Bảo tàng Lịch sử quốc gia Việt Nam

Bảo tàng Lịch sử Việt Nam, cùng với Bảo tàng Cách mạng Việt Nam là hai bảo tàng đã được hợp nhất thành Bảo tàng Lịch sử quốc gia, đặt tại thành phố Hà Nội. Bảo tàng Lịch sử Việt Nam (cũ) là nơi lưu giữ các hiện vật, phản ánh các nền văn hóa, lịch sử xây dựng và bảo vệ nước của người Việt Nam từ thời khai sáng đến khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời. Viện bảo tàng mang phong cách kiến trúc Đông Dương, nằm tại số 1 phố Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Viện Bảo tàng mở cửa đón khách suốt tuần, ngoại trừ thứ Hai. Nơi đây còn lưu giữ nhiều hiện vật quý như Trống đồng Đông Sơn, gốm Bát Tràng, tượng thần Shiva, cọc gỗ từ trận Bạch Đằng,...

Bảo tàng Lịch sử Việt Nam là thành viên của Hội đồng Bảo tàng Quốc tế (ICOM), là thành viên sáng lập Hiệp hội các bảo tàng quốc gia châu Á (ANMA).

Bảo tàng đặt tại số 1 phố Tràng Tiền, phường Phan Chu Trinh, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội, nằm phía sau Nhà hát Lớn Hà Nội.

Chặng đường lịch sử

Bảo tàng Lịch sử Việt Nam được thành lập vào ngày 3 tháng 9 năm 1958 trên cơ sở kế thừa Bảo tàng Louis Finot do người Pháp xây dựng vào năm 1929 và mở cửa vào năm 1932. Đây là Viện bảo tàng của Viễn Đông Bác cổ. Lúc đó, nơi đây trưng bày những tài liệu cổ thu thập từ các nước ở Đông Nam Á. Vào năm 1958, người Pháp trao lại ngôi nhà này cho chính quyền cách mạng mới.

Kiến trúc

Viện Bảo tàng Louis Finot (Bảo tàng Lịch sử ngày nay) thuộc Viện Viễn Đông Bác cổ Pháp (École Française d’Extrème - Orient), được các kiến trúc sư C.Batteur và E.Hébrard thiết kế từ năm 1925, đại diện cho phong cách Kiến trúc Đông Dương, là nỗ lực kết hợp các giá trị kiến trúc Pháp với các giá trị kiến trúc địa phương. Công trình được bắt đầu xây dựng từ năm 1926 và hoàn thành vào năm 1932, nằm trên khu đất phía sau Nhà hát Lớn, ven bờ sông Hồng, kết thúc tại đầu phố Quaï Guillemoto (phố Trần Quang Khải ngày nay), vị trí có thể tạo điểm nhấn kiến trúc cho tuyến đường bờ sông.

Mặt bằng của bảo tàng được thiết kế để phù hợp với không gian kiến trúc trưng bày, bao gồm các không gian rộng lớn để trưng bày. Sảnh chính hình bát giác có mỗi cạnh dài lên đến 11m, ngay phía sau sảnh chính là không gian trưng bày chính dạng hình chữ nhật kéo dài và được tổ chức xuyên suốt thông minh. Ngoài ra, còn có các không gian trưng bày chuyên đề ở hai bên của sảnh chính, tạo thành một tổng thể trưng bày hài hòa và đa dạng.

Tầng trệt dưới đây, cao 2,5m, là nơi tổ chức các phòng phục chế, kho lưu trữ và văn phòng hành chính, cũng như đóng vai trò là tầng cách ẩm giữ cho không gian trưng bày phía trên luôn khô ráo trong điều kiện độ ẩm cao của Hà Nội.

Hình khối công trình được nhấn mạnh bởi hệ mái che bát giác cao phía trên. Đây là hệ mái ba lớp với mái trên dốc lớn, ngăn cách với mái dưới bằng cửa sáng và hệ con sơn liên tục. Mái dưới gồm hai lớp mái dốc nhỏ hơn. Mặc dù hình dạng bát giác có nét kiến trúc Trung Hoa cổ, tổng thể lại gợi nhớ đến tháp chuông chùa Keo, Thái Bình với hệ mái ba lớp và các con sơn liên tục chồng lên nhau. Bảo tàng là một công trình văn hoá lớn, khối sảnh bát giác mang nhiều tính chất thẩm mỹ biểu hiện rõ rệt và để lại ấn tượng mạnh.

Hệ mái cho các khu trưng bày cấu tạo theo kiểu mái chồng diêm hai lớp, phổ biến trong kiến trúc tôn giáo, tín ngưỡng Việt Nam truyền thống. Khe hở giữa hai lớp mái giúp thông gió tự nhiên cho công trình. Mái phía dưới rộng ra che nắng và chống mưa hắt cho cửa mở phía dưới, đồng thời tạo bóng mát trên mặt đứng, làm tăng tính duyên dáng cho toà nhà. Mái đua được đỡ bởi cột kép và hệ con sơn cách điệu cùng các hoa văn trên lan can, tạo nên vẻ đẹp kiến trúc Á Đông.

Đường tham quan

Hệ thống trưng bày chính của Bảo tàng rộng khoảng 2000 m², được chia thành nhiều không gian trưng bày theo các chủ đề và thời gian lịch sử.

Các phần trưng bày chính của Bảo tàng Lịch sử bao gồm bốn trọng tâm:

• Phần đầu tiên: Việt Nam thời tiền sử
• Phần thứ hai: Từ thời kỳ dựng nước đầu tiên đến triều đại Trần
• Phần thứ ba: Việt Nam từ triều đại Hồ đến Cách mạng tháng Tám năm 1945
• Phần thứ tư: Phòng trưng bày bộ sưu tập điêu khắc đá Chăm Pa

Danh sách một số hiện vật