Đề bài: Nhóm nghiên cứu về văn học dân gian của bạn được yêu cầu viết báo cáo về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của một số thể loại văn học dân gian đã học. Dưới đây là kết quả nghiên cứu của nhóm về đề tài này.
Báo cáo kết quả nghiên cứu với việc sử dụng trích dẫn và phương tiện hỗ trợ...
I. Tổ chức báo cáo về kết quả nghiên cứu về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của một số thể loại văn học dân gian đã học
* Nhan đề: Tìm hiểu về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của một số thể loại văn học dân gian quen thuộc trong nhà trường.
* Tóm tắt: Nêu bối cảnh nghiên cứu.
* Cơ sở lí thuyết:
- Khái quát về văn học dân gian:
+ Định nghĩa văn học dân gian.
+ Các thể loại văn học dân gian.
* Kết quả nghiên cứu:
- Thể loại truyện cổ tích:
+ Định nghĩa truyện cổ tích.
+ Đặc điểm nội dung của truyện cổ tích.
+ Đặc điểm nghệ thuật của truyện cổ tích.
- Thể loại sử thi:
+ Định nghĩa sử thi.
+ Đặc điểm nội dung của sử thi.
+ Đặc điểm nghệ thuật của sử thi.
* Kết luận: Tổng hợp lại kết quả nghiên cứu.
* Tài liệu tham khảo
II. Bài viết mẫu
TÌM HIỂU VỀ ĐẶC ĐIỂM NỘI DUNG VÀ NGHỆ THUẬT CỦA MỘT SỐ THỂ LOẠI VĂN HỌC DÂN GIAN QUEN THUỘC TRONG NHÀ TRƯỜNG
TÓM TẮT
Hiện nay, chúng ta đã và đang tiếp xúc với nhiều tác phẩm thuộc về văn học dân gian như: 'Sọ Dừa', 'Tấm Cám',... Tuy nhiên, khi đọc những tác phẩm này, thường chúng ta chỉ tập trung vào các sự kiện diễn ra trong câu chuyện mà bỏ qua những đặc điểm độc đáo của thể loại. Vì vậy, thông qua bài báo cáo 'Tìm hiểu về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của một số thể loại văn học dân gian quen thuộc trong nhà trường', nhóm tôi sẽ chia sẻ những thông tin quan trọng nhằm giúp mọi người có cái nhìn sâu sắc hơn.
I. Khái lược về văn học dân gian
1. Khái niệm văn học dân gian
Văn học dân gian là biểu tượng của sự sáng tạo từ cộng đồng, được truyền đạt bằng lời nói. Những tác phẩm thuộc văn học dân gian đã xuất hiện từ thời kỳ đầu đời người, vượt qua hàng loạt giai đoạn lịch sử và vẫn tồn tại đến ngày nay.
Tại Việt Nam, văn học dân gian còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như: văn chương bình dân, văn chương truyền khẩu, văn nghệ dân gian, và sáng tác dân gian.
2. Các thể loại của văn học dân gian
Qua bảng thống kê, chúng tôi quyết định tập trung nghiên cứu đặc điểm nội dung và nghệ thuật của hai thể loại chính: truyện cổ tích (dân tộc Việt) và sử thi.
II. Thể loại truyện cổ tích
1. Khái niệm truyện cổ tích
Truyện cổ tích là dạng truyện dân gian, tập trung vào cuộc sống và số phận của các nhân vật đặc biệt như dũng sĩ, những người có tài năng đặc biệt. Thông qua truyện, người xưa thể hiện quan điểm về cuộc sống và khát vọng một thế giới hạnh phúc, tươi đẹp.
2. Đặc điểm nội dung của truyện cổ tích
Truyện cổ tích tập trung vào những cuộc đấu tranh xã hội và mâu thuẫn giai cấp. 'Thạch Sanh', 'Tấm Cám' là những ví dụ điển hình.
Chủ đề của truyện cổ tích đa dạng, nhưng ước mơ về một xã hội công bằng, hạnh phúc vẫn là chủ đề quen thuộc. 'Cây tre trăm đốt', 'Em bé thông minh' là những ví dụ tiêu biểu.
3. Đặc điểm nghệ thuật của truyện cổ tích
a. Cốt truyện
Cốt truyện cổ tích phản ánh theo trình tự thời gian, từng sự kiện diễn ra theo trình tự: 'Cốt truyện phát triển từ giai đoạn này sang giai đoạn khác' ['Văn học dân gian Việt Nam' (2009), trang 335]. Ví dụ như 'Thạch Sanh', từ sự ra đời đến giải oan, mỗi bước đều được kể chi tiết.
Cốt truyện cổ tích thường mang yếu tố kỳ ảo, mơ hồ.
b. Nhân vật
Trong truyện cổ tích, nhân vật thường biểu lộ qua hành động, ngoại hình, cử chỉ, lời nói. Các dạng nhân vật như bất hạnh, thông minh thường xuyên xuất hiện.
c. Không gian, thời gian nghệ thuật.
