Bánh tét, biểu tượng không thể thiếu trong nền văn hóa ẩm thực miền Nam và miền Trung. Hình ảnh: Sự kết hợp của Á và Âu
Bánh tét thường được đóng gói thành cặp, điều này tượng trưng cho sự đoàn kết và sum vầy trong mỗi dịp Tết. Có nhiều loại bánh tét, phụ thuộc vào cách làm và nguyên liệu bên trong. Loại phổ biến nhất vẫn là bánh tét nhân mặn, từ thịt, mỡ và đậu xanh. Ngoài ra, còn có bánh tét nhân ngọt làm từ chuối chín hoặc đậu xanh.
Điều đặc biệt là bánh tét không chỉ dành cho dịp Tết mà còn được làm quanh năm, đặc biệt là khi có đám giỗ hoặc tiệc linh đình trong gia đình.
Lớp vỏ nếp dẻo mềm mịn, nhân thịt ngon lành. Hình ảnh: Tất cả các công thức
Nguồn gốc của bánh tét
Theo một số chuyên gia nghiên cứu, bánh tét có thể là sản phẩm của sự kết hợp văn hóa giữa người Việt và người Chăm, khi người Việt mở rộng lãnh thổ xuống phương Nam và tiếp nhận các yếu tố văn hóa từ người Chăm, trong đó có việc thờ cúng lúa mà từ đó phát triển ra chiếc bánh tét như ngày nay.
Bánh tét có thể là sản phẩm của sự giao thoa văn hóa giữa người Việt và người Chăm. Hình ảnh: Bazan Travel
Ngoài ra, câu chuyện về vua Quang Trung và chiếc bánh tét cũng là một cách giải thích khác về nguồn gốc của bánh tét. Theo câu chuyện đó, trong một dịp Tết khi vua đang chiến đấu với quân Thanh, vua Quang Trung được một người lính tặng một loại bánh hình trụ gói trong lá chuối. Chiếc bánh ngon, dẻo mịn khiến vua khen ngợi không ngớt.
Sau khi hỏi, vua mới biết rằng vợ của người lính thường hay gói bánh cho người chồng mang theo khi đi chiến trận, mỗi lần ăn, vị vua đều nhớ về hình ảnh người vợ dịu dàng ở nhà và quê hương yêu quý đang chờ đợi anh trở về sau chiến thắng. Vua rất cảm kích trước tình cảm mà người lính dành cho quê hương và gia đình qua chiếc bánh này, và sau đó, vua đã ra lệnh cho mọi người gói loại bánh này vào dịp Tết, từ đó có tên gọi là bánh Tết. Dần dần, loại bánh này đã trở thành bánh tét như ngày nay.
Bánh tét còn kể đến một câu chuyện nhỏ về vua Quang Trung. Hình ảnh: iVIVU
Ý nghĩa đặc biệt của bánh tét
Bánh tét chứa đựng nhiều ý nghĩa và giá trị tinh thần. Theo quan niệm truyền thống, mỗi món ăn trong ngày Tết mang theo những điều tốt lành, trong đó bánh tét biểu hiện sự gắn kết, sự ấm no và tình thân.
Bánh tét được bọc trong lớp lá chuối xanh mát, không chỉ để bảo quản mà còn tượng trưng cho sự ôm ấp, bảo vệ của cha mẹ đối với con cái. Điều này thể hiện mong muốn về sự sum họp, đoàn tụ của gia đình trong dịp Tết. Màu xanh của lá chuối cùng với màu vàng của nhân đậu xanh trong bánh tét cũng gợi nhớ đến màu sắc của quê hương Việt Nam, mang theo ước vọng về cuộc sống yên bình, hạnh phúc.
Truyền thống gói bánh tét vào những ngày cuối năm cũng là dịp để gia đình sum vầy bên nhau. Không khí ấm áp, đoàn tụ hiển hiện qua từng chiếc bánh tét được gói kỹ lưỡng bởi tất cả thành viên trong gia đình. Điều này không chỉ là chuẩn bị cho ngày Tết mà còn là cách mỗi người thể hiện tình cảm và quan tâm đến nhau.
