Buzz
1. Nguyên nhân gây ra lao phổi ở con người
Bệnh lao phổi là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây ra, thuộc họ Mycobacterium. Vi khuẩn lao có thể gây bệnh ở nhiều nơi trên cơ thể: lao phổi, lao khớp, lao màng não, lao hạch, lao ruột, lao sinh dục, lao màng bụng,… Trong đó lao phổi là thường gặp nhất với tỷ lệ cao, từ 80 - 85%.
Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp nhiễm vi khuẩn lao đều phát triển thành lao phổi. Khi xâm nhập, vi khuẩn sẽ phản ứng và bị hệ miễn dịch tấn công. Nếu hệ miễn dịch yếu, vi khuẩn lao sẽ phát triển nhanh và gây bệnh, thời gian phát triển nhanh chóng. Ngược lại, với hệ miễn dịch mạnh, bệnh sẽ phát triển chậm, thậm chí không bao giờ phát triển.
Bệnh phổi lao do vi khuẩn MTB gây ra
bệnh lao phổi là một bệnh lây lan qua không khí, mầm bệnh không tồn tại trong tự nhiên và không có vật trung gian truyền bệnh. Nguồn lây bệnh là những người hoặc động vật mắc bệnh lao.
Bệnh lây theo cơ chế: khi người hoặc động vật nhiễm bệnh ho, hắt hơi hoặc bài tiết các dịch (chủ yếu đường hô hấp), vi khuẩn được bài xuất ra bên ngoài và bám vào những hạt bụi, hạt nước nhỏ li ti trong không khí. Người khỏe mạnh hít phải không khí chứa vi khuẩn lao sẽ bị nhiễm lao. Khi vào trong cơ thể, vi khuẩn lao sẽ đi đến các cơ quan, gặp điều kiện thuận lợi sẽ gây bệnh tại đó.
Những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh phổi lao:
-
Tiếp xúc gần với những người mắc bệnh lao như người thân, người chăm sóc, bạn bè thân thiết,…
-
Sống và làm việc tại những địa điểm có người mắc bệnh lao như bệnh viện, trạm y tế, trại tị nạn,…
-
Người mắc các bệnh suy yếu hệ miễn dịch như HIV, bệnh gan, lách,…
-
Người sống ở những địa điểm thiếu hệ thống y tế hoặc đến từ những vùng có dịch bệnh lao.
Lao phổi là bệnh lây truyền qua không khí
2. Triệu chứng của bệnh lao phổi
Thời kỳ ủ bệnh của bệnh lao phổi kéo dài hoặc ngắn tùy thuộc vào sức đề kháng của người bệnh. Trong thời kỳ này, người bệnh thường không có bất kỳ triệu chứng bất thường nào của bệnh. Vì vậy, phát hiện bệnh trong giai đoạn này rất khó khăn. Đồng thời, bệnh nhân cũng chưa phát tán vi khuẩn ra môi trường trong giai đoạn này.
Khi bệnh lao tiến triển, tùy theo từng cơ quan mà vi khuẩn lao gây ra bệnh mà người bệnh có thể thể hiện các triệu chứng khác nhau. Đối với lao phổi, bệnh nhân thường có các triệu chứng sau đây:
-
Ho kéo dài, có thể ho khan hoặc kèm theo đờm, máu. Người bệnh có thể từ 3 tuần đến vài tháng. Đây là triệu chứng đặc trưng và có ý nghĩa quan trọng trong việc phát hiện bệnh lao.
-
Đau ngực, thỉnh thoảng khó thở.
-
Thường xuyên đổ mồ hôi vào ban đêm.
-
Sốt nhẹ, ớn lạnh vào buổi tối.
-
Chán ăn, cơ thể suy nhược và thường giảm cân.
-
Cơ thể mệt mỏi và yếu ớt, mất sức.
Ho kéo dài là triệu chứng đặc trưng của lao phổi
Ngoài các triệu chứng đã nêu, bệnh nhân có thể có một số triệu chứng khác. Vì vậy, nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về triệu chứng của bệnh lao, tốt nhất là bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào về bệnh lao, hãy gặp bác sĩ để được kiểm tra và phát hiện sớm để tránh lây nhiễm cho những người xung quanh.
