống chỉ toàn những chuỗi lo âu, đau khổ, còn niềm vui thì hiếm hoi và dễ dàng vụt mấy như cánh chim trời |
Cuộc sống là một món quà quý mà chúng ta phải trân trọng |
→ Sự hướng dẫn này sẽ quyết định đến thành công hoặc thất bại trong cuộc sống của chúng ta.
- Ông chia sẻ về trải nghiệm của mình:
+ Cả cha lẫn mẹ ông đều cho rằng thế giới bên ngoài đầy rủi ro.
+ Ông phản đối và tin tưởng vào tất cả mọi người, cảm thấy cuộc sống này rất an lành.
+ Ông cảm thấy bế tắc với tấm bản đồ của mình, lo sợ bản thân quá ngây thơ.
→ Sự biết ơn cuộc sống, sự trân trọng và niềm tin vào những điều tốt lành trong cuộc sống.
- Lời khuyên của ông gửi đến cháu: “Cháu đã có đủ mọi thứ cần thiết trong tấm bản đồ dẫn đường của mình”.
→ Khuyến khích việc tự tìm kiếm, tôn trọng sự tự lập của bản thân
Học tốt bài Bản đồ dẫn đường
Các bài học sẽ giúp bạn học tốt bài Bản đồ dẫn đường trong môn Ngữ văn lớp 7 hoặc các môn khác: