Buzz
“Ta về ta tắm ao ta”
Dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn”
Câu ca dao này sử dụng hình ảnh gần gũi, dễ hiểu như những lời nói hàng ngày của người nông dân: Hãy quay về và tận hưởng cuộc sống gia đình của chính mình, dù nơi đó có thể không hoàn hảo. Qua hình ảnh thơ này, tác giả dân gian muốn nhắc nhở mọi người: Hãy trân trọng và sử dụng tốt những gì thuộc về mình, không phụ thuộc vào người khác. Câu ca dao muốn tôn vinh ý thức độc lập và tự chủ, khuyến khích mọi người tận dụng tài nguyên của mình.
Về nội dung trên, câu ca dao đã thể hiện được phần nào tính đúng, nhưng cũng còn một số hạn chế. Trước hết, hãy bàn về tính đúng của vấn đề. 'Ao ta' là của chúng ta, chúng ta có thể tắm tự do, không cần phải ngại ngùng khi phải dựa vào ao của người khác.
Trong cuộc sống hàng ngày, cũng như vậy, việc sử dụng những gì thuộc về mình luôn tốt hơn là phải mượn của người khác. Mặt khác, nếu có ao riêng thì ta tắm, trong xã hội có sản phẩm của mình thì ta sử dụng. Việc sử dụng của người khác thay vì của mình không chỉ là việc thiếu tôn trọng xã hội mà còn là sự coi thường bản thân. Ngoài ra, việc để 'ao nhà' bẩn đi vì không được sử dụng, cũng cần được xem xét.
Trong bối cảnh hiện nay, khi hàng hóa nhập khẩu đang ngày càng chiếm ưu thế và cạnh tranh với hàng sản xuất trong nước, các cấp chính quyền đã sử dụng câu ca dao trên để khuyến khích người dân sử dụng hàng hóa trong nước. Theo tôi, đây là một chủ trương chính đáng, vì sử dụng hàng của chúng ta cũng là việc tôn trọng bản thân, quý trọng lao động của mình. Nếu tiêu thụ hàng hóa trong nước nhiều hơn, sản xuất sẽ tăng và hàng hóa cũng sẽ được cải tiến hơn. Nhờ đó, 'ao nhà' sẽ trở nên sạch hơn, và nền kinh tế của đất nước cũng sẽ phát triển hơn.
Đối với những người Việt Nam sống xa quê hương, câu ca dao này mang ý nghĩa sâu sắc hơn. Dù họ có cuộc sống vật chất tốt hơn khi ở xa, nhưng đất nước vẫn là 'ao' của họ. Họ phải thích ứng với văn hóa, phong tục của nơi họ sinh sống mới. Nhiều người đã quay trở lại với quê hương để tìm sự an ủi, cảm thông và sự gắn bó với quê hương. Câu ca dao này là lời khuyên chân thành và đúng đắn dành cho mỗi người Việt.
Tuy nhiên, nội dung của câu ca dao vẫn còn một số hạn chế. Như đã bàn phía trước, câu ca dao khuyên chúng ta phải tắm ao ta, sử dụng những thứ của chúng ta và lời khuyên này là đúng. Tuy nhiên, việc nói 'Dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn' vẫn còn một số điểm không thỏa đáng. Nếu 'ao nhà' đục, xã hội lạc hậu thì không thể nói là 'vẫn hơn'. Chúng ta không thể tự mãn với việc sống trong xã hội không phát triển.
Chúng ta không nên bảo thủ, không nên mãi mãi chấp nhận cuộc sống nghèo nàn lạc hậu. Đồng thời, cũng không nên tự phụ mù quáng, cho rằng mọi thứ của mình đều tốt hơn hết. Ngày nay, vẫn có không ít người theo quan niệm lạc hậu như vậy, thậm chí coi đó là cách sống chân chính của dân tộc.
Đánh giá sâu sắc, ta có thể thấy quan niệm đó là bảo thủ và thiếu trách nhiệm đối với xã hội và bản thân mình. Quan niệm đó sẽ dẫn đến sự trì trệ của xã hội và cuộc sống nghèo nàn. Trong bối cảnh hiện nay, nếu tiếp tục khuyến khích dùng hàng nội với khẩu hiệu 'Dù tốt dù xấu, cũng là hàng của ta', thì cuộc vận động này sẽ thất bại hoàn toàn, không thể thu hút được sự quan tâm của quần chúng.
Vì vậy, chúng ta cần nhận thức vấn đề này một cách chính xác và phù hợp như thế nào? Không chấp nhận quan niệm 'dù trong dù đục ao nhà vẫn hơn', không có nghĩa là chúng ta tán thành với sự tránh né, hoặc rời bỏ quê hương khi nó còn nghèo nàn. Cách tiếp cận đúng đắn nhất trong thời đại này là tôn trọng, sử dụng tài nguyên của mình với tinh thần mở cửa và tiến bộ.
'Ta về ta tắm ao ta, Khơi trong gạn đục ao nhà vẫn hơn'
