1. Bảng phân tích số 1
2. Bảng phân tích số 2
3. Bảng phân tích số 3
4. Ví dụ bảng phân tích
Bảng phân tích chi tiết cho bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
I. Bảng phân loại Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 1 (Tiêu chuẩn):
1. Bắt đầu
- Giới thiệu bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải.
2. Nội dung chính
a. Ý nghĩa nhan đề:
- Mùa đầu tiên trong năm, với vẻ tươi mới, tràn ngập sức sống từ trời đất
- Nghĩa bóng chỉ phần đẹp nhất của tuổi trẻ trong mỗi con người, hoặc cũng là để chỉ phần đẹp nhất trong tâm hồn con người. Hai từ “mùa xuân” kết hợp với “nho nhỏ” thể hiện thái độ khiêm tốn và chân thành của nhà thơ.
b. Khổ thơ đầu: mùa xuân thiên nhiên
- Bức tranh mùa xuân tươi đẹp, thanh thoát với sắc màu hài hòa kết hợp với âm thanh phát ra rộn rã là dấu hiệu của một mùa xuân sống động, trẻ trung.
- “Dòng sông xanh”, “bông hoa tím biếc” => Bút pháp chấm phá cổ điển, tạo ra khung cảnh mùa xuân xinh đẹp, yên bình, tươi sáng vô cùng.
- Tiếng chim hò hét, thể hiện sự sôi động, cùng với không khí hăng hái trong khung cảnh mùa xuân.
c. Khổ thơ thứ 2 và 3: Mùa xuân quê hương
- Mùa xuân của quê hương được hình thành từ hai nhiệm vụ cơ bản là nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong “mùa xuân của người giữ súng” và nhiệm vụ xây dựng đất nước trong “mùa xuân của người đi vào cánh đồng”.
- Hình ảnh “lộc”: biểu tượng cho thành tựu tốt đẹp, với người lính là sự tự do, độc lập, hạnh phúc của dân tộc, trong khi với người lao động là sự ấm no, giàu có, phồn thịnh, là sự đổi mới và sức sống đang phô diễn mạnh mẽ trên đất nước.
- Mùa xuân của quê hương được xây dựng từ cuộc sống, từ mùa xuân của hàng loạt thế hệ trước đó, có những khó khăn, vất vả.
- Phép so sánh “Đất nước như vì sao” còn thể hiện lòng tự hào, tình yêu thương của Thanh Hải với miền đất hình chữ S, đưa Tổ quốc lên vị thế vĩ đại, đẹp đẽ, rạng ngời, khiến mọi người trầm trồ kính nể, tự hào.
d. Khổ thơ 4 và 5: Ước mơ của nhà thơ:
- Khát vọng trở thành chim, hoa, một nốt nhạc để thêm phần vào vẻ đẹp của mùa xuân cuộc sống.
=> Ước mơ của nhà thơ Thanh Hải rất giản đơn, khiêm tốn, sự chân thành tuyệt đối, thể hiện tình yêu cuộc sống mạnh mẽ, mãnh liệt, thể hiện vẻ đẹp tinh tế trong tâm hồn của một nhà thơ đã trải qua nhiều năm tháng, nhưng tâm hồn vẫn trẻ trung và sáng tạo.
3. Kết thúc
Phản ánh cảm nhận cá nhân.
II. Bảng phân loại Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 2 (Tiêu chuẩn):
1. Bắt đầu
Tự giới thiệu về tác phẩm “Mùa xuân nho nhỏ”
- Mùa xuân luôn là nguồn cảm hứng vô tận của thơ ca.
- Nhiều nhà thơ đã sáng tác về mùa xuân, trong đó có Thanh Hải với tác phẩm đẹp nhẹ nhàng “Mùa xuân nho nhỏ”.
2. Nội dung chính:
* Bối cảnh sáng tác của bài thơ
- Viết vào năm 1980, trong những khoảnh khắc khó khăn trên giường bệnh.
* Phân tích chi tiết
- Khổ thơ 1: Mô phỏng bức tranh thiên nhiên mùa xuân tại xứ Huế với màu sắc tươi tắn, âm thanh trong lành, tràn ngập sức sống. Thể hiện qua hình ảnh của dòng sông xanh, bông hoa tím…
- Khổ thơ 2: Tiếp tục mô tả về thiên nhiên mùa xuân, tác giả truyền đạt niềm tin vào tương lai tươi sáng và sự vững vàng của đất nước. Kết hợp với hình ảnh người lính ra trận, người nông dân đi vào đồng làm nổi bật không khí hân hoan, phấn khởi chào đón mùa xuân.
3. Kết thúc
- Bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” đã đóng góp một phần quan trọng vào thành công của thơ ca dân tộc.
- Tác phẩm không chỉ thể hiện sự tinh tế và chiêm nghiệm của nhà thơ, mà còn truyền đạt tình yêu quê hương, đất nước đến với độc giả.
III. Bảng phân loại Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, mẫu số 3:
1. Bắt đầu
- Mở đầu: Khám phá đề tài mùa xuân trong nghệ thuật văn chương
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm Mùa xuân nho nhỏ.
