Khi bạn có dự định xây dựng nhà, việc xem xét và điều chỉnh bản vẽ kiến trúc là bước cực kỳ quan trọng để đảm bảo không gian sống đẹp mắt và hợp lý. Tuy nhiên, nhiều gia đình và doanh nghiệp vẫn chưa thực sự hiểu rõ về loại bản vẽ này, thậm chí còn nhầm lẫn với bản vẽ xin giấy phép xây dựng.
Hãy cùng Cẩm nang Mytour khám phá về bản vẽ kiến trúc và cách triển khai phù hợp cho từng loại công trình, đáp ứng đúng yêu cầu của khách hàng.
Bản vẽ kiến trúc là gì?
Bản vẽ kiến trúc có thể hiểu đơn giản là một bộ tài liệu chi tiết về tất cả các yếu tố cấu thành ngôi nhà bạn. Trong đó, các nhà thiết kế sẽ phác thảo các kích thước, hình dáng của ngôi nhà, cũng như cách bố trí các phòng ốc sao cho hợp lý, giúp chủ nhà và đội thi công dễ dàng hình dung và thực hiện công trình.
Thông thường, bản vẽ kiến trúc có độ dài từ 80 trang A3 trở lên, và đối với thiết kế cho doanh nghiệp, bản vẽ có thể kéo dài đến hàng trăm trang. Một bản vẽ kiến trúc sẽ được chia thành ba phần chính: phần kiến trúc, phần kết cấu và phần điện nước.

- Phần kiến trúc mô tả tổng thể thiết kế ngôi nhà từ ngoại thất đến nội thất, bao gồm cách phối màu, vật liệu sử dụng và bố trí không gian bên trong. Đối với các công trình cao tầng, mặt bằng sẽ được thiết kế riêng cho từng tầng, giúp khách hàng dễ dàng hình dung không gian.
- Phần kết cấu cung cấp thông tin về các vật liệu xây dựng và cách tính toán chúng, như dầm, cột, sắt thép, nhằm đảm bảo sự vững chắc và an toàn cho công trình.
- Phần điện nước thể hiện các chi tiết về hệ thống điện và nước, bao gồm sơ đồ lắp đặt đường điện, nước, thiết bị điện, các bộ phận chống sét và hệ thống cấp thoát nước cho ngôi nhà.
Bản vẽ kiến trúc gồm những phần gì? Những loại bản vẽ kiến trúc phổ biến
Một bản vẽ kiến trúc chất lượng cao thường được chia thành nhiều loại bản vẽ nhỏ khác nhau, tùy thuộc vào yêu cầu của gia chủ và đặc điểm kết cấu công trình. Vậy bản vẽ kiến trúc bao gồm những gì? Cơ bản, bản vẽ sẽ có các loại sau đây:

- Bản vẽ tổng mặt bằng thể hiện chi tiết các khu vực trong nhà như phòng khách, phòng bếp, phòng ngủ, nhà vệ sinh, cầu thang (nếu có), hành lang, v.v… Đây là bản vẽ cắt ngang ở độ cao từ 1.5m – 1.8m so với mặt sàn để người xem dễ dàng hình dung không gian.
- Bản vẽ tổng mặt đứng là bản vẽ thể hiện hình dáng thẳng đứng của ngôi nhà từ một mặt phẳng song song, giúp người xem nhận diện được hình thức và tỷ lệ của công trình từ bên ngoài.
- Bản vẽ mặt cắt thể hiện các phần cắt ngang công trình theo chiều dọc, giúp người xem hiểu rõ về chiều cao các tầng, kích thước các phần như tường, cửa sổ, cửa ra vào, cầu thang và các cấu trúc nội thất khác.
- Bản vẽ phối cảnh mang đến cái nhìn trực quan về công trình, giúp gia chủ dễ dàng hình dung ngôi nhà của mình với các tỷ lệ thực tế. Trong những năm gần đây, bản vẽ phối cảnh sử dụng các phần mềm vẽ hiện đại để tạo ra hình ảnh gần với thực tế nhất.
Hướng dẫn triển khai bản vẽ kiến trúc
Triển khai bản vẽ kiến trúc là quá trình thể hiện chi tiết các yếu tố như cao độ, hình dáng, kích thước, cấu trúc và các hệ thống điện, nước của công trình. Nó cũng bao gồm dự toán số lượng vật liệu xây dựng, đường dây, và hệ thống ống thiết bị, nhằm phục vụ cho công tác thi công. Nói một cách đơn giản, một bộ bản vẽ kiến trúc đầy đủ sẽ bao gồm ba phần chính: kiến trúc, kết cấu và điện nước.