Do đó, bánh tét symbolizes tình yêu thương, sự ấm áp và niềm tự hào văn hóa trong mỗi gia đình Việt Nam mỗi khi Tết đến.
Bánh tét mang nhiều ý nghĩa. Hình ảnh: Wikipedia
Quy trình làm bánh tét
4.1 Nguyên liệu
Danh sách nguyên liệu cần chuẩn bị cho một cây bánh tét là:
- 400 gram gạo nếp cái hoa vàng
- 200 gram đậu xanh đã được sơ chế sạch vỏ
- 100 gram thịt ba chỉ
- 1 bó lá chuối
- 1 bó lạt tre
- Gia vị cần có
4.2 Các bước thực hiện
Dưới đây là các bước để tạo ra một chiếc bánh tét ngon tuyệt mà Mytour.vn tổng hợp:
Bước 1: Chuẩn bị gạo nếp
- Chọn lựa gạo nếp cái hoa vàng chất lượng, đảm bảo hạt gạo đồng đều và không có hỏng hóc.
- Rửa gạo sạch dưới nước lạnh, loại bỏ các hạt nhỏ, hỏng hoặc tạp chất.
- Ngâm gạo nếp đã rửa sạch trong nước lạnh khoảng 8 tiếng hoặc qua đêm. Thời gian ngâm giúp hạt gạo nở ra, khi nấu sẽ dễ chín và dẻo hơn. Đảm bảo gạo được ngâm trong nước đủ, phủ kín phần gạo để tránh phần trên cùng bị khô.
- Sau khi ngâm đủ thời gian, vớt gạo ra và chờ cho đến khi gạo ráo nước hoàn toàn.
- Thêm khoảng 4 gram muối vào gạo nếp đã ráo nước.
- Dùng tay sạch để trộn đều gạo và muối, đảm bảo muối được phân bố đều trong gạo.
Bước 2: Chuẩn bị đậu xanh
- Rửa sạch đậu xanh và loại bỏ vỏ.
- Ngâm đậu xanh đã rửa sạch trong nước khoảng 4 tiếng hoặc cho đến khi đậu nở mềm.
- Sau khi ngâm đủ thời gian, vớt đậu ra và chờ cho đến khi ráo nước, sau đó thêm 4 gram muối và trộn đều.
Bước 3: Chuẩn bị lá chuối và lạt tre
- Lá chuối được rửa sạch, tẩy bỏ phần cứng ở giữa. Lá chuối được chia thành nhiều phần có chiều dài khoảng 60cm để gói bánh. Nếu muốn, có thể ngâm lá chuối qua nước sôi để khi gói bánh lá không bị rách.
- Chọn lựa lạt tre tươi, ngâm vào nước khoảng 8 tiếng cho đến khi lạt mềm.
Bước 4: Chuẩn bị thịt ba chỉ
- Thịt ba chỉ sau khi rửa sạch và ráo nước, được cắt thành từng miếng dài.
- Đặt thịt đã ướp vào giữa lá chuối và gia vị, để khoảng 30 phút.
Bước 5: Gói bánh
- Trải 2 lá chuối ra, đặt chúng cạnh nhau và đặt thêm một lớp lá chuối vào giữa.
- Đặt khoảng 200 gram gạo vào giữa lá chuối và phân bố đều.
- Đặt thêm 100 gram đậu xanh lên trên lớp gạo.
- Đặt miếng thịt ba chỉ vào giữa.
- Tiếp theo, đặt một lớp đậu xanh lên trên, sau đó là một lớp gạo nếp sao cho che phủ hết phần thịt.
- Cuộn lớp lá chuối ở giữa vào để cố định bánh một cách khéo léo.
