1. Trả lời câu hỏi: Theo em, bảo vệ lẽ phải có nghĩa là gì?
Hướng dẫn trả lời:
Bảo vệ lẽ phải có nghĩa là chúng ta công nhận, ủng hộ, và thực hiện những giá trị, chuẩn mực, và nguyên tắc chính xác trong cuộc sống. Để bảo vệ lẽ phải, chúng ta cần điều chỉnh suy nghĩ và hành động của mình theo các lẽ phải này. Điều này không chỉ bao gồm hành động theo đạo đức và chuẩn mực xã hội mà còn yêu cầu nhận thức và tự kiểm soát để tránh những hành động sai lầm.
Bảo vệ lẽ phải không chỉ bao gồm việc chấp nhận và thực hiện đúng đắn mà còn phải từ chối những hành động sai trái, không theo đuổi những giá trị và hành vi trái đạo đức và lẽ phải. Nó đòi hỏi khả năng đánh giá và hiểu biết rõ ràng về lẽ phải, từ đó xây dựng nền tảng giáo dục đạo đức và tư duy lẽ phải vững chắc trong suy nghĩ và hành động của mỗi người.
2. Các câu hỏi liên quan
1. Em đồng ý hay không đồng ý với những quan điểm dưới đây? Giải thích lý do của em.
a) Để bảo vệ lẽ phải, cần phải tôn trọng sự thật.
b) Cần kiên quyết bảo vệ những điều phù hợp với lợi ích của cộng đồng.
c) Người bảo vệ lẽ phải thường xuyên phải đối mặt với khó khăn và thiệt thòi.
d) Khi mỗi cá nhân bảo vệ lợi ích của bản thân, họ đang góp phần vào việc bảo vệ lợi ích chung của cộng đồng.
e) Nếu mình không liên quan đến hành vi sai trái thì không cần phải lên tiếng.
Hướng dẫn trả lời:
a) Để bảo vệ lẽ phải, cần phải tôn trọng và trung thực với sự thật.
Đồng tình: Tôn trọng sự thật là yếu tố then chốt để bảo vệ lẽ phải. Việc hiểu và chấp nhận sự thật giúp xây dựng một cộng đồng dựa trên thông tin chính xác và công bằng.
b) Cần kiên quyết bảo vệ những gì phù hợp với lợi ích của cộng đồng:
Đồng tình: Để bảo vệ lẽ phải, cần phải kiên định và quyết đoán theo hướng phục vụ lợi ích chung của cộng đồng, chứ không chỉ tập trung vào lợi ích cá nhân.
c) Người bảo vệ lẽ phải luôn phải chịu thiệt thòi:
Không đồng tình: Việc bảo vệ lẽ phải không nhất thiết phải kéo theo thiệt thòi. Người bảo vệ lẽ phải cần thực hiện một cách công bằng và thông minh để không phải gánh chịu thiệt hại không cần thiết.
d) Việc mỗi cá nhân tự bảo vệ quyền lợi của mình có thể góp phần vào việc bảo vệ quyền lợi chung của cộng đồng:
Đồng tình: Việc tự bảo vệ lợi ích cá nhân không phải lúc nào cũng là điều tiêu cực. Khi thực hiện một cách có trách nhiệm và trong khuôn khổ hợp lý, điều này có thể hỗ trợ việc bảo vệ lợi ích chung của cộng đồng.
e) Nếu mình không liên quan đến hành vi sai trái thì không cần phải lên tiếng:
Không đồng tình: Trách nhiệm công dân yêu cầu chúng ta phải lên tiếng và can thiệp để ngăn chặn hành vi sai trái, ngay cả khi không trực tiếp liên quan. Việc này là cần thiết để duy trì lẽ phải trong xã hội.
2. Ai có khả năng bảo vệ lẽ phải và ai chưa biết cách bảo vệ lẽ phải trong các tình huống sau? Giải thích lý do.
a) Dù việc gì có lợi cho mình, anh H luôn cố gắng thực hiện cho bằng được.
b) Trong các cuộc tranh luận, chị M luôn bảo vệ quan điểm của mình đến cùng, bất kể quan điểm đó có đúng hay sai.
c) Bạn B thường xuyên chỉ trích khuyết điểm của người khác trong lớp, nhưng lại che giấu khuyết điểm của chính mình.
d) Anh S và các bạn thu thập bằng chứng và báo cáo một hành động sai trái.
Hướng dẫn trả lời:
a) Anh H luôn cố gắng thực hiện mọi việc có lợi cho mình, bất kể giá trị đạo đức hay ảnh hưởng đến cộng đồng.
Anh H có thể chưa hiểu đúng về bảo vệ lẽ phải. Anh chỉ chú trọng đến lợi ích cá nhân mà không cân nhắc đến tác động xã hội và phẩm hạnh của hành động.
b) Chị M luôn kiên quyết bảo vệ quan điểm của mình trong các cuộc tranh luận, dù quan điểm đó có đúng hay không.
Chị M có thể đã hiểu về bảo vệ lẽ phải, nhưng phương pháp của chị có thể thiếu sự cởi mở và không chấp nhận quan điểm khác. Điều này có thể dẫn đến sự không công bằng trong việc tiếp nhận ý kiến.
c) Bạn B thường chỉ trích khuyết điểm của người khác trong lớp, trong khi bản thân lại che giấu khuyết điểm của mình.
Bạn B vẫn chưa nắm rõ cách bảo vệ lẽ phải một cách công bằng và chính trực. Hành động của bạn B không phản ánh sự công bằng và thiếu tôn trọng đối với ý kiến của người khác.
d) Anh S cùng nhóm của mình đã thu thập chứng cứ và tố cáo hành vi sai trái: Anh S đã biết cách bảo vệ lẽ phải. Hành động của anh là ví dụ điển hình về việc chủ động đối mặt và ngăn chặn hành vi sai trái trong cộng đồng.
