Buzz
1. Bệnh khô mắt xảy ra như thế nào?
Trong cấu trúc của đôi mắt, có một cơ quan đặc biệt gọi là tuyến lệ, nơi sản xuất nước mắt liên tục để bảo vệ bề mặt của giác mạc và duy trì thị lực. Đôi mắt có cơ chế tự nháy mắt liên tục, điều này giúp phủ kín bề mặt của giác mạc bằng màng nước mắt, đồng thời giúp dị vật và vi sinh vật gây ra bệnh khô mắt không thể xâm nhập và gây tổn thương cho đôi mắt hơn.
Bệnh khô mắt đang trở nên phổ biến trong thời đại này
Tuy nhiên, do một số nguyên nhân mà tuyến lệ mắt hoạt động không hiệu quả hoặc nước mắt trên bề mặt mắt bốc hơi nhanh chóng gây ra tình trạng khô mắt. Chi tiết như sau:
1.1. Khả năng tiết ra nước mắt không đủ
Theo sự tiến triển tuổi tác, quá trình lão hóa khiến cho tuyến lệ mắt hoạt động kém hiệu quả hơn, cùng với đó có thể là do các nguyên nhân khác như bệnh lý tại mắt, tác dụng phụ của các loại thuốc,... Khi lượng nước mắt không đủ, bề mặt mắt cũng không được bảo vệ đúng cách. Điều này càng trở nên nghiêm trọng khi kết hợp với điều kiện khí hậu như thời tiết khô hanh, gió mạnh, và môi trường điều hòa khiến cho nước mắt bốc hơi nhanh hơn. Hậu quả là tình trạng khô mắt diễn ra.
Bệnh khô mắt là kết quả của tuyến lệ mắt hoạt động không hiệu quả
1.2. Sự không bình thường về chất lượng của nước mắt hoặc màng bảo vệ mắt
Màng phim bảo vệ mắt được cấu tạo tối ưu từ 3 lớp: lớp mỡ, lớp nước, lớp nhầy,… Chất lượng nước mắt không tốt có thể dẫn đến việc chúng bốc hơi nhanh hơn, hoặc sự không bình thường về cấu tạo của một trong 3 lớp màng phim nước mắt này khiến cho nước mắt không lan tràn đều trên bề mặt mắt, cũng gây ra bệnh khô mắt
Một số bệnh lý mắt gây ra sự phá vỡ lớp nhầy và lớp nhờn, cũng là nguyên nhân khiến mắt trở nên khô, cụ thể trong các bệnh: viêm mí mắt,…
Thực tế bệnh khô mắt khá phổ biến, đặc biệt hiện nay đang có xu hướng gia tăng do sự thay đổi trong môi trường sống cũng như tình trạng mắt phải làm việc nhiều hơn trong thời gian dài. Mặc dù không phải là một nguy hiểm lớn nhưng khô mắt ảnh hưởng rất đến hiệu suất học tập và làm việc, và khi kéo dài có thể dẫn đến suy giảm nghiêm trọng về thị lực.
2. Nhận diện bệnh khô mắt qua các dấu hiệu đặc trưng
Bệnh khô mắt dễ dàng nhận biết, do tròng mắt không được bảo vệ và bôi trơn đúng cách nên cảm giác khô rát, bỏng rát, mỏi mắt,… thường xuyên xuất hiện. Ngoài ra, người bệnh thường cảm thấy mờ mắt, giảm thị lực tạm thời ngay sau khi nháy mắt.
Khô mắt kích thích nước mắt chảy ra liên tục, nhưng triệu chứng mỏi mắt vẫn tiếp tục xuất hiện. Nếu chú ý, bệnh nhân còn có thể nhìn thấy ghèn trắng ở hai bên hốc mắt. Khô mắt càng nặng, tổn thương nhãn cầu càng nghiêm trọng, biểu hiện rõ nhất là thị lực giảm nhanh chóng.
Khô mắt làm cho bạn thường cảm thấy mỏi mắt, buồn ngủ
Sự mệt mỏi và khó chịu trong mắt có thể kéo dài, không tự phục hồi sau một giấc ngủ ngắn hoặc một đêm dài. Ngay cả sau khi thức dậy, dù đã ngủ đủ giấc, người bệnh vẫn cảm thấy mắt mỏi mệt, buồn ngủ,...