2. Nội dung chính
* Cảm nhận về khổ đầu bài thơ: 'Nằm giữa dòng sông xanh... tôi say'
- Bức tranh thân quen của quê hương Việt Nam hiện ra qua một số điểm nhấn: Một dòng sông xanh, một đóa hoa tím, vài chú chim nhỏ
- Điểm nhấn trong bức tranh: Dòng sông xanh đang chảy êm đềm, với điểm nhấn là 'bông hoa tím biếc'
- Động từ 'nằm giữa': Tạo ra ấn tượng mạnh mẽ
- Màu tím: Màu sắc phổ biến tại miền quê, nhưng ở đây lại là 'tím biếc' - sắc màu của đóa hoa lục bình trôi nổi giữa dòng nước
- 'Ôi con chim chiền chiện':
+ Lời gọi đầy cảm xúc, thân thiện, giống như tiếng gọi của một người
+ Chim chiền chiện: Loài chim quen thuộc ở nông thôn Việt Nam, với giọng hót trầm ấm
=> Tiếng hót báo hiệu mùa xuân đã đến
- 'Hót chi mà vang trời': Tiếng than phiền của tác giả
- 'Từng giọt long lanh rơi': Giọt mưa xuân hay âm thanh của chim hót, là từng giọt mật của mùa xuân rơi xuống?
+ Chuyển đổi cảm nhận nghệ thuật: Từ thính giác sang xúc giác, mùa xuân thức tỉnh mọi giác quan.
=> Bức tranh quê hương thôn dã sôi động, chân thực, đặc trưng cho vùng miền.
* Nhận định về khổ thứ hai bài thơ: 'Mùa xuân người cầm súng... sôi động'
- Hình ảnh lính cầm súng, với lá ngụy trang như lớp áo lộc non trên vai: Mùa xuân là những mầm ngô, cây sắn, cây lúa mới trải khắp ruộng đồng, nương rẫy
- 'Lộc' trong tâm tư người ở phía sau chiến trường: Đại diện cho sức sống mới, là những mầm ngô, cây sắn, cây lúa mới mọc khắp ruộng đồng
=> Cả Tổ quốc đang 'hối hả', nỗ lực bước những bước đầu tiên đầy gian truân trong quá trình xây dựng đất nước
+ Từ 'tất cả': Phát ngôn khẳng định rằng cả đất nước đang tràn ngập sự hối hả, phấn khởi, và đang cống hiến hết mình để xây dựng
* Nhận định về khổ thứ ba bài thơ: 'Đất nước... phía trước'
- Nhịp thơ giảm bớt độ nhanh, trở nên trầm lắng hơn
- Cả đoạn thơ như một khoảnh khắc lặng ngắm lại bốn ngàn năm lịch sử của dân tộc:
+ Những 'gian nan và đau khổ' của đất nước: Chiến tranh chống Mông - Nguyên, chống Pháp, chống Mỹ,...
+ 'Đất nước như vì sao... phía trước': Dân tộc như ngôi sao sáng rực rỡ, luôn tiến về phía trước
- Nghệ thuật: So sánh 'đất nước như vì sao' => Chiếu rạng, sáng tỏ, là đường dẫn lối cho chúng ta tiến về phía trước của văn minh và hạnh phúc
* Nhận định về khổ thứ ba bài thơ: 'Ta làm... xao xuyến'
- Ước nguyện nhỏ bé của nhà thơ: Làm chú chim nhỏ, làm đóa hoa thắm, một nốt trầm lắng giữa bản nhạc...
= Mong ước nhỏ bé nhưng mãnh liệt, đam mê hết mình
- Đại từ 'ta': Biểu tượng cho tinh thần đoàn kết của cả dân tộc, là biểu tượng của tất cả những con người Việt Nam sẵn sàng hiến dâng cho cuộc sống, sự nghiệp của dân tộc
* Nhận định về khổ cuối cùng bài thơ: 'Mùa xuân tôi xin hát.... đất Huế'
- Thanh Hải quay trở lại làm con của xứ Huế với những giai điệu quen thuộc của quê hương: Nam ai, Nam bình,...
- Lời hát dành cho mùa xuân, đất nước, quê hương, con người Việt Nam,...
3. Tổng kết
- Đánh giá lại ý nghĩa của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
- Chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc về bài thơ.
V. Bài mẫu Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ
Trong tác phẩm Con chim chiếc lá, nhà thơ Tố Hữu đã viết: “Nếu là con chim, con chim phải hót/ Nếu là chiếc lá chiếc lá phải xanh/ Lẽ nào vay mà không trả/Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”. Thể hiện tinh thần sống cao đẹp này, nhà thơ Thanh Hải đã mang đến trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Bài thơ được sáng tác trước khi nhà thơ kết thúc hành trình đời chỉ vài chục ngày, để chia sẻ tình cảm sâu sắc với cuộc sống, quê hương, đất nước và ước mơ lớn lao của tác giả.
Về tựa đề “Mùa xuân nho nhỏ”, hiểu đơn giản là mùa đầu năm, toát lên vẻ tươi mới và sức sống của thiên nhiên. Ngoài nghĩa đen, đây cũng là biểu tượng cho tuổi trẻ, đẹp nhất trong cuộc sống. Mùa xuân nho nhỏ không chỉ là thời kỳ tràn ngập năng lượng mà còn là khoảnh khắc của sự tinh khôi và lòng hiếu kỳ, đi kèm với khao khát hiến dâng và gìn giữ cái đẹp của mùa xuân...
>> Đọc bài phân tích đầy đủ về Mùa xuân nho nhỏ tại đây.
""""""-KẾT THÚC""""""-
Ngoài Dàn ý Phân tích bài thơ Mùa xuân nho nhỏ, chúng tôi giới thiệu thêm một số bài văn hay cho học sinh lớp 9 khác liên quan như: Dàn ý Cảm nhận tình yêu thiên nhiên của thi nhân qua bài thơ Mùa xuân nho nhỏ; Dàn ý về hình tượng xuân trong Cảnh ngày xuân và Mùa xuân nho nhỏ; Bối cảnh sáng tác của bài thơ Mùa xuân nho nhỏ; Cảm nhận và suy ngẫm về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ; Sơ đồ tư duy về Mùa xuân nho nhỏ;...