Đời sống văn hóa của đồng bào Khmer ở Sóc Trăng không chỉ gói gọn trong các phong tục lễ hội, mà còn đa dạng với nhiều món ẩm thực độc đáo. Nếu bánh ống Sóc Trăng là món quà quê hấp dẫn ở miệt vườn, thì trong các dịp lễ Tết quan trọng lại không thể thiếu bóng dáng của bánh gừng truyền thống.
Đôi nét về Bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng
1.1 Nguồn gốc bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng
Bánh gừng theo cách gọi của người Khmer là Num-khơ-nhây, vì bánh có hình dạng giống củ gừng nên còn được gọi là “bánh gừng”. Đối với người Khmer ở đồng bằng sông Cửu Long, bánh gừng luôn có mặt trong những dịp quan trọng như lễ hội Chôl Chnăm Thmây Sóc Trăng, lễ Sene Đôn Ta... và các ngày giỗ, đám hỏi, đám cưới. Ngoài ra, bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng là món ăn chơi trong những ngày lễ long trọng như Tết cổ truyền Việt Nam.
Theo truyền thuyết, nguồn gốc bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng xuất phát từ câu chuyện về người phụ nữ tên Nai Chrao Cho Phò, tương tự như sự tích hòn Vọng Phu của người Kinh. Trong lúc chờ đợi người chồng, nàng Nai Chrao Cho Phò đã làm ra bánh gừng và mang lên tảng đá ngồi, vừa ăn vừa chờ cho tới khi thân hóa thành tảng đá. Để tưởng nhớ nàng Nai Chrao Cho Phò, người Khmer sử dụng bánh gừng trong cách dịp lễ cưới hỏi, xem như lời chúc về sự bền chặt, gắn bó thủy chung của đôi vợ chồng.
Theo quan niệm của người Khmer, bánh gừng là biểu tượng cho sự gắn bó, thủy chung
1.2 Cách làm bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng
Tuy cách làm bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng không quá khó, nhưng phải cần có bí quyết riêng để tạo ra hương thơm, độ giòn ngon hấp dẫn cho món ăn. Để làm ra một mẻ bánh ngon, yêu cầu người thợ làm bánh phải thật khéo léo và tỉ mỉ ở từng công đoạn.
Nếp dùng để làm bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng phải là loại nếp lớn có màu trắng đục. Sau khi mang nếp đi vo sạch rồi xay nhuyễn, người ta sẽ cho bột vào một cái thau lớn rồi trộn chung với trứng gà và ít men rượu. Nhào hỗn hợp đến khi bột nở ra và không còn dính tay nữa thì chuyển sang công đoạn tạo hình cho bánh.
Bánh gừng cũng giống như đa số các món ăn vặt của người Khmer như bánh cống hay Nùm Bon đều dùng phương pháp chiên ngập dầu để chế biến. Sau khi tạo hình bánh xong, đợi dầu sôi thì thả bánh vào chiên đến khi vàng đều rồi vớt ra áo qua một lớp đường để cho ráo. Cuối cùng là mang bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng đi phơi nắng nữa là xong. Khi ăn, bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng sẽ có độ giòn pha lẫn vị béo của trứng, vị ngọt của đường cùng hương rượu thoang thoảng hấp dẫn mọi giác quan.
Để làm ra bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng ngon đòi hỏi người thợ phải có sự tỉ mỉ, khéo léo
Sau khi tạo hình, bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng sẽ được mang đi chiên ngập dầu
Bánh gừng chiên xong có màu vàng đều rất đẹp mắt
Sau khi áo một lớp đường, bánh gừng sẽ được mang đi phơi nắng cho đường khô lại
Bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng trong các phong tục, lễ hội
Theo phong tục của người Khmer, trong các dịp quan trọng như Lễ Sene Đôn Ta Sóc Trăng, Tết Chôl Chnăm Thmây, Tết cổ truyền, cưới hỏi… đều phải có mặt của bánh gừng trên bàn thờ gia tiên, thần Phật. Trong quan niệm của họ, củ gừng có rất nhiều nhánh đại diện cho sự gắn bó bền chặt và sinh sôi nảy nở. Đây là lời chúc phúc cho gia đình, con cháu được sung túc, ấm êm và phát triển giống như gừng đẻ nhiều nhánh vậy.
Trong đám cưới truyền thống của người Khmer, sự hiện diện của bánh gừng mang ý nghĩa tượng trưng cho sự thủy chung như một lời cầu chúc cho đôi vợ chồng trẻ. Thông thường, bánh gừng sẽ được đặt giữa bánh tét cốm dẹp Sóc Trăng và bánh gang tay. Họ quan niệm rằng bánh tét tượng trưng cho người nam, bánh gang tay đại diện cho người nữ và bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng được đặt ở giữa với ý nghĩa về sự hòa hợp âm dương.
Bánh gừng của người Khmer Sóc Trăng luôn có mặt trong các dịp lễ Tết quan trọng
Nhu Nguyen
Nguồn: Tổng hợp