Buzz
1. Tổng quan về bệnh động mạch vành
1.1. Bệnh động mạch vành là gì?
Bệnh động mạch vành xảy ra khi các động mạch nuôi tim bị hẹp và bám cặn, làm động mạch cứng và hẹp đi. Điều này ảnh hưởng đến sự linh hoạt và mềm mại của động mạch.
Khi bệnh mạch vành trở nặng, sự lưu thông máu sẽ bị suy giảm, gây ra khó khăn. Hậu quả của điều này là tim không nhận đủ oxy và máu, dẫn đến cảm giác đau thắt ngực và nguy cơ nhồi máu cơ tim.
1.2. Nguyên nhân gây ra bệnh mạch vành
Bệnh mạch vành phát sinh do cholesterol tích tụ trong máu gây tổn thương lớp mạch. Sự viêm mãn tính xảy ra khiến cho vùng này bị tổn thương. Điều này kích thích phản ứng viêm của cơ thể, thu hút tiểu cầu và tế bào miễn dịch đến vùng tổn thương.
Xơ vữa trên thành động mạch vành
Theo thời gian, tế bào sẽ kết dính với canxi và cholesterol tạo thành mảng xơ vữa trên mạch. Những mảng này có thể bong lên hoặc dày hơn, gây tổn thương mạch. Khi chúng nứt vỡ, tăng kích thước và tạo thành cục máu đông, làm cản trở dòng máu. Khi đủ lớn, chúng tắc nghẽn toàn bộ mạch vành, dẫn đến nhồi máu cơ tim. Hoặc khi kích thích, chúng làm mạch vành co bóp không đúng, gây thu hẹp.
1.3. Ai có nguy cơ cao với bệnh mạch vành?
Bệnh mạch vành có nguy cơ cao với:
- Người cao tuổi, huyết áp cao và cholesterol máu tăng.
- Người ít vận động.
- Người thường hút thuốc lá.
- Người có tiền sử gia đình về bệnh mạch vành.
- Người bị béo phì hoặc tiểu đường loại 2.
2. Phân loại và triệu chứng của bệnh mạch vành
2.1. Loại bệnh mạch vành
Phần lớn người mắc bệnh mạch vành đều có xơ vữa động mạch, và một số khác có thể bị hẹp mạch máu. Dựa vào điều này, các chuyên gia phân loại bệnh thành 3 loại:
- Bệnh mạch vành do mảng xơ vữa
Mảng xơ vữa có thể mềm hoặc cứng, hình thành từ triglyceride, cholesterol, canxi và tế bào viêm trên mạch vành. Mảng cứng khó nứt vỡ, tạo ra cục máu đông ổn định, trong khi mảng mềm dễ nứt vỡ, gây ra đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
- Tách rời tự phát động mạch vành
Tình trạng này xảy ra khi các lớp của thành mạch vành bị rách, làm máu chảy vào khe và bị giữ lại. Điều này gây chặn hoặc chậm lượng máu đến tim, dẫn đến nhịp tim không đều, đau thắt ngực và thậm chí tử vong.
- Co thắt động mạch vành
Bệnh này thường phát triển khi người bệnh tiếp xúc với chất kích thích, trải qua căng thẳng kéo dài, tiếp xúc với không khí lạnh, hoặc hút thuốc, khiến một hoặc nhiều động mạch vành bị thu hẹp tạm thời.
2.2. Triệu chứng của bệnh mạch vành
Bệnh mạch vành thường có triệu chứng đặc trưng như cơn đau thắt ngực, đặc biệt khi nhiễm lạnh, căng thẳng hoặc gắng sức. Cơn đau có thể lan ra cánh tay, hàm,... và thường kéo dài khoảng 5 - 10 phút trước khi giảm nhờ sử dụng thuốc giãn vành hoặc nghỉ ngơi.
Người mắc bệnh mạch vành thường trải qua cơn đau thắt ngực dữ dội bất ngờ
Một số trường hợp mắc bệnh mạch vành không biểu hiện triệu chứng rõ ràng, người bệnh chỉ cảm thấy khó thở hoặc mệt khi vận động. Vì thế, họ thường không chú ý và bệnh thường được phát hiện muộn hoặc gây ra những biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim.
3. Mức độ nguy hiểm của bệnh mạch vành
Khi không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh mạch vành có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Tắc nghẽn động mạch cơ tim
Đây là kết quả của sự phát sinh bong tách, khi các mảng xơ vữa bong tróc ra khỏi thành mạch và hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch vành và ngăn chặn tuần hoàn máu. Nếu không được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng.
- Rối loạn nhịp tim
Bệnh mạch vành gây ra thiếu oxy cho tim, dẫn đến rối loạn trong hoạt động của hệ thống điện tim. Điều này có thể làm nhịp tim tăng nhanh hoặc giảm chậm hoặc trở nên không đều. Một số trường hợp có thể đe dọa tính mạng do rối loạn nhịp tim.
Sử dụng kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính để chẩn đoán bệnh mạch vành
- Suy tim
Do thiếu máu nuôi dưỡng trong một khoảng thời gian dài, tim mất đi khả năng co bóp. Điều này dẫn đến suy tim, một tình trạng mà tim không thể phục hồi và suy yếu.
4. Biện pháp phòng ngừa bệnh mạch vành
Để phòng ngừa bệnh mạch vành, các biện pháp khuyến cáo bao gồm:
- Cắt bỏ thuốc lá.
- Dùn hoạt động thể chất đều đặn và phù hợp với sức khỏe.
- Trong trường hợp có các yếu tố nguy cơ như tiểu đường, huyết áp cao, hoặc cholesterol cao, cần kiểm soát chúng một cách chặt chẽ.
- Tuân thủ chế độ ăn lành mạnh và cân đối, bao gồm: ăn nhiều chất xơ, trái cây và ngũ cốc; hạn chế muối và chất béo.
- Hạn chế hoặc quản lý tốt tình trạng căng thẳng.
Như đã đề cập ở trên, có những trường hợp bệnh mạch vành không xuất hiện triệu chứng, do đó việc phát hiện bệnh có thể muộn màng và dẫn đến hậu quả tồi tệ như tử vong do nhồi máu cơ tim. Vì vậy, mọi người nên thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ mỗi 6 tháng - 1 năm để theo dõi sức khỏe tim mạch của mình, từ đó phát hiện và điều trị bệnh kịp thời, đồng thời ngăn chặn những rủi ro không mong muốn có thể xảy ra.
