Buzz
| Bàng vuông | |
|---|---|
Lá và hoa bàng vuông | |
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Plantae |
| (không phân hạng) | Angiospermae |
| (không phân hạng) | Eudicots |
| (không phân hạng) | Asterids |
| Bộ
| Ericales |
| Họ (familia) | Lecythidaceae |
| Chi (genus) | Barringtonia |
| Loài (species) | B. asiatica |
| Danh pháp hai phần | |
| Barringtonia asiatica (L.) Kurz | |
Bàng vuông hay bàng bí, chiếc bàng, cây thuốc cá, thuốc độc biển (danh pháp hai phần: Barringtonia asiatica) là một loài cây thuộc chi Barringtonia, là loài thực vật bản địa sống trong rừng ngập mặn ven biển nhiệt đới và các đảo từ Ấn Độ Dương đến Tây Thái Bình Dương, từ Zanzibar tới Đài Loan, Philippines, Fiji, Tân Thế giới (Nouvelle-Calédonie) và Việt Nam (Hoàng Sa, Trường Sa). Sách đỏ Việt Nam xếp loài bàng vuông vào mức độ đe dọa bậc R (hiếm).
Mô tả
Đây là loài cây gỗ nhỏ đến vừa, có thể cao từ 7 đến 25 mét. Lá đơn, mọc cách nhau, phiến lá hình trứng ngược, dài từ 20 đến 40 cm, rộng từ 10 đến 20 cm. Lá rụng vào mùa đông.
Hoa màu trắng, mọc thành chùm ở đầu cành, dài từ 10 đến 20 cm. Hoa lưỡng tính, có lá bắc nhỏ ở gốc hoa, cuống hoa dài từ 3,5 đến 4 cm. Lá đài gồm 2 lá, to gần bằng nhau, màu xanh lục, dài từ 3,3 đến 3,5 cm, rộng từ 3,8 đến 4 cm.
Quả có đường kính khoảng 9–11 cm, có hình dạng như đèn lồng với 4 hoặc 5 cạnh vuông, bên trong là lớp xơ xốp dày bao bọc một hạt có đường kính 4–5 cm.
Phân tán và phân bố
Quả của loài bàng vuông có thể phát tán bằng cách trôi nổi trên biển, có thể tồn tại trôi nổi đến 2 năm mà không hỏng. Đây là một trong những loài thực vật đầu tiên di cư đến Anak Krakatau sau khi núi lửa này xuất hiện lần đầu tiên sau vụ nổ Krakatau.
Bàng vuông là loại cây thường được tìm thấy trong các rừng đước ở Malaysia và các vùng đất ngập nước như Vùng ngập nước Kuching và Vườn quốc gia Bako. Tại Malaysia, bàng vuông được gọi là Putat laut hoặc Butun.
Sử dụng
Tất cả các phần của cây bàng vuông đều chứa độc tính, trong đó có các chất saponin. Hạt của cây bàng vuông từng được xay thành bột để dùng để giết hoặc làm cá bị tê liệt khi đánh bắt.
Cùng với phong ba, bàng vuông là một trong những loài cây đặc thù của Quần đảo Trường Sa. Khi thiếu lá dong, quân đội Việt Nam đóng trên quần đảo này đã từng sử dụng lá của hai loài cây này để gói bánh chưng đón Tết.
Hình ảnh
