Bắt Nạt Công Sở: Nguyên Nhân, Hậu Quả Và Giải Pháp

Bắt nạt có thể xảy ra ở mọi nơi, từ công cộng, trường học đến nơi làm việc. Một vấn đề đáng lưu ý không kém nghiêm trọng so với việc bạo lực học đường là bắt nạt công sở. Một số nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng tỷ lệ bắt nạt tại nơi làm việc ở các nước châu Á cao hơn mức 11% so với các nước khác ở châu Âu và Úc.

Đáng tiếc rằng, trong những nơi chúng ta học tập, làm việc và phát triển - nơi mà chúng ta nghĩ là an toàn nhất, lại tồn tại những hành vi gây tổn thương giữa con người với con người.

Hiểu rõ bắt nạt công sở là gì là một bước quan trọng để giảm thiểu và loại bỏ tình trạng này.

Vậy bắt nạt công sở là gì và làm thế nào để đối phó với nó?

Cũng như bắt nạt trong môi trường học hoặc bắt nạt nói chung, bắt nạt công sở xảy ra khi một hoặc một nhóm người tại nơi làm việc gây tổn thương về thể chất hoặc tinh thần của người khác, có thể cả hai.

Bắt nạt công sở có nhiều dạng khác nhau, và thường không dễ nhận biết. Đặc biệt, ở môi trường làm việc, bắt nạt công sở thường không hiện hình như bắt nạt về mặt thể chất. Thay vào đó, lời nói và hành động có thể gây ra tổn thương sâu sắc không kém bắt nạt trong môi trường học.

Bắt nạt công sở có thể bao gồm: lời nói và hành động như chửi mắng, lăng mạ, nói xấu, hạ thấp danh dự, đe dọa, chèn ép, cô lập, ăn cắp chất xám, tước đoạt công lao, phân biệt đối xử, khen thưởng và trả lương không công bằng, và nhiều hành vi khác.

Những kẻ bắt nạt thường là những người có quyền lực hoặc tự cho mình cao hơn người khác, thường là các sếp tàn ác. Ngược lại, những người bị bắt nạt công sở thường là những người yếu đuối, không thể tự bảo vệ.

Tuy nhiên, bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của bắt nạt công sở, bất kể bạn có tài năng, tốt bụng hay ít nói.

Bắt nạt công sở là gì?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bắt nạt công sở. Suy nghĩ rằng lòng tự trọng bị tổn thương và sự đe dọa đến vị thế của mình trong công việc có thể khiến người ta trở thành kẻ bắt nạt.

Người bắt nạt có thể từng trải qua nhiều khó khăn, đau khổ trong cuộc sống, và rồi họ có thể trở thành kẻ bắt nạt để xả hận. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là họ có quyền bắt nạt người khác.

Nguyên nhân có thể bắt nguồn từ người bắt nạt bên trong hoặc từ môi trường làm việc bên ngoài. Đôi khi cả hai yếu tố này kết hợp lại tạo nên tình trạng bắt nạt.

Một số yếu tố từ môi trường làm việc độc hại hoặc công việc có thể là nguồn gốc của bắt nạt công sở. Sự mất cân bằng quyền lực là một trong những yếu tố đó. Trong tình huống này, những người có quyền lực thường là người gây ra bắt nạt. Họ sử dụng quyền lực của mình để chi phối những người dưới quyền.

Điều này thường xảy ra trong các công ty với cấu trúc lãnh đạo phân cấp. Những người có quyền lực lạm dụng nó để bắt nạt, chỉ trích, hoặc đặt những yêu cầu không hợp lý hoặc quá nhiều cho nhân viên dưới quyền.

Nếu hành vi này diễn ra lặp đi lặp lại, nó có thể lan ra những nhân viên khác và tạo ra một môi trường làm việc độc hại. Người bị bắt nạt thường khó khăn để bảo vệ bản thân do họ ở trong tình thế yếu đuối.

Chính sách hoặc quy định vô lý có thể trở thành công cụ cho những người muốn bắt nạt nhân viên khác.

Những người thường trải qua các cảm xúc tiêu cực dễ dàng trở thành nạn nhân của bắt nạt công sở.

Nếu lưu ý, bạn có thể phát hiện trước những dấu hiệu của bắt nạt công sở từ đồng nghiệp hoặc cấp trên, từ đó có biện pháp đối phó sớm.

Khi nhắm vào mục tiêu để bắt nạt, những kẻ này thường thể hiện các hành động sau:

• Cô lập nạn nhân: Kẻ bắt nạt thường cô lập đối tượng khỏi cộng đồng làm việc bằng cách không cho họ tham gia các hoạt động ngoại khóa, không giao việc và không tương tác với họ.
• Cáu giận và đe dọa: Họ thể hiện sự tức giận và đe dọa thông qua lời nói, cử chỉ, ánh nhìn, thậm chí làm cho nạn nhân cảm thấy sợ hãi.
• Xâm phạm cá nhân: Người bắt nạt thường xâm phạm quyền riêng tư, đồ dùng cá nhân hoặc không gian làm việc của nạn nhân.
• Xem thường đồng nghiệp: Họ không tôn trọng ý kiến của người khác và thường bác bỏ các góp ý.
• Chỉ trích nạn nhân: Những lời chỉ trích không tôn trọng vượt quá mức cho phép là biểu hiện của bắt nạt công sở, với mục đích hạ bệ và làm nhục nạn nhân.
• Đàm đạm: Nói xấu hoặc lan truyền tin đồn về đồng nghiệp cũng là dấu hiệu của bắt nạt, rất phổ biến trong môi trường làm việc.

