Buzz
Sữa mẹ, nguồn dưỡng chất tốt nhất cho trẻ sơ sinh, nhưng có trường hợp bé sử dụng sữa công thức mà lại phải đối mặt với tình trạng tiêu chảy. Có nhiều lý do khiến bé tiêu chảy khi uống sữa công thức, bao gồm bất dung nạp lactose, dị ứng đạm sữa,... Hãy tìm hiểu nguyên nhân để có hướng điều trị chính xác, giúp sức khỏe và phát triển của bé.
1. Nguyên nhân khiến bé uống sữa công thức bị tiêu chảy là gì?
Không chỉ sữa mẹ, sữa công thức cũng cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cho bé như khoáng chất, protein, vitamin, canxi,... Mặc dù sữa giúp phát triển bé về thể chất, chiều cao, và tăng cường miễn dịch, nhưng có những bé uống sữa công thức mà lại phải đối mặt với tiêu chảy. Nguyên nhân có thể là:
1.1. Bé sử dụng sữa công thức gặp vấn đề tiêu hóa: Vấn đề hấp thụ lactose
Một trong những lý do thường gặp khiến bé sau khi uống sữa gặp vấn đề tiêu hóa là do bé mắc phải vấn đề về hấp thụ lactose. Còn được biết đến là rối loạn chuyển hóa lactose. Lactose là một loại đường có trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Enzyme lactase sẽ phân giải lactose thành các phân tử đường đơn như glucose để cung cấp năng lượng cho cơ thể.
Bé gặp vấn đề với lactose khi uống sữa có thể dẫn đến tình trạng tiêu chảy
Tuy nhiên, quá trình phân giải này không diễn ra chính xác ở những bé gặp vấn đề với hấp thụ lactose. Bởi vì cơ thể của bé không thể sản xuất đủ enzyme lactase hoặc sản xuất enzyme này ở mức rất thấp. Điều này dẫn đến việc lượng lactose thừa được đẩy xuống ruột già và bị vi khuẩn chuyển hóa thành khí cacbonic và axit lactic. Kết quả là bé thường trải qua tình trạng đầy bụng, khó tiêu, tiêu chảy có bọt, tụt tã, v.v. Triệu chứng sẽ phụ thuộc vào lượng lactose bé tiêu thụ và khả năng tiêu thụ của bé.
Bé sử dụng sữa công thức gặp vấn đề tiêu hóa do vấn đề về hấp thụ lactose có 3 dạng sau:
- Trường hợp bẩm sinh. Một trong số ít những trường hợp hiếm gặp do bé gặp phải rối loạn nhiễm sắc thể. Cơ thể bé sẽ không thể tạo ra enzyme lactase dẫn đến tình trạng bất dung nạp lactose.
Trường hợp thứ hai là do trẻ thiếu enzyme lactase sau một khoảng thời gian dài không sử dụng sản phẩm từ sữa. Khi đó, cơ thể sẽ không cần phải sản xuất nhiều enzyme lactase, và khi bé bắt đầu uống lại sữa, lượng enzyme cần thiết sẽ không đủ. Điều này dẫn đến tình trạng bé bị bất dung nạp lactose và bé uống sữa công thức bị tiêu chảy. - Trường hợp thứ hai: Bé gặp vấn đề với hệ tiêu hóa. Ví dụ như bé bị tổn thương ruột non sau khi mắc viêm dạ dày ruột, bé gặp rối loạn tiêu hóa, nhiễm khuẩn đường ruột,....
1.2. Bé uống sữa công thức bị tiêu chảy: Dị ứng đạm sữa
Ngoài chấn thương bất dung nạp lactose, dị ứng đạm sữa bò cũng là một nguyên nhân khiến bé uống sữa công thức bị tiêu chảy. Dị ứng đạm sữa có tỷ lệ mắc cao nhất trong các loại dị ứng thức ăn mà trẻ nhỏ gặp phải. Bé bị dị ứng sữa bò thường biểu hiện khá sớm, chỉ sau 1 - 2 giờ sau khi uống sữa. Các biểu hiện phổ biến nhất bao gồm: mẩn đỏ, tiêu chảy hoặc tiêu chảy phân có kèm nhầy, máu đối với bé sơ sinh 6 tháng tuổi.
Tiêu chảy là một dấu hiệu của dị ứng đạm sữa
Nguyên nhân gây dị ứng đạm sữa là do hệ thống miễn dịch nhầm lẫn, lầm tưởng rằng protein sữa là yếu tố có hại cho cơ thể. 2 loại protein trong sữa chính là casein và Whey là nguyên nhân chính gây ra tình trạng này.
Dị ứng đạm sữa bò có thể được chuyển gen từ bố mẹ sang con. Bé mắc dị ứng đạm sữa bò cũng có thể phải đối mặt với một số vấn đề khác như viêm da cơ địa, dị ứng với một số thực phẩm khác, viêm mũi dị ứng,...
1.3. Bé uống sữa công thức bị tiêu chảy: Sữa không phù hợp với bé
Một số trường hợp bé uống sữa công thức bị tiêu chảy là do loại sữa bé đang sử dụng không phù hợp với độ tuổi hoặc cơ địa của bé không tương thích với sữa đó. Điều này dẫn đến tình trạng bé gặp vấn đề về tiêu hoá, khó hấp thu.
Đối với những bé dưới 6 tháng tuổi, việc bú mẹ hoàn toàn là lựa chọn tốt nhất. Nếu cần sử dụng sữa công thức, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để chọn loại sữa gần giống nhất với sữa mẹ và phù hợp với độ tuổi của bé. Lưu ý rằng, bé ở độ tuổi này không nên uống sữa bò tươi, sữa bột nguyên kem, sữa đặc có đường hoặc sữa dành cho bé trên 6 tháng. Việc uống những loại sữa này có thể gây ra vấn đề về tiêu hoá do hệ tiêu hoá của bé chưa hoàn thiện.
