Trong các lễ cưới truyền thống của người Việt, bê tráp là một nghi thức không thể thiếu. Vậy bê tráp là gì, nó có ý nghĩa gì và quy trình thực hiện ra sao? Bài viết dưới đây của Mytour sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về cách bê tráp đúng phong tục.
Bê tráp là một nghi thức như thế nào?
Bê tráp, hay còn gọi là bưng quả, bưng lễ, là một nghi thức truyền thống trong lễ ăn hỏi của người Việt. Đây là bước mở đầu của buổi lễ, với sự tham gia của hai đội: đội bê tráp nam và đội bê tráp nữ.

Đội bê tráp nam, đại diện cho nhà trai, sẽ mang những lễ vật đã chuẩn bị sẵn và trao cho đội bê tráp nữ, đại diện cho nhà gái.
Ý nghĩa của nghi thức bê tráp là gì?
Nghi thức bê tráp mang ý nghĩa là nhà trai, qua sự hiện diện của chú rể, đến xin phép để đón cô dâu về làm vợ. Đây là một phần quan trọng trong phong tục cưới hỏi của người Việt, thể hiện mong muốn đôi uyên ương sẽ có một cuộc sống gia đình hạnh phúc, trọn vẹn.

Cách chuẩn bị cho nghi thức bê tráp
Lễ vật cần chuẩn bị cho nghi thức bê tráp là gì?
Lễ vật bê tráp có thể khác nhau tùy theo phong tục của từng dân tộc và khu vực. Dưới đây là một số lễ vật phổ biến mà nhà trai cần chuẩn bị trong nghi thức bê tráp truyền thống của người Việt khi đi hỏi cưới:
- Ngũ quả trái cây
- Rượu thuốc
- Trầu cau
- Trà
- Xôi gấc
- Bánh cưới

Ngoài những lễ vật cơ bản đã kể trên, tùy vào phong tục của từng vùng miền, có thể bổ sung thêm một số lễ vật khác vào tráp như sau:
- Khay trầu têm
- Bia và nước ngọt
- Bao lì xì nạp tài
- Đèn cầy long phụng

Ngoài ra, tùy theo thỏa thuận giữa gia đình nhà trai và nhà gái, họ sẽ quyết định loại tráp nào sẽ được sử dụng. Thường có hai loại tráp phổ biến như sau:
- Loại 1: từ 5 đến 7 tráp.
- Loại 2: từ 9 đến 11 tráp.
Thứ tự trong nghi thức bê tráp
Thứ tự bê tráp trong lễ cưới sẽ dựa vào số lượng tráp mà hai gia đình đã thống nhất từ trước trong buổi dạm hỏi. Các tráp sẽ được sắp xếp theo thứ tự từ thấp đến cao.
Loại tráp đầu tiên có số lượng từ 5 đến 6 sẽ được sắp xếp theo thứ tự như sau:
- Tráp trầu cau
- Tráp rượu thuốc
- Tráp hoa quả
- Những tráp còn lại sẽ được sắp xếp tùy theo thỏa thuận của hai bên gia đình, ví dụ như tráp bánh phu thê, tráp hạt sen, tráp bánh cốm, hoặc tráp chè.

Loại tráp thứ hai, với số lượng tráp từ 9 đến 11, sẽ được sắp xếp theo thứ tự như sau:
- Tráp trầu cau
- Tráp rượu thuốc
- Tráp lợn sữa
- Tráp hoa quả
- Tráp bia, nước ngọt
- Tráp xôi
- Những tráp cao còn lại sẽ được sắp xếp theo thỏa thuận của hai gia đình, chẳng hạn như tráp bánh phu thê, tráp bánh cốm, tráp hạt sen hoặc tráp chè.
Trao lì xì tình duyên
Cô dâu và chú rể sẽ chuẩn bị sẵn những bao lì xì cho đội bê tráp của cả hai gia đình. Theo phong tục truyền thống của người Việt, sau khi nghi thức trao nhận tráp hoàn tất, hai đội bê quả sẽ trao những bao lì xì cho nhau.

