Buzz
| Bài hát | |
|---|---|
| Ngôn ngữ | Tiếng Ý |
| Tên tiếng Việt | "Giã biệt người xinh đẹp" |
'Bella ciao' (phát âm tiếng Ý: [ˈbɛlla ˈtʃaːo]; 'Giã biệt người xinh đẹp') là một bài hát dân ca phản kháng của người Ý có nguồn gốc trong sự gian khổ của những người phụ nữ mondina, những người làm việc trên những cánh đồng lúa vào cuối thế kỷ 19, họ đã hát bài hát này để phản đối chống lại điều kiện làm việc khắc nghiệt trên những cánh đồng Bắc Ý. Bài hát được công nhận là một biểu tượng của phong trào kháng chiến chống Phát xít: bởi những chiến sĩ du kích Ý trong giai đoạn 1943 và 1945 trong cuộc kháng chiến của Ý, chống lại lực lượng Đức Quốc xã chiếm đóng nước Ý, giai đoạn Nội chiến Ý, và chiến sĩ du kích Ý chống lại Cộng hòa Xã hội Ý phát xít và đồng minh của Đức Quốc xã. Các phiên bản của 'Bella ciao' được sử dụng phổ biến trên toàn thế giới như một bài hát cổ điển chống phát xít và biểu tượng cho tự do và kháng chiến.
Lịch sử
'Bella Ciao' ban đầu được hát dưới tên gọi là 'Alla mattina appena alzata' bởi những người lao động thời vụ trên những cánh đồng lúa, đặc biệt là khu vực Thung lũng Po Ý từ cuối thế kỷ 19 đến nửa đầu thế kỷ 20 với những lời ca khác nhau. Họ làm công việc monda (nhổ cỏ dại) trên những cánh đồng lúa miền Bắc Ý, để giúp cho cây mạ phát triển mạnh khỏe. Công việc này diễn ra trong thời gian làm ngập nước trên các cánh đồng, từ cuối tháng 4 đến đầu tháng 6 hàng năm, trong đó những cây mạ mới cần được bảo vệ, trong giai đoạn phát triển đầu của cây mạ, từ sự chênh lệch nhiệt độ giữa ban ngày và ban đêm. Công việc bao gồm hai giai đoạn: cấy và nhổ cỏ dại. Monda là một nhiệm vụ vất vả, chủ yếu do phụ nữ mondina từ các tầng lớp nghèo nhất trong xã hội thực hiện. Họ làm việc suốt ngày với đôi chân trần ngập nước đến gối và lưng cong suốt nhiều giờ. Điều kiện làm việc khắc nghiệt, thời gian làm việc dài và mức lương thấp đã dẫn đến sự bất mãn liên tục và đôi khi dẫn đến các phong trào nổi dậy và phản đối trong những năm đầu thế kỷ 20. Sự khó khăn trong việc phản đối quản lý chủ đất đã làm cho rất nhiều người lao động phải chấp nhận mức lương thấp chỉ để có công việc. Ngoài 'Bella ciao', những bài hát tương tự của phụ nữ mondina bao gồm 'Sciur padrun da li beli braghi bianchi' và 'Se otto ore vi sembran poche'.
Các phiên bản trước đó của 'Bella ciao' đã xuất hiện trong nhiều năm, cho thấy rằng 'Alla mattina appena alzata' có thể đã được sáng tác vào cuối thế kỷ 19. Phiên bản sớm nhất có niên đại từ năm 1906 và bắt nguồn từ gần Vercelli, Piedmont.
'Bella ciao' đã được tái sinh nhờ vào phong trào kháng chiến chống phát xít diễn ra ở Ý trong giai đoạn 1943-1945 với nhiều lời ca kháng chiến khác nhau. Người sáng tác lời bài hát vẫn chưa được xác định rõ ràng.
Bài hát này đã bị cấm ở một số vùng miền Bắc của Ý vào năm 2015.
Bản nhạc
Bella ciao
Instrumental version obtained with Linux Multimedia Studio
| |
|
| |
Ca sĩ dân ca Ý Giovanna Daffini đã thu âm bài hát vào năm 1962. Bài hát có nhịp bốn.
