Bệnh tay chân miệng: Thông tin cần biết

1. Nguyên nhân và cách lây nhiễm bệnh tay chân miệng

Bệnh tay chân miệng là do các loại virus đường ruột gây ra, phổ biến nhất là Coxsackievirus A16 và Enterovirus 71 (EV71). Mặc dù có nhiều chủng virus, nhưng chúng đều lây lan rất nhanh từ người này sang người khác qua các cách sau:

- Tiếp xúc gần với người bệnh, bao gồm ôm, hôn. - Hít phải giọt bắn chứa virus trong không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi. - Tiếp xúc với dịch tiết, phân,... của người bệnh hoặc các vật dụng nhiễm virus, sau đó chạm tay lên mặt, mắt, mũi, miệng mà không rửa sạch tay.

Ngoài ra, trong trường hợp bạn vô tình nuốt phải nước trong hồ bơi chứa virus, cũng có thể mắc bệnh. Tuy nhiên, tình trạng này không phổ biến và thường là do chủ hồ bơi không xử lý nước đúng cách theo quy định, dẫn đến việc nước bị nhiễm virus.

Hai nguyên nhân thường gây ra tay chân miệng

2. Triệu chứng của tay chân miệng

Dù ở mọi đối tượng và mọi lứa tuổi đều có thể mắc bệnh tay chân miệng, nhưng thường gặp nhất ở trẻ dưới 5 tuổi. Triệu chứng của bệnh ở mỗi người có thể khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn của bệnh.

Giai đoạn ủ bệnh

Thời gian này được xác định từ khi cơ thể phơi nhiễm với mầm bệnh đến khi khởi phát. Thường kéo dài từ 3 - 7 ngày với những triệu chứng mơ hồ, không rõ ràng như sốt nhẹ, mệt mỏi,… nên rất khó nhận biết.

Giai đoạn khởi phát

Giai đoạn này có thể kéo dài từ 1-2 ngày với những triệu chứng rõ ràng hơn bao gồm: 

• Đau đầu,
  mất ngủ. 
• Người bệnh sốt nhẹ, mệt mỏi, chán ăn, ăn không ngon. 
• Trẻ nhỏ thường xuyên quấy khóc. 

Mỗi giai đoạn sẽ xuất hiện dấu hiệu tay chân miệng theo cách riêng tùy theo từng người bệnh

Giai đoạn toàn diện 

Đây là thời điểm triệu chứng tay chân miệng rõ nhất. Cụ thể: 

• Sốt từ 37 độ C đến 40 độ C, cơ thể mệt mỏi. 
• Các vị trí như hầu họng, hai bên má, môi, nướu hoặc lưỡi xuất hiện các vết loét với kích thước từ 2 đến 3mm. Sau một thời gian, các vết loét xuất hiện nhiều hơn và gây đau đớn, đặc biệt khi người bệnh giao tiếp, ăn uống. 
• Vết loét có thể xuất hiện ở các vùng khác như lòng bàn tay, ngón tay, khuỷu tay hoặc lòng bàn chân, ngón chân, đầu gối, mông,… kèm theo cảm giác đau đớn, khó chịu làm ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. 
• Một số trường hợp có thể gặp cảm giác đau họng, buồn nôn, nôn, mất ngủ, trẻ nhỏ quấy khóc nhiều,… 

Giai đoạn phục hồi 

Sau khi bệnh tiêu biến sau 7 - 10 ngày, các dấu hiệu của tay chân miệng sẽ dần giảm. Da, niêm mạc bị tổn thương sẽ dần khô lại, bong tróc và hình thành lớp da mới. Lúc này, người bệnh có thể cảm thấy ngứa nhiều. Nhưng không nên cào, gãi ở những vùng này để tránh gây tổn thương làm chậm quá trình phục hồi hoặc nhiễm trùng.

Với những người khỏe mạnh, các dấu hiệu của tay chân miệng thường chỉ xuất hiện một vài nốt hồng ban hoặc mụn nước,… và biến mất nhanh chóng sau vài ngày. Tuy nhiên, các trường hợp nặng hơn hoặc không được can thiệp điều trị đúng cách có thể gây ra biến chứng như viêm màng não, viêm não, gây sốt cao, cứng cổ, chóng mặt, mê sảng, co giật,… Một số còn có thể dẫn đến tình trạng bại liệt hoặc bội nhiễm ở các nốt mụn nước nếu vấn đề vệ sinh không được đảm bảo.

Các vết loét có thể xuất hiện ở miệng, tay, chân hoặc nhiều vị trí khác

3. Một số điều cần lưu ý khi mắc phải bệnh tay chân miệng 

Tay chân miệng là bệnh lây nhiễm và có khả năng lan rộng nên khi gặp phải, bạn cần chú ý đến một số vấn đề sau: 

• Tự cách ly với người thân, hạn chế đi đến những nơi công cộng để tránh lây nhiễm. 
• Việc điều trị bệnh cần được thực hiện sớm theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không tự mua thuốc uống hoặc bôi bất kỳ sản phẩm nào cũng như thực hiện các biện pháp chữa bệnh không đúng để tránh những hậu quả đáng tiếc. 
• Thường xuyên vệ sinh miệng, tay, chân bằng dung dịch sát khuẩn hoặc nước muối sinh lý. 
• Sử dụng riêng các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng, khăn mặt, quần áo,… 
• Đối với trẻ nhỏ, cha mẹ cần chú ý cho con mặc quần áo khô ráo, dễ thấm mồ hôi, vệ sinh hàng ngày bằng nước ấm một cách nhẹ nhàng, không cọ xát mạch làm tổn thương da nặng hơn. 
• Thực hiện chế độ dinh dưỡng phù hợp, ưa chuộng các loại thực phẩm dễ tiêu hóa, tăng cường dinh dưỡng giàu vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng cho cơ thể và uống đủ nước mỗi ngày. 
• Tránh ăn thức ăn cay, nóng, quá mặn hoặc có nhiều dầu mỡ, giảm sử dụng rượu, bia, các chất kích thích, thuốc lá. 
• Theo dõi và ghi nhận triệu chứng mỗi ngày, nếu có điều gì bất thường cần phải đến ngay cơ sở y tế để được giải quyết. 

Để phát hiện sớm và điều trị tay chân miệng hiệu quả, khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ, bạn cần đến ngay cơ sở y tế uy tín để kiểm tra, chẩn đoán. Hiện nay, các cơ sở thuộc Hệ thống Y tế Mytour là lựa chọn được nhiều người tin tưởng. Mytour đã có hơn 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, với đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng trang thiết bị hiện đại, Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189: 2012 và CAP. 

Mytour cung cấp hướng dẫn về các biện pháp phòng chống tay chân miệng tại nhà