Buzz
Năm 2008, trước cuộc đua tổ chức nhiều hy vọng cho Hillary Clinton, tôi được báo Observer giao nhiệm vụ xem xét một loạt tự truyện của các ứng viên từ Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa (từ John McCain và Mitt Romney đến John Kerry, John Edwards và Joe Biden). Thật buồn là họ đều không vượt qua được lối mòn của chiến dịch: sách của họ chỉ là một bản thảo khô khan. Tất cả sách đều thuê viết hoặc 'được viết dựa trên'. Không gì rõ ràng: thiếu chắc chắn, không chân thành và rỗng tuếch; bài luận chính trị lẫn phát biểu bị cắt ghép, thập cẩm từ các bài báo và bài diễn thuyết. Chúng được 'kết hợp' để phục vụ quần chúng bằng một loại văn phong nhạt nhẽo. Có lẽ chưa có ứng viên nào đọc qua chúng, nếu không nói là viết ra.
Tuy nhiên, có một ngoại lệ - một điều đặc biệt và sáng sủa trong đám đông u ám. Đó là một thượng nghị sĩ trẻ từ Illinois, thuộc phe trung lập của Đảng Dân chủ, tên là Barack Obama. Ông không chỉ viết sách mà còn viết cả một cuốn tự truyện nổi tiếng với phong cách riêng, cách kể chuyện thật thà, trí thức và tài năng tự sự thiên bẩm.
Ngay từ dòng đầu tiên: 'Vài tháng sau sinh nhật lần thứ 21 của tôi, một người lạ gọi điện và báo tin...' chúng ta đã thấy rõ rằng Dreams from My Father là một cuốn sách đặc biệt. Nó mang một giọng văn cá nhân rõ ràng. Đúng vậy, khi tôi đọc cuốn hồi ký của Obama, dù đã xuất bản 12 năm trước, nó vẫn là một trong những cuốn sách bán chạy nhất, đồng thời chiến dịch 'Yes we can' (Chúng ta có thể) của ông nhận được nhiều sự ủng hộ hơn mỗi ngày.
Barack Obama trong chiến dịch tranh cử Tổng thống tại St Louis năm 2008 (Ảnh: Jim Young/Reuters)
Quay lại năm 2007, như hàng triệu người khác, tôi không biết ai là Barack Obama, mặc dù tôi nhớ rằng ông trở nên nổi tiếng sau bài phát biểu tại Hội Nghị Đảng Dân chủ năm 2004. Bây giờ, tôi không chỉ ủng hộ chiến dịch của ông, mà còn nói với Observer rằng Nhà Trắng là nơi xứng đáng với người viết và diễn thuyết giỏi như vậy, và rằng ông sẽ đắc cử. Một năm sau, tất cả đã thành công. Clinton (bà hoàng scandal năm 2016) không nhận được nhiều phiếu bầu và chiến dịch “Yes we can' trở thành “Yes we did' (chúng ta đã làm được).
Cuốn Dreams from My Father, cũng như sự thăng tiến quyền lực của Obama, đều rất ấn tượng. Nó thể hiện sự tinh nhạy với một vấn đề nóng trong chính trị Mỹ: chủng tộc. Đó là vấn đề luôn gây tranh cãi, Thomas Jefferson đã mô tả nó như 'Chuông báo cháy giữa đêm'. Điều này cũng là điểm khởi đầu của Obama - một người Mỹ gốc Phi. Obama tuyên bố tham vọng “vượt qua mọi rào cản chủng tộc vốn luôn hiện hữu trong đời sống xã hội Mỹ, để tạo ra sự hiểu biết lẫn nhau'. Với nhiều người, đây vẫn là một chủ đề gây tranh cãi trong xã hội Mỹ. Sự nghiệp tổng thống của Obama có nhiều thách thức về vấn đề chủng tộc, và đôi khi ông cũng không có câu trả lời rõ ràng cho vấn đề này. Nó thực sự là một thử thách.
Tuy nhiên, Dreams from My Father vẫn là một bức tranh rất chân thực về một chàng trai trẻ đối diện với những câu hỏi về danh tính và quê hương. Với cha là người Kenya (da đen) và mẹ là người Mỹ (da trắng) ở Wichita, Kansas, Obama đã trải qua một hành trình Odyssey quan trọng, đầy những cảm xúc phức tạp. Ban đầu, ông đi theo hành trình di cư của gia đình từ Kansas đến Hawaii, sau đó là Indonesia. Một trong những điểm đặc biệt của cuốn sách là cách viết tự nhiên và thẳng thắn. Ông đã thuật lại rất nhiều đoạn hội thoại giữa ông (khi còn trẻ), mẹ và ông bà ngoại. Dù đó có thật hay không, những đoạn hội thoại đó đã tạo ra một cảm giác gần gũi, không khuôn mẫu cho cuốn sách.
Cuối cùng, 'Barry' trẻ đã đến Kenya để đối diện với thực tế đau lòng về cuộc sống của cha và sự hòa giải với bản sắc châu Phi của mình. Kể từ khi bố mẹ ly dị, ông đã sống một mình. “Trong một khoảng thời gian đáng kinh ngạc,” ông viết, “dường như cha mẹ tôi và ông bà ngoại đã tạo ra một thế giới màu hồng, và trong sáu năm đầu đời, ngay cả khi thế giới đó vỡ tan và họ cho rằng họ đã rời xa nó và bị cuốn vào bên trong, tôi đã thay thế cho những ước mơ đó.” Ông đã thể hiện “trái tim hoang dã của một dòng máu lai, của một tâm hồn bị chia rẽ, của một người da màu đứng trên ranh giới của hai thế giới.”
Obama nhấn mạnh rằng ông đã cố gắng “thể hiện một phần thật của cuộc sống của mình'. Bởi vì cuốn sách là “cuộc tìm kiếm cha' nên không có nhiều thông tin về mẹ của Obama. Việc thiếu hình ảnh về bà có thể do ông không nhớ về bà nhiều? Điều này đặt ra nhiều câu hỏi về mối quan hệ của ông với phần Mỹ trong danh tính lai của mình.
Rất nhiều nhà phê bình văn học đã viết những lời ca ngợi về Dreams from My Father. Toni Morrison là một trong những người đầu tiên công nhận khả năng “rút ra những bài học từ những trải nghiệm độc đáo và suy ngẫm chúng để xây dựng câu chuyện, hội thoại, đối thoại mà không thường thấy trong các hồi kí chính trị. Cô nhấn mạnh: “Nó độc đáo. Nó là của chính ông ấy và không giống ai khác.”
Ngoài văn chương, theo tạp chí Time, Những giấc mơ từ cha tôi là “hồi ký xuất sắc nhất của một nhà chính trị Mỹ”. Trong một bài báo trên New York Times, Michiko Kakutani miêu tả hồi ký như “một tự truyện hấp dẫn, mạch lạc và chân thực nhất của một tổng thống tương lai”. Trong giai đoạn cuối của nhiệm kỳ, hồi ký về sự nghiệp của cựu tổng thống Barack Obama nhận được rất nhiều kỳ vọng, vì cuốn The Personal Memoirs của Ulysses S Grant là một thách thức lớn.
Ba cuốn sách để so sánh
Ulysses S Grant: The Personal Memoirs (1885)
Hillary Rodham Clinton: Living History (2003)
Barack Obama: the Audacity of Hope(2006)
Mytour (Đọc Trạm)