Để triển khai bản vẽ kiến trúc hiệu quả và đạt chất lượng, giúp chủ nhà dễ dàng hiểu được công trình và giúp đội ngũ thi công hình dung cấu trúc công trình, các bản vẽ này cần được thực hiện qua các bước cơ bản dưới đây:
Thiết kế phương án ban đầu
Bước đầu tiên để triển khai bản vẽ kiến trúc là thiết lập phương án thiết kế giữa người thiết kế và chủ nhà. Đây là một giai đoạn quan trọng để đội ngũ thiết kế có thể nắm bắt được nhu cầu của gia chủ và hiểu rõ kết cấu của ngôi nhà, từ đó tạo ra những sản phẩm chất lượng, đúng ý muốn của khách hàng.
Để thuận lợi cho việc lập phương án thiết kế, gia chủ cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ pháp lý cần thiết như sổ đỏ (hoặc sổ hồng), bản vẽ hiện trạng (nếu có) và giấy phép xây dựng (nếu công trình yêu cầu). Sau đó, gia chủ cần thảo luận với đơn vị thiết kế để truyền đạt các yêu cầu của mình, nhằm đảm bảo sự hợp tác hiệu quả và thống nhất về phương án thiết kế ban đầu.

Triển khai hồ sơ thiết kế kiến trúc
Hồ sơ thiết kế kiến trúc thường được hoàn thành trong khoảng từ 15 đến 30 ngày, tùy thuộc vào quy mô công trình và khối lượng vật liệu thi công dự toán ban đầu. Hồ sơ này sẽ bao gồm ba phần chính: phần kiến trúc, phần kết cấu và phần điện nước. Sau khi hoàn thiện, hai bên sẽ tiến hành bàn giao hồ sơ theo hợp đồng tạm tính đã ký kết.
Nếu gia chủ muốn thay đổi thiết kế, cần thông báo cho bộ phận thiết kế ít nhất 7 ngày trước để họ có thời gian chỉnh sửa. Sau khi hoàn tất các thay đổi, đơn vị thiết kế sẽ bàn giao bộ hồ sơ thiết kế chính thức cho gia chủ và đội thi công để bắt đầu triển khai công trình.
Tầm quan trọng của bản vẽ kiến trúc
Chi phí cho bản vẽ kiến trúc thường dao động từ 50 đến 250 triệu đồng, tùy thuộc vào độ phức tạp của thiết kế. Dù vậy, so với tổng chi phí xây dựng ngôi nhà, đây chỉ chiếm khoảng 5 đến 15%, một tỷ lệ không quá lớn khi so với tổng chi phí mà gia chủ sẽ phải bỏ ra cho cả công trình.
Bản vẽ kiến trúc đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong quá trình thi công, giúp gia chủ và đội thi công dễ dàng hình dung về kết cấu, hình dáng, kích thước cũng như các hệ thống đường dây, đường ống và nội thất của ngôi nhà.
Bản vẽ kiến trúc còn giúp gia chủ theo dõi được các loại vật liệu sử dụng và tiến độ thi công, từ đó giảm thiểu các phát sinh ngoài kế hoạch trong suốt quá trình xây dựng. Đối với đơn vị thi công, bản vẽ này sẽ tạo điều kiện thuận lợi để họ hoàn thành công trình đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng cho ngôi nhà.
