Bánh rán

Bánh rán hoặc bánh cam là món bánh đặc trưng của Việt Nam, với lớp vỏ mỏng làm từ bột gạo nếp và bột gạo tẻ, có thể thêm khoai tây xay nhuyễn, được chiên vàng. Bên trong có thể chứa nhân đậu xanh, nước cốt dừa (bánh rán ngọt) hoặc thịt lợn, miến, mộc nhĩ, hành khô, hạt tiêu (bánh rán mặn). Bánh này có nguồn gốc từ jian dui (tiếng Trung: 煎堆; bính âm: jiānduī; tiếng Quảng Đông Yale: jīndēui; Hán Việt: tiễn đôi), một loại bánh ngọt chiên của Trung Quốc làm từ bột gạo nếp. Bánh được phủ vừng bên ngoài, giòn và dai. Bên trong có một lỗ rỗng lớn do bột nở. Nhân bánh thường là bột hạt sen, bột đậu đen ngọt, hoặc ít phổ biến hơn là bột đậu đỏ. Nó cũng được gọi là bóng mè (tiếng Trung: 芝麻球; bính âm: zhīmáqíu; tiếng Quảng Đông Yale: jīmàkàu).

Xuất xứ

Tùy theo khu vực và văn hóa, jian dui được gọi là 'ma đoàn' (麻糰) ở miền bắc Trung Quốc, 'ma viên' (麻圆) ở đông bắc Trung Quốc và 'trân đại' (珍袋) ở Hải Nam. Tại các nhà hàng Trung Quốc ở Chinatown ở Mỹ và các tiệm bánh ngọt, chúng thường được gọi là bóng vừng.

Nguồn gốc của tiễn đôi có thể truy về triều đại Đường, khi nó là món ăn trong cung điện ở Trường An, được gọi là 'lục đôi' (碌䭔). Món ăn này còn được nhắc đến trong một bài thơ của nhà thơ Đường Vương Phạn Chí. Khi người dân di cư từ miền trung Trung Quốc về phía nam, bánh rán tiễn đôi đã theo chân và trở thành món đặc sản của miền Nam Trung Quốc. Tại Campuchia, món này được gọi là Num kroch (នំក្រូច).