1. Tổng quan về bệnh nhược cơ
Bệnh nhược cơ là một loại bệnh tự miễn liên quan đến sự rối loạn trong việc truyền tín hiệu tại các điểm nối cơ và hệ thống thần kinh. Kết quả của sự rối loạn này là suy giảm chức năng của hệ cơ. Bệnh thường bắt đầu khi người bệnh làm việc quá sức và có thể xuất hiện ở bất kỳ thời điểm nào.
Bệnh nhược cơ liên quan đến sự rối loạn trong quá trình truyền tín hiệu
Quá trình truyền tín hiệu ở những người mắc bệnh không diễn ra đúng cách do sự hiện diện của một loại kháng thể gây cản trở. Điều này dẫn đến sự mất dần hoặc suy giảm của hệ thống thần kinh xung quanh, gây ra liệt và suy yếu cơ bắp.
2. Biểu hiện đặc trưng ở người mắc bệnh nhược cơ
2.1. Biểu hiện ở cơ mắt
Hầu hết những người mắc bệnh nhược cơ thường gặp các biểu hiện liên quan đến cơ mắt. Điều này thường được thể hiện qua những dấu hiệu như:
- Một hoặc cả hai bên mí mắt bị sụp.
- Thấy một vật nhưng lại nhìn thấy hai vật.
- Khó đóng mắt hết.
Tình trạng sụp mí mắt ở người mắc bệnh nhược cơ
2.2. Biểu hiện ở cơ mặt
Khuôn mặt của những người bị nhược cơ thể hiện khó nhận biết cảm xúc, có vẻ mặt thường trở nên lạnh lùng. Điều này do cơ mặt của họ không linh hoạt như người bình thường.
2.3. Biểu hiện ở cơ họng hầu
Người mắc chứng nhược cơ thường cảm thấy khó khăn khi nhai, mệt khi nhai, khó nuốt, gặp khó khăn khi giao tiếp, giọng nói thay đổi (nghe giống như giọng mũi), và có thể gặp phải hiện tượng sặc. Điều này xuất phát từ việc cơ họng hầu bắt đầu mất đi tính linh hoạt.
2.4. Biểu hiện ở cơ cổ, tay, chân
Ở hệ thống cơ cổ, tay, và chân của người bệnh thường xuất hiện các biểu hiện không bình thường. Cụ thể:
- Khó nghiêng đầu lên cao do cơ cổ không còn linh hoạt.
- Khiêng vác vật nặng, đứng dậy hoặc ngồi xuống trở nên khó khăn, và gặp rắc rối khi đi lên hoặc xuống cầu thang.
- Điều chỉnh dáng đi không còn linh hoạt, trở nên cồng kềnh.
Người mắc bệnh thường gặp khó khăn khi nghiêng đầu lên cao
2.5. Triệu chứng ở cơ hô hấp
Người mắc bệnh nhược cơ đôi khi cũng gặp khó khăn trong quá trình hô hấp, khó thở. Các yếu tố như nhiễm trùng, sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, hoặc thực hiện phẫu thuật có thể làm tăng triệu chứng ở hệ cơ hô hấp.
3. Biến chứng nguy hiểm của bệnh nhược cơ
Bệnh lý nhược cơ tiến triển qua 3 giai đoạn chính. Trong một số trường hợp, tình trạng có thể nhanh chóng leo thang sang giai đoạn nặng. Khi đó, nguy cơ biến chứng suy hô hấp và thậm chí tử vong sẽ tăng nếu không được can thiệp y tế kịp thời.
4. Quy trình chẩn đoán bệnh nhược cơ
4.1. Khám lâm sàng
Trong quá trình khám lâm sàng, bác sĩ sẽ thăm hỏi về các triệu chứng bao gồm các câu hỏi như:
- Mắt có mờ khi ngủ dậy không? Có biểu hiện sụp mí mắt không?
- Có triệu chứng nhìn đối tượng thành hai không?
- Có khó nuốt, giao tiếp khó khăn, hoặc bị sặc khi uống nước không?
- Trong gia đình có ai từng mắc bệnh nhược cơ không?,...
Bác sĩ kiểm tra cơ tay
Sau đó, bác sĩ tiến hành khám lâm sàng, kiểm tra trực tiếp vùng mắt, cơ mặt, cơ tay, cơ chân, khả năng phản xạ của gân cơ, và tình trạng hô hấp,...
4.2. Thực hiện các xét nghiệm và chụp hình cần thiết
Sau khi hoàn thành bước khám lâm sàng, bác sĩ sẽ tiếp tục yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nghiệm để xác nhận kết quả một cách chính xác hơn.
