1. Cơ chế gây bệnh đái tháo đường
Bệnh đái tháo đường xảy ra khi cơ thể không sử dụng glucose đúng cách, dẫn đến việc glucose trong máu tăng cao. Glucose là loại đường chính trong máu, cung cấp năng lượng cho các tế bào trong cơ thể.
Số bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường đang tăng lên nhanh chóng
Cơ thể sử dụng glucose nhờ insulin - chất cơ vai trò như chìa khóa mở cửa tế bào để glucose đi vào và tạo năng lượng. Insulin được sản xuất và kiểm soát tại tuyến tụy để sử dụng hiệu quả.
Tuy nhiên, ở người mắc bệnh đái tháo đường, do cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc insulin không hoạt động đúng cách, tế bào ít hoặc không sử dụng được glucose, dẫn đến tăng nồng độ glucose trong máu. Sự tăng glucose cùng với sự thiếu hụt năng lượng của tế bào gây bệnh cho cơ thể.
Theo cơ chế gây bệnh, đái tháo đường được phân thành 2 loại chính:
Cơ chế đái tháo đường type 1
Nguyên nhân dẫn đến bệnh đái tháo đường type 1 là do hệ thống miễn dịch gặp sự cố, nhận diện và tấn công nhầm các tế bào trong tuyến tụy. Điều này làm cho cơ thể không tạo ra đủ insulin để sử dụng glucose theo nhu cầu, gây ra mức đường cao trong máu.
Bệnh đái tháo đường type 1 và 2 có cơ chế gây bệnh khác nhau
Cơ chế bệnh đái tháo đường type 2
Ở bệnh nhân đái tháo đường type 2, tuyến tụy vẫn có thể sản xuất insulin nhưng insulin không hoạt động hiệu quả, có thể do cơ thể chống lại insulin hoặc không thể sử dụng insulin.
Vì vậy, nguyên nhân dẫn đến bệnh đái tháo đường bắt nguồn từ sự bất thường trong cơ thể, bao gồm cả hoạt động của hệ miễn dịch hoặc insulin mà tuyến tụy sản xuất.
2. Tư vấn của bác sĩ: bệnh đái tháo đường có lây không?
Với sự tăng nhanh chóng của số lượng ca bệnh đái tháo đường trong những năm gần đây, nhiều người tỏ ra băn khoăn liệu bệnh đái tháo đường có lây không? Thực tế, đái tháo đường không phải là bệnh lây nhiễm vì nguyên nhân của bệnh không phải là vi khuẩn mà là sự rối loạn chuyển hóa bên trong cơ thể.
Qua tiếp xúc trực tiếp, sinh sống gần nhau, hắt hơi, tiếp xúc qua máu hoặc quan hệ tình dục, bệnh đái tháo đường không có khả năng lây nhiễm. Thực tế, nhiều người sống chung, đặc biệt là trong gia đình, có thể mắc bệnh không phải là do lây nhiễm mà là do chế độ ăn uống và lối sống không lành mạnh.
Chế độ ăn uống là nguyên nhân hàng đầu gây tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, những người ăn chung một thực đơn thường có nguy cơ mắc bệnh cao. Ngoài ra, bạn cũng có thể mắc bệnh đái tháo đường type 2 do ít vận động, béo phì, thừa cân và chế độ ăn uống không khoa học trong thời gian dài.
Chế độ ăn uống không lành mạnh cũng là một nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường type 1 được các nhà nghiên cứu khoa học đã chứng minh có mối liên hệ với gen và môi trường sống. Điều này giải thích tại sao nhiều người trong gia đình có thể chia sẻ các gen gây bệnh và đều mắc tiểu đường.
Các con đường lây nhiễm thông thường như sinh hoạt chung, sử dụng đồ vật cá nhân, truyền máu hoặc quan hệ tình dục không gây lây nhiễm bệnh tiểu đường. Vì vậy, bạn không cần quá lo lắng nếu có sinh hoạt hoặc sống chung với người mắc tiểu đường, nhưng vẫn cần chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt cá nhân của mình.
3. Phòng ngừa bệnh tiểu đường như thế nào?
Đối với tiểu đường type 1, nguyên nhân là do rối loạn miễn dịch và liên quan đến di truyền, do đó không có cách nào để ngăn ngừa bệnh. Thực tế, bất kỳ ai cũng có thể mắc phải căn bệnh này, điều quan trọng là cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe và đến bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu nào để có điều trị kịp thời.
Bệnh tiểu đường không lây truyền nhưng bất kỳ ai cũng có thể mắc phải
Đối với tiểu đường type 2, nguyên nhân phát sinh liên quan đến lối sống và chế độ ăn uống, vì vậy bạn có thể tự bảo vệ và giảm nguy cơ mắc bệnh bằng các biện pháp sau:
3.1. Hạn chế thực phẩm giàu đường
Sử dụng quá nhiều thực phẩm và thức uống chứa đường có thể làm tăng lượng insulin cơ thể tiết ra, gây quá tải và tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và các biến chứng nguy hiểm khi đường huyết tăng cao. Hãy hạn chế tiêu thụ các thực phẩm, thức uống giàu đường, đặc biệt là đường tinh chế.
3.2. Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh
Chế độ ăn của bạn không chỉ cần kiểm soát lượng đường trong thực phẩm mà còn cần chú ý đến các loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, dễ làm tăng đường huyết nhanh và gây ra các biến chứng bệnh như tinh bột, chất béo không tốt,... Thay vào đó, tăng cường tiêu thụ các thực phẩm giàu protein như thịt gà, sữa ít béo, rau xanh, trái cây, và ngũ cốc nguyên hạt,...
3.3. Tăng cường hoạt động vận động
Thiếu hoạt động vận động là một trong những nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó có bệnh tiểu đường. Hãy duy trì thói quen tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, hạn chế thời gian cho các hoạt động ít vận động như chơi game, xem TV, hoặc xem phim,...
Tăng cường vận động thể chất để nâng cao sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tiểu đường
Hy vọng qua bài viết này, Mytour đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về bệnh tiểu đường có lây không cũng như giải đáp những hiểu lầm về căn bệnh này. Hiểu biết sâu sắc về bệnh là yếu tố then chốt giúp bạn và gia đình phòng tránh bệnh tiểu đường hiệu quả. Nếu phát hiện có các dấu hiệu nghi ngờ về bệnh, hãy sớm đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán, theo dõi và hướng dẫn điều trị bệnh.