Bảng dàn ý phân tích tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao (4 Mẫu) Chí Phèo của Nam Cao

Văn mẫu lớp 11: Bảng dàn ý phân tích tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao mang đến 4 mẫu bảng dàn ý ngắn gọn và chi tiết nhất giúp bạn có thêm nhiều ý tưởng tham khảo, dễ dàng viết bài văn phân tích truyện Chí Phèo một cách toàn diện, đầy đủ các ý.

Chí Phèo của Nam Cao là một tác phẩm nổi tiếng, mà bạn sẽ học trong chương trình Ngữ văn 11 sách Kết nối tri thức với cuộc sống và Ngữ văn 11 Cánh diều tập 1. Vì vậy, TOP 4 bảng dàn ý phân tích Chí Phèo dưới đây sẽ là một nguồn tài liệu hữu ích giúp bạn tham khảo để nắm bắt các luận điểm, luận cứ để viết văn một cách trôi chảy. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo thêm nhiều bài văn hay khác trong chuyên mục Văn 11.

Bảng dàn ý phân tích tác phẩm Chí Phèo

I. Mở đầu

- Giới thiệu về tác giả Nam Cao

- Giới thiệu tác phẩm Chí Phèo của Nam Cao

II. Phần chính

1. Nhân vật Chí Phèo

a. Từ khi sinh ra cho đến trước khi bị bắt vào tù

- Tiền sử:

• Sinh ra không biết cha mẹ, lạc lõng vô thân thích
• Đi từ tay này sang tay khác, trải qua biết bao nhiêu cay đắng

- Trưởng thành:

• Bác ái, siêng năng, đơn giản
• Giữ vững lòng tự trọng
• Mơ ước bình yên, cuộc sống mộc mạc, làm ruộng nương vợ

b. Giam giữ trong nhà tù, thay đổi sau khi thoát khỏi tù

- Nguyên cớ:

• Chí bị bày mưu ghen tức của Bá Kiến nên bị giam giữ
• Nhà tù thuộc thực dân phong kiến đã biến hình Chí, biến hắn thành một người xa lạ

- Thoát khỏi tù, Chí bước vào con đường tội lỗi

+ Hình dạng của Chí tan biến: mặt hắn trên ngang dọc đầy vết sẹo, cả cơ thể tràn ngập những hình xăm rồng rắn,...

+ Tính cách của Chí bị phá hủy: Hắn trở thành công cụ tàn ác trong tay Bá Kiến, kẻ ác ma của Vũ Đại

• Thách thức, mạnh mẽ, hung ác, Chí tạo ra những hành động đáng sợ như đe dọa, lăng mạ, tấn công người khác, và thậm chí bán linh hồn cho quỷ dữ.
• Chìm đắm trong cơn say suốt ngày đêm, Chí mất kiểm soát hoàn toàn về bản thân.
• Chí dần dần mất đi phẩm chất con người, từng bước trở thành kẻ ác độc.

- Bị cộng đồng loài người lãnh đạo phản bội

• Âm mưu mưu xui của Chí, màn trình diễn ngôn ngữ tục tĩu, chỉ là tiếng kêu oan của kẻ bị tạo ra để gieo rắc sợ hãi.
• Chí Phèo là biểu tượng của sự thảm hại trong một xã hội cũ với quá trình biến đổi xấu đi, mất đi nhân phẩm, và mất đi giá trị con người, đồng thời là một lời kêu gọi phản kháng mạnh mẽ, là sự phản ánh sâu sắc về thực tế xã hội.

c. Chí Phèo thức tỉnh khi gặp Thị Nở

- Thị Nở: dáng vẻ xấu xí, lúng túng, độc thân, và nghèo khó nhưng lại mang trong mình lòng tốt.

- Trong đêm trăng, một cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên đã thay đổi hoàn toàn cuộc sống u ám của Chí.

- Tình thương mộc mạc, chân thành của người phụ nữ đã đánh thức lại lòng tốt đẹp bị vùi lấp trong Chí suốt một thời gian dài.

- Sáng hôm sau, khi tỉnh dậy trong cơn say, Chí cảm thấy một cảm giác buồn bã, mơ hồ đang nhấn chìm trong tâm trí.

- Bỗng nhiên, Chí bắt đầu suy ngẫm về cuộc sống của mình. Hiện tại, cuộc đời Chí trở nên không hoàn hảo: không có vợ, không có con, không có nhà, không có cửa, tương lai chỉ có sự đơn độc.