Bé uống sữa công thức bị tiêu chảy do sử dụng sữa không đúng độ tuổi
Trẻ khoảng 6 tháng: Cha mẹ có thể thay đổi sữa cùng thương hiệu với sữa bé đã sử dụng trước đó để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng và phù hợp với độ tuổi của bé.
Trẻ trên một tuổi có thể thử nhiều loại sữa hơn, như sữa tươi, sữa tiệt trùng. Mẹ có thể chọn những vị sữa mà bé thích, nhưng vẫn cần xem xét khuyến cáo của nhà sản xuất trên bao bì.
Chú ý: Mẹ không nên thay đổi sữa cho bé quá thường xuyên. Hệ tiêu hoá của trẻ còn non nớt, mỗi khi thay đổi sữa bé sẽ mất thời gian để làm quen. Đồng thời, các loại sữa khác nhau có thể tạo ra hệ vi sinh đường ruột khác nhau. Thay đổi sữa quá thường xuyên có thể gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, ảnh hưởng tiêu hoá và hấp thu của bé.
2. Làm sao nhận biết bé bị bất dung nạp lactose
- Bạn vừa đọc về nguyên nhân bé uống sữa công thức bị tiêu chảy và bạn nghi ngờ bé có thể bị bất dung nạp lactose. Vậy làm thế nào để nhận biết bé bị bất dung nạp lactose?
Cha mẹ có thể theo dõi những dấu hiệu sau đây. Nếu bé gặp vấn đề với bất dung nạp lactose, sẽ xuất hiện các dấu hiệu sau khi uống sữa công thức hoặc bú mẹ từ 30 phút đến 2 giờ sau: - Bụng bé căng trước, đau bụng, đầy hơi, đau rát.
- Bé trải qua tình trạng tiêu chảy.
- Bé cảm thấy đau bụng.
- Bé nôn, ói mửa.
Dấu hiệu nhận biết trẻ bị bất dung nạp lactose
Tuy nhiên, để đảm bảo nhất, cha mẹ nên đưa bé đến kiểm tra tại các cơ sở y tế đáng tin cậy. Ở đây, bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm, đo lượng đường trong máu khi bé uống dung dịch lactose và khi bé không uống. Đôi khi, bé có thể được bác sĩ chuyên gia về tiêu hoá kiểm tra cha và đánh giá tình hình.
3. Biện pháp xử lý khi bé uống sữa công thức bị tiêu chảy
Bé uống sữa bị tiêu chảy, liệu nên tiếp tục cho bé uống sữa không? Dưới đây là những biện pháp cần thực hiện ngay để khắc phục tình trạng này.
3.1. Biện pháp khắc phục theo nguyên nhân
Đối với bé đang được bú mẹ và chỉ được thêm sữa công thức, hãy tiếp tục cho bé bú mẹ và ngưng sử dụng sữa bò. Sữa mẹ chứa nhiều kháng thể quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch và hệ miễn dịch tiêu hoá của trẻ. Nucleotides trong sữa mẹ giúp tái tạo niêm mạc ruột tổn thương do nhiễm trùng. Do đó, nếu bé uống sữa công thức bị tiêu chảy, hãy tiếp tục cho bé bú mẹ và tìm hiểu về loại sữa phù hợp với bé.
Đối với bé bất dung nạp lactose, mẹ nên ngừng sử dụng các sản phẩm chứa lactose, bao gồm cả sữa công thức. Hãy chuyển sang sữa không lactose, đã được xử lý để giảm lượng đường lactose hoặc bổ sung enzyme lactase. Như vậy, khi bé uống sữa công thức, sẽ không gặp vấn đề đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy.
Trẻ bất dung nạp lactose nên hạn chế sử dụng sản phẩm từ sữa
Với bé uống sữa công thức bị tiêu chảy do dị ứng đạm sữa bò, hãy tránh ăn các sản phẩm từ sữa như sữa bột, phô mai, sữa chua,... Nếu bé cần uống sữa, hãy chọn sữa thuỷ phân đạm. Điều này đảm bảo cung cấp dưỡng chất từ sữa mà không gặp vấn đề biếng ăn.
3.2. Tăng cường hệ tiêu hoá cho bé
Thường những bé bị bất dung nạp lactose có thể mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Bổ sung lợi khuẩn cho bé là rất quan trọng:
+ Lợi khuẩn giúp loại bỏ khuẩn hại và duy trì sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
+ Khi lợi khuẩn gắn vào ruột, chúng hỗ trợ quá trình điều tiết nước trong phân, cải thiện tình trạng bé uống sữa công thức bị tiêu chảy. Lợi khuẩn còn sản xuất enzyme tiêu hóa, bao gồm enzyme lactase giúp tiêu hóa lactose, cải thiện tình trạng bất dung nạp lactose.
Bé uống sữa công thức bị tiêu chảy cần bổ sung men vi sinh
Ngoài ra, cha mẹ có thể thử men tiêu hoá cho bé, đặc biệt là men dành cho bé bị bất dung nạp lactose. Tuy nhiên, sử dụng men tiêu hoá lâu dài có thể ảnh hưởng đến việc tiết enzyme tự nhiên của cơ thể. Trước khi sử dụng, ba mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc người chuyên môn.
Với tình trạng bé uống sữa công thức và nôn, cha mẹ cần khắc phục nhanh để đảm bảo bé nhận đủ chất dinh dưỡng. Đây là yếu tố quan trọng giúp bé phát triển cân đối về thể chất và trí tuệ. Hy vọng những chia sẻ này hữu ích cho các mẹ trong hành trình nuôi con.
