Buzz
1. Vi khuẩn Hib là gì?
Mặc dù vacxin Hib được sử dụng rộng rãi trong tiêm chủng cho trẻ nhỏ, không phải ai cũng hiểu rõ về vi khuẩn Hib là gì. Haemophilus influenzae là loại vi khuẩn thường được tìm thấy ở họng của trẻ em. Trong số các týp, týp b (Hib) chiếm phần lớn tác nhân gây bệnh, bao gồm viêm màng não, viêm phổi, viêm thanh quản, viêm tủy xương, viêm mô tế bào,... Những bệnh này có thể phát triển nhanh chóng và gây tử vong, đặc biệt là viêm thanh quản và viêm màng não.
Viêm màng não do vi khuẩn Hib không được chữa trị kịp thời có thể phức tạp và dẫn đến tử vong
Haemophilus influenzae có nhiều loại khác nhau, nhưng không giống như Hib, chúng không gây ra các bệnh nhiễm trùng nặng. Trước khi có vacxin phòng Hib, Hib thường là nguyên nhân chính gây viêm phổi ở trẻ dưới 2 tuổi và cũng gây ra hầu hết các trường hợp viêm màng não cấp ở trẻ dưới 5 tuổi. Điều nguy hiểm là triệu chứng của nhiễm khuẩn Hib có thể không rõ ràng, gây khó khăn trong việc chẩn đoán từ giai đoạn ban đầu và dẫn đến tỷ lệ ca nhiễm nặng lên đến 90%.
2. Vi khuẩn Hib có nguy hiểm như thế nào và làm thế nào để nhận biết
2.1. Mức độ nguy hiểm của vi khuẩn Hib
Vi khuẩn Hib có thể lây truyền qua đường hô hấp từ trẻ bệnh sang trẻ khỏe thông qua các giọt nước bọt phát ra khi họ hoặc hắt hơi. Trẻ bị nhiễm khuẩn Hib trong họng có thể không có triệu chứng nào, dẫn đến việc lây truyền dễ dàng cho trẻ khác mà không hề hay biết. Nguy cơ lây truyền của Hib vẫn cao ngay cả khi trẻ có vẻ khỏe mạnh, và chỉ giảm sau 1-2 ngày điều trị.
Bệnh
Hầu hết các trường hợp mắc bệnh không nhận biết được triệu chứng của vi khuẩn Hib nên không phát hiện sớm để điều trị
Thêm vào đó, bệnh do vi khuẩn Hib có khả năng tái nhiễm nên đã mắc bệnh này 1 lần không có nghĩa là trẻ sẽ không bao giờ mắc phải vi khuẩn Hib nữa. Chưa kể đến, những biến chứng do vi khuẩn Hib không được điều trị có thể dẫn đến tử vong. Vì thế, tất cả những trường hợp có triệu chứng của bệnh viêm màng não hay viêm phổi đều cần được đưa đến bác sĩ chuyên khoa khám càng sớm càng tốt.
2.2. Triệu chứng nhận diện bệnh do vi khuẩn Hib là gì
Hib gây ra hai căn bệnh phổ biến nhất ở trẻ em là viêm màng não và viêm phổi. Đây đều là những căn bệnh lý dễ diễn biến nặng, chủ yếu xảy ra ở trẻ dưới 24 tháng tuổi, đặc biệt nguy cơ cao nhất rơi vào nhóm trẻ 4 - 18 tháng. Đáng chú ý là hầu hết chúng ta không nhận biết triệu chứng của các bệnh do vi khuẩn Hib là gì, thường chỉ khi bệnh nặng mới phát hiện ra, trẻ phải đối diện với nhiều biến chứng nguy hiểm.
Như đã đề cập ở trên, trẻ bị bệnh do Hib đa số không có triệu chứng gì nên tất cả trường hợp trẻ bị viêm màng não hoặc viêm phổi đều cần phải nghĩ ngay đến Hib. Những trường hợp này thường có các triệu chứng:
- Viêm phổi: ớn lạnh, sốt, thở nhanh, ho, rút lõm lồng ngực.
- Viêm màng não: đau đầu, sốt, nhạy cảm với ánh sáng, cổ cứng, đôi khi có rối loạn hoặc lú lẫn về mặt ý thức.
3. Điều trị và phòng ngừa bệnh do vi khuẩn Hib
3.1. Cách điều trị
Vậy phương pháp điều trị cho những trường hợp bị vi khuẩn Hib là gì? Những trẻ bị nhiễm Hib có thể được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu như Chloramphenicol, Cephalosporins, Cotrimoxazol và Ampicillin. Một số trường hợp bị Hib có thể xuất hiện tình trạng kháng một số loại kháng sinh thường sử dụng.
Tiêm vacxin giúp phòng ngừa bệnh do vi khuẩn Hib gây ra
3.2. Chiến lược phòng ngừa
Tất cả bé dưới 1 tuổi hoặc trước 24 tháng tuổi đều có thể tránh khỏi bệnh do vi khuẩn Hib bằng cách tiêm vacxin chứa thành phần Hib. Ở nước ta, chương trình tiêm chủng mở rộng đã áp dụng lịch tiêm 3 mũi phòng bệnh do Hib cho trẻ từ 2 - 4 tháng tuổi dưới dạng vacxin phối hợp. Loại vacxin này giúp phòng ngừa 5 loại bệnh: ho gà, bạch hầu, viêm gan B, uốn ván, viêm màng não mủ/viêm phổi do Hib.
Liệu trình tiêm vacxin Hib trong chương trình tiêm chủng mở rộng bao gồm 3 liều cơ bản tiêm khi bé từ 2 - 4 tháng tuổi và 1 liều nhắc khi bé 18 tháng tuổi. Có thể sử dụng vacxin Hib dưới dạng vacxin phối hợp để tiêm cùng lúc giúp phòng ngừa các bệnh khác và giảm đau cho bé. Quan trọng nhất là cha mẹ cần phải đảm bảo bé hoàn thành toàn bộ liệu trình tiêm vacxin này theo khuyến cáo để bảo vệ bé khỏi bệnh do vi khuẩn Hib một cách tốt nhất.
Ngoài việc tiêm phòng, cha mẹ cũng cần thực hiện những biện pháp sau để giúp bé tránh được bệnh do Hib tốt nhất:
- Đảm bảo bé được bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời.
- Trong quá trình chăm sóc bé, người chăm sóc cần duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sạch sẽ, đồng thời giữ không khí trong nhà và môi trường sống sạch sẽ vì những điều này sẽ giúp tăng cường sức đề kháng cho bé.
