Chia sẻ kiến thức chuyên môn từ Bác sĩ I Trương Nghĩa Bình - Chuyên gia Sản phụ khoa - Khoa Sản Phụ Khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour Đà Nẵng.

Sữa non là dòng sữa mẹ xuất hiện trong vòng 72 giờ đầu sau khi sinh, đây là thời điểm vàng mà mẹ không nên bỏ lỡ - chỉ xảy ra một lần duy nhất trong cuộc đời trẻ. Nhiều bà mẹ mới sinh con thường chọn sữa công thức ngay từ đầu vì cảm giác thiếu sữa hoặc nghĩ rằng sữa chưa đủ cho bé bú. Tuy nhiên, điều này có thể khiến mẹ bỏ qua nguồn sữa non quý báu, chứa đựng nhiều dưỡng chất quan trọng cho sự phát triển của trẻ sơ sinh.

Sữa non là những giọt sữa mẹ xuất hiện thường trong những tháng cuối thai kỳ (khoảng tuần thứ 28 trở đi) và trong khoảng 48 - 72 giờ đầu tiên sau khi bé chào đời. Sữa non có màu vàng nhạt, đặc và chứa đựng nhiều dưỡng chất quan trọng. Ngay khi bé ra đời, sữa non đã sẵn có trong vú để bé bú.

Sau khi thai nghén kết thúc và bé chào đời, nồng độ estrogen và progestogen giảm, còn nồng độ prolactin tăng cao, kích thích cơ thể mẹ sản xuất sữa. Lượng sữa sẽ tăng từ ngày thứ 3 – 4 tùy thuộc vào việc bé bú và sự vắt sữa.

Sữa non là nguồn dưỡng chất quý báu, chứa ít lactose và chất béo, nhưng lại đậm đà protein, với hàm lượng protein lên đến 10 lần so với sữa trưởng thành. Vitamin A trong sữa non cao gấp đôi sữa thông thường, cùng với vitamin E, vitamin K. Các khoáng chất như sắt, kẽm... đều cao, là nguồn dinh dưỡng tối ưu cho bé sơ sinh, đáp ứng nhu cầu và khả năng tiêu hóa của bé.

Sữa non còn là kho tàng của các kháng thể tự nhiên, giúp bé chống nhiễm trùng, ngăn ngừa bệnh mãn tính, đồng thời chống oxi hóa, bảo vệ cơ thể trẻ khỏi tác động có hại từ môi trường, hỗ trợ sự phát triển não và tăng cường hệ miễn dịch đường ruột.

Ngay sau khi bé chào đời là khoảnh khắc quan trọng cho cả mẹ và em bé. Việc cho bé bú ngay sau khi sinh, trong khoảng 30 phút đến 1 giờ, là quan trọng để khích lệ phản xạ tự nhiên của bé. Dù lượng sữa non ban đầu chỉ là khoảng 3 - 5ml nhưng đó là nguồn dưỡng chất quý báu mà bé nên nhận từ đầu.

Dạ dày của bé sau khi mới sinh chỉ nhỏ như trái táo, chứa khoảng 5 - 6ml. Mẹ hãy yên tâm vì sữa non đã đủ đáp ứng nhu cầu của bé. Theo thời gian, dạ dày bé sẽ nở to, nhu cầu sữa cũng tăng, và sữa mẹ sẽ về đủ để bé bú. Hãy khuyến khích bé bú sớm để kích thích tiết sữa và cung cấp dinh dưỡng đúng lúc cho bé.

Để đảm bảo nguồn sữa mẹ, hãy cho bé bú theo nhu cầu và không hạn chế số lần. Bé nên bú mỗi khi thể hiện dấu hiệu muốn ăn, không cần chờ bé khóc. Việc này giúp duy trì lượng sữa mẹ ổn định và giúp bé tự điều chỉnh theo nhu cầu cá nhân.

Sau khoảng 1 giờ sau sinh, hãy cho bé bú ngay, trừ khi mẹ quá mệt hoặc có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ. Người thân hoặc nhân viên y tế có thể hỗ trợ bé bú mẹ bằng cách giúp mẹ nằm nghiêng một bên để bé dễ bú hơn. Mẹ cũng có thể vắt sữa non và dùng thìa nhỏ để bé ngậm, tránh sử dụng sữa công thức sớm. Hãy khuyến khích bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời, đặc biệt là trong tuần đầu tiên.