Hậu quả của bắt nạt nơi làm việc

Mọi người đều có thể trở thành nạn nhân của bắt nạt công sở và hậu quả của nó không hề đơn giản. Nghiên cứu chỉ ra rằng bắt nạt công sở ảnh hưởng đến cả nạn nhân và hiệu quả của công ty.

Cụ thể, một số hậu quả nghiêm trọng của bắt nạt công sở bao gồm:

Hậu quả của bắt nạt công sở vẫn kéo dài ngay cả khi nạn nhân rời khỏi công ty. Họ chịu ảnh hưởng đến cả sức khỏe tinh thần và thể chất, bao gồm huyết áp cao, căng thẳng, biến động tâm trạng, lo lắng, hoặc viêm loét dạ dày.

Những người bị bắt nạt sẽ gặp khó khăn trong việc hoàn thành công việc vì áp lực từ người bắt nạt. Họ mất tự tin, khó tập trung và do đó giảm hiệu suất làm việc.

Nhân viên bị bắt nạt không chỉ mất đi động lực mà còn phải dành nhiều thời gian để tránh người bắt nạt, bảo vệ bản thân hoặc tìm kiếm sự giúp đỡ.

Bắt nạt công sở không chỉ gây tổn hại cho nạn nhân mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến những nhân viên khác và cả công ty.

Chỉ việc tồn tại tình trạng bắt nạt đã làm ảnh hưởng đến môi trường làm việc và uy tín của công ty. Nạn nhân mất năng suất làm việc do bị bắt nạt ảnh hưởng đến tiến độ công việc.

Việc nạn nhân nghỉ việc dẫn đến sự thiếu hụt nhân viên trong công ty. Chi phí tuyển dụng mới phát sinh và có thể công ty sẽ mất thời gian đào tạo nhân viên mới từ đầu.

Điều quan trọng nhất là hiểu rõ về bắt nạt để nhận biết bạn có đang bị bắt nạt hoặc có nguy cơ trở thành nạn nhân. Hãy lưu ý và hiểu rõ về dấu hiệu của bắt nạt công sở.

Muốn trả thù kẻ bắt nạt? Đừng vội. Đó không phải cách thông minh. Không nên rơi vào tình huống như họ.

Đánh lại chỉ làm tổn thương thêm. Đừng để bản thân mất kiểm soát. Họ chỉ muốn thấy bạn phản ứng. Bình tĩnh là giải pháp.

Dù có đau lòng và tức giận, hãy giữ tĩnh tâm. Mọi chuyện sẽ qua đi và bạn sẽ tìm ra cách giải quyết.

Khi bị bắt nạt, hãy ghi lại mọi chứng cứ. Điều này sẽ hữu ích khi bạn đưa ra khiếu nại. Chứng cứ là vũ khí không thể phủ nhận.

Có hai cách tiếp cận trong vấn đề này.

Đầu tiên, đừng ngần ngại bày tỏ ý kiến của mình. Khi ai đó có hành vi không tốt với bạn, hãy nói cho họ biết rằng bạn không chấp nhận và nó không đúng. 

Thứ hai, tìm sự giúp đỡ từ người khác. Khi bạn cảm thấy mất hiệu quả khi tự mình nói, hãy nhờ đến sự hỗ trợ từ người mà bạn tin tưởng. Trong công ty, đó có thể là đồng nghiệp, cấp trên, hoặc bất kỳ ai có thể giải quyết công bằng vấn đề tương tự. 

Việc viết thư khiếu nại tới bộ phận nhân sự hoặc cấp trên là cần thiết, tuỳ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và quy định của công ty.

Trong các tình huống như vậy, giải quyết bằng văn bản sẽ dễ dàng và minh bạch hơn. 

Để tránh bị bắt nạt ở nơi làm việc và tăng cường sức mạnh để đối phó, hãy tạo mối liên kết với những người cùng cảnh ngộ và xây dựng một mạng lưới an toàn cho bản thân. 

Tổng kết

Bắt nạt ở nơi làm việc có thể ít được nhắc đến, nhưng cũng không kém phần nguy hiểm so với các loại bắt nạt khác. Mọi người đều có thể trở thành nạn nhân của bắt nạt ở nơi công sở, và hậu quả của nó còn đáng sợ hơn chúng ta nghĩ. 

Thời gian mà một người dành cho công việc có thể nhiều hơn thời gian ở nhà. Vì vậy, nếu họ phải đối mặt với bắt nạt ở nơi làm việc, họ sẽ phải chịu đựng đến bao lâu. 

Để có một môi trường làm việc lành mạnh, cần sự nỗ lực và quan tâm từ cả cá nhân và công ty. 

Nếu bạn đang phải đối mặt hoặc có nguy cơ trở thành nạn nhân của bắt nạt ở nơi làm việc, đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ và chia sẻ cảm xúc với người khác.