- Mùi vị của bát cháo hành đã đem lại cho Chí niềm vui đầu tiên của tình yêu chân thành và hạnh phúc giản dị.

⇒ Bằng bàn tay tài năng, Nam Cao đã nhận biết được bản chất thiện ác ẩn sau lớp vỏ quỷ dữ của Chí Phèo. Khi lòng nhân ái chạm đến, nó sẽ thức tỉnh, chứng minh niềm tin vững chắc vào con người.

d. Sự bế tắc trên hành trình trở thành người tốt

- Tình yêu với Thị Nở tan vỡ

• Nguyên nhân: sự phản đối của xã hội, bà cụ Thị không chấp nhận
• Thậm chí cả Chí, một người như Thị cũng không được phép yêu

⇒ Có thể nói rằng trong xã hội đó, Chí đã bị hoàn toàn lãng quên. Anh ta đau đớn khi nhận ra mình không thể trở lại với xã hội công bằng của những người tốt lành.

- Đến nhà của Bá Kiến

• Chí đến yêu cầu công bằng
• Đối với Chí, mong muốn cuộc sống công bằng quan trọng hơn cả tính mạng, anh ta giết Bá Kiến và sau đó tự tử
• Sự chết của Chí Phèo không chỉ là một lời kêu gọi phản ánh xã hội không chỉ biến con người thành tội phạm, ma còn dẫn họ đến cái chết
• Ở đây, chúng ta thấy sự thực của một xã hội xung đột ở nông thôn Việt Nam thời bấy giờ chỉ có thể được giải quyết thông qua cuộc đấu tranh

⇒ Chí Phèo là biểu tượng cho những khổ đau đen tối của người nông dân, nhưng trong họ vẫn tồn tại ánh sáng công bằng.

2. Hình tượng của Bá Kiến

- Biểu hiện cho sự tàn bạo của quyền lực: vô nhân tính, vô lương tâm, tinh quái, ác độc, đê tiện, đê hèn

3. Hình ảnh của làng Vũ Đại

- Đồng thời chứa đựng hai mâu thuẫn cơ bản

• Nội bộ chính quyền đầy quyền lực: bề ngoài, họ nhất mục, nhưng thực chất, họ luôn âm mưu để loại bỏ nhau và leo lên vị trí cao nhất
• Mâu thuẫn giữa giai cấp địa chủ và người nông dân

- Hình ảnh của làng Vũ Đại u ám thối nát cũng là bối cảnh phổ biến của xã hội thời đó, là nơi sinh ra những con người như Chí Phèo

4. Nghệ thuật biểu đạt

- Nghệ thuật tạo dựng nhân vật độc đáo, vừa phản ánh điển hình vừa đặc trưng riêng không lẫn với ai

- Nam Cao sở hữu khả năng phân tích tâm lý nhân vật độc đáo, khiến cho nhân vật của ông sống động hơn cả cuộc sống thực

- Phong cách trình bày hết sức tự do nhưng vẫn đảm bảo sự nhất quán và chặt chẽ

- Sử dụng ngôn từ phong phú, đậm chất đời thường

- Lối viết đa dạng, linh hoạt

III. Kết luận

- Tổng quan về nghệ thuật đặc biệt của tác phẩm;

- Tổng quan về giá trị nội dung, giá trị hiện thực của tác phẩm:

• Lên án mạnh mẽ xã hội thực dân nửa phong kiến;
• Trân trọng, khám phá bản chất tốt đẹp của con người ngay cả khi họ có vẻ biến thành quỷ dữ.

Dàn bài phân tích Chí Phèo

I. Khởi đầu

Một vài nét về Nam Cao và truyện ngắn Chí Phèo: Nhà văn là một tấm gương lớn về nhà văn-chiến sĩ, có lòng say mê nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm. Chí Phèo là một tác phẩm tiêu biểu thể hiện tài năng nghệ thuật của ông

Trong truyện ngắn, hình tượng trung tâm của Chí Phèo là một nhân vật mang nhiều bi kịch của cuộc đời, để lại trong lòng độc giả những dư âm sâu sắc

II. Phát triển

1. Hoàn cảnh xuất hiện của Chí Phèo

“Hắn đi bước ra bước vệ mổi...”: sự hiện thân tự nhiên

Qua những lời chửi, hình ảnh nhân vật lúc nào cũng sáng tỏ:

• Người say rượu chính là kẻ gây ra những trận chửi rất nguy hiểm
• Nhưng sau tất cả, Chí Phèo vẫn là nỗi ám ảnh, là người bị rùng rợn làm việc ra một cột, mong muốn được công nhận như một người bình thường

