Tôi viết bài này dựa trên kinh nghiệm cá nhân, từ góc độ chuyên môn của mình nên có phần chủ quan. Mong muốn nhận được sự chia sẻ, đóng góp từ các bạn để bổ sung thêm cho tinh thần xây dựng của tôi.
Hơn 10 năm trước, sau khi trượt đại học lần 2, tôi buộc phải vào học ở một trường cao đẳng. Sau khi tốt nghiệp, tôi không tiếp tục học liên thông như đồng học của mình mà ra ngoài thực hành tìm việc làm. Sau khoảng 2 năm, tôi quyết định quay lại trường cũ và tiếp tục học liên thông đại học. Lúc đó, tôi luôn đặt ra câu hỏi cho bản thân: Tôi học vì lý do gì? Nhu cầu của xã hội là gì? Những kiến thức mà tôi đang học có ý nghĩa gì? Liệu bằng cấp của mình có được công nhận không?... Lúc đó, tôi mong mỏi được lắng nghe lời khuyên, sự chỉ dẫn từ những người đi trước: Nên học gì, học như thế nào.
Lời khuyên chỉ mang tính chất tham khảo, mọi thứ đều phụ thuộc vào trải nghiệm thực tế của bạn, vì mỗi người sẽ có những trải nghiệm riêng biệt, dù đều đối diện với cùng một vấn đề.
Thứ nhất: Hãy học cách đặt câu hỏi tại sao
Bạn đã từng chú ý thấy, trẻ em 3 tuổi thường đặt câu hỏi gì nhiều nhất không? Đó là 'Tại sao?'
Tại sao chúng lại hỏi như vậy? Bởi vì chúng chưa hiểu được nguyên nhân dẫn đến những kết quả mà chúng thấy. Chúng muốn biết, dù có thể câu trả lời không phải lúc nào chúng cũng hiểu.
- Tại sao bạn quyết định học ở trường đại học này?
- Tại sao lại cần học môn triết học?
- Tại sao điểm số môn triết của bạn lại thấp?
- Tại sao câu hỏi này lại được đặt ở vị trí đầu tiên như vậy?
- Tại sao lại có nhiều câu hỏi tại sao như vậy?...
: )
Tôi hiểu rằng khi bạn là sinh viên, bạn bắt đầu tiếp xúc với xã hội. Khi bạn rời xa ngôi trường cấp 3, bạn đã đi xa hơn rất nhiều so với 18 năm trước đó. Thế giới mở ra với bạn và bạn đối mặt với vô vàn vấn đề. Vì thế, bạn trở nên tò mò. Bạn muốn biết tại sao và làm sao. Tuy nhiên, không ai có thể trả lời cho bạn. Bạn phải tự tìm hiểu.
Đó là bài học đầu tiên cuộc đời dạy bạn. Bạn phải tự vẽ ra thế giới xung quanh bằng cách hiểu biết, quan sát, và tự trả lời cho mình. Không ai có thể thay bạn trong điều đó. Nếu dựa vào câu trả lời của người khác, bạn sẽ không hiểu được vì sao họ lại trả lời như vậy. Vì mỗi câu hỏi đều liên quan đến câu trả lời, và chúng liên kết với nhau để bạn có thể hiểu hơn. Nói cách khác, đây là nền tảng ban đầu của bạn. Xây dựng nền tảng mạnh mẽ với hàng ngàn câu hỏi tại sao sẽ giúp bạn tự tin bước tiếp trong cuộc sống.
Thứ hai: học cách xây dựng mối quan hệ và hình ảnh cá nhân.
Có gì đáng để học ở đây không? Ai cũng biết cách kết bạn và lắng nghe giáo viên. Bạn có đồng ý không?
Hãy suy nghĩ: tại sao cần học điều này, thay vì tự hỏi liệu cần học hay không.
Cách tiếp cận vấn đề theo lựa chọn có/không sẽ làm bạn bỏ lỡ nhiều điều hữu ích trong cuộc sống. Vì những vấn đề quan trọng thường không có câu trả lời đơn giản có/không. Hãy đặt ra câu hỏi tại sao, hãy cho rằng luôn tồn tại, chỉ là bạn chưa biết tại sao. Hãy tìm nguyên nhân và lời giải pháp thích hợp, thay vì bác bỏ một vấn đề.
Khi bạn là sinh viên, bạn có thể nghĩ kiến thức mới là quan trọng nhất. Nhưng khi bạn bước vào thế giới công việc, bạn nhận ra sự quan trọng của việc làm việc cộng tác. Bạn có thể không có kiến thức ngay lập tức, nhưng bạn có thể tìm kiếm thông qua internet, đọc sách ở thư viện, và dần dần bạn sẽ học được. Nhưng nếu bạn không biết cách làm việc cộng tác, bạn sẽ không bao giờ có cơ hội. Hay nói cách khác, công việc sẽ không đến với những người không biết cách hợp tác.
Bước chân của bạn dẫn bạn vào một thế giới mới, rộng lớn và đa dạng hơn bao giờ hết: đó là thời đại đại học. Một nơi mà tất cả mọi thứ trong xã hội nhỏ bé được thu lại. Bạn bè trở thành đồng nghiệp, giáo viên trở thành sếp. Bạn trao đổi thời gian và công sức của mình để có việc làm. Sếp đáp lại bằng cách đánh giá bạn thông qua điểm số, chứng chỉ hoặc bằng cấp. Đó là cách mà các mối quan hệ hình thành.
Bạn tương tác với bạn bè như thế nào? Làm thế nào để kết bạn mới? Cùng nhau vui vẻ, làm việc cộng tác và thậm chí là cùng nhau tranh luận...
Bạn đối mặt với giáo viên như thế nào? Bạn thảo luận với họ như thế nào? Bạn có làm họ hài lòng hay khó chịu? Bạn có khả năng làm cho bầu không khí trong lớp học trở nên dễ chịu hơn không? Mục tiêu của bạn khi trả lời câu hỏi của họ là gì? Sự ham muốn tìm hiểu kiến thức hay chỉ là cố gắng vượt qua vấn đề?
Tất cả những điều này sẽ định hình con người bạn trong tương lai. Bạn sẽ không thay đổi nhiều so với thời sinh viên. Bạn đã từng tự đặt câu hỏi về bản thân chưa? Đánh giá mối quan hệ của bạn như thế nào?
Hiểu biết về thế giới, xây dựng hình ảnh về bản thân, đó là hai điều quan trọng nhất bạn cần phải học trước khi bắt đầu xử lý các vấn đề khác. Vì chúng là nền tảng, là cơ sở cho một cuộc sống ổn định. Khi xây nhà, người ta thường xây dựng những thứ này trước, phải không?
Bước thứ ba: Học cách xử lý vấn đề
Bạn đã làm thế nào để giải quyết những vấn đề xảy ra xung quanh bạn khi bạn là sinh viên?
- Gặp vấn đề với điểm số? Thi lại / Thăm giáo viên để thảo luận sức khỏe / Chấp nhận...
- Cảm thấy chán chường với trường học, hoặc môn học? Bạn có thể chọn bỏ, chuyển trường / Nghỉ học / Học để qua môn / Phàn nàn...
Bạn có thấy không, mỗi vấn đề đều có nhiều cách tiếp cận khác nhau. Không bao giờ có một đáp án duy nhất cho một câu hỏi. Và câu hỏi tiếp theo đó là Không có câu trả lời nào là hoàn toàn đúng hoặc sai, chỉ có câu trả lời mà bạn chọn để đáp thôi.