- Xét nghiệm huyết thanh: Kiểm tra sự có mặt của các kháng thể LPR4, AChR và MuSK.
- Chụp CT vùng ngực: Hỗ trợ trong việc phát hiện u tuyến ức.
- Test đá lạnh: Bác sĩ đặt một túi đá lạnh lên mí mắt của bệnh nhân. Nếu bệnh nhân có thể mở mắt ra to, điều này cho thấy kết quả kiểm tra là tích cực.
- Làm thử nghiệm Prostigmin: Bác sĩ tiêm thuốc ức chế men Cholinesterase vào bệnh nhân và phân tích kết quả.
- Đo điện cơ: Kiểm tra khả năng truyền tín hiệu điện.
5. Phương pháp điều trị bệnh nhược cơ
5.1. Điều trị các triệu chứng
Bác sĩ có thể kê đơn thuốc ức chế Acetylcholinesterase cho bệnh nhân uống. Thuốc giúp làm chậm quá trình giảm sút của acetylcholine (ACh). Khi acetylcholine được duy trì lâu hơn, tình trạng nhược cơ của bệnh nhân cũng có thể được cải thiện một phần.
5.2. Điều trị ức chế miễn dịch
Phương pháp điều trị này thường được áp dụng khi bệnh nhân sử dụng Pyridostigmine nhưng vẫn xuất hiện hoặc tiếp tục tái phát triệu chứng. Khi đó, bác sĩ sẽ kê đơn cho bệnh nhân một số loại thuốc ức chế miễn dịch.
5.3. Phẫu thuật
Trong một số trường hợp, việc phối hợp giữa điều trị ức chế miễn dịch và phẫu thuật là cần thiết. Tuỳ thuộc vào tình hình cụ thể của bệnh nhân (có u tuyến ức hay không), bác sĩ sẽ quyết định áp dụng phương pháp phẫu thuật thích hợp.
5.4. Điều trị cấp cứu
Điều trị cấp cứu được sử dụng khi bệnh xuất hiện dạng cấp tính, trước khi bệnh nhân phải phẫu thuật,... Trong quá trình này, việc thay thế huyết tương và truyền IVIG có vai trò quan trọng như một biện pháp cầu nối, hỗ trợ cấp cứu.
Phương pháp điều trị này giúp ổn định hệ miễn dịch ở những người mắc bệnh. Tuy nhiên, hiệu quả của liệu pháp chỉ kéo dài trong vài tuần.
6. Biện pháp phòng tránh bệnh nhược cơ
Bằng cách điều chỉnh một số thói quen trong cuộc sống hàng ngày, bạn có thể tự bảo vệ mình khỏi bệnh nhược cơ. Dưới đây là một số biện pháp cụ thể:
- Chăm sóc dinh dưỡng cân đối: Ưu tiên bổ sung thực phẩm giàu vitamin D, khoáng chất cần thiết (canxi, kali), protein để tăng cường sự mạnh mẽ và linh hoạt của cơ bắp. Ngoài ra, cân nhắc cung cấp đủ các nhóm chất cần thiết khác trong chế độ ăn uống hàng ngày.
- Tập thể dục hàng ngày: Duỵ trì mức độ vừa phải, thường xuyên. Để tăng sự linh hoạt của cơ bắp, hãy thử thực hiện các bài tập Cardio.
- Giữ cân nặng ổn định: Tránh tăng cân quá nhanh. Nên duy trì cân nặng ở mức hợp lý, tránh tạo áp lực không cần thiết cho hệ thống cơ và xương khớp.
- Mang đồ bảo hộ khi làm việc và tập thể dục: Để giảm thiểu nguy cơ chấn thương không mong muốn, gây tổn thương cho cơ bắp.
- Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ: Nên duy trì lịch trình kiểm tra sức khỏe hàng năm 1 đến 2 lần, hoặc thăm khám khi phát hiện dấu hiệu bất thường.
- Tránh tiếp xúc với các chất độc hại: Luôn mang theo đồ bảo hộ nếu làm việc trong môi trường có khói bụi, hóa chất.
- Hạn chế sử dụng chất kích thích như thuốc lá: Giảm lượng nicotine tiếp xúc với cơ thể, từ đó giảm thiểu các tác động tiêu cực đối với sức khỏe.
Thực hiện tập thể dục hàng ngày giúp cơ thể mạnh mẽ hơn, phát triển hệ cơ bắp vững chắc