Ý nghĩa của hành động trao lì xì tình duyên không chỉ là trao duyên mà còn là lời chúc phúc dành cho những người bê tráp, mong họ sẽ sớm gặp được nửa kia của mình và có một cuộc sống hôn nhân viên mãn, hạnh phúc.
Khi trao lì xì, đội bê tráp cần lưu ý trao đúng người và nhận đúng lì xì của người tương ứng để tránh mất duyên. Số tiền lì xì có thể sử dụng cho sở thích cá nhân mà không cần phải lo lắng.
Quy trình chuẩn của một lễ bê tráp như thế nào?
Để tổ chức một buổi lễ bê tráp đúng phong tục, nhà trai cần chuẩn bị đủ số lượng lễ vật đã được hai gia đình thống nhất trong buổi lễ dạm ngõ. Đúng ngày, giờ đã định, nhà trai sẽ đến nhà gái và mang theo lễ vật để tiến hành nghi thức bê tráp xin dâu.

Đội hình bê tráp và cách trao tráp
Đội hình bê tráp chuẩn là gì? Để tổ chức một lễ bê tráp trang trọng theo đúng phong tục người Việt, nhà trai khi đến nhà gái sẽ đậu xe cách nhà gái khoảng 100m. Sau đó, đội hình sẽ được sắp xếp theo thứ tự gia đình để tiến hành nghi lễ.
- Đứng đầu đội hình sẽ là ông bà của chú rể;
- Tiếp theo là ba mẹ chú rể, rồi đến chú rể;
- Cuối cùng là đội bê quả, dòng họ và khách mời tham dự lễ.

Đội bê tráp cần đứng đúng theo thứ tự sắp xếp của lễ vật đã được quy định trước đó. Sau khi đội hình đã hoàn chỉnh, nhà trai sẽ di chuyển đến nhà gái để chào hỏi. Đội bê tráp sẽ trao tráp trước cửa nhà gái, rồi cùng nhau mang tráp và mâm quả vào trong để tiếp tục nghi thức.
Hai bên nhận và mở tráp lễ
Sau khi nghi thức trao nhận tráp hoàn tất, hai gia đình sẽ ngồi uống nước, giới thiệu về các đại diện của hai bên. Đại diện nhà trai sẽ đứng lên và phát biểu đôi lời với nhà gái về việc dâng tráp xin dâu.

Để đáp lại tấm lòng của nhà trai, đại diện nhà gái sẽ có đôi lời cảm ơn về lễ vật, đồng thời thông báo chấp nhận gả cô dâu cho nhà trai. Lúc này, mẹ chú rể và mẹ cô dâu sẽ cùng nhau mở tráp lễ vật.
Cô dâu ra mắt hai gia đình và khách mời
Sau khi các nghi thức đã hoàn tất và nhận được sự đồng ý của đại diện nhà gái, chú rể sẽ vào phòng đón cô dâu và cùng chào hỏi quan viên hai họ cũng như khách mời tham dự lễ ăn hỏi.

Cô dâu và chú rể làm lễ gia tiên
Trong khi cặp đôi ra mắt họ hàng, mẹ cô dâu sẽ sắp xếp một số lễ vật quan trọng của nhà trai lên bàn thờ gia tiên. Sau đó, bố cô dâu sẽ dẫn cặp đôi đến thắp hương và làm lễ, mong tổ tiên chứng giám và cầu chúc cho hôn nhân của hai vợ chồng luôn hạnh phúc, êm ấm.

Hai bên gia đình trao đổi, thống nhất về lễ cưới
Sau khi hoàn tất các nghi thức ra mắt và cúng bái tổ tiên, hai gia đình sẽ cùng nhau thảo luận và quyết định thời gian, ngày giờ đón dâu cũng như địa điểm tổ chức tiệc cưới cho đôi vợ chồng trẻ.

Nhà gái tặng lại quà cho nhà trai
Sau khi kết thúc lễ hỏi, nhà gái sẽ gửi lại một số lễ vật trong tráp để tặng nhà trai như một cách bày tỏ lòng biết ơn đối với sự chu đáo và thành ý của gia đình nhà trai.

Khi thực hiện việc chia lễ vật lại quả, nhà gái cần lưu ý chọn số lượng lễ vật chẵn (thường là 10) để tượng trưng cho sự viên mãn, đôi lứa. Ngoài ra, cần xé lễ vật bằng tay thay vì dùng kéo hay dao, để tránh những điều không may mắn ảnh hưởng đến hôn nhân.