2. Quá khứ của Chí Phèo trước khi vào tù

• Hoàn cảnh gia đình: không có cha, không có mẹ, không có nhà, không có cửa, không có mảnh đất nào để đâu. Tuy nhiên, Chí vẫn giữ những phẩm chất tốt đẹp như:
• Là một con người lương thiện: đi từ nhà này đến nhà khác, làm công ăn lương để kiếm sống ⇒ làm ăn chân chính
• Luôn mơ ước về cuộc sống gia đình giản dị: có một ngôi nhà nhỏ, cày cấy thuê để kiếm sống… ⇒ Chí Phèo là một người lương thiện.
• Có lòng tự trọng: Bị ông Bá Kiến đánh đập, coi thường, Chí cảm thấy tổn thương ⇒ Là người có ý thức về phẩm chất.
• Chí Phèo có đủ điều kiện để sống một cuộc sống yên bình như bao người khác, giai đoạn đời lương thiện của Chí kéo dài khoảng 20 năm đầu tiên

3. Sự thay đổi của Chí Phèo sau khi thoát tù

Sự việc Chí Phèo bị bắt vào tù:

- Do sự ghen tức của Bá Kiến với vợ hắn.

- Chế độ tù phủ của thực dân đã biến Chí thành “con quỷ dữ của làng Vũ Đại”

- Hậu quả của những ngày sống trong tù:

• Dáng vẻ: “Cái đầu trọc lốc, hàm răng cạo trắng hớn, khuôn mặt câng câng đầy những vết sẹo, đôi mắt gườm gườm” ⇒ Chí Phèo mất hình dạng nhân sự.
• Con người: hư cấu, phi chính trực, lạc lõng trong say sưa, đâm đầu, chửi bới, phá phách và trở thành công cụ cho Bá Kiến ⇒ Chí Phèo đã mất bản tính nhân loại.
• Quá trình biến đổi của Chí Phèo: Đến nhà Bá Kiến trả thù ⇒ Chí rơi vào mưu đồ, trở thành bàn đạp cho Bá Kiến
• Chí đã mất cả bản dạng và bản tính, là biểu tượng của người nông dân bị đè nén đến cùng cực

4. Cuộc gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thị Nở

• Tình cảm đơn giản, chân thành của Thị Nở - đã đánh thức tinh thần lương thiện của Chí Phèo:
• Về nhận thức: Nhận biết được âm thanh của cuộc sống.
• Nhận ra bi kịch trong cuộc đời mình và sợ cô đơn, lạc lõng
• Về ý thức: Chí Phèo khao khát lương thiện và muốn hoà hợp với mọi người.
• Hình ảnh bát cháo hành là biểu tượng độc đáo, chân thực và ý nghĩa:
• Lần đầu tiên và cũng là cuối cùng Chí được thưởng thức trong tình yêu thương và hạnh phúc.

Chí Phèo đã hoàn toàn tỉnh táo

5. Bi kịch bị cự tuyệt quyền làm người

• Nguyên nhân: bởi bà cô Thị Nở không cho Thị lấy Chí Phèo. Thể hiện sự điều kiện của xã hội
• Diễn biến tâm trạng của Chí Phèo:
• Ban đầu: Chí ngạc nhiên trước thái độ của Thị Nở
• Sau khi hiểu ra mọi việc: Tuyệt vọng, Chí uống rượu rồi xách dao đến nhà Bá Kiến đâm chết Bá Kiến và tự sát.

- Ý nghĩa hành động đâm chết Bá Kiến và tự sát của Chí:

• Đâm chết Bá Kiến là hành động trả thù của người nông dân tỉnh táo về quyền sống.
• Cái chết của Chí Phèo là cái chết của con người trong bi kịch đau đớn trước cửa trở về cuộc sống làm người.

6. Nghệ thuật xây dựng nhân vật

• Xây dựng nhân vật đặc trưng trong hoàn cảnh đặc trưng.
• Nghệ thuật mô tả tâm lý nhân vật.
• Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc.

III. Tóm tắt

• Nhìn lại những đặc điểm đặc trưng của nhân vật Chí Phèo.
• Chia sẻ cảm nhận cá nhân về nhân vật này.