Biểu hiện của sự mắt khô và đỏ đau càng trầm trọng càng cho thấy mắt đang thiếu nước nghiêm trọng và nguy cơ tổn thương tròng mắt đã xuất hiện. Do đó, người bệnh cần phải sớm áp dụng biện pháp điều trị, nghỉ ngơi đúng cách và đi khám bác sĩ nếu tình trạng không cải thiện.
3. Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ra bệnh mắt khô
Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tình trạng mắt khô là do thiếu nước mắt hoặc nước mắt không hoạt động hiệu quả, còn những nguyên nhân sâu xa và yếu tố nguy cơ bao gồm:
3.1. Tuổi tác
Mắt khô thường phổ biến hơn ở những người cao tuổi hoặc trung niên, điều này là một phần của quá trình tự nhiên của việc già đi. Tuy nhiên, quá trình này có thể diễn ra sớm hơn nếu không chăm sóc mắt đúng cách trong thời gian dài.
3.2. Giới tính
Phụ nữ dễ mắc bệnh mắt khô hơn so với nam giới, điều này được các chuyên gia giải thích là do sự thay đổi hormone trong cơ thể phụ nữ diễn ra không đều. Đặc biệt là trong những giai đoạn có biến động nhiều về hormone như thời kỳ mãn kinh, mang thai hoặc sử dụng thuốc tránh thai kéo dài, nguy cơ mắc bệnh mắt khô tăng lên.
Phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh mắt khô cao hơn nam giới
3.3. Nguyên nhân từ việc sử dụng thuốc
Một số loại thuốc điều trị bệnh như thuốc giảm huyết áp, thuốc kháng histamin, thuốc giảm đau, thuốc chống viêm,... có thể làm giảm lượng nước mắt được tạo ra và bài tiết ra ngoài ít hơn. Do đó, nguy cơ mắc bệnh khô mắt cũng tăng lên nếu sử dụng các loại thuốc này trong thời gian dài.
3.4. Nguyên nhân từ các bệnh lý mắt hoặc bệnh lý toàn thân
Thực tế, những người mắc bệnh đái tháo đường, tổn thương tuyến giáp, viêm khớp dạng thấp,... có nguy cơ mắc hội chứng khô mắt cao hơn bình thường. Đối với các bệnh lý ở mắt, viêm nhiễm mí mắt, tổn thương bề mặt nhãn cầu, bất thường về mí mắt,... cũng là các nguyên nhân gây ra tình trạng mắt khô.
3.5. Khô mắt do điều kiện sống và làm việc
Môi trường sống và làm việc có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của mắt. Làm việc thường xuyên trong môi trường có nhiều gió, bụi bẩn và độ ẩm thấp do điều hòa, cùng với thời tiết khô hanh khiến nước mắt bốc hơi nhanh hơn. Người làm việc với máy tính trong thời gian dài, làm việc quá tập trung cũng dễ gặp tình trạng khô mắt.
4. Biện pháp cải thiện và phòng ngừa tình trạng khô mắt
Để cải thiện tình trạng khô mắt, hãy thực hiện những thói quen chăm sóc mắt sau đây:
- Hạn chế mắt tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng, khói bụi, gió mạnh hoặc môi trường có độ ẩm thấp, đồng thời thường xuyên nhỏ nước mắt nhân tạo.
Sử dụng nước mắt nhân tạo để giảm tình trạng khô mắt.
- Chế độ dinh dưỡng cần đầy đủ, tăng cường bổ sung Omega-3 và Beta-Caroten có nhiều trong cá, rau củ màu đỏ, chất chống oxy hóa từ hoa quả tự nhiên.
Ở những người làm việc với máy tính thường xuyên, cần chú ý chớp mắt thường xuyên, thỉnh thoảng nhắm chặt mắt, xoay tròn để lệ tiết ra tốt hơn. Khoảng cách tối thiểu giữa mắt và màn hình máy tính nên duy trì là 50 cm. Nên có thời gian nghỉ ngơi cho mắt giữa những khoảng thời gian làm việc tập trung với máy tính, điều này giúp mắt điều hòa tốt hơn.
Bệnh khô mắt là bệnh phổ biến trong xã hội hiện nay, không chỉ ở người già mà còn ở trẻ em và người trẻ tuổi. Cần chú ý chăm sóc và bảo vệ mắt tốt hơn để ngăn ngừa tình trạng khô mắt ảnh hưởng đến thị lực và sức khỏe của mắt.