Khi lại quả, các tráp cần được để nắp ngửa, điều này cũng là lúc thích hợp để các đội bê tráp trao lì xì cho nhau, thể hiện sự trao duyên.
Cách lựa chọn đội bê tráp hoàn hảo nhất
Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi chọn đội bê tráp, giúp buổi lễ diễn ra suôn sẻ và đúng phong tục truyền thống người Việt.
Những ai có thể được chọn vào đội bê tráp?
Khi chọn đội bê tráp, các cặp đôi nên lưu ý chọn những người thân thiết và chưa lập gia đình để tham gia. Cặp đôi có thể mời bạn bè, anh chị em ruột, họ hàng hoặc đồng nghiệp. Điều này không chỉ giúp tăng thêm sự gắn kết mà còn mang lại may mắn cho buổi lễ. Quan trọng nhất là đảm bảo những người này vẫn còn độc thân.

Số lượng người tham gia bê tráp là bao nhiêu?
Số người trong đội bê tráp sẽ được xác định dựa vào số lượng tráp mà hai bên gia đình đã thống nhất từ trước, đảm bảo đúng thủ tục và phong tục truyền thống.
- Ở miền Bắc, số lượng tráp lễ thường là số lẻ, ví dụ như 5, 7, 9, hoặc 11 tráp.
- Trong khi đó, miền Nam lại có xu hướng chọn số tráp chẵn hơn như 6, 8, hoặc 10 tráp.

Yêu cầu về chiều cao và ngoại hình của người bê tráp là gì?
Khi lựa chọn đội bê tráp, chiều cao của các thành viên là yếu tố quan trọng. Dù là đội của nhà trai hay nhà gái, các thành viên trong đội cần có chiều cao tương đương để tạo sự đồng đều và hài hòa.
Để đội hình bê tráp trông đẹp mắt và ấn tượng hơn, nên chọn các thành viên có chiều cao thấp hơn cô dâu và chú rể. Điều này giúp họ trở nên nổi bật hơn trong các bức ảnh cưới, tạo sự chú ý đặc biệt cho cặp đôi chính.

Nếu cô dâu và chú rể không thể tìm được đội bê tráp có chiều cao thấp hơn mình, thì có thể chọn trang phục sao cho màu sắc ít nổi bật, nhẹ nhàng hơn để tạo sự hài hòa trong tổng thể. Điều này giúp cặp đôi vẫn là trung tâm của sự chú ý.
Trang phục của đội bê tráp
Sau khi đã tìm hiểu cách chọn đội hình bê tráp hoàn hảo, Mytour tiếp tục chia sẻ một số lưu ý quan trọng về việc lựa chọn trang phục cho đội bê tráp và cặp đôi trong ngày lễ trọng đại này.
- Nên chọn trang phục bê tráp trang trọng và lịch sự, phù hợp với truyền thống văn hóa Việt Nam.
- Đội bê tráp cần đồng nhất về màu sắc và kiểu dáng trang phục cho cả nam và nữ, tạo nên sự hài hòa và trang nhã.
Đội bê tráp nhà gái
Với đội bê tráp của nhà gái, cô dâu và chú rể cần cân nhắc phong cách cưới của mình để lựa chọn trang phục sao cho hài hòa với chủ đề đám cưới, đồng thời thể hiện được sự trang trọng, lịch thiệp.

- Nếu đám cưới theo phong cách truyền thống, đội bê tráp nên chọn áo dài truyền thống;
- Nếu theo phong cách hiện đại, có thể chọn áo dài cách tân để tạo sự mới mẻ, trẻ trung.
Dựa vào phong cách đám cưới, cô dâu và chú rể có thể chọn kiểu áo dài cũng như màu sắc sao cho phù hợp và đẹp mắt. Các gam màu tươi sáng như đỏ, hồng, vàng sẽ luôn là sự lựa chọn nổi bật.

Một số mẫu áo dài mà bạn có thể tham khảo để tạo nên đội bê tráp hoàn hảo gồm có:
- Áo dài truyền thống mang đậm nét văn hóa Việt;
- Áo dài cách tân, hiện đại và trẻ trung;
- Áo dài cổ điển, thanh lịch;
- Áo dài với màu sắc tươi sáng, nổi bật.
Đội bê tráp nhà trai
Đối với đội bê tráp nhà trai, trang phục phù hợp có thể là bộ quần âu kết hợp với áo sơ mi trắng và cà vạt hoặc nơ để tạo nên vẻ lịch sự, trang nhã. Nếu mong muốn sự trang trọng hơn nữa, áo dài nam cách tân với họa tiết tương tự như áo dài của đội bê tráp nhà gái sẽ là một sự kết hợp tuyệt vời.