Dàn ý phân tích bài Chí Phèo

I. Giới thiệu

- Mô tả về tác giả Nam Cao: Ông được coi là biểu tượng lỗi lạc nhất của văn học hiện thực trong giai đoạn phát triển cuối cùng của trào lưu này

- Giới thiệu về tác phẩm Chí Phèo: Tác phẩm ngắn đặc sắc của Nam Cao xoay quanh cuộc sống ở nông thôn, với những nhân vật nông dân, là một tác phẩm vĩ đại trong văn học trước cách mạng

II. Nội dung chính

1. Làng Vũ Đại - bối cảnh nghệ thuật của truyện

- Đây là không gian nghệ thuật chính của truyện vì tất cả các sự kiện liên quan đến Chí Phèo đều diễn ra ở đây

- Xung đột giai cấp gay gắt, âm mưu âm thầm nhưng quyết liệt, không khí u ám và sâu lắng.

- Cuộc sống của người nông dân rơi vào hoàn cảnh khốn khổ, không lối thoát, bị thái độ tha hóa.

⇒ Không gian nghệ thuật là nền tảng để khai thác sâu hơn về nhân vật, đồng thời thể hiện giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm

2. Hình tượng Bá Kiến

- Cười giả dối, nịnh nọt lúc cần, tàn ác lúc muốn, dùng chiêu trò… ⇒ Tài ba, mưu mẹo, xảo quyệt

- Tính cách đê tiện, hèn nhát, đố kỵ và tàn nhẫn

⇒ Tiêu biểu cho đặc điểm của địa chủ cường hào ở nông thôn Việt Nam trước cách mạng

3. Hình tượng nhân vật Chí Phèo

a. Sự xuất hiện của nhân vật

- Điều tự nhiên trong hành động và lời nói của hắn

- Qua lời lẽ thô tục, nhân vật hiện ra: Kẻ lưu manh thường chửi rượu nhưng sau đó thấy Chí Phèo khao khát được công nhận là một người bình thường

b. Quá khứ và cuộc đời của Chí Phèo trước khi vào tù

- Sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh khốn khó, mất cha mẹ, không nhà cửa

- Tuy nhiên, Chí vẫn giữ được những phẩm chất tốt đẹp:

+ Là người mang lòng nhân từ, làm việc chân chính, với ước mơ giản dị và có lòng tự trọng

c. Sự thay đổi của Chí Phèo sau khi ra tù

- Chí Phèo bị bắt vào tù do ồn ào với vợ của Bá Kiến.

• Bá Kiến ghen tức vì mối quan hệ của hắn.
• Chế độ tù nhân thực dân đã biến Chí Phèo trở thành một kẻ lưu manh, với tính cách đặc biệt và kỳ dị.

- Hậu quả của những ngày tháng trong tù:

• Hình dạng: biến đổi thành hình dạng của một ác quỷ ⇒ Chí Phèo đã mất hình dạng nhân loại.
• Đạo đức: lạc lối trong cơn say, gây gổ, mất kiểm soát và trở thành công cụ của Bá Kiến ⇒ Chí Phèo đã mất đạo đức.

- Quá trình biến chất của Chí Phèo: Đến nhà Bá Kiến để trả thù ⇒ Chí Phèo bị lợi dụng, trở thành tay sai của Bá Kiến.

⇒ Chí đã mất cả bản tính và hình dáng nhân loại

d. Sự gặp gỡ giữa Chí Phèo và Thi Nở

- Tình yêu của Thi Nở đã thức tỉnh lòng thiện của Chí Phèo.

• Về nhận thức: Hiểu biết mọi âm thanh trong cuộc sống.
• Phát hiện bi kịch trong cuộc sống và sợ cô đơn, lạc lõng
• Về ý thức: Chí Phèo khao khát thiện ác và mong muốn hòa giải với mọi người.

- Hình ảnh bát cháo hằng là biểu tượng độc đáo, chân thành và sâu sắc: lần đầu và cũng là lần cuối cùng Chí được thưởng thức ẩm thực trong tình yêu và hạnh phúc.

⇒ Chí Phèo đã hoàn toàn tỉnh táo

e. Bi kịch bị cấm đoạt

- Nguyên nhân: vì bà cô Thi Nở không chấp nhận Thi lấy Chí Phèo → định kiến xã hội.

- Tâm trạng của Chí Phèo thay đổi theo diễn biến:

• Ban đầu: Chí Phèo ngạc nhiên trước thái độ của Thi Nở.
• Sau đó Chí Phèo hiểu ra mọi điều: mang dao đến nhà Bá Kiến, giết chết Bá Kiến và tự tử.