Lời bài hát
Phiên bản Mondine
| Lời Ý | Dịch tiếng Việt |
|---|---|
Alla mattina appena alzata |
Vào mỗi buổi sáng Tôi phải thức dậy |
Phiên bản du kích
| Tiếng Ý | Tiếng Việt |
|---|---|
| Una mattina mi son alzato, o bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao! Una mattina mi son alzato e ho trovato l'invasor. O partigiano portami via, o bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao o partigiano portami via che mi sento di morir. E se io muoio da partigiano, o bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao, e se io muoio da partigiano tu mi devi seppellir. Seppellire lassù in montagna, o bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao, seppellire lassù in montagna sotto l'ombra di un bel fior. E le genti che passeranno, o bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao, e le genti che passeranno mi diranno «che bel fior.» Questo è il fiore del partigiano, o bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao, questo è il fiore del partigiano morto per la libertà
|
Một sáng sớm nọ Tôi tỉnh giấc nồng, oh bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao! Sáng sớm hôm ấy Tôi tỉnh dậy từ trong mộng Thấy lũ xâm lược đánh chiếm quê hương tôi. Đội du kích ơi hãy cho tôi theo với, oh bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao Đội du kích ơi để tôi đi theo với Tôi không thể nhẫn nhịn nữa rồi. Nếu tôi hi sinh khi làm du kích, oh bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao Nếu thân du kích này phải lìa xa cuộc đời Xin người hãy chôn cất cho tôi. Ở chốn núi cao phóng tầm mắt ra xa, oh bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao Chôn cất tôi trên đỉnh núi cao Trên mộ trồng thêm một bông hoa. Và rồi khi có người đi qua đây, oh bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao Và người ta thấy bông hoa giữa chiến trường Họ phải thốt lên rằng "bông hoa tuyệt đẹp." Đây là bông hoa của chiến sĩ du kích, oh bella ciao, bella ciao, bella ciao, ciao, ciao Đây là bông hoa của chiến sĩ du kích Đã nằm xuống vì độc lập tự do
|
Phiên bản quốc tế
Ngoài phiên bản tiếng Ý gốc, bài hát đã được ghi âm lại bởi nhiều nghệ sĩ bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, bao gồm tiếng Albania, tiếng Ả Rập, tiếng Bosnia, tiếng Breton, tiếng Catalan, tiếng Trung, tiếng Croatia, tiếng Đan Mạch, tiếng Anh, tiếng Esperanto, tiếng Phần Lan, tiếng Đức, tiếng Hy Lạp, tiếng Hindi, tiếng Hungary, Tiếng Do Thái, tiếng Nhật, tiếng Ba Tư, tiếng Na Uy, tiếng Occitan, tiếng Nga, tiếng Serbia, tiếng Slovenia, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Syriac, tiếng Thụy Điển, tiếng Tagalog, tiếng Telugu, tiếng Thái, tiếng Tây Tạng, tiếng Thổ Nhĩ Kỳ và tiếng Ukraina. Ngoài ra ca khúc này đã được tác giả Hoàng Hiệp phổ lời Việt mang tên 'Tạm Biệt Mẹ' và được ca sĩ nhí Xuân Mai trình bày.
Tính phổ biến
Là một bài thánh ca nổi tiếng quốc tế về tự do, nó đã được giới thiệu tại nhiều sự kiện lịch sử và cách mạng. Bài hát ban đầu được du kích Ý chiến đấu chống lại quân chiếm đóng của Đức Quốc xã, nhưng hiện nay bài hát thể hiện quyền lợi vốn có của tất cả mọi người được giải phóng khỏi sự chuyên chế.
Phim ảnh
'Bella Ciao' đã được sử dụng nhiều lần trong phim. Lần gần nhất trong bộ phim Hai Giáo hoàng (The Two Popes) năm 2019, trong một phân cảnh nhạc bài hát cũng vang lên. Và không thể không nhắc đến bộ phim Money Heist gây sốt trên Netflix đã đưa bài hát Bella Ciao phổ biến khắp toàn cầu.
