Thị trường chứng khoán mỗi ngày đều trải qua biến động không thể đoán trước, có khi tăng lên rồi lại giảm xuống trong tích tắc, đôi khi chỉ giảm trong vài ngày, và cũng có khi kéo dài suốt hàng quý. Trong những thời điểm thị trường khó khăn như vậy, có lẽ nỗi sợ lớn nhất của các nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán là call margin, force sell, hay còn gọi là bán giải chấp cổ phiếu. Vậy bán giải chấp cổ phiếu là gì?, và các biện pháp để quản lý rủi ro tài sản được áp dụng như thế nào để bảo vệ các nhà đầu tư một cách hiệu quả nhất, hãy tìm hiểu cùng Mytour.
Tỷ lệ CRM là gì
Thông thường, các nhà đầu tư trên thị trường thường mong muốn kiếm được nhiều lợi nhuận và nhanh chóng, do đó thường sử dụng đòn bẩy tài chính, tức là ngoài việc mua bằng số tiền hiện có, nhà đầu tư còn vay thêm từ công ty chứng khoán để mua cổ phiếu. (Tham khảo phân tích các chỉ số về cơ cấu tài chính) Để tính toán tỷ lệ giữa tài sản thực có của nhà đầu tư và tổng tài sản dùng để mua cổ phiếu, trong chứng khoán sử dụng tỷ lệ CRM.
CRM là chỉ số để tính tỷ lệ giữa tài sản thực có của nhà đầu tư so với tổng tài sản đã mua chứng khoán, được tính bằng công thức sau:
Mối quan hệ giữa tỷ lệ CRM và bán giải chấp cổ phiếu
Bán giải chấp cổ phiếu
Khi thị trường đang trong giai đoạn giảm giá liên tục nhiều ngày, giá trị tài sản ròng của nhà đầu tư cũng sẽ giảm theo. Trái lại, tổng tài sản (là giá trị tài sản sử dụng để mua chứng khoán ban đầu) không thay đổi. Điều này dẫn đến tỷ lệ CRM giảm.
Và khi giảm đến một mức độ nào đó, tài khoản nhà đầu tư sẽ báo động và cần phải có biện pháp để tăng tỷ lệ CRM lên, tránh cho công ty chứng khoán phải đối mặt với rủi ro mất tiền cho vay.
Theo đó, có hai cách để tăng tỷ lệ CRM lên:
• Nạp tiền mặt vào: Khi nạp tiền mặt vào, tài sản ròng của nhà đầu tư tăng lên, dẫn đến tỷ lệ CRM tăng lên
• Bán đi một phần cổ phiếu: Để giảm tổng tài sản, từ đó tăng tỷ lệ CRM lên.
Hành động bán đi một phần cổ phiếu vào thời điểm này được gọi là forcell, hay còn gọi là bán giải chấp cổ phiếu.
Quy định tại Mytour về tỷ lệ CRM
Tại Mytour, có các quy định cụ thể về quy trình bán giải chấp cổ phiếu để nhà đầu tư có thể lựa chọn biện pháp xử lý hợp lý nhằm giải quyết vấn đề một cách tối ưu, các quy định này như sau:
• Khi tỷ lệ 30<=CRM<35%, Mytour gọi nạp thêm tiền của khách hàng. Mytour thông báo để khách hàng tự nạp tiền hoặc bán bớt cổ phiếu để đưa tỷ lệ CRM lên trên 35%.
• Nhưng nếu tỷ lệ CRM <30%, Mytour yêu cầu nhà đầu tư phải nạp thêm tiền hoặc bán bớt cổ phiếu để đưa tỷ lệ ký quỹ về trên 35%. Trong trường hợp không thực hiện được, Mytour sẽ thực hiện bán giải chấp cổ phiếu.
Một cái nhìn khác về bán giải chấp cổ phiếu
Bán giải chấp là điều mà cả công ty chứng khoán và nhà đầu tư đều không mong muốn, nhưng vì những lý do khách quan để bảo vệ công ty chứng khoán mà buộc phải thực hiện. Ai cũng biết rằng khi bán giải chấp cổ phiếu, thường thì cổ phiếu bị bán đang ở một mức giá thấp, nhà đầu tư phải đối mặt với việc chấp nhận thua lỗ. Tuy nhiên, từ một góc nhìn khác, bán giải chấp cổ phiếu cũng có những điểm tích cực riêng:
• Bảo vệ công ty chứng khoán tránh khỏi tình trạng mất vốn khi cho vay
• Trong giai đoạn thị trường giảm giá dài hạn, nhà đầu tư thường có tâm lý sợ lỗ và không muốn bán cổ phiếu, dẫn đến thua lỗ ngày càng nặng nề hơn. Việc bán giải chấp cổ phiếu có thể giúp hạn chế thiệt hại trong thị trường giảm. Chỉ khi có tiền, nhà đầu tư mới có cơ hội phục hồi khi thị trường thuận lợi hơn.
Biện pháp để bảo vệ nhà đầu tư tránh khỏi tình trạng bán giải chấp cổ phiếu
• Để tránh bị bán giải chấp cổ phiếu, nhà đầu tư cần thực hiện các biện pháp sau đây:
• Chủ động nạp thêm tiền khi tỷ lệ CRM < 35% để đưa tỷ lệ CRM về mức an toàn
• Quản lý dòng tiền một cách cẩn thận, đặc biệt trong thị trường giảm (downtrend), nhà đầu tư không nên sử dụng đòn bẩy tài chính mà chỉ nên sử dụng tiền mặt để mua cổ phiếu. Đòn bẩy tài chính thường được dùng để tăng lợi nhuận, nên chỉ nên áp dụng trong thị trường tăng (uptrend).
• Tránh mua những cổ phiếu được đẩy giá cao bởi đầu cơ. Việc giảm giá đột ngột của cổ phiếu trong nhiều ngày có thể dẫn đến tình trạng force sell, đặc biệt đối với những cổ phiếu thiếu cơ bản và bị thổi giá cao. Khi thị trường suy giảm, những cổ phiếu này có xu hướng giảm nặng hơn so với thị trường chung. Để tránh rủi ro này, nhà đầu tư nên lựa chọn những cổ phiếu có cơ bản tốt, có doanh thu và lợi nhuận tăng trưởng ổn định.
Tổng kết
Trong bài viết này, Mytour đã giải đáp các thắc mắc của nhà đầu tư về vấn đề cổ phiếu bị bán giải chấp từ một góc nhìn khách quan. Mặc dù việc bán giải chấp cổ phiếu luôn là điều ám ảnh và không ai mong muốn trên thị trường này, nhưng việc nhìn vào sự thật sẽ giúp nhà đầu tư có những quyết định đúng đắn hơn. Hy vọng quý nhà đầu tư tiếp tục đồng hành cùng Mytour qua các bài viết bổ ích khác.