⇒ Sự chết của Chí Phèo là sự kết thúc của một con người trong bi kịch đau đớn trên ngưỡng cửa trở lại cuộc sống nhân loại.

4. Tính đặc sắc của nghệ thuật

- Tạo hình nhân vật đặc trưng trong tình huống đặc biệt.

- Nghệ thuật miêu tả tinh thần nhân vật một cách sắc sảo.

- Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, biểu đạt độc đáo.

- Cấu trúc câu chuyện mới lạ, tự do nhưng vẫn rất logic và chặt chẽ.

- Cốt truyện và các diễn biến hấp dẫn, đa dạng và đầy kịch tính.

III. Kết luận

• Đề cập lại những điểm nổi bật nhất về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Chí Phèo
• Với tác phẩm này, Nam Cao đã phê phán mạnh mẽ xã hội thực dân lạc hậu và đồng thời tôn trọng, khám phá và xác nhận sự tốt đẹp bản chất của con người ngay cả khi bị biến thành quái vật

Xây dựng cấu trúc phân tích bài Chí Phèo

I. Bắt đầu

• Nam Cao được biết đến là một nhà văn hiện thực xuất sắc của văn học Việt Nam,
  Tác phẩm của ông thường nói về số phận của những người bình thường trong xã hội, đặc biệt là những người nông dân.
• Chí Phèo là một ví dụ rõ ràng về hình ảnh của người nông dân trước Cách mạng tháng Tám, bị thực dân phong kiến làm cho mất đi bản tính và hình dáng nhân loại.

II. Nội dung chính

1. Chí Phèo, người nông dân hiền lành:

• Sinh ra trong hoàn cảnh mồ côi, bị bỏ rơi, phải trải qua cuộc sống khó khăn.
• Lớn lên, làm công việc canh tác cho Bá Kiến, là người khỏe mạnh, chịu khó, với tính cách thật thà như đất.
• Mang trong lòng ước mơ và hạnh phúc đơn giản.
• Giữ vững lòng tự trọng.

2. Chí Phèo, tên cướp đánh ác quỷ của làng Vũ Đại

• Bị Bá Kiến đẩy vào nhà tù thực dân.
• Người nông dân lương thiện bị nhà tù biến thành kẻ xa lạ về hình dáng và tính cách.
• Chí Phèo là một hiện tượng phản ánh tình trạng xã hội thời đại, là sản phẩm của áp lực và đè nén từ nông thôn trước Cách mạng tháng Tám.

3. Chí Phèo, bi kịch của người được sinh ra là con người nhưng không được sống như con người

• Gặp gỡ với thị Nở đã thức tỉnh phần người trong Chí.
• Chí tỉnh táo, khát khao được sống một cuộc sống lương thiện, được trở về với cuộc sống hàng ngày, thực hiện những ước mơ giản dị. Thể hiện sự tỉnh táo khi Chí nhận ra sự già nua của mình, nhận ra âm thanh của cuộc sống hàng ngày.
• Tuy nhiên, bị từ chối quyền được làm con người và phải đối mặt với một kết cục bi thảm khi Thị nghe lời bà cô từ chối sống cùng Chí. Bà cô là biểu tượng của rào cản xã hội, là tiếng nói của thành kiến xã hội khiến Chí rơi vào đau khổ và tuyệt vọng tột cùng.
• Kết thúc bi thảm của Chí: Nhận ra kẻ đã lấy đi bộ mặt và tinh thần của mình là Bá Kiến, Chí đến để trả thù, giết chết Bá Kiến và tự kết thúc cuộc đời của mình.

4. Nhận xét

• Mỹ thuật: Sử dụng giọng kể đa dạng, miêu tả nhân vật độc đáo, tạo ra các tình huống truyện hấp dẫn và logic.
• Nội dung: Thông qua nhân vật Chí Phèo, Nam Cao đã thể hiện giá trị hiện thực và giá trị nhân văn mới lạ. Tiết lộ tội ác của thực dân phong kiến đồng thời tôn vinh sức mạnh của lòng nhân ái, lòng tử tế và bản chất con người.

III. Kết luận

• Chí Phèo đã trở thành biểu tượng của người nông dân trước Cách mạng Tháng Tám trong văn học hiện thực phê phán Việt Nam.
• Giá trị hiện thực và giá trị nhân văn được thể hiện qua nhân vật Chí Phèo đã làm cho tác phẩm trở thành một kiệt tác hàng đầu của Nam Cao, khẳng định tên tuổi của ông trong văn học Việt Nam.