Dưới đây là một số lưu ý quan trọng khi chọn trang phục cho đội bê tráp:
- Màu sắc trang phục phải hài hòa, không quá nổi bật so với trang phục của cô dâu và chú rể.
- Trang phục không được trùng màu với cô dâu và chú rể.
- Tránh chọn những trang phục quá cầu kỳ, lấn át sự nổi bật của cô dâu và chú rể.
- Trang phục của đội bê tráp nhà trai và nhà gái phải có sự đồng bộ, nếu nhà trai mặc áo dài truyền thống thì nhà gái cũng nên chọn áo dài truyền thống.

Những điều cần tránh khi bê tráp là gì?
Để lễ ăn hỏi diễn ra suôn sẻ và theo đúng phong tục truyền thống, cặp đôi và hai bên gia đình cần lưu ý một số kiêng kỵ để tránh những điềm xui rủi ảnh hưởng đến hạnh phúc lâu dài của hai vợ chồng.
Không nên tổ chức lễ ăn hỏi hoặc bê tráp vào những ngày có sao xấu như Cô Thần, Quả Tú, Không Phòng
Theo quan niệm phong thủy, những ngày có sao xấu như Cô Thần, Quả Tú hoặc Không Phòng sẽ mang lại những điềm xui cho cô dâu và chú rể, có thể dẫn đến những vấn đề như khó có con, hoặc xui xẻo trong cuộc sống vợ chồng, thậm chí là mất mát trong gia đình. Do đó, trước khi tổ chức lễ cưới hay lễ ăn hỏi, hai gia đình cần kiểm tra kỹ ngày giờ cử hành để chọn ngày hoàng đạo, phù hợp với tuổi của cô dâu và chú rể.

Không tổ chức lễ ăn hỏi, bê tráp vào năm tuổi Kim Lâu của cô dâu
Tuổi Kim Lâu là một trong những năm không tốt trong phong thủy, đặc biệt đối với phụ nữ. Việc kết hôn hay tổ chức lễ cưới trong năm này sẽ đem lại nhiều điều không may mắn, có thể ảnh hưởng không chỉ đến cô dâu mà còn gây rắc rối cho gia đình trong tương lai như mâu thuẫn, bệnh tật hoặc hao tài tốn của.

Mặc dù tuổi Kim Lâu có ảnh hưởng xấu, nhưng chỉ đối với những cô gái dưới 30 tuổi. Các độ tuổi phạm Kim Lâu mà phụ nữ nên tránh là 21, 24, 26 và 28 tuổi. Còn đối với phụ nữ trên 30 tuổi, Kim Lâu không còn ảnh hưởng mạnh mẽ, chỉ cần chọn ngày cưới hỏi tốt là đủ.
Tránh tổ chức lễ ăn hỏi, bê tráp vào tháng 7 âm lịch
Tháng 7 âm lịch, hay còn gọi là tháng cô hồn, theo phong thủy xưa không phải thời điểm tốt để tổ chức các lễ cưới, lễ hỏi, hoặc những sự kiện quan trọng khác. Nếu tổ chức vào tháng này, sẽ dễ gặp phải xui xẻo trong hôn nhân, như dễ dẫn đến chia tay, ly dị, hoặc những mâu thuẫn trong gia đình.

Để tránh những điều không may, tốt nhất hai gia đình nên dời ngày cưới sang sau tháng 7 âm lịch, vì đây là thời gian không thuận lợi, ảnh hưởng đến hạnh phúc lâu dài của cặp đôi.
Bê tráp nhiều hơn 3 lần có tốt không?
Sau khi hiểu rõ bê tráp là gì, nhiều người vẫn băn khoăn về việc có nên bê tráp quá 3 lần. Theo phong tục dân gian, nếu một người, đặc biệt là nữ giới chưa kết hôn, bê tráp quá 3 lần thì sẽ bị cho là ‘cạn duyên’. Điều này có nghĩa là họ sẽ khó tìm được bạn đời và có thể sống độc thân lâu dài, vì được cho là đã ‘cho đi hết duyên’ cho cô dâu và chú rể.

Ngày nay, với sự tiến bộ trong tư tưởng, người ta không còn tin vào những quan niệm dân gian thiếu căn cứ nữa. Vì vậy, dù bạn có vô tình bê tráp nhiều hơn 3 lần thì cũng đừng lo lắng, nó sẽ không ảnh hưởng đến vận mệnh tình duyên của bạn. Đừng để những niềm tin cũ khiến bạn lo lắng, ảnh hưởng đến cuộc sống của chính mình. Hãy nhớ, cuộc đời của bạn là do chính bạn quyết định.