3. Hãy cùng nhóm của bạn nhập vai các nhân vật trong câu chuyện dưới đây và trả lời các câu hỏi:
NHƯNG NÓ PHẢI BẰNG HAI MÀY
Có một tên lí trưởng nổi tiếng ở làng về khả năng xử án. Một ngày nọ, Cải và Ngô xảy ra mâu thuẫn và đưa nhau ra xét xử. Cải lo sợ nên đã lót tay cho thầy lí năm đồng, trong khi Ngô, với sự giàu có, đã đưa mười đồng. Khi xét xử, thầy lí phán: “Cải đánh Ngô đau hơn, phạt một chục roi'.
Cải vội vàng đưa tay ra với năm ngón, ngẩng mặt nhìn thầy lí và khẩn khoản: 'Xin thầy xem xét lại, lẽ phải thuộc về con!'. Thầy lí cũng đưa năm ngón tay trái chồng lên năm ngón tay phải, đáp lại: 'Ta hiểu rằng con đúng... nhưng cái đúng ở đây lại gấp đôi con!'
Câu hỏi:
a) Em nghĩ gì về hành động của các nhân vật trong câu chuyện?
b) Nếu em là nhân vật Ngô hoặc Cải, em sẽ hành động thế nào và vì sao?
c) Nếu em là người xử án, em sẽ xử lý thế nào và lý do là gì?
Hướng dẫn trả lời:
Trong câu chuyện 'Nhưng Nó Phải Bằng Hai Mày,' hành động của các nhân vật Cải, Ngô, và thầy lí cho thấy sự kết hợp giữa sự mưu mẹo và sự hài hước trong việc giải quyết xung đột. Cải và Ngô đều tìm cách tận dụng tài chính để ảnh hưởng đến thầy lí, với Cải đưa trước năm đồng và Ngô mười đồng. Họ đều sử dụng chiến thuật riêng để tăng cường lợi thế trong vụ kiện, thể hiện sự khôn ngoan và mưu mẹo.
Thầy lí, trong vai trò người xét xử, cũng thể hiện sự thông minh và sáng tạo. Quyết định của ông không chỉ dựa vào tài chính mà còn sử dụng yếu tố hài hước và đảo ngược tình huống. Khi Cải và Ngô lần lượt đưa ra năm ngón tay, thầy lí đã kết hợp hài hước và sự thông minh trong quyết định 'bằng hai mày' để đưa ra một phán quyết vừa trực quan vừa hài hước.
a) Đánh giá hành động của các nhân vật:
- Cải và Ngô: Sử dụng sự mưu mẹo để tạo lợi thế, cho thấy sự khôn ngoan và chiến thuật trong việc xử lý tranh chấp.
- Thầy lí: Sử dụng sự sáng tạo và hài hước để đưa ra quyết định không chỉ dựa trên yếu tố tài chính mà còn cân nhắc đến tính hài hước và phương pháp đảo ngược tình huống.
b) Nếu em là nhân vật Ngô hoặc Cải, em sẽ hành động như thế nào? Tại sao?
- Nếu là Cải, có thể lựa chọn phương pháp hòa giải để giải quyết mâu thuẫn và không dựa vào sự hối lộ.
- Nếu là Ngô, có thể tìm kiếm giải pháp hòa bình để bảo toàn lợi ích và đảm bảo lợi ích chung cho cả hai bên.
c) Nếu em là người xét xử, em sẽ xử lý như thế nào? Vì sao?
Nếu là người xét xử, có thể chấp nhận yếu tố hài hước nhưng cần đảm bảo rằng sự hài hước không thay thế sự công bằng và quyết định chính xác. Cần yêu cầu Cải và Ngô trình bày rõ ràng vụ việc, dựa trên chứng cứ và lý lẽ hợp lý để đưa ra phán quyết.
4. Theo em, học sinh cần thực hiện những gì để bảo vệ lẽ phải?
Hướng dẫn trả lời:
Để bảo vệ lẽ phải, học sinh cần thực hiện các hành động quan trọng nhằm xây dựng một cộng đồng học thuật và xã hội tích cực. Trong bối cảnh này, tư duy chính xác và ý thức về trách nhiệm cá nhân là rất quan trọng.
Một trong những bước thiết yếu là tôn trọng, ủng hộ và tuân thủ các nguyên tắc và giá trị đúng đắn. Học sinh cần nhận thức rõ quyền và trách nhiệm của mình, đồng thời cân nhắc hành vi của mình để đảm bảo chúng phù hợp với lẽ phải.
Việc thay đổi suy nghĩ và hành động theo hướng tích cực là rất quan trọng. Học sinh nên thường xuyên tự đánh giá và cải thiện bản thân, sẵn sàng nhận ra và học hỏi từ những sai lầm. Điều này giúp xây dựng tinh thần cầu tiến và sự sẵn sàng học hỏi.
Khuyến khích và động viên bạn bè duy trì thái độ tích cực là cách hiệu quả để lan tỏa lẽ phải trong cộng đồng học đường. Học sinh có thể trở thành nguồn động viên và hỗ trợ lẫn nhau để phát triển và duy trì các giá trị chung.
Cuối cùng, việc chỉ trích các hành vi và thái độ đi ngược lại với lẽ phải cũng rất quan trọng. Học sinh không chỉ cần tìm kiếm sự công nhận và ủng hộ cho lẽ phải mà còn phải dũng cảm đứng lên chống lại các hành vi xâm phạm các giá trị và nguyên tắc đạo đức. Sự dũng cảm này là yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ lẽ phải trong môi trường học đường.