- Sử dụng hai lớp lá chuối ngoài cùng cuộn chặt lại để tạo thành chiếc bánh tét hình trụ hoàn chỉnh. Việc cuộn lá chuối phải tỉ mỉ để giữ cho bánh chắc chắn.
- Dùng lạt tre để buộc chặt bánh theo chiều dọc và chiều ngang.
Bước 6: Nấu bánh
- Xếp các chiếc bánh tét đã gói vào nồi lớn, đảm bảo nước ngập phần bánh.
- Nấu trong khoảng 8 tiếng cho đến khi bánh chín đều và mềm.
- Khi bánh đã chín, vớt ra và để nguội là hoàn thành.
Các loại bánh tét thơm ngon
5.1 Bánh tét chuối
Bánh tét chuối xuất phát từ miền Nam nhưng đã lan tỏa rộng khắp cả nước. Nguyên liệu chính gồm gạo nếp, lá chuối, đậu đen và chuối. Bánh tét chuối thơm ngon, béo ngậy. Vỏ bánh mềm mại, nhân chuối ngọt bùi. Sự kết hợp hài hòa giữa vỏ bánh dẻo và nhân chuối tạo ra một hương vị đặc trưng khó cưỡng lại.
Bánh tét chuối có hương vị ngọt ngào. Ảnh: ALO TRÀ VINH
5.2 Bánh tét Trà Cuôn
Nhắc đến bánh tét miền Tây thì không thể không nhắc đến bánh tét Trà Cuôn, một trong những đặc sản nổi tiếng của tỉnh Trà Vinh. Bánh tét Trà Cuôn có nguồn gốc từ Cầu Ngang - một huyện ven biển của tỉnh Trà Vinh. Bánh được làm từ những nguyên liệu vô cùng đơn giản nhưng được lựa chọn kỹ lưỡng nhằm tạo ra những chiếc bánh thơm ngon. Gạo nếp dùng để làm bánh là loại gạo nếp cái hoa vàng hạt to dẻo thơm. Lá dong dùng để gói bánh là lá dong bánh tẻ, dày dặn, có màu xanh đậm. Nhân bánh gồm thịt mỡ, đậu xanh, trứng muối và tôm khô.
Bánh tét Trà Cuôn có hình dạng to và nặng, kích thước trung bình khoảng 2 kg. Vỏ bánh được gói bằng lá dong cuộn tròn, thắt chặt bằng lạt tre. Nhân bánh được vo viên tròn rồi đặt vào giữa vỏ bánh. Sau đó, bánh được gói lại và đem luộc trong khoảng 12 tiếng.
Bánh tét Trà Cuôn có hương vị thơm ngon, đậm đà. Vỏ bánh dẻo mềm, nhân bánh béo ngậy, thơm bùi. Trứng muối và tôm khô tạo nên vị mặn ngọt hài hòa, khiến bánh càng thêm hấp dẫn.
5.3 Bánh tét lá cẩm Cần Thơ
Bánh tét lá cẩm Cần Thơ có nguồn gốc từ huyện Vĩnh Thạnh, tỉnh Cần Thơ. Bánh được làm từ những nguyên liệu quen thuộc, nhưng thay vì dùng lá chuối thì sẽ được gói bằng lá cẩm có màu tím đậm. Bánh tét lá cẩm Cần Thơ có hương vị thơm ngon với vỏ bánh dẻo mềm, nhân bánh béo ngậy, thơm bùi.
Bánh tét lá cẩm đặc sản Cần Thơ. Ảnh: Traveloka
Trên đây là những chia sẻ thú vị cùng bí quyết làm nên món bánh tét ngon tròn vị cho ngày Tết thêm trọn vẹn. Bạn hãy theo dõi Cẩm nang du lịch của Mytour.vn để có thêm nhiều điều thú vị về văn hóa, ẩm thực cùng các phong tục ngày Tết cổ truyền của dân tộc nhé.
Hà Vy
Nguồn: Tổng hợp