3. Phương pháp điều trị bệnh lao phổi như thế nào?
Hiện nay, bệnh lao phổi không còn là nỗi kinh hoàng của mọi người vì căn bệnh này đã có thể điều trị hiệu quả. Hầu hết các trường hợp bệnh lao phổi đều được điều trị thành công nếu tuân thủ chính xác phác đồ điều trị và các nguyên tắc điều trị. Phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh lao phổi là sử dụng nhiều loại kháng sinh trong khoảng 6 tháng hoặc hơn. Tuy nhiên, phương pháp điều trị cụ thể cho từng trường hợp phải tùy thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, sức đề kháng và tình trạng kháng thuốc của người bệnh.
Bệnh lao phổi thường được điều trị bằng cách kết hợp nhiều loại kháng sinh
Bạn có thể tham khảo phác đồ điều trị bệnh lao cho người mắc bệnh lao phổi lần đầu theo chương trình Chống lao Quốc gia.
Trong quá trình điều trị, để đạt được kết quả tốt và nhanh chóng nhất, người bệnh nên tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, uống thuốc đúng liều, đủ liều và uống đúng giờ. Ngay cả khi cảm thấy bệnh thuyên giảm, bệnh nhân cũng không nên ngưng sử dụng thuốc một cách tự ý. Khi gặp vấn đề trong quá trình điều trị, bệnh nhân có thể phải đối mặt với một số biến chứng nguy hiểm của bệnh lao phổi như sau:
-
Vi khuẩn lao có thể phát triển thành dạng kháng thuốc và nhanh chóng trở thành bệnh lao đa kháng thuốc (MDR), gây ra khó khăn trong quá trình điều trị.
-
Tình trạng tràn dịch hoặc tràn khí trong màng phổi, gây ra xuất huyết từ đường hô hấp.
-
Bệnh nấm trong đường hô hấp, sự giãn phế quản, và suy hô hấp mãn tính.
4. Chẩn đoán và phòng tránh bệnh
Chẩn đoán:
Ban đầu, việc chẩn đoán dựa vào các triệu chứng đặc trưng của bệnh. Khi bệnh nhân có các triệu chứng tiêu biểu của lao phổi, bác sĩ sẽ yêu cầu các xét nghiệm cụ thể để có chẩn đoán chính xác hơn.
Các phương pháp hỗ trợ chẩn đoán bệnh lao phổi:
-
Nhuộm mẫu đờm để quan sát dưới kính hiển vi.
-
Trồng vi khuẩn lao trong môi trường phòng thí nghiệm để xác định.
-
Chụp X - quang để kiểm tra tình trạng của phổi.
-
Xét nghiệm Xpert - MTB để phát hiện vi khuẩn lao nhanh chóng.
-
Thử nghiệm Tuberculin để kiểm tra tình trạng miễn dịch của cơ thể đối với vi khuẩn lao.
Chẩn đoán lao phổi thông qua chụp X - quang
Phòng tránh bệnh:
Đến thời điểm hiện tại, việc tiêm phòng vacxin chống lao vẫn là biện pháp hàng đầu trong việc phòng ngừa bệnh lao phổi. Vacxin giúp kích thích cơ thể tự sản xuất miễn dịch chống lại vi khuẩn lao. Ở Việt Nam, chủ yếu sử dụng vacxin BCG để tiêm phòng cho trẻ em. Việc tiêm phòng cần được thực hiện sớm nhất có thể, tuy nhiên, hiệu quả không phải lúc nào cũng đạt 100%.
Ngoài việc tiêm phòng, để phòng ngừa bệnh lao, mọi người cần thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe và hạn chế tiếp xúc gần với những người mắc bệnh lao. Đồng thời, việc duy trì lối sống lành mạnh hàng ngày cũng giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Bệnh lao phổi có thể được điều trị thành công nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phương pháp. Để phòng tránh bệnh lao, bạn nên chủ động tiêm phòng và duy trì lối sống lành mạnh. Định kỳ thăm bác sĩ để kiểm tra sức khỏe cũng là một phương pháp quan trọng trong việc phòng ngừa bệnh tật.