Không gian, thời gian nghệ thuật thường lạc quan, không rõ ràng. Truyện cổ tích thường mở đầu bằng mô-típ 'ngày xưa ngày xửa', 'ngày xưa'.
d. Người kể chuyện
Người kể chuyện đóng vai trò tạo hình bởi tác giả để truyền đạt các sự kiện. Trong truyện cổ tích, người kể chuyện thường sử dụng ngôi thứ ba.
Hướng dẫn soạn bài Viết báo cáo kết quả nghiên cứu có sử dụng trích dẫn, cước chú và phương tiện hỗ trợ
III. Thể loại sử thi
1. Khái niệm sử thi
Sử thi là một dạng thể loại tự sự dài, dung lượng lớn, xuất hiện từ thời cổ đại xa xưa.
Trong kho tàng văn học dân gian của các dân tộc thiểu số ở nước ta, sử thi (anh hùng ca) nổi bật với vị trí quan trọng.
2. Đặc điểm nội dung của sử thi
Nội dung của thể loại sử thi đa dạng: kể về cuộc chiến bảo vệ xã hội; cuộc chiến tranh giải phóng 'trả thù cho cha, cứu thoát cho mẹ'; khát vọng chinh phục thiên nhiên, ca ngợi người anh hùng dũng cảm, bản lĩnh,... Trong sử thi 'Đăm Săn', ta thấy sự xuất hiện của những nội dung này. Ví dụ, đoạn trích 'Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây' mô tả cuộc giao chiến để cứu Hơ Nhị - vợ Đăm Săn. Đoạn trích 'Đăm Săn chinh phục nữ thần Mặt Trời' thể hiện khát vọng mở mang bờ cõi và ca ngợi anh hùng cộng đồng.
3. Đặc điểm nghệ thuật của sử thi
a. Cốt truyện
Cốt truyện thường xoay quanh những biến cố trọng đại liên quan đến vận mệnh của một dân tộc, một cộng đồng: chiến tranh, cuộc chinh phục và khai phá thiên nhiên, cũng như mở rộng địa bàn.
b. Nhân vật
Nhân vật trong sử thi là những anh hùng sở hữu sức mạnh phi thường, lòng dũng cảm và sẵn sàng đối mặt với mọi khó khăn. Họ đại diện cho vẻ đẹp của phẩm chất, sức mạnh lý tưởng và khát vọng chung của cộng đồng.
c. Không gian, thời gian nghệ thuật
Không gian trong sử thi thường mang đặc điểm cộng đồng, rộng lớn và kì vĩ, có thể là không gian xã hội hoặc thiên nhiên.
Thời gian sử thi liên quan đến quá khứ, gắn bó với lịch sử của một cộng đồng, một dân tộc.
d. Ngôn ngữ sử thi
Ngôn ngữ trong sử thi toát lên vẻ hùng tráng và phong phú, đặc trưng bởi sức mạnh của từ ngữ trong việc mô tả ngoại hình và sức mạnh của nhân vật.
Tác giả dân gian thường sử dụng so sánh, phóng đại và cường điệu để nổi bật vẻ đẹp của nhân vật trong ngôn ngữ sử thi.
Ngôn ngữ sử thi mang đặc điểm kịch tính, thường thể hiện qua các đoạn đối thoại giữa các nhân vật.
Trong sử thi, ngôn ngữ của người kể chuyện và ngôn ngữ của nhân vật được kết hợp hài hòa, tạo nên một tác phẩm đầy sức sống.
Kết luận
Nghiên cứu cung cấp thông tin quan trọng về sử thi và truyện cổ tích, hy vọng giúp độc giả hiểu rõ về đặc điểm nội dung và nghệ thuật của hai thể loại này, từ đó áp dụng trong việc đọc hiểu văn bản tương tự.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đinh Gia Khánh (chủ biên) - Chu Xuân Diên - Võ Quang Nhơn (2009), Văn học dân gian Việt Nam, NXB Giáo dục Việt Nam.
2. Phương Lựu - Trần Đình Sử - Nguyễn Xuân Nam - Lê Ngọc Trà - La Khắc Hòa - Thành Thế Thái Bình (2006), Lí luận văn học, NXB Giáo dục.
""""""--HẾT""""""-
Khi viết báo cáo nghiên cứu, cần trình bày đầy đủ các phần như: nhan đề, tóm tắt, cơ sở lí thuyết, kết quả nghiên cứu, kết luận và tài liệu tham khảo. Mytour hân hạnh hỗ trợ em trong học môn Ngữ văn 10. Mời em tham khảo thêm văn mẫu lớp 10 như:
- Soạn bài Thực hành tiếng Việt: Sử dụng trích dẫn, cước chú và cách đánh dấu phần bị tỉnh lược trong văn bản
- Phân tích, đánh giá Nắng đã hanh rồi
- Phân tích, đánh giá một bài thơ